Xana Hi Nga Endla Yini Leswaku Hi Ponisiwa?

WANUNA un’wana u tshame a vutisa Yesu a ku: “Hosi, xana lava nga ta ponisiwa, va ta va va nga talanga ke?” Xana Yesu u hlamurise ku yini? Xana u hlamule a ku: ‘Ndzi amukele tanihi Hosi ni Muponisi wa wena, kutani u ta ponisiwa’? E-e! Yesu u te: “Ringetani hi matimba ku nghena hi nyangwa leyo khuma, hikuva ndza mi byela leswaku lavo tala va ta navela ku nghena, kambe va ta tsandzeka.”—Luka 13:23, 24.

Xana Yesu u tsandzekile ku hlamula xivutiso xa wanuna loyi? E-e, wanuna loyi a nga vutisanga swona leswaku swi nonon’hwisa ku yini leswaku munhu a ta ponisiwa; u lave ku tiva loko nhlayo ya lava nga ta ponisiwa yi ri yitsongo. Hikwalaho Yesu u lo kombisa ntsena leswaku i vanhu va nga ri vangani ntsena lava munhu a nga ha langutelaka leswaku va tikarhata hi matimba leswaku va kuma nkateko lowu wo hlamarisa.

Vahlayi vo tala va nga ha kaneta va ku, ‘sweswo a hi swona leswi ndzi dyondzisiweke swona.’ Va nga ha tshaha Yohane 3:16 leyi nge: “Hikuva Xikwembu xi rhandzile misava swonghasi, xi ko xi nyika N’wana wa xona la nga un’we, leswaku un’wana ni un’wana la pfumelaka ka yena a nga lovi, kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (King James Version) Hambiswiritano, ha hlamula: ‘Hikwalaho, xana hi fanele hi pfumela yini? Leswaku hakunene Yesu u tshame a hanya? Kavula. Leswaku i N’wana wa Xikwembu ke? Hakunene! Naswona tanihi leswi Bibele yi vitanaka Yesu “Mudyondzisi ni Hosi”, xana a hi fanelanga ku tlhela hi pfumela ni leswi a swi dyondziseke, hi n’wi yingisa, ni ku n’wi landzela?’—Yohane 13:13; Matewu 16:16.

Ku Landzela Yesu

Aha, laha ku sungula ku va ni xiphiqo! Vanhu vo tala lava byeriweke leswaku va “ponisiwile” va tikomba va ri ni ku tiyimisela loku nga nyawuriki ko landzela kumbe ku yingisa Yesu. Entiyisweni, mufundhisi wa Muprotestente u te: “Ina, hi fanele hi hambeta hi kombisa ripfumelo eka Kreste. Kambe ku vula leswaku ra boha, kumbe leswaku ri hambeta ri kombisiwa, a swi sekeriwi hi Bibele nikatsongo.”

Ku hambana ni sweswo, Bibele yi xaxameta swiendlo swa ku tikhoma loko biha leswi tolovelekeke exikarhi ka vanhu van’wana lava anakanyaka leswaku va “ponisiwile.” Malunghana ni loyi a hambetaka ni ndlela yo tano, Vakreste va tsundzuxiwa: “Hlongolani lowo biha exikarhi ka n’wina.” Hakunene Xikwembu a xi nge pfumeleli vanhu lavo biha va hambeta va thyakisa vandlha ra xona ra Vukreste!—1 Vakorinto 5:11-13.

Hikwalaho, xana swi vula yini ku landzela Yesu, naswona hi nga swi endlisa ku yini sweswo? Kahle-kahle, xana Yesu a a endla yini? Xana a a tikhoma hi ndlela leyo biha? a a ri mbhisa? xindzendzele? muhembi? Xana a a nga tshembeki ebindzwini? Kavula a swi tano! ‘Kambe,’ u nga ha vutisa, ‘xana ndzi fanele ndzi susa swilo leswi hinkwaswo evuton’wini bya mina?’ Leswaku u kuma nhlamulo, vona Vaefesa 4:17 ku ya eka 5:5. A yi vuli swona leswaku Xikwembu xi ta hi amukela ku nga khathariseki leswi hi swi endlaka. Ematshan’wini ya sweswo, yi hi byela leswaku hi tihambanisa ni vamatiko hikuva “a va ha ri na tingana; . . . kambe loko mi ri nwina, a hi swona leswi mi swi dyondzeke hi tlhelo ra Kreste; . . . mi hluvula munhu wa khale loyi a a onhiwa hi mhaka ya ku navela ka yena . . . loyi a a toloverile ku yiva, a nga ha engeti a yiva; . . . Mi vahlawuriwa va Xikwembu, kutani vuoswi, ni swa thyaka hinkwaswo, ni makwanga, a swi laveki exikarhi ka n’wina, ni ku kumbuka swi nga kumbukiwi . . . Tivani mhaka leyi: Ku hava munhu ni un’we la nga ta averiwa ndzhaka eMfun’weni wa Kriste ni wa Xikwembu, loko a ri la oswaka, kumbe la endlaka swa thyaka, kumbe la nga ni makwanga, ku nga ku gandzela swikwembu swa hava.”

Xana hi landzela Yesu loko hi nga ringeti nikatsongo ku hanya hi ku pfumelelana ni xikombiso xa yena? Xana a hi fanelanga hi tikarhatela ku endla vutomi bya hina byi fana swinene ni bya Kreste? Vanhu lava vulavulaka ku fana ni xiphephana xin’wana xa vukhongeri lexi nge: “Tana eka Kreste sweswi—u ri leswi u nga xiswona,” swi tikomba va nga tivutisi xivutiso lexi xa nkoka.

Un’wana wa vadyondzisiwa va Yesu u tsundzuxe leswaku vanhu lava nga chaviki Xikwembu “va gombonyokisa tintswalo ta Xikwembu xa hina, va endla swa manyala ha tona, naswona va landzula Yesu Kriste, yena N’wini wa hinkwaswo ni Hosi ya hina.” (Yuda 4) Entiyisweni, xana hina hi nga ti hundzula njhani tintswalo ta Xikwembu hi “endla swa manyala ha tona”? Hi nga endla tano hi ku vula leswaku gandzelo ra Kreste ri funengeta swidyoho swa ku endla ha vomu leswi hi lavaka ku hambeta hi swi endla ematshan’wini ya swidyoho swa ku nga hetiseki ka vumunhu leswi hi ringetaka ku swi fularhela. Kunene, a hi lavi ku pfumelelana ni muevhangeli la dumeke swinene wa le Amerika, loyi a vuleke leswaku “a swi kali swi lava u tibasisa, u fularhela mikhuva leyo biha kumbe u hundzuka.”—Ringanisa Mintirho 17:30; Varhoma 3:25; Yakobo 5:19, 20.

Ripfumelo Ri Susumetela Mintirho

Vanhu vo tala va byeriwe leswaku ku “pfumela eka Yesu” i xiendlo xin’we ntsena ni leswaku ripfumelo ra hina a swi kali swi lava ri tiye ku ringana leswaku hi susumeteleka ku yingisa. Kambe Bibele a yi pfumelelani na swona sweswo. Yesu a nga vulanga swona leswaku vanhu lava sungulaka ku famba hi ndlela ya Vukreste va ponisiwile. Ematshan’wini ya sweswo, u te: “Loyi a tiyiselaka ku fika makumu, hi yena loyi a nga ta ponisiwa.” (Matewu 10:22) Bibele yi fanisa ndlela ya hina ya Vukreste ni mphikizano, ni ku ponisiwa ku ri hakelo ya kona eku heteleleni. Kutani ya khutaza: “Tsutsumani hi mukhuva lowu wu nga ta mi pfuna ku yi kuma.”—1 Vakorinto 9:24.

Kutani, ku “amukela Kreste” swi katsa swo tala ku tlula ku kuma mikateko leyi tisiwaka hi gandzelo ra Yesu ra nkoka. Ku yingisa swa laveka. Muapostola Petro u vula leswaku ku avanyisa ku sungula “hi va yindlu ya Xikwembu,” ivi a engetela: “Kutani, loko ku sungula hi hina, xana makumu ya lava nga yingisiki Evhangeli ya Xikwembu ma ta va layo yini xana?” (1 Petro 4:17, xiitaliki i xerhu.) Kutani hi fanele hi endla leswi tlulaka ku yingisela ni ku pfumela. Bibele yi vula leswaku hi fanele hi “va vaendli va rito, [hi] nga vi vatwi ntsena lava tixisaka.”—Yakobo 1:22.

Marungula Ya Yesu

Buku ya Bibele ya Nhlavutelo yi tamele marungula lama humaka eka Yesu, hi ku tirhisa Yohane ma hundziseriwa emavandlheni ya nkombo yo sungula ya Vukreste. (Nhlavutelo 1:1, 4) Xana Yesu a vula leswaku tanihi leswi vanhu va le mavandlheni lawa ana se va n’wi “amukeleke” a swi ringene? E-e. U bumabumele swiendlo swa vona, mintirho ya vona ni ku tiyisela ka vona a tlhela a vulavula hi rirhandzu, ripfumelo ni vutirheli bya vona. Kambe u vule leswaku Diyavulosi a ta va nghenisa endzingweni ni leswaku a ku ta hakeriwa “un’wana ni un’wana wa [vo]na hi ku ya hi mintirho ya [vo]na.”—Nhlavutelo 2:2, 10, 19, 23.

Kutani Yesu u hlamusele ku tiboha lokukulu ngopfu ku tlula leswi vanhu vo tala va swi twisisaka xiswona loko va byeriwe leswaku ku ponisiwa ka vona a ku ri wona “makumu ya ntirho” hi ku hatlisa loko va ha ku n’wi “amukela” enhlengeletanweni ya vukhongeri. Yesu u te: “Loko munhu a lava ku ndzi landza, a a titshike, a tirhwexa [mhandzi ya yena ya nxaniso, NW] kutani a ndzi landza, hikuva la rhandzaka ku tihlayisela vutomi bya yena, ú ta lahlekeriwa hi byona; kambe loyi a lahlekeriwaka hi vutomi bya yena hikwalaho ka mina, u ta tlhela a byi kuma.”—Matewu 16:24, 25.

Xana hi fanele hi titshika? Hi hambeta hi landzela Yesu? Sweswo swi lava matshalatshala. Swi ta hundzula vutomi bya hina. Kambe, xana Yesu a a vula leswaku hakunene van’wana va hina hi nga ha fanela ku ‘lahlekeriwa hi mimoya-xiviri ya hina’—hi n’wi fela? Ina, muxaka wo tano wa ripfumelo wu va kona ntsena hi ku va ni vutivi bya swilo leswikulu leswi u nga swi dyondzaka eRitweni ra Xikwembu. Swi ve tano siku leri Stefano a khandliweke hi maribye hi vahisekeri va vukhongeri lava nga “hluleka ku lwa ni vutlhari lebyi Moya wu nga n’wi nyika ku vulavula ha byona.” (Mintirho 6:8-12; 7:57-60) Naswona ripfumelo ro tano enkarhini wa hina ri kombisiwe hi madzana ya Timbhoni ta Yehovha leti feleke etikampeni ta nxaniso ta Manazi ematshan’wini yo onha ripfalo ra tona leri leteriweke hi Bibele.a

Ku Chivirika Ka Vakreste

Hi fanele ku khomelela hi tiya eripfumelweni ra hina ra Vukreste, hikuva ku hambana ni leswi u nga ha va ka u swi twa etikerekeni tin’wana kumbe eka minongonoko ya vukhongeri eka thelevhixini, Bibele yi ri hi nga hambuka. Yi vulavula hi Vakreste lava va tshikeke “ndlela leyinene.” (2 Petro 2:1, 15) Hikwalaho hi fanele hi ‘tirhela ku ponisiwa ka hina hi ku chava ni ku rhurhumela.’—Vafilipiya 2:12; 2 Petro 2:20.

Xana hi swona leswi Vakreste va lembe-xidzana ro sungula, vanhu lava entiyisweni va tweke Yesu ni vaapostola vakwe loko va ri karhi va dyondzisa, va yi twisiseke xiswona mhaka leyi? Ina. A va swi tiva leswaku a va fanele va endla xo karhi. Yesu u te: “Hikokwalaho, yanani eka vamatiko hinkwavo, mi va endla vadyondzisiwa va mina, . . . mi va dyondzisa ku hlayisa hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona.”—Matewu 28:19, 20.

Endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani Yesu a vule sweswo, ku khuvuriwe vanhu va 3 000 hi siku rin’we ntsena. Nhlayo ya vapfumeri yi tlakuke hi ku hatlisa yi ya eka 5 000. Lava va pfumeleke va dyondzise van’wana. Loko va ta va va hangalasiwe hi nxaniso, sweswo swi va pfune ku hangalasa rungula ra vona. Bibele yi vula leswaku a ku nga ri varhangeri va nga ri vangani ntsena kambe lava “a va hangalasiwile, a va famba-famba hinkwako, va ri karhi va twarisa Evhangeli.” Loko ku hundze malembe ya 30, muapostola Pawulo u tsale leswaku mahungu lamanene ma “twarisiwile eka swivumbiwa hinkwaswo leswi nge hansi ka tilo.”—Mintirho 2:41; 4:4; 8:4; Vakolosa 1:23.

Pawulo a nga hundzulanga vanhu, hi laha vaevhangeli van’wana va le ka TV va endlaka ha kona, hi ku huwelela va ku: ‘Amukela Yesu sweswi, kutani u ta va u poniseriwe makumu.’ A a nga ri na ntshembo lowu mufundhisi wa Muamerika a tsaleke ha wona a ku: “Loko ndzi ri mufana wa kondlo-a-ndzi-dyi, . . . ana se a ndzi ponisiwile.” Ku tlula malembe ya 20 endzhaku ka loko Yesu hi yexe a hlawule Pawulo leswaku a hundzisela rungula ra Vukreste eka vamatiko, muapostola loyi wo chivirika u tsarile a ku: “Ndzi xanisa miri wa mina, ndzi wu endla hlonga, leswaku ndzi nga kumeki ndzi ri la tsandzekaka, endzhaku ka loko mina ndzi ta va ndzi dyondzisile van’wana.”—1 Vakorinto 9:27; Mintirho 9:5, 6, 15.

Ku ponisiwa i nyiko ya rirhandzu leyi humaka eka Xikwembu. A yi nge kumiwi mahala. Kambe swi lava matshalatshala yo karhi eka hina. Loko un’wana a ku nyika nyiko ya nkoka swinene kutani u nga kombisi ku tlangela ka xiviri hi ku yi teka u famba na yona, ku pfumala ka wena ku kombisa ku tlangela swi nga ha vangela loyi a ku nyikeke yona leswaku a yi nyika munhu un’wana. Kahle-kahle, xana ngati ya Yesu Kreste leyi nyikaka vutomi i ya nkoka ku fikela kwihi? I nyiko ya mahala, kambe hi fanele hi kombisa ku tlangela loku enteke eka yona.

Vakreste va ntiyiso va le xiyin’weni xa ku ponisiwa hikuva va ni xiyimo lexi amukelekaka emahlweni ka Xikwembu. Tanihi ntlawa, ku ponisiwa ka vona i ka xiviri. Ha un’we un’we, va fanele ku fikelela timfanelo ta Xikwembu. Hambi swi ri tano, hi nga tsandzeka, hikuva Yesu u te: “Un’wana ni un’wana la nga tshamiki eka mina, wa cukumetiwa ehandle tanihi rhavi leri omeke.”—Yohane 15:6.

“Rito Ra Xikwembu Ra Hanya”

Mbulavurisano lowu hlamuseriweke exihlokweni lexi hundzeke wu humelele kwalomu ka malembe ya 60 lama hundzeke. Johnny wa ha pfumela leswaku ku ponisiwa ku ta ntsena ha Yesu Kreste, kambe u xiya leswaku hi fanele hi ku tirhela. Wa ha khorwiseka leswaku Bibele yi kombetela eka xihlovo xin’we ntsena xa ntiyiso xa ntshembo wa vanhu ni leswaku hi fanele hi hlaya buku yoleyo yo hlamarisa, hi yi pfumelela yi hi kongomisa, hi yi pfumelela yi hi susumetela ku kombisa swiendlo swa rirhandzu, ripfumelo, tintswalo, ku yingisa ni ku tiyisela. U dyondzise vana vakwe ku pfumela swilo leswi fanaka, naswona sweswi u tsakela ku va vona hi laha ku fanaka va dyondzisa vana va vona. U navela onge hinkwavo va nga va ni ripfumelo leri fanaka, naswona u endla xin’wana ni xin’wana hi laha a nga kotaka ha kona leswaku a ri simeka etimbilwini ni le mianakanyweni ya van’wana.

Muapostola Pawulo u huhuteriwe ku tsala leswaku “Rito ra Xikwembu ra hanya, naswona ra tirha.” (Vaheveru 4:12) Ri nga byi cinca vutomi. Ri nga swi kota ku ku susumetela ku kombisa swiendlo leswi enteke swa rirhandzu, ripfumelo ni ku yingisa. Kambe a wu fanelanga u “amukela” leswi Bibele yi swi vulaka hi mianakanyo ntsena. Yi hlaye ivi u yi pfumelela yi kongomisa mbilu ya wena. Pfumelela vutlhari bya yona byi ku kongomisa. Kwalomu ka 5 000 000 wa Timbhoni ta Yehovha ta ku tirhandzela ematikweni yo tlula 230, ti nyikela tidyondzo ta mahala ta Bibele ta le kaya. Leswaku u vona leswi u nga dyondzaka swona eka dyondzo yo tano, tsalela vakandziyisi va magazini lowu. Ripfumelo ni matimba hi tlhelo ra moya leswi u swi kumaka swi ta ku tsakisa!

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 7]

Ha Yini ‘U Fanele U Lwela Ripfumelo Hi Matimba’?

Buku ya Bibele ya Yuda yi vulavula hi lava “vitan[iwe]ke, . . . va hlayisiwa hi Yesu Kriste.” Xana yi vula leswaku hikwalaho ka leswi va ‘amukeleke Yesu,’ ku ponisiwa ka vona a ku ri ka xiviri? E-e, Yuda u byele Vakreste vo tano leswaku va ‘lwela ripfumelo hi matimba.’ U va nyike swivangelo swinharhu swo endla tano. Xo sungula, Xikwembu xi “va humes[e] etikweni ra Egipta,” kambe vunyingi bya vona endzhaku va hambukile. Xa vumbirhi, hambi ti ri tintsumi ti xandzukile ivi ti hundzuka mademona. Xa vunharhu, Xikwembu xi lovise Sodoma na Gomora hikwalaho ka vunghwavava lebyikulu lebyi a byi endliwa emadorobeni wolawo. Yuda u vulavula hi swiendlakalo sweswo swa le Bibeleni tanihi “xitsundzuxo.” Ina, hambi ku ri vapfumeri lava “hlayisiwa[ka] hi Yesu Kriste” va fanele ku tihlayisa leswaku va nga hambuki eripfumelweni ra vona ra ntiyiso.—Yuda 1-7.

[Bokisi leri nga eka tluka 8]

Xana Hi Xihi Lexi Nga Xona?

Bibele yi ri: “Munhu ú hlayiwa la lulameke hi ku pfumela, ku nga ri hi ku endla leswi lerisiweke hi Nawu.” Nakambe yi ri: “Munhu ú endliwa la lulameke emahlweni ka Xikwembu hi mhaka ya mintirho, ku nga ri hi ku pfumela ntsena.” Xana hi xihi lexi nga xona? Xana hi vuriwa lava lulameke hi mhaka ya ripfumelo kumbe hi mhaka ya mintirho?—Varhoma 3:28; Yakobo 2:24.

Nhlamulo leyi twananaka ya Bibele yi ri hinkwaswo swi lulamile.

Hi malembe-xidzana Nawu lowu Xikwembu xi wu nyikeke hi ku tirhisa Muxe a wu lava leswaku vagandzeri va Vayuda va humesa magandzelo yo hlawuleka ni minyikelo, leswaku va hlayisa masiku ya minkhuvo, naswona va pfumelelana ni swilaveko swa matirhiselo ya swakudya. Swilo swo tano “leswi lerisiweke hi Nawu,” kumbe “mintirho,” a swi nga ha ri swa nkoka endzhaku ka loko Yesu a nyikele gandzelo rakwe leri hetisekeke.—Varhoma 10:4.

Kambe hi mhaka ya leswaku mintirho leyi a yi endliwa ehansi ka Nawu wa Muxe yi siviwe hi gandzelo ra nkoka ra Yesu a swi vuli swona leswaku hi fanele hi honisa swiletelo swa Bibele. Hikuva yi ri: “Ngati ya Kriste yona yi ta va leyi tlurisaka ngopfu hi matimba; . . . yi basisa mapfalo ya hina emintirhweni [ya khale] leyi nga pfuniki nchumu, leswaku hi tirhela Xikwembu lexi hanyaka.”—Vaheveru 9:14.

Xana hi “tirhela Xikwembu lexi hanyaka” hi ndlela yihi? Exikarhi ka swilo swin’wana, Bibele yi hi byela lewaku hi fanele hi lwisana ni mintirho ya nyama, hi lwisana ni ku tikhoma loko biha ka misava ni ku papalata mintlhamu ya yona. Yi ri: “Lwana nyimpi leyinene ya ku pfumela,” naswona “a hi tshikeni vudyoho lebyi hatlaka ku hi namarhela, hi tsutsuma hi ri ni ku tiyisela eku tsutsumeni ka mpfhuka lowu hi vekeriweke wona. A hi languteni eka Yesu, musunguri ni muhetisisi wa ku pfumela ka hina.” Nakambe Bibele yi hi khutaza leswaku ‘hi nga karhaleni kutani hi hela matimba.’—1 Timotiya 6:12; Vaheveru 12:1-3; Vagalatiya 5:19-21.

A hi nge kumi ku ponisiwa hi ku endla swilo leswi, hikuva ku hava munhu loyi a nga endlaka leswi ringaneke leswaku a faneriwa hi nkateko wo tano lowu hlamarisaka. Hambiswiritano, a hi nge faneriwi hi nyiko leyi leyikulu, loko hi nga kombisi rirhandzu ni ku yingisa hi ku endla leswi Bibele yi vulaka leswaku Xikwembu na Kreste va lava hi endla swona. Handle ka mintirho leyi kombisaka ripfumelo ra hina, ku vula ka hina leswaku hi landzela Yesu swi ta va swa hava, hikuva Bibele yi swi veka erivaleni loko yi ku: “Ku pfumela ku ri koxe, loko ku nga tikombi hi mintirho, ku file.”—Yakobo 2:17.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Hlaya Bibele, naswona u yi pfumelela yi ku kongomisa