Mhaka Leyi Ha Yona Va Tirhisaka Swilo Leswi Saleke Eku Gandzeleni
NAPLES, eItaly. Ti teke u ri kwale hi malembe yo sungula ya lembe xidzana ra vu-18 ra Nguva ya hina leyi Tolovelekeke. Ekerekeni-nkulu ya rona, mutivi wa filosofi wa Muirish George Berkeley u yime emahlweni ka swilo leswi saleke swa vukhongeri leswi dumeke swinene. Hi ku kanakana u languta ngati leyi vonakaka yi hundzuka xihalaki ya “San Gennaro,” Januarius, “mukwetsimi” wa Khatoliki.
Naples ri cincilenyana emhakeni leyi. Hi xikombiso, ku nga khathariseki maxelo layo biha eka xiendlakalo xin’wana emalembeni ya sweswinyana, kereke nakambe a a yi ri karhi yi khapa hi vanhu, naswona ku humelele xiendlakalo lexi fanaka ni singita. Swilo leswi saleke ni nkhano lowu rhangeriweke hi mubixopo lonkulu swi losiwe hi mphokotelo wa malwandla. Ina lowu a a wu ri wun’wana wa minkarhi leyo tala lowu ha wona ngati ya “San Gennaro” yi vonakeke yi hundzuka xihalaki. Masingita lama katsaka swilo leswi saleke swa vukhongeri ma vikiwe ma ri lama humelelaka ku sukela hi lembe xidzana ra vu-14.
Hi ku ya hi ndhavuko wa Khatoliki, swilo leswi saleke (leri humaka eka Xilatini relinquere, leswi vulaka “ku siya”) i nchumu lowu siyiweke hi munhu loyi a xiyiwaka tanihi mukwetsimi. Hi laha Dizionario Ecclesiasti-co yi swi vekaka ha kona, swilo leswi saleke swi hlamuseriwa “hi ku kongoma swi ri, miri kumbe xiphemu xa miri ni nkuma wa Mukwetsimi, hi ku anama swi hlamuseriwa tanihi nchumu lowu khumbeke miri wa mukwetsimi kutani xisweswo wu faneriwa hi ku gandzeriwa.”
Mpfumelelo Wa Vapapa
Handle ko kanakana, van’wana va gandzela swilo leswi saleke swa vukhongeri hinkwalaho ka masingita ya le rivaleni lama fambisanaka na swona. Ku pfumeleriwa hi vapapa ku tikomba ku ri xivangelo xin’wana xa ku duma ka swona.
Kwalomu ka mune wa vapapa eka malembe ya 70 lama hundzeke va nyikele nyingiso lowu hlawulekeke eka swilo leswi saleke. Magazini wa Khatoliki wu paluxa leswaku Mupapa Pius XII ku fana ni murhangeri wa yena Pius XI “u tihlayisele swilo swa mukwetsimi wa le Lisieux.” Paul VI “u hlayise rintiho ra muapostola [Tomasi] ehenhla ka desika edyondzweni ya yena,” naswona John Paul II “endhawini ya yena yo tshama, u hlayise swiphemu swa . . . masalela ya munhu” ya “Mukwetsimi Benedict” na “Mukwetsimi Andrew.”—30 giorni, March 1990, tluka 50.
Hi ku vona mpfumelelo wo tano wa vapapa, a swi hlamarisi leswi ku laveka ka swilo leswi saleke evugandzerini bya le xihundleni ni bya le rivaleni ku andzaka. Kambe xana ku gandzela swilo leswi saleke swa xi tsakisa Xikwembu?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 3]
“Reliquary,” i xibya lexi swilo leswi saleke swa vafi swa vukhongeri swi hlayisiwaka eka xona
[Xihlovo Xa Kona]
Courtesy of The British Museum