Tshama U Hanyile eRipfumelweni!
Tinhla-nkulu Leti Humaka Eka Tito
MABANDLHA ya Vukriste exihlaleni xa Krete eMediteraniya, a a ma lava nyingiso wa moya. I mani loyi a a ta ma pfuna? Phela, Tito a a ri mutirhi-kulobye wa Pawulo! A a ri ni vurhena, a fanelekela ku dyondzisa, a chivirikela mintirho leyinene, naswona a a hanyile eripfumelweni.
Pawulo u endzele Krete exikarhi ka ku khotsiwa kakwe ko sungula ni ka vumbirhi eRhoma. U siye Tito endzhaku exihlaleni leswaku a sala a lulamisa swo karhi ni ku hlawula vakulu va bandlha. Nakambe Tito a a ta komberiwa ku lulamisa tidyondzo ta mavunwa ni ku veka xikombiso lexinene. Hinkwaswo leswi swi paluxiwe epapileni ro sungula ra Pawulo eka Tito, leri a koteke ku ri rhumela a ri eMakedoniya exikarhi ka 61 na 64 C.E. Ku tirhisa xitsundzuxo xa muapostola swi nga pfuna valanguteri va namuntlha ni vapfumeri-kulorhi leswaku va va ni vurhena, va hiseka, ni ku hanya emoyeni.
Xana Ku Laveka Yini Eka Valanguteri?
A a swi fanerile ku hlawula valanguteri ni ku lulamisa swirhalanganya leswi tikaka. (1:1-16) Leswaku a hlawuriwa tanihi mulanguteri, wanuna a a fanele a ri la pfumalaka xisandzu, a va munhu loyi a nga xikombiso ni le ka hanyelo ra ndyangu wakwe, a va ni malwandla, a ringanisela, ni ku tikhoma. A fanele ku dyondzisa leswi nga ntiyiso ni ku khongotela ni ku laya lava va phofulaka mianakanyo leyi landzulaka. Vurhena a byi laveka hikuva vavanuna lava tifumaka a a va fanele ku miyetiwa. Leswi a a swi ri tano ngopfu-ngopfu eka lava a va khomelele eku yimbeni, hikuva va honise swirho swa ndyangu hinkwaswo. Ndzayo leyi tikaka a a yi ta fanela leswaku bandlha ri ta tshama ri hanyile emoyeni. Namuntlha, valanguteri va Vakriste nakambe va lava xivindzi xo nyikela ndzayo ni xikhongotelo, hi xikongomelo xo tiyisa bandlha.
Tirhisa Dyondzo Leyi Hanyaka
Tito a a fanele ku nyikela dyondzo leyi hanyaka ya moya. (2:1-15) Vavanuna lava kuleke a a va fanele ku va xikombiso hi ku dya va ringanisela, va va ni xindzhuti, va va ni mianakanyo leyi tengeke, va va ni ripfumelo, ni rirhandzu ni ku tiyisela. Vavasati lava kuleke a a fanele va va ni ‘mahanyelo lama xiximekaka.’ Tanihi ‘vadyondzisi va leswo lulama,’ va nga pfuna vavasati lavantsongo leswaku va va ni langutelo lerinene ra mindzhwalo ya vona tanihi vavasati ni vamanana. Vavanuna lavantshwa a a va fanele ku va ni mianakanyo leyi tengeke, naswona mahlonga a a ma fanele ku titsongahata eka vini va wona hi mukhuva lowu a a wu ta sasekisa dyondzo ya Xikwembu. Hinkwavo Vakriste a a va fanele ku tshika ku nga chavi Xikwembu ivi va hanya hi mianakanyo leyi tengeke eka fambiselo leri ra swilo va ri karhi va rindzela xikombiso lexi kwetsimaka xa Xikwembu ni xa Yesu Kriste, “la tinyiketeke hikwalaho ka hina, leswaku a hi kutsula eku hombolokeni hinkwako, a hi endla vanhu lava tengeke, lava nga va yena ntsena, ni lava chivirikelaka ku endla leswinene.” Hi ku tirhisa xitsundzuxo xo tano lexi hanyaka, nakambe a hi ‘sasekiseni dyondzo ya Xikwembu.’
Xitsundzuxo xo hetelela xa Pawulo xi kurisa rihanyo ra moya. (3:1-15) I swa nkoka ku kombisa ku titsongahata eka vafumi ni ku hlakulela ku va la twisisekaka. Vakriste va ni ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki, naswona marito ya Pawulo a a ma ta tshikeleriwa leswaku ma va khutaza leswaku va veka miehleketo ya vona emintirhweni leyinene. Nkanakano wa vuphukuphuku ni ku lwa ehenhla ka Nawu a a swi fanela ku papalatiwa, naswona mukondleteri wa mpambukwa a a fanele ku ariwa endzhaku ka loko a tshinyiwe kambirhi. Tanihi leswi vakulu va tirhisaka xitsundzuxo xo tano namuntlha, vona ni vapfumeri-kulobye va ta tshama va hanyile eripfumelweni.
[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 22]
Va Nga Vi Mahlonga Ya Byala: Hambi leswi vavasati va nga faneriki ku dyondzisa vavanuna ebandlheni, vavasati lavakulu va nga letela vavasati lavantsongo exihundleni. Kambe, leswaku va humelela emhakeni leyi, vavasati va fanele va yingisa marito ya Pawulo lama nge: “Byela ni vavasati lava kuleke leswaku va va ni mahanyelo lawa vanhu lavo hlawuleka va fanelaka ku va na wona; va nga vi ni mahlevo, va nga vi mahlonga ya byalwa; a va dyondzise leswo lulama.” (Tito 2:1-5; 1 Timotiya 2:11-14) Hikwalaho ko khumbeka mayelana ni swiendlo swa ku nwa, valanguteri, malandza ya vutirheli, ni vavasati lavakulu va fanele ku ringanisela, ku nga ri ku tinyiketela ebyaleni. (1 Timotiya 3:2, 3, 8, 11) Vakriste hinkwavo va fanele ku papalata vudakwa ivi va tshika ku nwa swakunwa swa xihoko loko va ri eku endleni ka ‘ntirho lowo kwetsima’ wa ku chumayela mahungu lamanene.—Varhoma 15:16; Swivuriso 23:20, 21.