Kuma Mimpfuno Ya Dyondzo Ya Xikwembu
“Hi mina Yehova, Šikwembu ša wena l’a ku dyonḍisaka, a ku pfuna.”—ESAYA 48:17.
1. Vuyelo byi va byihi loko hi tirhisa dyondzo ya Xikwembu evuton’wini bya hina?
YEHOVHA XIKWEMBU u ni vutivi lebyi hetisekeke. Ku hava loyi a n’wi tlulaka hi maanakanyelo, mavulavulelo ni swiendlo. Tanihi Muvumbi wa hina, wa swi tiva swilaveko swa hina naswona u hi nyika swona hi xitalo. Entiyisweni u tiva ndlela yo hi letela ha yona. Naswona loko hi tirhisa dyondzo ya Xikwembu, ha pfuneka ni ku kuma ntsako wa ntiyiso.
2, 3. (a) Vanhu va Xikwembu va khale ingi va pfuneke njhani loko a va lo yingisa milawu ya xona? (b) Ku ta humelela yini loko hi tirhisa dyondzo ya Xikwembu evuton’wini bya hina namuntlha?
2 Dyondzo ya Xikwembu yi paluxa ku navela lokukulu ka Xikwembu ka leswaku malandza ya xona ma papalata khombo, kutani ma tsakela vutomi hi ku pfumelelana ni milawu ni misinya ya milawu ya xona. Loko vanhu va khale va Yehovha a va lo n’wi yingisela, ingi va katekisiwile swinene, hikuva u va byerile a ku: “Hi mina Yehova, Šikwembu ša wena l’a ku dyonḍisaka, a ku pfuna, a ku fambisa e ndleleni leyi u faneleke ku famba ha yona. Mawako! loko ngi u yingisa milawu ya mina! Ku rula ka wena ku ta v̌a tani hi nambu, ku lulama ka wena ku ta fana ni magandlati ya lwandle.”—Esaya 48:17, 18.
3 Vanhu va khale va Xikwembu ingi va pfunekile loko a va lo yingisa milawu ni swiletelo swa xona. Ematshan’wini yo xanisiwa hi Vababilona, ingi va ve ni ku rhula kun’we ni ku humelela tanihi nambu lowu teleke, lowu enteke ni lowu nga phyiki. Ku tlula kwalaho, mintirho ya vona leyo lulama a yi nga ta hlayeka hi ku tala, tanihi magandlati ya lwandle. Hi ku fanana, loko hi tirhisa dyondzo ya Xikwembu evuton’wini bya hina, hi nga kuma mikateko yo tala leyi tisiwaka hi yona. Hi yihi yin’wana ya yona ke?
Yi Hundzula Vutomi
4. Dyondzo ya Xikwembu yi byi khumbise ku yini vutomi bya vanhu vo tala?
4 Dyondzo ya Xikwembu yi pfune vanhu vo tala hi ku hundzula vutomi bya vona byi va lebyi antswaka. Lava va tirhisaka vuleteri bya Yehovha va tshika ‘mintirho ya nyama,’ tanihi ku tikhoma loko biha, ku gandzela swikwembu swa hava, vungoma, timholovo ni mavondzo. Ematshan’wini ya sweswo, va kombisa mihandzu ya moya ya rirhandzu, ntsako, ku rhula, ku lehisa mbilu, musa, vunene, ripfumelo, nsovo, ni ku tikhoma. (Vagalatiya 5:19-23) Nakambe va yingisela xitsundzuxo xa Vaefesa 4:17-24, laha Pawulo a khutazaka vapfumeri-kulobye leswaku va nga fambi ku fana ni leswi vamatiko va fambisaka swona, hi miehleketo ya hava, leyi nge munyameni, leyi nga ekule ni vutomi bya Xikwembu. Tanihi leswi va nga kongomisiwiki hi timbilu leti tlanyaleke, vanhu lava fanaka na Kreste va ‘hluvula vumunhu bya khale lebyi fambisanaka ni mahanyelo ya vona ya khale, kutani va endliwa lavantshwa ematimbeni lama lawulaka mianakanyo ya vona.’ Va ‘ambala vumunhu lebyintshwa lebyi vumbiweke hi ku ya hi ku rhandza ka Xikwembu, hi ku lulama ni ku tshembeka ka ntiyiso.’
5. Dyondzo ya Xikwembu yi yi khumbisa ku yini ndlela leyi vanhu va fambaka ha yona?
5 Vuyelo lebyinene bya ku tirhisa dyondzo ya Xikwembu hi leswaku yi hi kombisa leswaku hi nga famba njhani na Xikwembu. Loko hi famba na Yehovha, hi laha Nowa a endleke ha kona, hi ta va hi landza ndlela leyi boxiweke hi Muleteri wa hina Lonkulu. (Genesa 6:9; Esaya 30:20, 21) Vanhu va matiko va ‘famba hi mianakanyo ya vona leyi nga pfuniki nchumu,’ hi laha muapostola Pawulo a vuleke ha kona. Naswona matsalwa man’wana lama tsariweke hi vanhu va mianakanyo yo tano ma nga va lama nga pfuniki nikatsongo! Loko mukamberi un’wana a vona mintsalantsalo ya van’wana ekhumbini le Pompeii, u tsarile a ku: “Swa hlamarisa, wena khumbi, leswi u nga siki waka hi ku tikiwa hi vuphukuphuku byonghasi lebyi tsariweke ehenhla ka wena.” Kambe ‘dyondzo ya Yehovha’ ni ntirho wo chumayela ta Mfumo a swi na vuphukuphuku. (Mintirho 13:12) Hikwalaho ka ntirho wolowo, vanhu lava rhandzaka ntiyiso va pfuniwa leswaku va famba hi vutlharhi. Va dyondzisiwa ku tshika ku famba hi ndlela ya vona ya vudyoho, hi ku nga tivi swikongomelo swa Xikwembu. Miehleketo ya vona a ya ha ri emunyameni, naswona a va ha susumetiwi hi timbilu leti tlanyaleke leti hlongorisaka tipakani leti nga pfuniki nchumu.
6. Ku yingisa ka hina dyondzo ya Yehovha ni ku tsaka ka hina swi hlangana njhani?
6 Nakambe dyondzo ya Xikwembu ya hi pfuna hi leswi yi endlaka leswaku hi n’wi tiva kahle Yehovha ni mintirho yakwe. Vutivi byo tano byi hi tshineta ekusuhi ni Xikwembu, byi endla leswaku hi n’wi rhandza hi laha ku engetelekeke, naswona byi kurisa ku tiyimisela ka hina ku n’wi yingisa. Yohane wo Sungula 5:3 yi ri: “Ku rhandza Xikwembu, swi vula ku hlayisa milawu ya xona, naswona milawu leyi ya xona a yi tiki.” Nakambe hi fambisana ni milawu ya Yesu hikuva ha swi tiva leswaku dyondzo yakwe yi huma eka Xikwembu. (Yohane 7:16-18) Ku yingisa ko tano ka hi sirhelela leswaku hi nga weli ekhombyeni hi tlhelo ra moya, naswona swi endla leswaku hi va ni ntsako lowu engetelekeke.
Xikongomelo Xa Xiviri eVuton’wini
7, 8. (a) Hi fanele ku yi twisisa njhani Pisalema 90:12? (b) Hi nga yi kuma njhani mbilu ya vutlharhi?
7 Dyondzo ya Yehovha yi pfuna ku hi kombisa leswaku hi nga byi hanya njhani vutomi bya hina hi ndlela leyi nga ni xikongomelo. Kahle-kahle, dyondzo ya Xikwembu yi hi komba ndlela yo hlaya ha yona masiku ya hina hi laha ku hlawulekeke. Malembe ya 70 ya nkarhi wo hanya ma ni masiku ya kwalomu ka 25 550 loko ma hlangene. Munhu wa malembe ya 50 se u hanye masiku ya 18 250, naswona masiku ya 7 300 lama seleke, lawa a ma rindzeleke, ma tikomba ma nga ha ri mangani. Sweswi hi kona laha ngopfu-ngopfu a nga xi twisisaka kahle xivangelo xo va muprofeta Muxe a khongele eka Xikwembu eka Pisalema 90:12, a ku: ‘Hi dyondzise ku hlaya masiku ya hina leswaku hi kuma timbilu leti nga ni vutlharhi.’ Xana Muxe a a vula yini?
8 Muxe a a nga vuli swona leswaku Xikwembu xi humesa nhlayo leyi nga yona ya masiku lawa Muisrayele un’wana ni un’wana a a ta hanya wona. Hi ku ya hi Pisalema 90, ndzimana ya 9 na 10, muprofeta yoloye wa Muheveru u xiye leswaku nkarhi wa ku hanya wu kwalomu ka malembe ya 70 kumbe 80—kunene i matsongo. Kutani marito ya Pisalema 90:12, handle ko kanakana ma hlamusela ku navela ka Muxe loku a ku kombiseke hi xikhongelo ka leswaku Yehovha a n’wi komba kumbe ku n’wi dyondzisa ku tirhisa vutlharhi swin’we ni vanhu Vakwe loko va kambisisa nkoka wa ‘masiku ya malembe ya vona’ ni ku ma tirhisa hi ndlela leyi amukeriwaka hi Xikwembu. Kutani ku vuriwa yini hi hina? Xana siku rin’wana ni rin’wana ro hlawuleka ha ri tlangela? Xana hi va na yona mbilu ya vutlharhi hi ku lava ku heta siku rin’wana ni rin’wana hi ndlela leyi faneleke, leyi dzunisaka Muleteri wa hina Lonkulu, Yehovha Xikwembu? Dyondzo ya Xikwembu yi hi pfuna ku endla sweswo.
9. Ku nga rindzeriwa yini loko hi dyondza ku hlayela masiku ya hina leswaku hi dzunisa Yehovha?
9 Loko hi dyondza ku hlaya masiku ya hina leswaku ku dzunisiwa Yehovha, hi nga swi kota ku hambeta hi ma hlaya, hikuva dyondzo ya Xikwembu yi hi nyika vutivi byo kuma vutomi lebyi nga heriki. Yesu u te: “Vutomi lebyi nga heriki, hi leswaku va ku tiva, wena ntsena u nga Xikwembu xa ntiyiso, na Yesu Kriste loyi u n’wi rhumeke.” (Yohane 17:3) Kavula, loko ho kuma vutivi hinkwabyo lebyi nga kona bya misava, a byi nge hi nyiki vutomi lebyi nga heriki. Kambe hi nga kuma vutomi lebyi nga heriki loko ho va tiva kahle vanhu vambirhi vo hlawuleka ngopfu evuakweni hinkwabyo, hi tlhela hi tirhisa vutivi lebyi hi byi kumeke ha vona, ni ku kombisa ripfumelo ra ntiyiso.
10. Encyclopedia yin’wana yi ri yini malunghana ni dyondzo, naswona leswi swi yelana njhani ni mimpfuno ya dyondzo ya Xikwembu?
10 Ku nga khathariseki leswaku hi ni nkarhi wo tanihi kwihi hi ri karhi hi hanya, a hi tsundzukeni mpfuno lowu wa nkoka wa dyondzo ya Xikwembu: Yi nyika lava yi amukelaka xikongomelo xa xiviri evuton’wini. The World Book Encyclopedia yi ri: “Dyondzo yi fanele yi pfuna vanhu ku va swirho swa tiko leswi pfunaka. Nakambe yi fanele yi va pfuna ku kurisa ku tlangela ndzhaka ya ndhavuko wa vona ni ku hanya vutomi lebyi tsakisaka swinene.” Dyondzo ya Xikwembu ya hi pfuna leswaku hi hanya vutomi lebyi tsakisaka. Yi hi endla hi tlangela swinene ndzhaka ya hina ya moya tanihi vanhu va Xikwembu. Naswona yi hi endla swirho swa tiko leswi pfunaka hakunene, hikuva yi hi pfuna ku endla ntirho wa risima wo fikelela swilaveko swa vanhu emisaveni hinkwayo. Ha yini ku vuriwa sweswo ke?
Nongonoko Wo Dyondzisa eMisaveni Hinkwayo
11. Thomas Jefferson u xi kombise njhani xilaveko xa dyondzo leyi faneleke?
11 Dyondzo ya Xikwembu yi hlangavetana ni swilaveko swa vanhu swa dyondzo ku tlula nongonoko wihi na wihi wun’wana wa vuleteri. Xilaveko xo dyondzisa vanhu xi kombisiwile hi Thomas Jefferson, loyi a veke muungameri wa vunharhu wa United States. Eka papila ra August 13, 1786, leri yaka eka George Wythe, loyi a a ri munghana wakwe, ni loyi a hlanganyeleke na yena eku sayineni ka Xitiviso xa ku Tifuma, Jefferson u tsarile a ku: “Hi ku vona ka mina nawu wa nkoka swinene eka nxaxamelo wa hina hinkwawo wa milawu i wa ku hangalasa vutivi exikarhi ka vanhu. A xi kona xisekelo xin’wana lexi nga endliwaka xa ku hlayisa ntshunxeko ni ntsako handle ka vutivi. . . . Nakulorhi la chavisekaka, twarisa tsima ro lwisana ni ku pfumala vutivi; simeka ni ku antswisa nawu wo dyondzisa vanhu lava tolovelekeke. Vaaki va tiko ra ka hina a va swi tive . . . leswaku xibalo lexi nga ta hakeleriwa [dyondzo] a xi nge tluli n’we-xa-gidi xa mali leyi nga ta hakeriwa tihosi, vaprista ni tinghanakana leti nga ta huma exikarhi ka hina loko hi tshika vanhu va ri hava vutivi.”
12. Ha yini ku nga vuriwaka leswaku dyondzo ya Xikwembu i nongonoko lowu humelelaka ni lowu pfunaka swinene eka vuleteri bya misava hinkwayo?
12 Ematshan’wini yo siya vanhu lava lavaka vululami va ri emunyameni, dyondzo ya Yehovha yi nyikela nongonoko lowunene ngopfu wa vuleteri bya misava hinkwayo leswaku va pfuneka. Loko Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava yi ri karhi yi lwiwa emalembeni ya 50 lama hundzeke, Komiti yo Hluvukisa Dyondzo ya U.S. yi vone xilaveko xa xihatla xa “dyondzo ya misava hinkwayo.” Xilaveko xexo xa ha ri kona, kambe dyondzo ya Xikwembu hi yona nongonoko wu ri woxe lowu humelelaka wa vuleteri bya misava hinkwayo. Nakambe wu pfuna swinene hikuva wu humesa vanhu exiyin’weni xa gome, wu va hluvukisa emahanyelweni ni le moyeni, wu va ponisa eka vutikukumuxi ni xihlawuhlawu xa misava, ni ku va nyika vutivi bya vutomi lebyi nga heriki. Ku tlula kwalaho, nongonoko lowu wu pfuna vanhu kun’wana ni kun’wana hi ku va dyondzisa ku tirhela Yehovha Xikwembu.
13. Esaya 2:2-4 yi hetiseka njhani namuntlha?
13 Mimpfuno ya dyondzo ya Xikwembu yi tsakeriwa hi vunyingi bya vanhu lava sweswi va vaka malandza ya xona. Va tikarhatela xilaveko xa vona xa swilo swa moya, naswona va swi xiya kahle leswaku siku ra Yehovha ri tshinele. (Matewu 5:3; 1 Vatesalonika 5:1-6) Sweswi, “e mikarini ya makumo,” vanhu lava va tinxaka hinkwato va khitikanela entshaveni ya Yehovha, evugandzerini byakwe lebyi tengeke. Byi simekiwe byi tiya naswona byi tlakuseriwe ehenhla ka vugandzeri hinkwabyo lebyi nga endliki ku rhandza ka Xikwembu. (Esaya 2:2-4) Loko u ri Mbhoni ya Yehovha leyi tinyiketeleke, xana a wu tsaki leswi u nga exikarhi ka mintshungu leyi hambetaka yi andza, leyi gandzelaka yena ni ku pfuniwa hi dyondzo yakwe? Swa tsakisa swonghasi ku va exikarhi ka lava va huwelelaka va ku: “Ḍunisani Yehova!”—Pisalema 150:6.
Vuyelo Lebyinene eMoyeni Wa Hina
14. Swi pfuna yini ku landzela xitsundzuxo xa Pawulo lexi nga eka 1 Vakorinto 14:20?
14 Wun’wana wa mimpfuno yo tala ya dyondzo ya Xikwembu i vuyelo lebyinene lebyi yi nga vaka na byona emianakanyweni ni le moyeni wa hina. Yi hi susumetela ku anakanya hi swilo leswi lulameke, leswi tengeke, leswi nga riki na xisandzu ni leswi dzunekaka. (Vafilipiya 4:8) Dyondzo ya Yehovha yi hi pfuna ku landzela xitsundzuxo xa Pawulo lexi nge: “Loko ku ri ka leswo biha mi fanele ku fana ni swihlangi, kambe mi va lava kuleke emiehleketweni.” (1 Vakorinto 14:20) Loko hi hlayisa xitsundzuxo lexi, a hi nge lavi ku tiva swilo swo homboloka. Nakambe Pawulo u tsarile a ku: “Leswo bava hinkwaswo, ni ku hlundzuka hinkwako, ni ku kariha hinkwako, a swi susiwe exikarhi ka n’wina; tshikani ku holova ni ku rhuketelana, mi susa [ni vuhomboloki hinkwabyo].” (Vaefesa 4:31) Ku hlayisa xitsundzuxo xo tano swi ta hi pfuna ku papalata ku tikhoma ko biha ni swidyoho swin’wana leswikulu. Hambi leswi swi nga hi pfunaka emirini ni le mianakanyweni, ngopfu-ngopfu swi ta hi nyika ntsako hi ku tiva leswaku hi tsakisa Xikwembu.
15. I yini lexi nga ta hi pfuna ku tshama hi ri ni mianakanyo leyi tengeke?
15 Loko hi ta tshama hi ri ni mianakanyo leyi tengeke, xin’wana lexi nga hi pfunaka i ku papalata ‘vanghana lavo biha, lava onhaka mikhuva leyinene.’ (1 Vakorinto 15:33) Tanihi Vakreste, a hi nge vi na xinghana ni timbhisa, vaoswi ni van’wana lava endlaka swo biha. Kutani swi le rivaleni leswaku a hi fanelanga hi tihlanganisa ni vanhu vo tano hi ku hlaya ha vona leswaku hi titsakisa hi swilo swo ka swi nga fanelanga kumbe hi ku va hlalela eka thelevhixini kumbe etibayiskopeni. Mbilu yi ni mano, yi nga hlakulela ku navela swilo swo biha hi ku olova, naswona yi nga ringeka leswaku yi swi endla. (Yeremiya 17:9) Kutani a hi papalateni miringo yo tano hi ku namarhela dyondzo ya Xikwembu. Yi nga khumba mianakanyo ya ‘varhandzi va Yehovha’ lerova va swi kota ku ‘venga leswo biha.’—Pisalema 97:10.
16. Dyondzo ya Xikwembu yi nga wu khumba njhani moya lowu hi wu kombisaka?
16 Pawulo u byele mutirhi-kulobye Timotiya a ku: “Hosi a yi ve ni moya wa wena. Tintswalo a ti ve na wena.” (2 Timotiya 4:22) Muapostola loyi a a navela leswaku Xikwembu, hi ku tirhisa Hosi Yesu Kreste, xi amukela matimba lama lawulaka Timotiya ni Vakreste van’wana. Dyondzo ya Xikwembu yi hi pfuna ku kombisa moya wa rirhandzu, wa tintswalo ni wa ku rhula. (Vakolosa 3:9-14) Naswona wu hambana swonghasi ni lowu vanhu vo tala va wu kombisaka emasikwini lawa ya makumu! Va tikukumuxa, a va tivi ku nkhensa, a va na rona rirhandzu ra ntumbuluko, a va pfumeli nchumu, va ni tihanyi, va lava ku titsakisa, naswona a va chavi Xikwembu nikatsongo. (2 Timotiya 3:1-5) Kambe loko hi hambeta hi tirhisa mimpfuno ya dyondzo ya Xikwembu evuton’wini bya hina, hi kombisa moya lowu endlaka leswaku hi rhandziwa hi Xikwembu ni vanhu-kulorhi.
Yi Pfuna Ku Kondletela Vuxaka Bya Vanhu
17. Ha yini ku khomisana kahle swi ri swa nkoka swinene?
17 Dyondzo ya Yehovha yi hi pfuna ku vona mimpfuno ya ku khomisana swinene ni vagandzeri-kulorhi. (Pisalema 138:6) Ku hambana ni vanhu vo tala namuntlha, a hi lwisani na yona misinya ya milawu yo lulama, kambe ha pfumelelana. Hi xikombiso, ku va ni vuyelo lebyinene ngopfu loko valanguteri lava vekiweke va twanana enhlanganweni wa vakulu. Vavanuna lava va vulavula hi ku rhula hi ku yimela ntiyiso, hi hala tlhelo va nga pfumeleli matitwelo ya vona ma kaneta mhaka leyi twalaka kumbe ku vanga ku avana. Swirho hinkwaswo swa vandlha swi ta pfuneka hi moya wa vun’we lowu hi nga na wona, loko hinkwerhu hi hambeta hi tirhisa dyondzo ya Xikwembu.—Pisalema 133:1-3.
18. Dyondzo ya Xikwembu yi hi pfuna ku va ni langutelo rihi hi vapfumeri-kulorhi?
18 Dyondzo ya Xikwembu nakambe yi hi pfuna ku va ni langutelo lerinene hi vapfumeri-kulorhi. Yesu u te: “A ku na munhu la nga taka ka mina, loko a nga kokeriwi ka mina hi Tatana la ndzi rhumeke.” (Yohane 6:44) Ngopfu-ngopfu ku sukela hi 1919, Yehovha u lerise malandza yakwe leswaku ma twarisa ku avanyisa kakwe, naswona mafambiselo ya misava ya Sathana ma tsekatsekisiwile hi xitsundzuxo lexi xa misava hinkwayo. Hi nkarhi lowu fanaka, vanhu lava chavaka Xikwembu—ku nga “[swilo] le’ŝi ranḍekaka”—va kokiwile hi Xikwembu leswaku va tihambanisa ni matiko, va hlanganyela ni Vakreste lava totiweke eku tateni ka yindlu ya Yehovha ya vugandzeri hi ku kwetsima. (Hagayi 2:7) Kunene, hi fanele hi languta vanhu vo tano lava rhandzekaka lava kokiwaka hi Xikwembu tanihi vanakulorhi lava rhandzekaka.
19. Dyondzo ya Xikwembu yi paluxa yini malunghana ni ku ahlula swiphiqo leswi u nga na swona ni Vakreste-kuloni?
19 Kavula, tanihi leswi hinkwerhu ka hina hi nga hetisekangiki, a hi minkarhi hinkwayo laha swilo swi nga ta famba kahle. Loko Pawulo a ri kusuhi ni ku teka riendzo rakwe ra vumbirhi ra vurhumiwa, Barnaba a a navela leswaku va famba swin’we na Marka. Pawulo a nga pfumelanga, hikuva Marka “a a hambene na vona ePamfiliya, a nga yanga na vona entirhweni.” Kutani “ku humelela mholovo exikarhi ka vona.” Barnaba u fambe na Marka eKipra, kasi Pawulo u fambe na Silasi eSiriya ni le Kilikiya. (Mintirho 15:36-41) Endzhaku ku avana loku ku vonaka ku herile, hikuva Marka a a ri na Pawulo eRhoma, naswona muapostola a a vulavula kahle ha yena. (Vakolosa 4:10) Mpfuno wun’wana wa dyondzo ya Xikwembu hi leswaku yi kombisa ndlela yo ahlula swiphiqo exikarhi ka Vakreste hi ku landzela xitsundzuxo xo tanihi xa Yesu, lexi nga eka Matewu 5:23, 24 na Matewu 18:15-17.
Ya Pfuna Ni Ku Hlula Minkarhi Hinkwayo
20, 21. Ku kambisisa ka hina dyondzo ya Xikwembu swi fanele swi hi susumetela ku endla yini?
20 Hambi ku ri eka nkambisisonyana lowu hi wu endleke wa mimpfuno ni ku hlula ka dyondzo ya Xikwembu, handle ko kanakana hinkwerhu ka hina ha xi vona xilaveko xo hambeta hi yi tirhisa evuton’wini bya hina. Kutani a hi yeni emahlweni hi amukela dyondzo ya Muleteri wa hina Lonkulu hi moya wa xikhongelo. Ku nga ri khale, dyondzo ya Xikwembu yi ta hlula ku tlula rini na rini. Yi ta hlula loko tintlharhi ta misava leyi se ti lovele makumu. (Ringanisa 1 Vakorinto 1:19.) Ku tlula kwalaho, loko timiliyoni leti engetelekeke ti dyondza ni ku endla ku rhandza ka Xikwembu, ku tiva Yehovha ku ta tata misava tanihi mati loko ma funengeta vuento bya lwandle. (Esaya 11:9) Vutivi lebyi byi ta va pfuna swonghasi vanhu lava yingisaka, naswona byi ta lwela Yehovha tanihi Mufumi wa Hinkwako-nkwako!
21 Dyondzo ya Yehovha yi ta pfuna ni ku hlula minkarhi hinkwayo. Xana u ta hambeta u pfuneka ha yona tanihi xichudeni lexi chivirikaka xa Buku-mpfuno leyikulu ya Xikwembu? Xana u hanya hi ku pfumelelana ni Bibele ni ku avelana mintiyiso ya yona ni van’wana? Loko swi ri tano, u nga langutela ku vona ku hlula loku heleleke ka dyondzo ya Xikwembu, leswi nga ta endla leswaku ku kwetsimisiwa Muleteri wa hina Lonkulu, Hosi Leyikulu Yehovha.
U Dyondze Yini Xana?
◻ Dyondzo ya Xikwembu yi nga tisa vuyelo byihi evuton’wini bya hina?
◻ Dyondzo ya Yehovha yi hlangavetana njhani ni swilaveko swa vuleteri?
◻ Hi byihi vuyelo lebyinene lebyi dyondzo ya Xikwembu yi nga vaka na byona emianakanyweni ni le malangutelweni ya hina?
◻ Dyondzo ya Xikwembu yi tikombisa yi pfuna njhani malunghana ni vuxaka bya vanhu?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
Dyondzo ya Xikwembu yi hi kombisa leswaku hi nga famba njhani na Xikwembu, hi laha Nowa a endleke ha kona
[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]
Vanhu va tinxaka hinkwato va khitikanela entshaveni ya Yehovha