Miseve Ya Ku Vonakala—Leyikulu Ni Leyitsongo (Xiyenge 2)

“Kutani ku v̌onakaleni ka wena hi v̌ona ku v̌onakala.”—PISALEMA 36:9.

1. I matshalatshala wahi yo sungula lama endliweke, ku twisisa leswi fanekiseriwaka hi buku ya Nhlavutelo?

BUKU ya Bibele ya Nhlavutelo yi nyanyule Vakreste ku sukela eminkarhini yo sungula. Yi nyikela xikombiso lexinene xa ndlela leyi rivoningo ra ntiyiso ri hambeteke ri kula ha yona. Hi 1917, vanhu va Yehovha va humese nhlamuselo ya Nhlavutelo ebukwini leyi nge The Finished Mystery. Yi paluxe vukhongeri bya Vujagani ni varhangeri va politiki hi xivindzi, kambe tinhlamuselo to tala ta yona a ti huma etibukwini to hambana-hambana. Hambi swi ri tano, The Finished Mystery yi swi kotile ku kambela vutshembeki bya Swichudeni swa Bibele, eka ndlela leyi vonakaka leyi Yehovha a a yi tirhisa.

2. Xihloko lexi nge “Ku Tswariwa ka Mfumo” xi humese ku vonakala ka muxaka muni ebukwini ya Nhlavutelo?

² Nseve lowukulu wa ku vonakala wu voninge buku ya Nhlavutelo loko ku humesiwa xihloko lexi nge, “Ku Tswariwa ka Tiko” eka The Watch Tower ya March 1, 1925. A ku ehleketiwa leswaku Nhlavutelo ndzima 12 yi hlamusela nyimpi exikarhi ka tiko ra Rhoma ni vafundhisi va Rhoma, laha n’wana wa xinuna a yimelaka vafundhisi. Kambe xihloko lexi xi kombise leswaku Nhlavutelo 11:15-18 yi ni nhlamuselo ya ndzima 12, leyi kombisaka leswaku yi vulavula hi ku tswariwa ka Mfumo wa Xikwembu.

3. I tibuku tihi leti tiseke ku vonakala loku engetelekeke eka Nhlavutelo?

³ Leswi hinkwaswo swi yise eku twisisiweni ko antswa ka Nhlavutelo loku teke hi ku humesiwa ka buku leyi nge Light, hi tivholumo timbirhi, hi 1930. Hambi swi ri tano, mindzulamiso yo tala yi humelerile ebukwini leyi nge “Babylon the Great Has Fallen!” God’s Kingdom Rules! (1963) ni leyi nge “Then Is Finished the Mystery of God” (1969). Kambe, a ka ha ri na swo tala swo swi dyondza malunghana ni vuprofeta bya buku ya Nhlavutelo. Ina, ku vonakala lokukulu ku yi voningerile hi 1988, hi ku humesiwa ka buku leyi nge Nhlavutelo—Ku Chaputa Ka Yona Loku Hlamarisaka Ku Tshinele! Xilotlelo xa ku voningeriwa loku yaka emahlweni xi nga ha va xi ve ntiyiso wa leswaku vuprofeta bya Nhlavutelo byi tirha hi “siku ra Hosi,” leri sunguleke hi 1914. (Nhlavutelo 1:10) Hikwalaho buku ya Nhlavutelo a yi ta twisisiwa ku antswa hi ku famba ka siku rolero.

Ku Hlamuseriwa Ka “Lava Matimba Lama Tlakukeke”

4, 5. (a) Xana Swichudeni swa Bibele swi yi langute njhani Varhoma 13:1? (b) I yini lexi voniweke endzhakunyana, hi ku ya hi Matsalwa malunghana, ni “lava matimba lava tlakukeke”?

⁴ Nseve lowukulu wa ku vonakala wu voniwe hi 1962 ehenhleni ka Varhoma 13:1, leyi nge: “Munhu un’wana ni un’wana a tiveke ehansi ka lava matimba lama tlakukeke [“valawuri va le henhla,” New World Translation].” (King James Version) Swichudeni swo sungula swa Bibele swi twisise leswaku “lava matimba lama tlakukeke” lava boxiweke laha ku vuriwa tihosi ta misava. Va ehlekete leswaku tsalwa leri ri vula leswaku loko Mukreste a yisiwa enyimpini, u ta boheka ku ambala yunifomo, a hakarha xibalesa kutani a ya etimbaleni, emarindzini ya nyimpi. A ku ehleketiwa leswaku tanihi leswi Mukreste a nga ta ka a nga n’wi dlayi munhu-kulobye, a a fanele ku duvula emoyeni loko ti bihile.a

⁵ The Watchtower ya November 15 ni ya December 1, 1962, ti humese ku vonakala lokunene emhakeni leyi loko ti hlamusela marito ya Yesu eka Matewu 22:21 leyi nge: “Nyikani Khezari leswi nga swa Khezari, ni Xikwembu leswi nga swa Xikwembu.” Marito ya vaapostola lama kumekaka eka Mintirho 5:29 i ya nkoka: “Hi fanele ku yingisa Xikwembu ku tlula vanhu.” Vakreste va yingisa Khezari—“lava matimba lama tlakukeke”—ntsena loko leswi swi nga endli leswaku Vakreste va lwisana ni nawu wa Xikwembu. Ku yingisa Khezari ku langutiwe ku ri loku hikiweke, ku nga ri loku heleleke. Vakreste va endla timfanelo ta Khezari ntsena loko ti nga lwisani ni swilaveko swa Xikwembu. Vona ndlela leyi swi enerisaka ha yona ku twisisa mhaka yo tano!

Miseve Ya Ku Vonakala eTimhakeni Ta Nhleleko

6. (a) Leswaku ku nga landzeleriwi xikhundla xa vafundhisi lexi nga kona eVujaganini, i nsinya wihi wa nawu lowu amukeriweke? (b) Hi yihi ndlela leyi eku heteleleni yi voniweke yi ri yona leyinene yo hlawula lava nga ta langutela vandlha?

⁶ A ku ri ni mhaka ya leswaku i vamani lava faneleke ku tirha tanihi vakulu ni vadiyakoni emavandlheni. Leswaku ku papalatiwa swikhundla swa vufundhisi leswi nga tala eVujaganini, ku gimetiwe hi ku vula leswaku va fanele ku hlawuriwa hi xidemokrati hi nhlawulo wa swirho swa vandlha rin’wana ni rin’wana. Kambe ku vonakala loku yaka emahlweni loku nga eka The Watchtower ya September 1 ni ya October 15, 1932, ku kombise leswaku Matsalwa a ma ku seketeli ku hlawuriwa ka vakulu. Hikwalaho leswi swi siviwe hi komiti ya ntirho, naswona mukongomisi wa ntirho a a hlawuriwa hi Sosayiti.

7. Miseve ya ku vonakala yi yi antswise njhani ndlela leyi malandza evandlheni a ma hlawuriwa ha yona?

⁷ The Watchtower ya June 1 ni ya June 15, 1938, a a yi ri ni miseve ya ku vonakala leyi kombisaka leswaku malandza ya le vandlheni a ma nga fanelanga ma hlawuriwa, kambe a ma fanele ma vekiwa, hi leswaku va vekiwa hi ndlela ya swa le tilweni. Hi 1971 nseve wun’wana wa ku vonakala wu kombise leswaku vandlha rin’wana ni rin’wana a ri nga fanelanga ri rhangeriwa hi nandza un’we. Ematshan’weni ya sweswo, rin’wana ni rin’wana ri fanele ku va ni huvo ya vakulu, kumbe valanguteri, lava averiweke ntirho wolowo hi Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha. Hikwalaho, loko ku vonakala ku ya emahlweni, endzhaku ka malembe yo tlula 40, swi ve erivaleni leswaku vakulu ni vadiyakoni, lava sweswi va vuriwaka malandza ya vutirheli, va fanele ku vekiwa hi “nandza la tshembekaka, wo tlhariha,” hi ku tirhisa Huvo leyi Fumaka ya yena. (Matewu 24:45-47) Leswi a swi fambisana ni leswi humeleleke eminkarhini ya vaapostola. Vavanuna vo kota Timotiya na Tito a va vekiwe tanihi valanguteri hi huvo leyi fumaka ya lembe-xidzana ro sungula. (1 Timotiya 3:1-7; 5:22; Tito 1:5-9) Leswi hinkwaswo swi fambisana ni ku hetiseka lokukulu ka Esaya 60:17 leyi nge: “E maṭhaṅweni ya kopor, nḍi ta v̌itana nsuku, e maṭhaṅweni ya nhumbu, nḍi ta v̌itana silver, e maṭhaṅweni ya timhanḍe, e kopor, ni maṭhaṅweni ya maribye, e nhumbu; nḍi ta ku fumisa hi ku rula, kambe u ta risiwa hi ku lulama.”

8. (a) Ntiyiso lowu engetelekeke wu yi antswise njhani ndlela leyi Sosayiti a yi tirha ha yona? (b) Hi tihi tikomiti ta Huvo leyi Fumaka, naswona hi swihi swiphemu swa tona swa ntirho kumbe vulanguteri?

⁸ Nakambe a ku ri ni mhaka ya ku tirha ka Sosayiti ya Watch Tower. Hi malembe yo tala Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha a yi fana ni bodo ya vafambisi va Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, naswona timhaka to tala a ti lawuriwa hi muungameri wa yona. Hi laha swi kombisiweke ha kona eka 1977 Yearbook of Jehovah’s Witnesses (matluka 258-9), hi 1976 Huvo leyi Fumaka yi sungule ku tirha yi ri ni tikomiti ta tsevu, yin’wana ni yin’wana yi averiwe ku langutela swiphemu swo karhi swa ntirho wa misava hinkwayo. Komiti ya Vatirhi yi tirhana ni timhaka ta vatirhi, kun’we ni swilaveko swa hinkwavo lava tirhaka endyangwini wa Bethele emisaveni hinkwayo. Komiti yo Kandziyisa yi tamela timhaka hinkwato ta tiko ni ta le nawini, to tanihi nhundzu ni ku kandziyisa. Komiti ya Ntirho yona yi khathalela ntirho wo nyikela vumbhoni ni ku langutela valanguteri lava famba-fambaka, maphayona ni mintirho ya vahuweleri va vandlha. Komiti yo Dyondzisa yi ni vutihlamuleri eka minhlangano ya vandlha, tinhlengeletano ta masiku yo hlawuleka, tinhlengeletano ta xifundzha ni mintsombano ya muganga ni ya matiko hinkwawo kun’we ni swikolo swo hambana-hambana swa dyondzo ya moya ya vanhu va Xikwembu. Komiti yo tsala yi langutela ntirho wo lunghiselela ni ku hundzuluxela tibuku ta swivumbeko hinkwaswo, yi tiyiseka leswaku swilo hinkwaswo swi fambisana ni Matsalwa. Komiti ya Mutshama-xitulu yi khathalela timhaka ta xilamulela-mhangu ni tin’wana ta xihatla.b Nakambe hi va-1970, tihofisi ta marhavi ta Sosayiti ya Watch Tower ti sungule ku kongomisiwa hi komiti ematshan’weni ya mulanguteri.

Ku Vonakala Loku Fambisanaka Ni Mahanyelo Ya Vukreste

9. Xana ku vonakala ka ntiyiso ku byi khumbe njhani vuxaka bya Vakreste ni tihulumendhe ta misava?

⁹ Miseve yo tala ya ku vonakala a yi khumba mahanyelo ya Vukreste. Hi xikombiso, languta mhaka ya vukala-tlhelo. Muxaka wo karhi wa nseve lowukulu wa ku vonakala wu voningele mhaka leyi exihlokweni lexi nge “Vukala-tlhelo” lexi humelelaka eka The Watchtower ya November 1, 1939. Vona ndlela leyi a xi ri enkarhini ha yona, hi ku fika endzhaku ka ku sungula ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava! Xihloko lexi xi hlamusele vukala-tlhelo ni ku kombisa leswaku Vakreste a va fanelanga va nghenelela etimhakeni ta politiki kumbe emadzolongeni ya matiko. (Mikiya 4:3, 5; Yohane 17:14, 16) Leswi hi swona swi endlaka leswaku va vengiwa hi matiko hinkwawo. (Matewu 24:9) Tinyimpi ta Israyele wa khale a ti nyikeli xikombiso xo karhi eka Vakreste, hi laha Yesu a swi vekeke erivaleni ha kona eka Matewu 26:52. Tlhandla-kambirhi, ku hava tiko ni rin’we ra politiki leri lawuriwaka hi Xikwembu namuntlha, leri fumiwaka hi Xikwembu, hi laha a swi ri ha kona hi Israyele wa khale.

10. Xana miseve ya ku vonakala yi yi paluxe njhani ndlela leyi Vakreste va faneleke ku languta ngati ha yona?

¹⁰ Nakambe ku vonakala ku voninge mhaka ya ku kwetsima ka ngati. Swichudeni swa Bibele a swi ehleketa leswaku ku yirisiwa ka ku dyiwa ka ngati eka Mintirho 15:28, 29, a ku hikeriwe eka Vakreste va Vayuda. Hambi swi ri tano, Mintirho 21:25 yi kombisa leswaku eminkarhini ya vaapostola xileriso lexi xi tlhele xi tirha ni le ka vanhu van’wana lava hundzukeke vapfumeri. Hikwalaho ku kwetsima ka ngati ku tirha eka Vakreste hinkwavo, hi laha swi kombisiweke ha kona eka The Watchtower ya July 1, 1945. Sweswo a swi vuli ku ala ku dya ngati ya swiharhi ntsena, tanihi masoseji ya ngati, kambe swi tlhela swi vula ku ala ku tirhisa ngati ya munhu, tanihi le mhakeni ya mpompelo wa ngati.

11. Xana ku voniwe yini malunghana ni langutelo ra Vakreste hi ku tirhisa fole?

¹¹ Hikwalaho ka ku vonakala loku engetelekeke, mintolovelo leyi eku sunguleni a yi honisiwa, endzhaku yi kambisisiwe hi vuenti. Xikombiso xa leswi a ku ri ku tirhisiwa ka fole. Eka Zion’s Watch Tower ya August 1, 1895, Makwerhu Russell u kongomise nyingiso eka 1 Vakorinto 10:31 na 2 Vakorinto 7:1 ivi a tsala leswi: “A ndzi koti ku vona ndlela leyi a swi ta dzunisa Xikwembu ha yona, kumbe ku vuyerisa munhu ha yona, loko Mukreste wihi na wihi a tirhisa fole hi xivumbeko xihi na xihi.” Ku sukela hi 1973 swi twisisiwe kahle leswaku ku hava mutirhisi wa fole loyi a nga vaka un’wana wa Timbhoni ta Yehovha. Hi 1976 swi vekiwe erivaleni leswaku ku hava Mbhoni leyi a yi ta tirha endhawini yo gembula kutani yi tama ya ha hlanganyela ni vandlha.

Mindzulamiso Yin’wana

12. (a) Xana nseve wa ku vonakala wu paluxe yini malunghana ni nhlayo ya swilotlelo swa Mfumo leswi nyikiweke Petro? (b) Xana i swiyimo swihi leswi veke kona loko Petro a tirhisa xilotlelo xo sungula?

¹² Nakambe ku tlhele ku va ni ku vonakala loku engetelekeke eka nhlayo ya swilotlelo swo fanekisela leswi Yesu a swi nyikeke Petro. Swichudeni swa Bibele a swi tiva leswaku Petro u nyikiwe swilotlelo swimbirhi leswi pfuleleke vanhu ndlela yo va vadya-ndzhaka va Mfumo—xin’wana xa Vayuda xi tirhisiwe hi Pentekosta ya 33 C.E. ni xin’wana xa Vamatiko, lexi tirhisiweke ro sungula hi 36 C.E. loko Petro a chumayela Korneliyo. (Mintirho 2:14-41; 10:34-48) Hi ku famba ka nkarhi, ku voniwe leswaku a ku katseka ntlawa wa vunharhu—Vasamariya. Petro u tirhise xilotlelo xa vunharhu loko a va nyika lunghelo ra Mfumo. (Mintirho 8:14-17) Xisweswo, xilotlelo xa vunharhu xi tirhisiwe loko Petro a chumayela Korneliyo.—The Watchtower, October 1, 1979, matluka 16-22, 26.

13. Xana miseve ya ku vonakala yi paluxe yini malunghana ni matshanga lama boxiweke eka Yohane ndzima 10?

¹³ Nseve wun’wana wa ku vonakala wu va endle va vona leswaku Yesu a nga vulavuli hi matshanga mambirhi ntsena kambe a vulavula hi manharhu. (Yohane, ndzima 10) Wona a ku ri (1) tshanga ra Vayuda leri Yohane Mukhuvuri a a ri mulanguteri wa nyangwa wa rona, (2) tshanga ra vadyandzhaka va Mfumo lava totiweke, ni (3) tshanga ra “tinyimpfu tin’wana,” leti nga ni ntshembo wa laha misaveni.—Yohane 10:2, 3, 15, 16; Xihondzo xo Rindza, August 1, 1984, matluka 9-14.

14. Xana ku vonakala loku engetelekeke ku veke timhaka ta ku sungula ka Yubili yo fanekisela hi ndlela yihi?

¹⁴ Ku twisisiwa ka Yubili yo fanekisela na kona ku ve ni tinhlamuselo tin’wana. Ehansi ka Nawu, lembe rin’wana ni rin’wana ra vu-50 ri ve Yubili leyikulu, laha swilo a swi tlheriseriwa eka vini va swona. (Levhitika 25:10) I khale swi ri karhi swi twisisiwa leswaku leswi swi fanekisela ku Fuma ka Kreste ka Gidi ra Malembe. Hambi swi ri tano, emalembeni yo tala ya sweswinyana, ku voniwe leswaku Yubili yo fanekisela entiyisweni yi sungule hi Pentekosta ya 33 C.E., loko lava amukeleke ku chuluriwa ka moya lowo kwetsima va ntshunxiwile evuhlongeni bya ntwanano wa Nawu wa Muxe.—Xihondzo xo Rindza xa January 1, 1987, matluka 18-28.

Ku Vonakala Loku Engetelekeke Ehenhleni Ka Ririmi

15. Xana i ku vonakala kwihi loku humesiweke malunghana ni ku tirhisiwa ka rito leri nge “kungu”?

¹⁵ “Mudyonḍisi o tšhiv̌erike ku kuma ŝihlambanyiso le’ŝi ṭakisaka, kutani le’ŝi ṭariweke hi ku lulama, i marito ya ntiyiso.” (Eklesiasta 12:10) Marito lawa ma nga tirha kahle eka dyondzo ya hina ya namuntlha, hikuva rivoningo a ri voninganga ntsena etimhakeni ta nkoka to tanihi dyondzo ni mahanyelo kambe ni le ka ririmi ra Vukreste ni nhlamuselo ya rona leyi kongomeke. Hi xikombiso, buku yin’wana leyi a yi rhandziwa swinene hi Swichudeni swa Bibele a ku ri vholomu yo sungula ya Studies in the Scriptures, leyi a yi ku The Divine Plan of the Ages. Hambi swi ri tano, hi ku famba ka nkarhi, ku xiyiwe leswaku Rito ra Xikwembu ri vulavula hi vanhu, tanihi vona va endlaka makungu va ri voxe. (Swivuriso 19:21) Matsalwa a ma si tshama ma vulavula hi Yehovha tanihi loyi a endlaka makungu. A nga boheki ku kunguhata. Hinkwaswo leswi a swi vhumbaka swa boha leswaku swi humelela hikwalaho ka vutlhari bya yena ni matimba yakwe lama nga heriki, hilaha hi hlayaka ha kona eka Vaefesa 1:9, 10: “Xi hi tivisile ku rhandza ka xona loku a ku fihlekile, loku a xi lava ku ku yisa emahlweni, minkarhi ya kona yi kondza yi hetiseka.” Hikwalaho swi vonake hakatsongo-tsongo leswaku xiga lexi nge “xikongomelo” xi fanerile swinene loko ku vulavuriwa hi Yehovha.

16. I yini lexi voniweke hakatsongo-tsongo malunghana ni ku twisisiwa lokunene ka Luka 2:14?

¹⁶ Kutani ku ve ni mhaka ya ku kuma ku twisisa lokunene ka Luka 2:14. Hi ku ya hi King James Version, yi hlayekisa xileswi: “Ku kwetsima a ku ve eka Xikwembu lexi nga ehenhla, naswona ku rhula a ku ve emisaveni, eka vanhu lava xi va tsakelaka.” Swi vonakile leswaku leswi a swi humesi nhlamuselo ya kahle, hikuva vunene bya Xikwembu a byi kona eka vanhu lavo homboloka. Hikwalaho Timbhoni ti vone leswi ku ri mhaka ya ku rhula eka vanhu lava tsakeriwaka hi Xikwembu. Kutani va hambete va kombetela eka vanhu lava tsakelaka Bibele tanihi lava tsakeriwaka. Kutani va swi twisisile leswaku leswi katsekaka a ku ri ku tsakeriwa, ku nga ri hi vanhu, kambe hi Xikwembu. Xisweswo, nhlamuselo ya le hansi ya New World Translation eka Luka 2:14 yi vulavula hi “vanhu lava xona [Xikwembu] xi va amukelaka.” Vakreste hinkwavo lava hanyaka hi ku pfumelelana ni xiboho xa vona xa ku tinyiketela va amukeriwa hi Xikwembu.

17, 18. I yini lexi Yehovha a nga ta xi lwela, naswona xana u ta kwetsimisa yini?

¹⁷ Hi laha ku fanaka, ku hundze nkarhi wo leha, Timbhoni ti vulavula hi ku lweriwa ka vito ra Yehovha. Kambe xana Sathana u vange leswaku vito ra Yehovha ri kanakaniwa? Malunghana ni mhaka yoleyo, xana ku ni un’wana wa vatirheli va Sathana la ri kanakaneke, onge hi loko Yehovha a nga faneriwi hi rona? Doo, nikatsongo. A ku nga ri vito ra Yehovha leri tlhontlhiweke ni leri a ri lava ku lweriwa. Hi yona mhaka leyi tibuku ta sweswinyana ta Sosayiti ya Watch Tower ti nga vulavuliki hi vito ra Yehovha tanihi leri lweriwaka. Ti vulavula hi vuhosi bya Yehovha tanihi lebyi lweriwaka naswona vito ra yena tanihi leri kwetsimisiwaka. Leswi swi twanana ni leswi Yesu a hi byeleke ku swi khongelela loko a ku: “Vito ra wena a ri hlawuleke.” (Matewu 6:9, xiitaliki i xerhu.) Hi ku phindha-phindha, Yehovha u vule leswaku u ta kwetsimisa vito ra yena, leri Vaisrayele va nga ri tlhontlhangiki kambe leri va ri nyamiseke.—Ezekiyele 20:9, 14, 22; 36:23.

¹⁸ Lexi tsakisaka, hi 1971, buku leyi nge “The Nations Shall Know That I Am Jehovah”—How? yi swi hambanise hi ndlela leyi: “Yesu Kreste u lwele . . . ku lweriwa ka Vuhosi bya Yehovha bya vuako hinkwabyo ni ku kwetsimisiwa ka vito ra Yehovha.” (Matluka 364-5) Hi 1973, buku leyi nge God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached yi te: “Ku ta ka ‘nhlomulo lowukulu’ i nkarhi wa Yehovha Xikwembu xa Matimba Hinkwawo wo lwela vuhosi byakwe bya vuako hinkwabyo ni ku kwetsimisa vito rakwe leri xiximekaka.” (Tluka 409) Kutani hi 1975, buku leyi nge Man’s Salvation Out Of World Distress at Hand! yi te: “Xiendlakalo lexikulu xa matimu ya vuako hinkwabyo hi nkarhi wolowo xi ta va xi hetisisiwile, ku lweriwa ka vuhosi bya Yehovha bya vuako hinkwabyo ni ku kwetsimisiwa ka vito rakwe lero kwetsima.”—Tluka 281.

19, 20. Xana hi nga kombisa ku tlangela ka hina ku vonakala ka miseve ya moya hi ndlela yihi?

¹⁹ Vona ndlela leyi vanhu va Yehovha va katekisiwaka ha kona hi ku orhela masana lawa hinkwawo ya moya! Hi ku hambana lokukulu, nhlamuselo ya munyama wa moya lowu varhangeri va Vujagani va tikumaka va ri eka wona yi kumeka eka marito lawa ya mufundhisi: “Ha yini ku ri ni xidyoho? Ha yini ku ri ni ku xaniseka? Ha yini ku ri na diyavulosi? Swivutiso leswi ndzi lava ku swi vutisa Hosi loko ndzi fika etilweni.” Kambe Timbhoni ta Yehovha ti nga n’wi byela leswaku ha yini: Hikwalaho ka mphikamakaneta leyi nga kona ya vululami bya vuhosi bya Yehovha ni mhaka ya loko swivumbiwa swa vanhu swi ta swi kota ku hlayisa vutshembeki eka Xikwembu ku nga khathariseki nkaneto wa Diyavulosi kumbe e-e.

²⁰ Emalembeni hinkwawo, miseve ya ku vonakala leyikulu ni leyitsongo a yi ri karhi yi voningela ndlela ya malandza lama tinyiketeleke ya Yehovha. Leswi swi hetisise matsalwa yo tanihi Pisalema 97:11 na Swivuriso 4:18. Kambe hi nga tshuki hi rivala leswaku ku famba eku vonakaleni swi vula ku tlangela ku vonakala loku engetelekaka ni ku hanya hi ku pfumelelana na kona. Hi laha hi swi voneke ha kona, ku vonakala loku loku engetelekaka ku katsa mahanyelo ya hina ni ntirho wa hina wa ku chumayela.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

◻ I ku vonakala kwihi loku humesiweke malunghana ni ku titsongahatela “lava matimba lama tlakukeke”?

◻ Miseve ya ku vonakala yi ve ni vuyelo byihi eka mafambiselo ya nhlengeletano?

◻ Xana ku vonakala loku engetelekeke ku ma khumbe njhani mahanyelo ya Vakreste?

◻ Rivoningo ra moya ri tise mindzulamiso yihi mayelana ni ku twisisa ka hina tinhla to karhi ta Matsalwa?

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 25]

Keys on page 24: Drawing based on photo taken in Cooper-Hewitt, National Design Museum, Smithsonian Institution