Rirhandzu Ra Vumakwerhu Ra Tirha
Tinhla-nkulu Leti Humaka Eka Filemoni
YESU KRISTE u nyike valandzeri vakwe “nawu lowuntshwa” leswaku va rhandzana hi laha na yena a va rhandzeke ha kona. (Yohane 13:34, 35) Hikwalaho ka rirhandzu rero, a a va ta tlhela va felana. Ina, rirhandzu ra vumakwerhu hi lera matimba ni leri tirhaka.
Muapostola Pawulo a a tiyiseka leswaku rirhandzu ra vumakwavo a a ri ta susumeta Filemoni, Mukriste loyi a ri ni bandlha ra Kolosa, muti wa le Asia Minor. Rirhandzu ana se a ri susumetele Filemoni ku pfula yindlu yakwe leswaku yi tirhisiwa tanihi ndhawu ya Vukriste yo hlanganela kona. Onesima hlonga ra Filemoni u balekile, hikwalaho ko yiva timali leswaku a hakelela riendzo ro ya eRhoma, laha endzhaku a hlanganeke na Pawulo kona ivi a amukela Vukriste.
Loko a ha khotsiwile eRhoma kwalomu ka 60-61 C.E., Pawulo u tsale papila leri ngopfu-ngopfu a a ri kongomise eka Filemoni. A ri kombela Filemoni ku amukela Onesima hi moya wa rirhandzu ra vumakwerhu loko a vuya. Hlaya papila leri, kutani u ta vona leswaku i xikombiso lexinene xa rirhandzu ni vuxiya-xiya—leri vanhu va Yehova va nga ri tekelelaka.
Xibumabumelo Xa Rirhandzu Ni Ripfumelo
Loko a losa Filemoni na van’wana, xo sungula Pawulo u nyike xibumabumelo. (Tindzimana 1-7) Muapostola a a hambeta a twa hi ta rirhandzu leri Filemoni a ri na rona eka Kriste ni le ka vakwetsimi hinkwavo na hi ripfumelo ra yena. Leswi swi susumetele Pawulo ku nkhensa Yehova ni ku n’wi nyika ntsako ni ku hlayiseka. Xana hina hi hexe ha va bumabumela vapfumeri-kulorhi lava va nga xikombiso lexinene hi rirhandzu ni ripfumelo? Hi fanele ku endla tano.
Xikhongotelo eka masungulo ya rirhandzu xa laveka nkarhi na nkarhi eku tirhisaneni ni Vakriste-kulorhi, hi laha marito ya Pawulo ma kombaka ha kona. (Tindzimana 8-14) Endzhaku ka ku tshinelela kakwe ka vuxiya-xiya, muapostola u vule leswaku hambi leswi a a ta lerisa Filemoni “ku endla leswi lavekaka,” ku ri na sweswo, u hlawule ku n’wi khongotela. Leswaku a endla yini ke? Phela, a a fanele ku amukela hlonga Onesima hi ndlela ya musa! Pawulo a a ta va a swi tsakerile ku hlayisa mintirho leyinene ya Onesima, kambe a a nga ta swi endla leswi handle ko twanana na Filemoni.
Hakanyingi swiendlakalo leswi nga tsakisiki swi vonaka swi pfuna, hi laha Pawulo a kombiseke ha kona. (Tindzima 15-21) Entiyisweni, leswinene swi humelerile loko Onesima a balekile. Ha yini? Hikuva Filemoni a a ta va sweswi a ri na yena tanihi makwavo wa Mukriste la rhandzekaka, wo tshembeka, ku nga ri la tiarisaka kumbexana, loyi a nga hlonga leri nga tshembekiki. Pawulo u kombele Filemoni ku amukela Onesima hambi hi laha Pawulo a a ta amukeriwa ha kona. Loko Onesima a a lo dyohela Filemoni hi ndlela yihi na yihi, muapostola a a ta n’wi hakelela. Ku endlela leswaku Filemoni a swi tsakela ku n’wi amukela, Pawulo u n’wi tsundzuxe leswaku yena hi yexe u ve Mukriste hikwalaho ka muapostola loyi. Hikwalaho, Pawulo a a tiyiseka leswaku Filemoni a a ta endla hambi ku tlula leswi a a komberiwe ku swi endla. Mayana xikombelo xonghasi xa vutlhari ni xa rirhandzu! Hakunene, leyi i ndlela leyi hi faneleke ku tirhisana ha yona ni Vakriste-kulorhi.
Pawulo u gimete papila rakwe hi ntshembo, marungula, ni ku navelela leswinene. (Tindzimana 22-25) A a tshemba leswaku hi swikhongelo swa van’wana eka yena, a a ta hatla a ntshunxiwa ekhotsweni. (Hi laha papila ra vumbirhi ra Pawulo eka Timotiya ri kombisaka ha kona, swikhongelo sweswo a a swi hlamuriwa.) Loko a gimeta papila rakwe, Pawulo u rhumele marungula naswona u phofule ku navela ka leswaku musa lowu nga fanelangiki wa Yesu Kriste wu va ni moya lowu kombisiweke hi Filemoni kun’we ni vagandzeri-kulobye va Yehova.
[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
Ku Tlula Hlonga: Malunghana ni ku vuya ka Onesima hlonga ra Filemoni leri a ri balekile, Pawulo u te: “Kumbexana leswi endleke leswaku . . . a susiwa nkarhinyana le ka wena, hileswaku u ta tlhela u va na yena hi masiku, a nga ha ri hlonga, kambe a ri la tlulaka hlonga hi xiyimo, a va makwavo la rhandzekaka; eka mina, ú rhandzeka swinene, kambe eka wena, ú ta rhandzeka ku tlula sweswo, a ri munhu, ni makwenu eHosini.” (Filemoni 15, 16) Emfun’weni wa Rhoma, vuhlonga a byi sindzisiwa hi mulawuri wa hulumendhe, naswona Pawulo u xiye ‘valawuri vo tano lava tlakukeke.’ (Varhoma 13:1-7) A nga ku seketelanga ku xandzuka ka mahlonga kambe u pfune vanhu vo tano ku kuma ntshunxeko wa moya tanihi Vakriste. Ku pfumelelana ni xitsundzuxo xa yena n’wini leswaku mahlonga ma titsongahata eka vini va wona, Pawulo u tlherisele Onesima eka Filemoni. (Vakolosa 3:22-24; Tito 2:9, 10) Sweswi Onesima a tlula swinene hambi ku ri hlonga ra tiko. A a ri mupfumeri-kulobye la rhandzekaka loyi a a ta titsongahata eka Filemoni tanihi hlonga ro antswa, leri fumiwaka hi misinya ya milawu ya Xikwembu naswona ri kombisa rirhandzu ra vumakwerhu.