Ku Va Xisiwana Kambe U Ri Mufuwi—Xana Swi Kotekisa Ku Yini?

Eka malembe-xidzana lama hundzeke, wanuna wo tlhariha u khongerile a kombela leswaku a nga vi xisiwana. Ha yini a kombele sweswo? Hikuva a a chava leswaku vusweti byi nga ha vanga malangutelo ni swiendlo leswi nga xungetaka vuxaka bya yena na Xikwembu. Leswi swi le rivaleni eka marito ya yena lama nge: “Nḍi wundle hi ŝakudya le’ŝi nḍi ringanaka . . . loko nḍi ri šisiwana, nḍi [nga] yiv̌a, nḍi tlanga hi v̌ito ra Šikwembu ša mina.”—SWIVURISO 30:8, 9.

XANA leswi swi vula leswaku a swi koteki leswaku xisiwana xi tirhela Xikwembu hi ku tshembeka? Nikatsongo! Ematin’wini hinkwawo malandza ya Yehovha Xikwembu ya ntsandza-vahlayi ma hlayise vutshembeki eka yena ku nga khathariseki maxangu lama vangiwaka hi vusweti. Hilaha ku fanaka, Yehovha u rhandza lava n’wi tshembaka ivi a va nyika leswi va swi pfumalaka.

Vanhu Vo Tshembeka Va Le Minkarhini Ya Khale

Muapostola Pawulo u tshame a swela. (2 Vakorinto 6:3, 4) U tlhele a hlamusela na hi ‘vunyingi lebyikulu’ bya timbhoni to tshembeka ta le mahlweni ka Vukreste, lava van’wana va vona a “va famba-famba hinkwako va ambele madzovo ya tinyimpfu ni ya timbuti . . . Va tsendzelekile emananga ni le tintshaveni, ni le mabakweni, ni le makheleni ya laha misaveni.”—Vaheveru 11:37, 38; 12:1.

Un’wana wa vanhu lava vo tshembeka a ku ri muprofeta Eliya. Hi nkarhi wa dyandza ra malembe manharhu ni hafu, Yehovha u n’wi nyike swakudya nkarhi na nkarhi. Xo sungula, Xikwembu xi rhumele mawukuwuku ma tisela muprofeta vuswa na nyama. (1 Tihosi 17:2-6) Endzhakunyana, Yehovha hi singita u endle leswaku mapa ni mafurha leswi noni yi swi phameleke Eliya swi nga hatli swi hela. (1 Tihosi 17:8-16) Swakudya leswi a swi tolovelekile, kambe swi hlayise muprofeta, wansati ni n’wana wa yena va hanya.

Hilaha ku fanaka, Yehovha u hlayise muprofeta wo tshembeka Yeremiya eminkarhini yo nonon’hwa ya ikhonomi. Yeremiya u pone ku hlaseriwa hi Vababilona eYerusalema, laha vanhu va bohekeke ku “dya v̌uŝa hi mpimo, v̌a ri kari v̌a hlunama.” (Ezekiyele 4:16) Eku heteleleni, ndlala emutini yi ve yikulu swinene lerova vavasati van’wana va dye vana va vona. (Swirilo 2:20) Hambileswi Yeremiya a a ri ekhotsweni hikwalaho ka ku chumayela ka yena handle ko chava, Yehovha u tiyisekile leswaku a a nyikiwa “šimbunḍu ša v̌uŝa” siku na siku “e ku fikela loko v̌uŝa byi hela e mutini.”—Yeremiya 37:21.

Kutani ku fana na Eliya, Yeremiya a ri na swakudya switsongo. Matsalwa a ma hi byeli leswaku Yeremiya a dya yini kumbe kangani endzhaku ka loko Yerusalema ri heleriwe hi vuswa lebyi a byi ri kona. Kambe, ha swi tiva leswaku Yehovha u n’wi seketerile ni leswaku u pone nkarhi wolowo wo tika wa ndlala.

Namuntlha, vusweti byi kona exiphen’wini xin’wana ni xin’wana xa misava. Hi ku ya hi Nhlangano wa Matiko, vusweti lebyikulu swinene byi kumeka eAfrika. Phepha-hungu ra Nhlangano wa Matiko leri humesiweke hi 1996 ri te: “Kwalomu ka hafu ya Vantima hinkwavo i swisiwana hakunene.” Ku nga khathariseki swiyimo swo tika swa ikhonomi leswi yaka emahlweni, nhlayo leyi kulaka ya Vantima va tirhisa misinya ya milawu ya Bibele evuton’wini naswona va tirhela Xikwembu hi ku tshembeka, va tiyiseka leswaku xi ta va seketela. Xiya swikombiso swin’wana swa le xiphen’wini xin’wana xa misava ya hina leyi nga ni maxangu.

Ku Hlayisa Vutshembeki

Michael,a la tshamaka eNigeria, i murimi la nga ni vana va tsevu lava a faneleke a va khathalela. U ri: “Swa tika ku tshembeka loko u nga ri na mali yo khathalela ndyangu wa wena. Hambiswiritano, loko ndzi ringeka leswaku ndzi nga tshembeki, ndzi titsundzuxa Vaefesa 4:28, leyi nge: ‘Loyi a a toloverile ku yiva, a nga ha engeti a yiva; kambe a a tikarhate a tirha hi mavoko ya yena, a tirhela swo tipfuna ha swona.’ Kutani loko ndzi ringiwa, ndza tivutisa, ‘Xana mali leyi ndzi yi tirherile ke?’”

Michael wa engetela: “Hi xikombiso, loko ndzi ri karhi ndzi famba siku rin’wana, ndzi vone xinkwamana lexi weke endzhaku ka xithuthuthu. A ndzi swi kotanga ku yimisa muchayeri wa xona, kutani ndzi teke xinkwamana lexi ivi ndzi kuma leswaku a xi tele hi mali! Hi ku tirhisa leswi a swi ri vutitivisi leswi a swi ri exinkwamanini, ndzi kume n’wini wa xona ivi ndzi xi tlherisela eka yena.”

Ku Lwisana Ni Gome

Wanuna un’wana wa le Afrika N’walungu u te: “Vusweti byi [fana] ni ku wela emugodini lowu enteke, kambe u swi kota ku vona ku vonakala ni vanhu va ri karhi va tifambela hi ku ntshunxeka, kambe u nga swi koti ku huwelela leswaku va ku pfuna kumbe ku kombela xitepisi xo humela ehandle.” A swi hlamarisi leswi vusweti hakanyingi byi tisaka mintlhaveko ya gome ni ku karhateka! Hambi ku ri malandza ya Xikwembu ma nga ha vona rifuwo ra van’wana ivi ma sungula ku ehleketa leswaku ku hanya hi ku tshembeka a hi swa nkoka. (Ringanisa Pisalema 73:2-13.) Xana mintlhaveko yo tano yi nga herisiwa hi ndlela yihi?

Peter, wanuna wa le Afrika Vupela-dyambu, u kume mudende endzhaku ka loko a tirhele hulumendhe malembe ya 19. Sweswi u tihanyisa hi swimalana swa mudende leswi nga nyawuriki. Peter u ri: “Loko ku ri ni minkarhi leyi ndzi hetiwaka matimba, ndzi titsundzuxa leswi ndzi swi hlayeke eBibeleni ni le ka tibuku ta Sosayiti ya Watch Tower. Mafambiselo lawa ya khale ma le kusuhi ni ku hela, kutani hi yimele mafambiselo lamanene.

“Nakambe, ndzi anakanya hi 1 Petro 5:9, leyi nge: ‘[Alelani Sathana], mi tiya eku pfumeleni ka n’wina, hi ku tiva leswaku vamakwenu emisaveni hinkwayo va hlangana ni maxangu yo fana ni lawa [mi] nga na wona.’ Kutani a hi mina ntsena ndzi vonaka maxangu. Switsundzuxo leswi swi ndzi pfuna ku susa mianakanyo leyi hetaka matimba ni leyi vangaka gome.”

Peter wa engetela: “Ehandle ka sweswo, Yesu u endle masingita yo tala loko a ha ri emisaveni, hambileswi a nga endlangiki leswaku ni munhu ni un’we a fuwa hi swilo leswi vonakaka. Ha yini ndzi fanele ndzi langutela leswaku a ndzi fuwisa?”

Matimba Ya Xikhongelo

Ku tshinela eka Yehovha Xikwembu hi xikhongelo i ndlela yin’wana yo hlula mianakanyo leyi hoxeke. Loko Mary a ve un’wana wa Timbhoni ta Yehovha hi 1960, va ka vona va n’wi tshikile. Leswi a nga tekiwangiki naswona sweswi a nga emalembeni ya va-50, u tsanile naswona u na swilo switsongo leswi vonakaka. Hambiswiritano, wa hiseka evutirhelini bya Vukreste.

Mary u ri: “Loko ndzi titwa ndzi hele matimba, ndza khongela eka Yehovha. Ndza swi tiva leswaku ku hava loyi a nga ndzi pfunaka ku tlula leswi Yehovha a nga ndzi pfunisaka xiswona. Ndzi dyondze leswaku loko u tshemba Yehovha, wa ku pfuna. Minkarhi hinkwayo ndzi tsundzuka marito lawa ya Hosi Davhida, lama kumekaka eka Pisalema 37:25 lama nge: ‘A nḍi ri lo’ntŝha, kutani nḍi dyuharile, kambe a nḍi v̌onanga l’a lulameke a ṭhikiwa, ni v̌ana v̌a yena v̌a kombele v̌uŝa bya v̌ona.’

“Ndzi tlhela ndzi kuma xikhutazo eka mintokoto ya vamakwerhu va moya lava kuleke leyi hlamuseriwaka eka Xihondzo xo Rindza. Yehovha Xikwembu u va pfunile, kutani ndza swi tiva leswaku na mina u ta ya emahlweni a ndzi pfuna. U katekisa xintirhwana xa mina xo xavisa fufu [mapa ya ntsumbula], naswona ndza swi kota ku hlangavetana ni swilaveko swa mina swa siku na siku. Minkarhi yin’wana loko ndzi nga ri na mali naswona ndzi tivutisa leswaku ndzi ta endla yini, Yehovha u rhumela un’wana a ndzi nyika mali ivi a ku, ‘Makwerhu ndzi kombela u teka leswi.’ Yehovha a nga si tshama a ndzi khomisa tingana.”

Nkoka Wa Dyondzo Ya Bibele

Timbhoni ta Yehovha ti teka dyondzo ya Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, yi ri ya nkoka, hambi ku ri swisiwana exikarhi ka tona swi endla tano. John wa malembe ya 60 hi vukhale i phayona (muchumayeri wa nkarhi hinkwawo wa Mfumo) tlhelo nandza wa vutirheli evandlheni. U tshama endlwini ya khale leyi nga ha mbindzimukaka rini na rini leyi nga ni swithezi swimbirhi laha ku tshamaka mindyangu ya 13. Kamara ra yena i xiphemu xa xithezi xo sungula ephancisini, leri avanyisiweke hi timhandzi. Eka rona ku ni switulu swimbirhi swa khale ni tafula leri nga ni nhulu ya swipfuneti swo dyondza Bibele. U etlela esangwini.

John a a kuma kwalomu ka rhandi hi siku hikwalaho ko xavisa xinkwa, kambe loko ku rhumeriwa ka koroni etikweni ra ka vona ku yirisiwile, u lahlekeriwe hi xintirhwana lexi xo tihanyisa. U ri: “Minkarhi yin’wana vutomi bya ndzi tikela, kambe ndzi ya emahlweni ndzi phayona. I Yehovha la ndzi tiyisaka. Ndzi endla ntirho wun’wana ni wun’wana lowu ndzi nga wu kumaka naswona a ndzi titshegi hi munhu un’wana leswaku a ndzi khathalela kumbe ku ndzi wundla, hambileswi vamakwerhu evandlheni va ndzi pfunaka swinene. Va ndzi pfuna hi ku ndzi lavisa ntirho naswona minkarhi yin’wana va ndzi nyika mali.

“Ndzi tinyika nkarhi wo hlaya Bibele ni tibuku ta Sosayiti ya Watch Tower. Ndzi dyondza hi matakuxa loko laha ndlwini ka ha miyeriwile ivi ndzi tlhela ndzi hlaya ni vusiku loko hi tshuka hi va ni gezi. Ndza swi tiva leswaku ndzi fanele ndzi ya emahlweni ni dyondzo ya mina ya munhu hi xiyexe.”

Ku Letela Vana Leswaku Va Kuma Vutomi

Daniel i wanuna la feriweke hi nsati la nga ni vana va tsevu. Hi 1985 u lahlekeriwe hi ntirho wa yena lowu a tirheke eka wona ku ringana 25 wa malembe, kambe u kume ntirho wa ku va mulanguteri wa xitolo. U ri: “Vutomi bya nonon’hwa laha endyangwini hi tlhelo ra timali. Sweswi hi dya kan’we hi siku. Hi tshame hi heta masiku manharhu hi nga dyi nchumu. A ho kota ku nwa mati ntsena leswaku hi ta ya emahlweni hi hanya.”

Daniel i nkulu evandlheni. U ri: “A ndzi xwi eminhlanganweni ya Vukreste, naswona ndzi tshama ndzi khomekile hi swiavelo swa swilo swa le tilweni. Loko ku ri ni ntirho lowu wu lavaka ku endliwa eHolweni ya Mfumo, ndza tiyiseka leswaku ndzi va kona. Naswona loko swilo swi nonon’hwa, ndzi titsundzuxa marito lama Petro a ma byeleke Yesu, lama tsariweke eka Yohane 6:68: ‘Hosi, hi nga ya ka mani xana?’ Loko ndzo tshika ku tirhela Yehovha, xana ndzi ta ya kwihi? Marito ya Pawulo lawa hi ma kumaka eka Varhoma 8:35-39 na wona ma ndzi endla ndzi tiyimisela swinene hikuva ma kombisa leswaku ku hava lexi nga hi hambanisaka ni rirhandzu ra Xikwembu na Kreste. Leri i langutelo leri ndzi ri dyondzisaka vana va mina. Nkarhi na nkarhi ndzi va byela leswaku a hi fanelanga hi fularhela Yehovha.” Ku hiseka ka Daniel, loku hlanganeke ni dyondzo ya ndyangu ya nkarhi na nkarhi ya Bibele, swi ve ni nkucetelo lowunene eka vana va yena.

Moya Wo Nyika

Munhu un’wana a nga ha ehleketa leswaku lava nga le vuswetini lebyikulu a va nge swi koti ku nyikela hi timali leswaku va yisa swilaveko swa Mfumo emahlweni. Kambe sweswo a swi tano. (Ringanisa Luka 21:1-4.) Timbhoni tin’wana le Ghana leti ntirho-nkulu wa tona ku nga ku rima leswaku ti ta kota ku tihanyisa ti vekela etlhelo xiphemu xa masimu ya tona leswaku ma ta tirhiseriwa ku yisa swilaveko swa Mfumo wa Xikwembu emahlweni. Loko leswi tshoveriweke eka xiphemu xolexo xa masimu ya tona swi xaviwile, mali ya kona yi tirhiseriwa ngopfu-ngopfu xikongomelo xolexo, lexi katsaka ku humesa minyikelo eHolweni ya Mfumo ya Timbhoni ta Yehovha ya le ndhawini yoleyo.

Joan, la tshamaka eAfrika Xikarhi, i phayona. Leswaku a khathalela nuna wa yena la omeke swirho ni vanhu van’wana va mune, u xavisa swinkwa. Loko vandlha leri va hlanganyelaka na rona ri lave mabence ya Holo ya Mfumo, ndyangu wa Joan wu ehlekete ku nyikela hi mali hinkwayo leyi wu nga na yona endlwini. Sweswo swi va siye va nga ri na nchumu. Hambiswiritano, siku leri tlhandlamaka munhu un’wana u va hakele xikweleti xa khale va nga swi rindzelanga, a va nyika mali leyi a va nga ha ri na ntshembo wa leswaku va ta yi kuma!

Joan u tsakile naswona a nga vileli ngopfu hi mali. “Ndzi hlamusela xiyimo xa mina eka Yehovha hi xikhongelo, kutani ndzi ya evutirhelini bya nsimu. Ha swi tiva leswaku ku ni ntshembo wutsongo wa minkarhi yo antswa emafambiselweni lawa ya swilo. Kambe, ha swi xiya leswaku Yehovha u ta hi khathalela eka swilaveko swa hina.”

Ku Kombisa Migingiriko

Timbhoni ta Yehovha ti tiviwa hi ku rhandzana ka tona. (Yohane 13:35) Lava nga ni mali va pfuna Vakreste-kulobye lava pfumalaka. Hakanyingi leswi va swi endla hi ku nyika van’wana, naswona minkarhi yin’wana hi ku va pfuna ku kuma ntirho.

Mark, la tshamaka eCongo, u karhatiwa hi vuvabyi bya nhlokonho. Byi onhe swikunwana ni tintiho ta yena. Hikwalaho ka sweswo, u famba hi tinhonga. Loko Mark a endle xiboho xo tirhela Yehovha, u sungule ku endla mindzulamiso leyikulu evuton’wini bya yena. Ematshan’weni yo kombela swakudya hilaha a a endla hakona eku sunguleni, u sungule ku tibyalela swa yena n’wini. U tlhele a endla switina swa misava leswi a swi xaviseke.

Ku nga khathariseki vulema bya yena, Mark u ye emahlweni a tirha hi ku gingiriteka. Eku heteleleni u xave xitandi ivi a aka yindlu yo saseka. Namuntlha, Mark i nkulu wa vandlha naswona u xiximiwa swinene edorobeni leri a tshamaka eka rona. Sweswi u pfuna van’wana lava pfumalaka.

Kavula, etindhawini to tala a swi koteki ku kuma ntirho. Nkulu un’wana la nga Mukreste la tirhaka eka yin’wana ya tihofisi ta marhavi ya Sosayiti ya Watch Tower eAfrika Xikarhi u tsarile a ku: “Vamakwerhu vo tala laha a va na ntirho. Van’wana va ringeta ku tiendlela mintirho ya vona vini, kambe leswi swa tika. Vo tala va ehlekete leswaku tanihi leswi va nga ta xaniseka ku nga khathariseki leswi va swi endlaka, va ta tshika swilo leswi vonakaka va tinyiketela ku va vatirheli lava nga maphayona. Hi ku endla tano, vo tala va kuma leswaku va katekisiwa swinene ku tlula loko a va ri na ntirho lowu va holelaka switsongo kumbe wu nga va holeli.”

Yehovha U Khathalela Vanhu Va Yena

Yesu Kreste u vule marito lawa malunghana na yena n’wini: “Vahlati va ni mincele, ni tinyanyana ti ni swisaka, kambe N’wana-wa-Munhu a nga na laha a nga seketelaka nhloko ya yena kona.” (Luka 9:58) Hilaha ku fanaka, muapostola Pawulo u tsarile a ku: “Ku fikela sweswi hi twa ndlala ni torha, hi swerile, ha bukuteriwa, a hi na kaya.”—1 Vakorinto 4:11.

Yesu na Pawulo va hlawule ku hanya hi mali leyi nga nyawuriki leswaku va ta ya emahlweni ni vutirheli bya vona hilaha ku teleke. Vakreste vo tala va namuntlha i swisiwana hikwalaho ka leswi va nga riki na ndlela yin’wana. Hambiswiritano, va tirhisa misinya ya milawu ya Bibele evuton’wini naswona va lava ku tirhela Xikwembu hi ku hiseka. Va swi tiva leswaku va rhandziwa swinene hi Yehovha loko va ri karhi va tokota ntiyiso wa xitiyisekiso xa Yesu lexi nge: “Rhangani mi tilavela Mfumo wa yena ni ku lulama ka yena, kutani sweswo hinkwaswo [swilo leswi vonakaka] mi ta engeteleriwa swona.” (Matewu 6:25-33) Ku tlula kwalaho, malandza lawa ya Xikwembu lama pfumalaka ma ni vumbhoni bya leswaku “mikateko ya Yehova yi fuwisa munhu.”—Swivuriso 10:22.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 6]

I Vamani “Vaendli Va Rito”?

HI KU ya hi nkambisiso wa Gallup wa 1994, vanhu va 96 wa tiphesente va le Amerika “va pfumela eka Xikwembu kumbe munhu wa moya wa vuako hinkwabyo.” Nakambe ku ni “tikereke to tala leti ringaneke vanhu hinkwavo eUnited States ku tlula tiko rin’wana ni rin’wana leri nga kona eMisaveni,” ku vula U.S.News & World Report. Ku nga khathariseki ku hisekela tlhelo ko tano ka vukhongeri, mulavisisi la nga ni ntokoto, George Gallup, Lontsongo, u ri: “Mhaka-nkulu hi leswaku, vanhu vo tala va le Amerika a va swi tivi leswi va swi pfumelaka kumbe leswaku ha yini va swi pfumela.”

Tinhlayo nakambe ti kombisa leswaku ku ni mukhandlu lowukulu exikarhi ka vupfumeri bya vukhongeri bya vanhu vo tala ni swiendlo swa vona. Hi xikombiso, “mutivi wa swa ntshamisano u xiye leswaku tindhawu tin’wana leti nga ni vugevenga lebyikulu etikweni i tindhawu leti tidyondzo ni mikhuva ya vukhongeri swi nga ni vulawuri swinene,” ku vula mutsari Jeffery Sheler.

Leswi a swi fanelanga swi hlamarisa. Ha yini? Hikuva ku sukela le ndzhaku eka lembe-xidzana ro sungula, muapostola Pawulo u tsundzuxe Vakreste-kulobye leswaku va tivonela eka lava “hi milomo ya vona, va vula[ka] leswaku va tiva Xikwembu, kambe hi mintirho ya vona va xi landzula[ka].” (Tito 1:16) Ku engetela kwalaho, Pawulo u byele jaha Timotiya leswaku ‘masiku ya makumu’ a ma ta funghiwa hi vanhu lava “tiendla[ka] wonge hi loko va ri ni vukhongeri, kambe va ta ala matimba ya byona.”—2 Timotiya 3:1, 5.

Hambiswiritano, Vakreste va ntiyiso va endla hilaha va nga kotaka hakona leswaku va landzela xileriso xa Yesu Kreste xo “[ya] eka vamatiko hinkwavo, [va] va endla vadyondzisiwa.” (Matewu 28:19) Hi ndlela leyi va va “vaendli va rito, [ku nga ri] vatwi ntsena.”—Yakobo 1:22.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Emisaveni hinkwayo vanhu va teka dyondzo ya Bibele yi ri ya nkoka