Misava Leyi Nga Riki Na Makhamba

SWI humelele hi xihatla swinene. Wanuna la ambaleke kahle u veke xibamu enhlokweni ya Antônioa emahlweni ka yindlu yakwe le São Paulo, eBrazil, a lava swilotlelo ni maphepha ya movha wakwe, ivi xikan’we-kan’we a chayela a koka.

Le Rio de Janeiro, n’wana wakwe a ri karhi a swi vona, mune wa vavanuna lava hlomeke va helela va wele wanuna la vitaniwaka Paulo ehenhla. Kutani, endzhaku ko chayela va ya ekaya ra yena, vayivi va nghenile va yiva leswi a va swi lava, va tata timovha ta Paulo timbirhi. Va xungeta nsati wa Paulo hi ku n’wi dlaya, va famba na yena ni mutirhi wakwe va va tlhakisa va ya exitolo xa swin’wetsin’wetsi xa Paulo lexi nga exikarhi ka doroba ivi va teka xin’wana ni xin’wana lexi nga xa nkoka. Hambi swi ri tano, va nga swi langutelanga, endzhaku makhamba ya be riqingho, ya vula leswaku ya ti siye kwihi timovha.

Vona ndlela leyi swi vavisaka ha yona ku tekeriwa mali ni swilo leswi u nga swi dzukela nyuku! Hambi leswi Antônio na Paulo va nga tilwelangiki, van’wana va tlherisela hi voxe. Va nga dlaya kumbe ku lamata khamba, kumbe va nga ha lahlekeriwa hi vutomi bya vona. Hi xikombiso, loko muntshwa a wutle wachi ya yena, wansati loyi wa le Brazil la hlundzukeke u humese xibamu enkwameni wakwe a duvula muyivi, a n’wi dlaya. Vuyelo byi ve byihi? O Estado de S. Paulo ya vika: “Vanhu lava voneke xiendlakalo lexi va ndhundhuzele endlelo ra wansati loyi va nga n’wi tiviki, naswona a nga kona loyi a a lava ku n’wi boxa eka maphorisa.” Hambi leswi va lavaka misava leyi nga riki na makhamba Vakreste a va rihiseli hi ndlela leyi wansati yoloye a endleke ha kona. Tanihi leswi ndzihiso wu nga wa Xikwembu, va hlayisa marito ya Swivuriso 24:19, 20: “U nga v̌ileri hikwalaho ka la’v̌a dyohaka, u nga v̌onḍoki v̌adyohi.”

Kambe loko u hlaseriwile, u nga endla yini? Xiendlakalo xa le Rio de Janeiro xi komba ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona ku tshama u rhurile. Heloísa wa Mukreste a famba hi bazi a ya fambisa dyondzo ya Bibele. Vavanuna vambirhi va sungule ku tekela vakhandziyi nhundzu. Loko va fika eka vukhandziyelo bya mabazi laha a fanele a chika kona, Heloísa u va byele leswaku i un’wana wa Timbhoni ta Yehovha ni leswaku u ya eku fambiseni ka dyondzo ya Bibele. U va kombe Bibele ni buku-mpfuno yakwe. Makhamba ma n’wi pfumelele leswaku a chika, va nga n’wi tekelanga nchumu. Hambi swi ri tano, mukhandziyi un’wana yena a va n’wi pfumelelanga leswaku a chika. Endzhaku mufambisi u vule leswaku a nga si tshama a vona nchumu wo fana ni lowu.

Regina na yena u tshame a rhurile loko vavanuna vambirhi lava hlomeke va n’wi byela leswaku a huma emovheni wakwe. Regina u nyikele vumbhoni hi ku va komba kopi yakwe ya magazini wa Xalamuka! Tanihi leswi makhamba a ya chava, u va byele leswaku va pfula laha a vekaka swilonyana swakwe, laha a ku ri ni malekere. Loko va vone tikhasete ta thepi ta Kingdom Melodies, va sungule ku yingisela vuyimbeleri. Leswi moya a wu ri wa xinghana, vayivi va anakanye leswaku va tshika Regina endleleni leyikulu va nga n’wi vavisanga, va n’wi tiyisekisa leswaku u ta kuma munhu wa musa la nga ta n’wi pfuna. Endzhaku ko famba khume ra timinete, u fike endlwini, kambe n’wini wa muti a nga yi tshembi mhaka yakwe, a ku: “A wu vonaki u hlaseriwile; u rhule ngopfu.”

Hambi leswi muhlaseriwa a nga ha vaka a nga vavisekanga enyameni, ntokoto wo tano lowu vavisaka wu nga tisa vuyelo lebyo biha swinene. ‘Muhlaseriwa a nga ha titwa a nga hlayisekanga, a venga swirho swa ndyangu kumbe lava va ringetaka ku n’wi pfuna, a nga ha koti ku tshemba van’wana, u anakanyisisa ngopfu hi swilo leswi n’wi humeleleke, a vona onge misava a yi lulamanga,’ ku vika O Estado de S. Paulo. Ku hambana ni sweswo, muhlaseriwa loyi a tshembelaka eka Yehovha Xikwembu a nga ha pona, a nga vavisiwi enyameni ni le mintlhavekweni. Ku nga khathariseki sweswo, xana a wu pfumeli leswaku ku nga va nkateko loko ko ka ku nga ha vi na vugevenga kumbe nchumu wihi na wihi lowu vangaka ku chava?

“Loyi A a Toloverile Ku Yiva, A Nga Ha Engeti A Yiva”

Hambi leswi vo tala va lavaka vutomi bya makwanga, Rito ra Xikwembu ri pfune makhamba leswaku ya cinca ku navela ka wona ni vumunhu bya wona. (Vaefesa 4:23) Hi ku va na xikongomelo xa xiviri evuton’wini lexi sekeriweke eBibeleni, va ma nghenisa embilwini marito lama: “Rifuwo le’ri ṭanana le’ri nga ni ku lulama, ri tlula ku pinḍula ka šuma šo tala le’šo homboloka.” (Swivuriso 16:8) Cláudio wa hlamusela: “Kwalomu ka hinkwavo endyangwini wa ka hina a va ri Timbhoni, kambe mina a ndzi nga si tshama ndzi yingisa leswi va swi vulaka hi Yehovha ni swikongomelo swa yena. Loko ndzi ri karhi ndzi vuya eriendzweni ra kwalomu ka [2 000 wa tikhilomitara] ndzi famba hi lori leyitsongo leyi ndzi yi yiveke, a ndzi boheka ku hundza tindhawu to tala laha maphorisa a ya kambela. Hi ku famba ka nkarhi ndzi swi xiyile leswaku ndzi fanele ku cinca vutomi bya mina. Ndzi tshame ndzi swi ringeta kambe ndzi nga humeleli. Enkarhini lowu ndzi sungule ku anakanya hi maxaka ya mina lawa a ya ri Timbhoni ta Yehovha ni ndlela leyi a va hlawuleke ha yona, va ntshunxekile, va tsakile naswona va ri ni ku rhula.” Vuyelo bya kona, Cláudio u sungule ku dyondza Rito ra Xikwembu, a tshika swidzidzirisi ni khale ka vanghana vakwe, ivi a va mutirheli wa Mukreste.

Nakambe van’wana va hlayisa marito lawa: “Mi nga ṭhuki mi ṭhemba mahlunḍu; mi nga tikuriseni hi ku wutla.” (Pisalema 62:10) Endzhaku ko gweviwa ku tshama ekhotsweni hikwalaho ko ringeta ku dlaya loko a ri karhi a yiva, José, la godzomberiweke hi swidzidzirisi ni muxavisi wa swidzidzirisi, u pfuniwe hi mukon’wana wa ka vona hi dyondzo ya Bibele. U tshike swidzidzirisi kutani sweswi i Mbhoni leyi hisekaka.

Ku nga khathariseki sweswo, vumunhu lebyintshwa a byi ti xikan’we-kan’we kumbe hi singita. Oscar, loyi a katseka swinene eka swidzidzirisi ni ku yiva wa hlamusela: “Ndzi khongele hi ku hiseka swinene eka Yehovha lerova filoro yi vonaka wonge i tiva leritsongo hi mihloti ya mina.” Phela, ku laveka dyondzo ya Rito ra Xikwembu ya ku hiseka ni xikhongelo xa nkarhi na nkarhi ni lexi humaka embilwini. Xiya vutlharhi lebyi nga eka langutelo leri ra xikhongelo: “U nga nḍi hi v̌usiwana, hambi ku ri ku fuwa; nḍi wundle hi ŝakudya le’ŝi nḍi ringanaka. Kumbe šana loko nḍi šurile nḍi ku lanḍula, nḍi ku: Yehova i mani? Kumbe šana, loko nḍi ri šisiwana, nḍi yiv̌a, nḍi tlanga hi v̌ito ra Šikwembu ša mina.”—Swivuriso 30:8, 9.

Ku tilavela swa wena ku fanele ku siviwa hi rirhandzu ra xiviri: “Loyi a a toloverile ku yiva, a nga ha engeti a yiva; kambe a a tikarhate a tirha hi mavoko ya yena, a tirhela swo tipfuna ha swona, leswaku a ta kuma swo pambulela loyi a pfumalaka.” (Vaefesa 4:28) Ku fana ni le mhakeni ya Vakreste van’wana vo sungula lava a va ri ‘makhamba kumbe vanhu va makwanga,’ Yehovha, hi tintswalo u rivalela lava hundzukaka, hi ku tirhisa nkutsulo wa Yesu Kreste. (1 Vakorinto 6:9-11) Mawaku ndlela leyi swi chavelelaka ha yona leswaku ku nga khathariseki leswaku a hi ri njhani khale, hi nga hundzula vutomi bya hina ivi hi amukeriwa hi Xikwembu!—Yohane 3:16.

Nsirhelelo Emisaveni Leyintshwa ya Xikwembu

Anakanya misava leyi nga riki na makhamba. A wu nge boheki ku va ni nsirhelelo wa le nawini lowu durhaka wa vaavanyisi, magqweta, maphorisa ni makhotso! Ku ta va misava yo rhula laha un’wana ni un’wana a nga ta xixima van’wana ni swilo swa vona! Xana sweswo swi vonaka swi nga tshembisi? Xana hakunene Xikwembu xi ta nghenelela etimhakeni ta vanhu ivi xi heta ku pfumaleka ka nawu? Hi ku rhamba leswaku u kambisisa vumbhoni bya leswaku Bibele i Rito ra Xikwembu ni leswaku vuprofeta bya yona bya tshembeka. U ta kuma masungulo yo tiya ya ku tshembeka ya leswaku ku nga ri khale swilo swi ta hundzuka. Ku hava la nga sivelaka Xikwembu leswaku xi tisa ku tshunxeka loku tshembisiweke eka hinkwavo lava rhandzaka ku lulama: “U nga ṭhuki u karihela la’v̌o homboloka, u nga ṭhuki u nav̌ela la’v̌a endlaka le’ŝo biha. Hikuv̌a v̌a ta ṭemiwa ŝeŝi kukotisa byanyi, v̌a ta v̌una kukotisa rihlaza.” (Pisalema 37:1, 2) Marito wolawo lama tsariweke khale koloko, ku nga ri khale ma ta hetiseka hi laha ku heleleke.

Mfumo wa Xikwembu wu ta herisa maxangu ni ku pfumaleka ka ku lulama, leswi vangaka ku pfumala ntshembo ni ku nga tiyiseki lokukulu swonghasi. Ku hava la nga ta va mupfumari, a titwa a boheka ku yiva. Ha tiyisekisiwa evuprofeteni: “Ku ta v̌a ni nḍalo ya koro la misav̌eni ni le tihlohlorini ta tinṭhav̌a, miṭheṭho ya rona yi ta hlakahla kukotisa miri ya Lebanon [ya khale]; lav̌a akeke mitini v̌a ta rumbuka.” (Pisalema 72:16) Hakunene, eParadeyisini leyi vuyeteriweke, ku hava lexi nga ta kavanyeta ku rhula ka vanhu lava tivaka Xikwembu xa ntiyiso va tlhela va xi gandzela.—Esaya 32:18.

Mawaku ndlela leyi yoleyo ku nga ta va hakelo leyinene eka lava va nga ta va va lwisane ni tindlela ta misava leyi ya makwanga! Swivuriso 11:19 yi ri: “Ku lulama ka šiv̌iri ku yisa v̌utomini, loko a ri loyi a lanḍelaka ŝo biha o ṭuṭumela ku feni.” Ina, endzhaku ka loko lavo biha va susiwile, ku hava la nga ta va ni xivangelo xo chavela vutomi ni nhundzu yakwe. Pisalema 37:11 yi hi nyika xitshembiso lexi: “V̌a musa v̌a ta fuma misav̌a, v̌a ta tiṭakela e ku ruleni lo’kukulu ka v̌ona.”

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 5]

Ku Langutana Ni Vukhamba Hi Byoxe

EKAYA—Tanihi leswi makhamba ya nghenaka hambi u le kaya kumbe u nga ri kona, tshama u pfarile ni ku lotlela minyangwa. Vativi va bumabumela leswaku u va ni xitlhava-mukhosi kumbe mbyana yo rindza. Tivisa muakelani loyi u nga n’wi tshembaka loko u ta va u nga ri kona u endzile. U nga tshuki—makhamba ya endla swilo hi xihatla, u nga rindzelanga, naswona ma nga hundzula makungu ya wona hi xihatla loko ya chava. Loko u ri un’wana wa Timbhoni ta Yehovha, va byele, naswona u ringeta ku nyikela vumbhoni. U nga ha kota ku pfuxa xinghana kumbe ntwela-vusiwana. U nga lwi, handle ka loko u hlaseriwa emirini.

ENDHAWINI LEYI NGE RIVALENI—Xalamuka u kota ku xiya loko munhu a ri eku ku landzeleni. Famba exikarhi ka ndlela ya lava fambaka hi milenge. Papalata switarata leswi nga voningiwiki ni leswi nga riki na munhu. Veka xipaci ni swilo swa wena swi sirhelelekile. Famba hi ku hatlisa onge hi loko u ya endhawini yo karhi. Papalata ku ambala swiambalo swo durha kumbe swin’wetsin’wetsi leswi kokaka mahlo. Loko swiyimo swi boha, famba eku xaveni u ri na un’wana. Famba ni mali leyi u yi lavaka ntsena, yi ri eka swikhwama kumbe tindhawu to hambana-hambana.

EMOVHENI—Loko “ku tlhakisiwa ka timovha” swi tolovelekile endhawini ya ka n’wina, u nga tshami emovheni wa wena lowu yimeke. Cinca-cinca tindlela ta wena to ya ni ku vuya entirhweni. Famba hi ndlela leyi nga sirheleleka ku antswa, hambi loko yi lehilenyana. Loko u nga si yima, languta ematlhelo hinkwawo ku vona loko ku ri na lexi vonakaka xi kanakanisa. Papalata ku pfula ndhawu yo veka nhundzu endhawini leyi nga riki na vanhu. U nga siyi swilo leswi durhaka swi vonaka endzeni ka movha. Nketana leyi vonakaka leyi khiyiweke kumbe nchumu wun’wana lowu sivelaka makhamba wu nga ha heta matimba ya makhamba lama yo pfumala ntokoto.

[Bokisi leri nga eka tluka 6]

“Mi nga tihlengeleteli xuma emisaveni laha tinsumbha ni ku kurha swi dyaka kona, ni laha makhamba ma tshovaka kona, ma yiva. Kambe tihlengeleteleni xuma etilweni, laha tinsumbha ni ku kurha swi nga dyiki kona, ni laha makhamba ma nga tshoviki kona ma yiva.”—Matewu 6:19, 20