Ha Yini U Tirhela Yehovha?
“SIKU ra Yehovha ri kusuhi! ‘Nhlomulo lowukulu’ wu tshinele, naswona a wu nge poni loko u nga tirheli Xikwembu.” Loko munhu a ku byela sweswo, a wu ta endla yini?—Sofoniya 2:2, 3; Matewu 24:21.
I ntiyiso hi fanele hi tsundzuka siku ra Yehovha, naswona ku pona eka nhlomulo lowukulu lowu tshinelaka ku titshege hi ku tirhela Xikwembu hi ku tshembeka. Kambe xana swilo leswi swi fanele ku va swivangelo leswikulu, leswi endlaka leswaku hi tirhela Yehovha Xikwembu hi ndlela yo hlawuleka? Hikwalaho ka yini u tirhela Yehovha?
Xilaveko Xa Ku Va Ni Nsusumeto Lowunene
Loko munhu a nga tirheli Xikwembu hi nsusumeto lowunene, a nga ha tshiketa loko leswi a swi languteleke swi nga humeleli hi nkarhi wo karhi. Hi xikombiso, vanhu van’wana a va langutele Yesu Kreste leswaku a vuya hi 1843 kumbe hi 1844, masiku ma hundzile, kambe ku langutela ka vona a ku hetisekanga. Lexi tsakisaka emhakeni leyi hi leswi tsariweke hi George Storrs, mutsari wa Bible Examiner ni loyi endzhaku ka nkarhi a nga va munghana wa Charles Taze Russell, muungameri wo rhanga wa Sosayiti ya Watch Tower. Eka Bible Examiner ya September 1846, Storrs u tsarile:
“Xiboho xa ku tirhela Xikwembu i xa nkoka ngopfu ku tlula mhaka ya leswaku siku ri tshinele. . . . Swi nga endleka leswaku n’wangulo lowu nga ta va kona loko malembe ya 1846 na 1847 ma hundza, loko ku vuya ka vumbirhi ku nga hetiseki, wu va lowu hetaka matimba ku tlurisa. Ntokoto wu kombisa mhaka leyi—ndzi vula ntokoto wa malembe ya 1843 na 1844. Va kwihi vanhu vo tala lava va ‘susumeteriweke ku tirhela Xikwembu’ hikwalaho ka ku twa leswaku i nkarhi wa ku ta ka Hosi? Ngulumelo wu ri—VA KWIHI!!! Swi nga ha endleka leswaku i munhu un’we eka va khume, va vanhu lava, loyi a ha namarheleke Vukreste bya yena. Hikwalaho ka yini? A va susumetiwa hi minsusumeto leyi hoxeke. Vutianakanyi bya vona a byi ri nchumu lowukulu lowu va tsakiseke ni ku va nyanyula. A va kotisa mudyohi loyi a anakanyaka a ri ekusuhi ni rifu, a etlele emubedweni, kumbe a ri elwandle leri kariheke. Loko o langutana ni rifu, a nga va Mukreste. Loko o swi tiva leswaku a nga le khombyeni, a nga ya emahlweni ni vubihi byakwe.”
Ku Tirha Hi Minsusumeto Leyinene
Vutianakanyi ni ku chava ndzoviso, ku nga ha vangela van’wana va endla ku rhandza ka Yehovha, ku hetisisa nawu ntsena, swi nga humi embilwini. Van’wana va nga ha tsakisiwa hi ntshembo wa ku hanya eParadeyisini lerova va tirhela Xikwembu hi xivangelo xexo ntsena. Hambi swi ri tano, loko vanhu lava susumetiwaka ngopfu hi swilo swo tano va ehleketa leswaku siku ra Yehovha ni nhlomulo lowukulu a swi tshinelanga, va nga ha tirhela Xikwembu, kambe hayi hi ku hiseka.
Ina, a hi vutianakanyi ku tsakela switshembiso swa Xikwembu ni mikateko leyi vhumbhiweke. Xi lava leswaku hi tsaka hi switshembiso leswi hi nyikiweke swona tanihi valandzeri va N’wana wa xona, Yesu Kreste. Muapostola Pawulo u te: “Tsakani eku languteleni,” a tlhandlekela a ku: “Mi tiyisela emaxangwini, mi chivirika eku khongeleni.” (Varhoma 12:12) “Ku ṭaka ka Yehova,” swin’we ni xikhongelo, ku hi pfuna leswaku hi tiyisela miringo ni ku lehisa mbilu hi rindzela ku hetiseka ka switshembiso swa Xikwembu. (Nehemiya 8:10) Hi nkarhi lowu fanaka, hi ni swivangelo swo tala swo tirhela Yehovha. Xana hi swihi swin’wana swa swona?
Ntirho Ni Lunghelo
Tanihi Hosi ya Vuako Hinkwabyo, Yehovha u lulameriwa hi ku tinyiketela loku heleleke, naswona u lava kona. (Eksoda 20:4, 5) Kutani Mukreste un’wana ni un’wana u ni vutihlamuleri lebyi fanaka eka Xikwembu ku nga khathariseki leswaku nhlomulo lowukulu wu sungula mundzuku, haxawa kumbe endzhakunyana. Ú boheka ku tirhela Yehovha handle ka vutianakanyi hikwalaho ko rhandza Xikwembu hi mbilu, moya-xiviri, mianakanyo ni matimba yakwe hinkwayo. (Marka 12:30) Vakreste van’wana vo rhanga a va ehleketa leswaku siku ra Yehovha a ri ri kusuhi, kambe ku langutela ka vona a ku hetisekanga, naswona va fe va nga ri vonanga. (1 Vatesalonika 5:1-5; 2 Vatesalonika 2:1-5) Hambi swi ri tano, loko a va tshembekile ku ya fikela eku feni, valandzeri volavo va Kreste lava totiweke eku heteleleni va yi kumile hakelo ya ku pfuxiwa va ya hanya etilweni.—Nhlavutelo 2:10.
Timbhoni ta Yehovha leti khuvuriweke ti fanele ti n’wi tirhela hi ku tshembeka hikuva ti hlawule ku byarha vutihlamuleri byo endla ku rhandza kakwe hi toxe. Ehleketa! Ku fana ni tintsumi to kwetsima, hi nga endla ku rhandza ka Hosi ya Vuako Hinkwabyo. (Pisalema 103:20, 21) Yesu a a ri xixima lunghelo ro tano lerova a ku: “Swakudya swa mina i ku endla ku rhandza ka Loyi a ndzi rhumeke.” (Yohane 4:34) Loko hi ri ni moya lowu fanaka, hi ta twarisa ku dzuneka ka Yehovha hi ku hiseka, hi byela van’wana hi swikongomelo swa yena, hi laha swi paluxiweke ha kona eMatsalweni. Hi ndlela leyi, nakambe hi ni lunghelo ro pfuna van’wana emoyeni. Hakunene, ku endla ku rhandza ka Xikwembu hikwalaho ka ku xi rhandza i lunghelo ro saseka, ku nga khathariseki leswaku siku ra Yehovha ri sungula rini.
Ku Nkhensa Ku Nyika Matimba
Ku nkhesa rirhandzu ra Xikwembu hi ku lunghiselela ka xona gandzelo ra nkutsulo hi N’wana wa xona, na kona ku hi susumetela ku tirhela Yehovha. Enkarhini lowu hundzeke a hi hambanisiwe na Yehovha Xikwembu hikwalaho ka xidyoho. Hambi swi ri tano, Yesu u te: “Xikwembu xi rhandzile misava swonghasi, xi ko xi nyika N’wana wa xona la nga un’we, leswaku un’wana ni un’wana la pfumelaka ka yena, a nga lovi, kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 3:16) Yehovha hi yena a nga pfula ndlela emhakeni leyi, hi laha Pawulo a tsaleke ha kona: “Xikwembu xi kombisa erivaleni rirhandzu ra xona eka hina, hileswi Kriste a nga hi fela loko ha ha ri vadyohi.” (Varhoma 5:8) Ku nkhensa rirhandzu leri ra Xikwembu ku fanele ku hi susumetela ku xi tirhela hi mbilu hinkwayo.
Ku tlangela malunghiselelo ya Yehovha ya moya ni ya swilo leswi vonakaka ku hi nyika xivangelo xin’wana xa ku n’wi tirhela hi ku tshembeka. Rito ra Xikwembu i xikongomiso lexi tiyeke—i rivoni ra ndlela ya hina. Tibuku leti humaka hi ku tirhisa “nandza la tshembekaka, wo tlhariha” ti hi pfuna ku twananisa vutomi bya hina ni ku rhandza ka Xikwembu. (Matewu 24:45-47; Pisalema 119:105) Naswona, leswi hi lavaka Mfumo ku sungula, Yehovha u hi lunghiselela swilo leswi vonakaka. (Matewu 6:25-34) Xana wa swi tlangela swilo leswi?
Ku nkhensa ntshunxeko lowu humaka eka Xikwembu, wo tshunxeka eka vukhongeri bya mavunwa, leswi swi hi nyika xivangelo xin’wana xa ku tirhela Yehovha hi ku tshembeka. Babilona Lonkulu, muoswi hi tlhelo ra vukhongeri, ‘u tshame ematini layo tala,’ ku nga “vanhu va swivongo leswo tala . . . va matiko layo tala ni tindzimi leto tala.” (Nhlavutelo 17:1, 15) Kambe, a nga tshami eka malandza ya Yehovha, hambi ku ri ku va kucetela ni ku va lawula hi tlhelo ra vukhongeri. Hi xikombiso, va kanetana ni dyondzo ya mavunwa ya vukhongeri ya leswaku moya-xiviri wa munhu a wu fi. Va swi tiva leswaku munhu u vumbiwe a va “moya-xiviri lowu hanyaka,” ni leswaku vafi “a v̌a tiv̌i ntšhumu,” ni leswaku ku ta va ni ku pfuxiwa. (Genesa 2:7, NW; Eklesiasta 9:5, 10; Mintirho 24:15) Xisweswo a va va chavi vafi kumbe ku va gandzela. Xana ku nkhensa ntshunxeko wo tano wa moya ku ku susumetela leswaku u papalata vugwinehi ivi u namarhela vugandzeri lebyi tengeke bya Yehovha?—Yohane 8:32.
Ku tlangela nseketelo wa Yehovha wa siku na siku ku fanele ku engetela ku tiyimisela ka hina ku n’wi tirhela hi ku tshembeka. Mupisalema Davhida u te: “A ku nkhensiwe [Yehovha la] rwalaka mirwalo ya hina hi masiku.” (Pisalema 68:19) Kun’wana mupisalema u te: “Hambi loko tatana na manana v̌a nga nḍi ṭhika, Yehova o ta nḍi rola.” (Pisalema 27:10) Ina, munhu la tirhelaka Yehovha hi ku tshembeka a nga hoxa ndzhwalo wakwe wo fanekisela, tanihi mivilelo ni miringo, eka Xikwembu. Xana u kombisa ku tlangela nseketelo wa Yehovha lowu nga tsandzekiki, hi ku n’wi tirhela hi ku tshembeka?—Pisalema 145:14.
Dzunisa Yehovha Ni Vuhosi Byakwe
Ku navela ku dzunisa Yehovha, na kona ku fanele ku hi susumetela ku n’wi tirhela. Swivumbiwa swa le tilweni ku vuriwa leswaku swi dzunisa Xikwembu hi marito lawa: “We [Yehovha], Xikwembu xa hina, u lulameriwile hi ku amukela ku twala, ni ku dzunisiwa, ni matimba, hikuva hi wena Muendli wa swilo hinkwaswo, kutani hi ku rhandza ka wena swi tumbulukile, swi kuma ku hanya.” (Nhlavutelo 4:11) Hosi Davhida u dzunise Xikwembu hi ku vula a ku: “E ka wena Yehova ku v̌e v̌ukulu, ni matimba, ni ku twala, ni ku kwetsima, ni v̌uhosi . . . e ka wena Yehova, ku v̌e ku fuma . . . Ku fuma ni ku twala ku hume ka wena; wa fuma henhla ka ŝilo hikwaŝo . . . Oho! Šikwembu ša hina! Ŝeŝi ha ku v̌onga, hi ḍunisa v̌ito ra wena le’ri kwetsimaka.” (1 Tikronika 29:10-13) Tanihi malandza ya Yehovha, xana hi titwa hi boheka ku n’wi dzunisa hi rito ni xiendlo hi ri karhi hi rindzele ku hetiseka ka switshembiso swa yena?—1 Vakorinto 10:31.
Ku navela ku vulavula hi Mfumo wa Xikwembu ku hi nyika xivangelo xin’wanyana xa ku tirhela Yehovha. Nsusumeto wolowo lowunene wu phofuriwa kahle hi marito ya mupisalema: “Yehova, mitiro ya wena hikwayo ya ku ḍunisa, ni la’v̌a ku ranḍaka v̌a ku v̌onga! V̌a ta v̌ula ku kwetsima ka ku fuma ka wena, v̌a twarisa matimba ya wena. V̌a ta tiv̌isa v̌ana v̌a v̌anhu e mitiro ya wena, ni v̌ukulu bya ku kwetsima ka v̌uhosi bya wena. Ina, ku fuma ka wena i ku fuma ka mikari hikwayo, ni v̌uhosi bya wena byi kona e ku yisa tinšakeni le’ti nga heriki.” (Pisalema 145:10-13) Ku twarisa rungula ra Mfumo i ntirho wa Mukreste un’wana ni un’wana naswona i ntirho lowukulu swinene lowu endliwaka esikwini ra hina. (Matewu 24:14; 28:19, 20) Xana wa swi navela swinene ku dzunisa Yehovha ni ku byela van’wana hi Mfumo wa yena?
Ku kwetsimisiwa ka vito ra Yehovha ni ku lweriwa ka vuhosi byakwe ku fanele ku va ka nkoka swinene lerova ku hi endla hi lava ku n’wi tirhela hi ku tshembeka. Hi nga ha khongelela leswaku vito ra Yehovha ri kwetsimisiwa ni leswaku vuhosi byakwe byi lweriwa. (Matewu 6:9) Hi nga pfumelelana ni swikhongelo swa hina hi ku nghenela vutirheli bya Vukreste nkarhi hinkwawo ni ku haxa ntiyiso wa timhaka teto ta nkoka.—Ezekiyele 36:23; 39:7.
Ntsako Ni Ku Eneriseka
Hi ku tirhela Yehovha hi ku tshembeka, ha eneriseka leswaku ha yi tsakisa mbilu yakwe naswona hi kombisa Diyavulosi a ri muhembi. Hambi leswi Sathana a hembaka a vula leswaku vanhu va tirhela Xikwembu leswaku va vuyeriwa, ku tirhela ka hina Yehovha, hi ku tshembeka hi ku swi rhandza, ku kombisa marito ya murhukani ma ri vunwa. (Yobo 1:8-12) Leswi swi hi nyika xivangelo lexinene xa ku ya emahlweni hi endla leswi vuriwaka eka Swivuriso 27:11: “Ṅwana nga, tlhariha, u ṭakisa mbilu ya mina, nḍi ta kuma rito e ku hlamula la’v̌a nḍi rukanaka.” Ku tlula kwalaho, loko hi tirhela Yehovha hi ku tshembeka ku nga khathariseki hinkwaswo leswi Sathana a swi endlaka leswaku a hi sivela, vutshembeki bya hina byi ta tiyisa vapfumeri-kulorhi.—Vafilipiya 1:12-14.
Ntsako ni ku eneriseka ka ku hlanganyela entshovelweni wa moya wu fanele na wona wu hi susumetela ku tirhela Yehovha hi ku tshembeka. Yesu u kume ntsako hi ku pfuna vanhu, ngopfu-ngopfu hi tlhelo ra moya. Matewu 9:35-38 yi ri: “Kutani Yesu a rhendzeleka ni miti hinkwayo ni swimitana hinkwaswo, a ri karhi a dyondzisa emasinagogeni ya vona, a twarisa Evhangeli ya Mfumo, a hanyisa hinkwavo lava xanisiwaka hi mavabyi ya tinxaka-xaka. Loko a vona mintshungu ya vanhu, a va twela-vusiwana, hikuva a va karhele, va tshamile ehansi, va fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi. Hiloko a ku ka vadyondzisiwa va yena: ‘Ntshovelo i wukulu, kambe vatirhi a va talanga. Hikokwalaho, khongelani N’wini wa ntshovelo, leswaku a rhuma vatirhi eku tshoveleni ka yena.’” Loko ntirho wa ku tshovela wu teka nkarhi wo tlula lowu a hi wu languterile, leswi swi ta hi nyika nkarhi wun’wana wo kuma ntsako ni ku eneriseka hi ku pfuna van’wana emoyeni. Leyi i ndlela yin’wana yo komba rirhandzu eka vaakelani, leri hi languteriweke ku ri kombisa.—Matewu 22:39.
Hikwalaho Ka Yini U Tirhela Xikwembu?
Hi kambisise swivangelo swi nga ri swingani leswi hi susumetelaka ku tirhela Yehovha hi ku tshembeka. I swinene ku khongela, hi anakanyisisa hi swivangelo swa hina swa ku tirhela Xikwembu, hikuva un’wana ni un’wana wa hina u fanele ku tihlamulela eka xona. (Varhoma 14:12; Vaheveru 4:13) Naswona lava hambetaka va va ni minsusumeto ya vutianakanyi va nga ka va nga amukeriwi hi Xikwembu.
Xana ku nga languteriwa yini loko hi khumbeka ngopfu hi ku kwetsimisa vito ra Yehovha naswona hi endlela Xikwembu ntirho wo kwetsima hi minsusumeto yo pfumala vutianakanyi? Ina, Yehovha u ta hi katekisa, a katekisa ni vutirheli bya hina! (Swivuriso 10:22) Hi ta tlhela hi kuma vutomi lebyi nga heriki loko hi tirhela Yehovha hi ku tshembeka.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]
Magidi ya vanhu ma tirhela Yehovha le Japani
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Ku tirhela Yehovha le Côte d’Ivoire
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 8]
SIX SERMONS, by George Storrs (1855)