Swivutiso Swa Vahlayi

◼ Xana muapostola Pawulo a a kombisa rivengo ra rixaka hi ku pfumelelana ni ku soriwa ka vanhu va Kreta loku andzeke?

E-e, Pawulo a nga wu amukelanga mukhuva wa ku endla swisolo swo katsa mani na mani ehenhleni ka vanhu va masungulo man’wana ya rixaka kumbe ya tiko.

Xivutiso lexi xi huma eka marito lama nga epapileni ra Pawulo leri yaka eka mudyondzisiwa Tito. Pawulo a a n’wi siyile exihlaleni lexikulu xa Mediteraniya xa Kreta leswaku a “sala [a] hetisa swilo leswi swa ha lavaka ku lulamisiwa, na [ku] veka vakulukumba va kereke emutini wun’wana ni wun’wana.” Pawulo u andlale timfanelo tin’wana ta vakulu va bandlha kambe a tsundzuxa Tito a ku: “Va tele lava tiarisaka, ni ku xisa van’wana hi ku vulavula ka vona ka hava, ngopfu-ngopfu exikarhi ka vapfumeri lava humaka eXiyudeni. Swa fanela leswaku volavo va miyetiwa, hikuva va kokela kule vanhu hinkwavo va mindyangu yin’wana.”—Tito 1:5, 10, 11.

Eka ndzimana 12 Pawulo u ye emahlweni a ku: “Ku ni Mukreta, un’wana wa vaprofeta va vona, la nga tshama a ku: ‘Vakreta i vanhu va mavunwa masiku hinkwawo; i swiharhi leswo biha, ni malolo lama nga na makolo.’” Eka ndzimana 13, u engeterile a ku: “Leswi a swi vuleke swi tiyile. Hikokwalaho wena u fanela ku va tshinya hi matimba, leswaku va ta va ni ku pfumela loku hanyaka.”

Vahundzuluxeri vo tala va Bibele va pfumelela marito ya Pawulo lama nge “leswi a swi vuleke swi tiyile” ma ya emahlweni endzhaku ka leswi a swi tshaheke eka muprofeta wa Kreta. Van’wana va sungula ndzimana leyintshwa hi ndzimana 13.a Etimhakeni hinkwato, xana Pawulo a a phofula ku pfumela eka yini?

Entiyisweni a a nga pfumelelani ni xisolo xihi na xihi lexi katsaka un’wana ni un’wana xa muvala kumbe rixaka ehenhla ka Vakreta. Hi nga tiyiseka hi sweswo, hikuva Pawulo a a swi tiva leswaku eKreta ku na Vakriste lavanene lava Xikwembu xi va amukeleke ni ku va tota hi moya wa Xona lowo kwetsima. (Mintirho 2:5, 11, 33) A ku ri ni Vakriste lava ringaneke lava tinyiketeleke lerova va nga vumba mabandlha “emutini wun’wana ni wun’wana.” Hambi leswi Vakriste vo tano a va nga ri vanhu lava hetisekeke, hi nga tiyiseka leswaku a va nga ri vahembi ni malolo lama nga ni makolo; handle ka swona a va nga ta va va hambetile va amukeriwa hi Yehova. (Vafilipiya 3:18, 19; Nhlavutelo 21:8) Naswona hi laha namuntlha hi swi kumisaka xiswona ematikweni hinkwawo, kumbexana a ku ri ni vanhu va timbilu letinene eKreta lava a va hlundzukisiwa hi mimpimanyeto ya le hansi ya mahanyelo leyi va rhendzeleke naswona a va tiyimiserile ku amukela rungula ra Vukriste.—Ezekiel 9:4; ringanisa Mintirho 13:48.

Hi tlhelo rin’wana, nakambe a ku ri ni vanhu eKreta lava a va nga ri na mimpimanyeto leyi tlakukeke ya mahanyelo. Pawulo u swi kume swi fanela ku tshaha marito lama entiyisweni ma sunguleke hi Epimenides, muphati wa Kreta (muprofeta kumbe muyimeri) eka lembe xidzana ra vutsevu B.C.E. Kambe Pawulo a a pfumelelana ni nhlamuselo yoleyo tanihi leswi yi tirhisiweke eka xiphemu xo karhi xa vaaki va Kreta.

Volavo a ku ri ‘lava vulavulaka leswi nga pfuneki ni vakanganyisi va mianakanyo’ lava a va tihlanganisa ni Vakriste lava tshembekaka naswona a va ringeta ku ‘kokela kule vanhu hinkwavo va mindyangu.’ Vakanganyisi vo tano lava hambukisaka entiyisweni va fanela nhlamuselo leyi nge ‘vanhu va mavunwa, swiharhi leswo biha,’ leswi a swi ringana kahle ni vanhu lava fanaka ni volavo kun’wana. (2 Timotiya 3:6, 13) Ku tlula kwalaho, un’wana ni un’wana loyi ana a a ri emabandlheni loyi a kanganyiseriweke eku tekeni ka tindlela toleto a a fanele ku ‘tshinyiwa hi matimba.’ Lava va pfunekaka eku tshinyiweni xisweswo a va ta pfuniwa leswaku va va swikombiso loko ku tiwa eka mintirho leyinene ni ku “tirhisa marito lama nga wona ya xiviri, lama nga solekiki.”—Tito 2:6-8.

Eka leswi hi fanele hi kuma xitsundzuxo xa hina hinkwerhu. Ku sola rixaka kumbe tiko swi nga andza etlhelo ka hina. (Ringanisa Yohane 7:47-52.) Kumbexana hi twa vaakelani, lava hi dyondzaka na vona xikolo kumbe vatirhi-kulorhi va vulavula marito ya xihlawu-hlawu ehenhleni ka vanhu van’wana, mo tanihi lama nge, ‘Oho, lavaya va le n’walungwini a va na rirhandzu naswona va tlanyarile’; ‘Kunene, wa swi tiva leswaku lavaya va le dzongeni va tikukumuxa njhani’; kumbe, ‘I ku peta vutomi ekhombyeni ku tshemba vanhu volavo va le ntsungeni wa ndzilakana.’

Hi fanele ku lwela ku papalata ku nyika mimfungho leyikulu leyi kumbexana yi nga kumekiki kumbe leyi hundzeletiweke ku tlula mpimo. Van’wana va nga ha va ni vunghana ni ku vulavula ngopfu, van’wana va salela endzhaku kumbe ku nonoka ku amukela vanhu vambe. Hambi swi ri tano, hi fanele hi tsundzuka leswaku van’wana va vamakwerhu va hina va Vukriste handle ko kanakana va kumeka exikarhi ka vanhu va rixaka rolero kumbe tiko, kun’we ni van’wana lavo tala lava nga si vaka Vakriste va ntiyiso kambe lava nga ni mikhuva leyi hlamarisaka ni lava va nga ni ndlala ya vululami.

Muapostola Petro u kandziyise mhaka ya leswaku “Xikwembu a xi yi hi nghohe ya vanhu; kambe, ematikweni hinkwawo, loyi a xi chavaka a vuya a endla leswi lulameke, xa n’wi tsakela.” (Mintirho 10:34, 35) Hi nga tiyiseka swinene leswaku Pawulo u pfumelelane ni sweswo, a kombisa langutelo leri fanaka ematsalweni ni le ku vulavuleni ka yena. Na hina hi fanele ku endla tano.

[Nhlamuselo ya le hansi]