Ku Pona ‘Siku Ra Yehovha’
“Siku ra Yehova hi le’rikulu, ra tšhav̌isa, i mani l’a nga ri tiyelaka?”—YUWELE 2:11.
1. Ha yini ‘siku ra Yehovha leri chavisaka’ ri fanele ri va nkarhi wa ku tsaka?
“RA TŠHAV̌ISA”! Yoleyo i ndlela leyi Yuwele, muprofeta wa Xikwembu a hlamuselaka “siku ra Yehova” lerikulu ha yona. Hambiswiritano, hina lava hi rhandzaka Yehovha, lava hi tinyiketeleke eka yena exisekelweni xa gandzelo ra nkutsulo ra Yesu a hi fanelanga hi hetiwa matimba hi ku chava loko siku ra Yehovha ri tshinela. Ri ta va siku leri chavisaka hakunene, kambe ri ta va siku ra ku ponisiwa lokukulu, siku ra ku ntshunxiwa eka mafambiselo yo biha ya swilo lama kayakayiseke vanhu hi magidi ya malembe. Malunghana ni ku langutela siku rero, Yuwele u khutaza vanhu va Xikwembu leswaku va “ṭaka, [va] ṭaka ngopfu; hikuv̌a Yehova o ta endla le’ŝikulu,” kutani a tlhandlekela hi xitiyisekiso lexi nge: “Uṅwana ni uṅwana l’a khongelaka v̌ito ra Yehova o ta pona.” Kutani elunghiselelweni ra Mfumo wa Xikwembu, “ku pona ku ta v̌a kona, hi laha Yehova a v̌uleke ha kona, šikari ka la’v̌a nga ta sala, v̌aṅwana hi la’v̌a nga ta v̌itiwa i Yehova.”—Yuwele 2:11, 21, 22, 32.
2. Malunghana ni ku hetiseka ka swikongomelo swa Xikwembu, ku endleka yini (a) hi “siku ra Hosi” (b) hi “siku ra Yehova”?
2 Siku ra Yehovha leri chavisaka a ri fanelanga ri hlanganisiwa ni “siku ra Hosi” ra Nhlavutelo 1:10. Leri ro hetelela ri katsa ku hetiseka ka swivono swa 16 leswi hlamuseriweke eka Nhlavutelo tindzima 1 ku ya eka 22. Ri katsa nkarhi wa ku hetiseka ka swiendlakalo hinkwaswo leswi Yesu a swi vhumbheke loko a hlamula xivutiso xa vadyondzisiwa va yena lexi nge: “Xana swilo leswi swi ta endleka rini, naswona xi ta va xihi xikombiso xa vukona bya wena ni xa makumu ya mafambiselo ya swilo?” Vukona bya Yesu etilweni byi funghiwe hi ‘tinyimpi, tindlala, rivengo, mintungu ni vuhomboloki’ lebyi chavisaka emisaveni. Tanihi leswi maxangu lawa ma andzeke, Yesu u endle leswaku vanhu lava chavaka Xikwembu va kuma nchavelelo hi ku rhuma vadyondzisiwa vakwe va manguva lawa leswaku va chumayela “mahungu lawa manene ya mfumo . . . emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo.” Kutani, eku chaputeni ka siku ra Hosi, “makumu” ya mafambiselo lawa ya swilo, ku ta fika siku ra Yehovha leri chavisaka. (Matewu 24:3-14, NW; Luka 21:11) Rero ku ta va siku ra Yehovha ro avanyisa misava leyi onhakeke ya Sathana hi xihatla. “Tilo ni misav̌a ŝi ta ṭekaṭeka. Kambe Yehova i šitšhav̌elo e ka tiko ra yena.”—Yuwele 3:16.
Yehovha A Teka Goza eMasikwini Ya Nowa
3. Swiyimo swa namuntlha swi fana njhani ni leswiya swa siku ra Nowa?
3 Swiyimo swa misava namuntlha swi yelana ni leswiya swa le “masikwini ya Nowa” emalembeni yo tlula 4000 lama hundzeke. (Luka 17:26, 27) Eka Genesa 6:5, ha hlaya: “Yehova a v̌ona leŝaku ku biha ka v̌anhu ku kurile misav̌eni, ni meehleketo hikwayo ya timbilu ta v̌ona yi kongoma ku biha ntsena hi masiku hikwawo.” Swa fana swinene ni misava ya namuntlha! Vuhomboloki, makwanga ni ku pfumaleka ka rirhandzu swi tinyike matimba hinkwako-nkwako. Minkarhi yin’wana hi nga anakanya leswaku ku homboloka ka vanhu ku fike eka mpimo wo hetelela. Kambe vuprofeta bya muapostola Pawulo malunghana ni ‘masiku ya makumu’ byi hambeta byi hetiseka: “Vanhu lavo biha ni vakanganyisi va ta ya emahlweni va nyanya ku biha, va ri karhi va xisa, na vona va xisiwa.”—2 Timotiya 3:1, 13.
4. Vukhongeri bya mavunwa byi ve ni nkucetelo wihi eminkarhini yo sungula?
4 Xana vukhongeri ingi byi va pfunile vanhu enkarhini wa Nowa? Ku hambana ni sweswo, vukhongeri lebyi gwineheke byo tanihi lebyi a byi ri kona enkarhini wolowo ingi byi swi nyanyise swinene swiyimo leswi onhakeke. Vatswari va hina vo sungula va amukele dyondzo ya mavunwa ya “nyoka ya khale leyi vuriwaka Diyavulosi kumbe Sathana.” Eka xitukulwana xa vumbirhi ku sukela eka Adamu, “ku [sunguriwe] ku khongela v̌ito ra Yehova,” handle ko kanakana hi ndlela yo rhukana. (Nhlavutelo 12:9; Genesa 3:3-6; 4:26) Endzhaku, tintsumi leti xandzukeke, leti tshikeke ku tinyiketela eka Xikwembu ntsena, ti tiambexe mimiri ya vanhu leswaku ti ta va ni vuxaka bya rimbewu lebyi nga riki enawini ni vavasati lava langutekaka. Vavasati lava va tswale swihontlovila swa mpfangano wa rimbewu, leswi a swi vuriwa Tinefelimi, leswi a swi tshikelela ni ku karhata vanhu. Ehansi ka nkucetelo lowu wa vudemona, “nyama yiṅwana ni yiṅwana a yi onhile ndlela ya yona e misav̌eni.”—Genesa 6:1-12.
5. Malunghana ni swiendlakalo swa le sikwini ra Nowa, i xikhongotelo xihi xa xitsundzuxo lexi Yesu a hi nyikaka xona?
5 Kambe ndyangu wun’wana wu tshame wu tshembekile eka Yehovha. Hikwalaho, Xikwembu “xi hlayisile Nowa mutwarisi wa leswo lulama, swin’we ni vanhu van’wana va 7, enkarhini lowu xi nga nisa ndhambi emisaveni ya vanhu lava a va nga ri na mhaka na xona.” (2 Petro 2:5) Ndhambi yoleyo a yi fanekisela siku leri chavisaka ra Yehovha, leri funghaka makumu ya mafambiselo lawa ya swilo, leri Yesu a profeteke ha rona a ku: “Loko ri ri siku ra kona ni nkarhi wa kona, a ku na loyi a swi tivaka, hambi ti ri tintsumi ta le matilweni, hambi a ri N’wana; swi tiviwa hi Tatana ntsena. Ku vuya ka N’wana-wa-Munhu ku ta fana ni leswi humeleleke emasikwini ya Nowa. Hikuva emasikwini walawo, loko ndhambi ya mati yi nga si ta, vanhu a va ri eku dyeni, va nwa, va hlomisa ni ku hlomiselana, ku ko ku fika siku leri Nowa a ngheneke engalaveni ha rona; a va nga anakanyi nchumu ku kondza loko ndhambi leyi ya mati yi ta, kutani yi va kukula hinkwavo; swi ta va tano ni le ku vuyeni ka N’wana-wa-Munhu.” (Matewu 24:36-39) Namuntlha hi le xiyin’weni lexi fanaka, kutani Yesu u hi khongotela leswaku hi ‘tivonela, hi hiteka, hi khongela minkarhi hinkwayo, leswaku hi kuma matimba ya ku pona eka swilo hinkwaswo leswi swi nga ta humelela.’—Luka 21:34-36.
Ku Xupuriwa Ka Sodoma Na Gomora Hi Ku Avanyisa Ka Yehovha
6, 7. (a) I yini leswi fanekiseriwaka hi swiendlakalo swa nkarhi wa Lota? (b) Leswi swi hi nyika xitsundzuxo xihi lexi nga erivaleni?
6 Madzana ya malembe endzhaku ka Ndhambi, loko vatukulu va Nowa va andzile emisaveni, Abrahama wo tshembeka na Lota, n’wana makwavo wakwe, va vone siku rin’wana ra Yehovha leri chavisaka. Lota ni ndyangu wakwe a va tshama emutini wa Sodoma. Muti lowu a wu tinyiketele eku tikhomeni loko biha hi ndlela leyi nyenyetsaka, ku katsa na Gomora lowu a wu vandzamane na wona. Nakambe, ku hlongorisa swilo leswi vonakaka a ku ri yona mhaka-nkulu, kutani ku hetelela ku khumbe na nsati wa Lota. Yehovha u byele Abrahama a ku: ‘Xirilo xa ku vilela hi Sodoma na Gomora, i xikulu, naswona xidyoho xa miti leyi i xikulu swinene.’ (Genesa 18:20) Abrahama u kombele Yehovha leswaku a tsetselela miti yoleyo hikwalaho ka vanhu vo lulama lava nga eka yona, kambe Yehovha u vule leswaku hambi ku ri khume wa vanhu lava lulameke a va kumeki emitini yoleyo. Tintsumi ta Xikwembu ti pfune Lota ni vana vakwe vambirhi va xisati leswaku va balekela emutini wa Sowara lowu a wu ri kusuhi.
7 Ku endleke yini endzhaku? Loko yi ringanisa ‘masiku ya hina ya makumu’ ni lawaya ya Lota, Luka 17:28-30 yi vika yi ku: “Naswona swi humelerise xisweswo emasikwini ya Lota; a va dya, va nwa, va xava ni ku xavisa, va byala, va aka tindlu; kambe siku leri Lota a humeke eSodoma ha rona, ndzilo ni xivavula swi wa hi le tilweni, swi va lovisa hinkwavo. Swi ta va tano hi siku leri N’wana-wa-Munhu a nga ta humelela ha rona.” Khombo leri weleke Sodoma na Gomora hi siku rero leri chavisaka ra Yehovha i xitsundzuxo lexinene eka hina, enkarhini lowu wa vukona bya Yesu. Xitukulwana xa vanhu xa manguva lawa na xona xi ‘endle vuoswi lebyikulu, xi sala nyama endzhaku, xi yi tirhisa hi ndlela leyi nga riki ya ntumbuluko.’ (Yuda 7) Ku tlula kwalaho, malangutelo lama hoxeke hi rimbewu enkarhini wa hina hi wona lama vangeke yo tala ya “mintungu” leyi Yesu a yi vhumbheleke siku ra hina.—Luka 21:11.
Israyele U Tshovela “Šidzedze”
8. Israyele u wu hlayise ku fikela kwihi ntwanano lowu a wu endleke na Yehovha?
8 Hi ku famba ka nkarhi, Yehovha u hlawule Israyele leswaku ri va “rifuwo ra [yena] kunene e henhla ka matiko maṅwana hikwawo, . . . tiko ra v̌aprista, e tiko leri hlawuriweke.” Kambe leswi a swi titshege hi loko va ‘yingisa rito ra yena swinene, va hlayisa ntwanano wa yena.’ (Eksoda 19:5, 6) Xana va ri tlangerile lunghelo leri ro hlawuleka? Nikatsongo! Kunene, vanhu lava tshembekaka exikarhi ka tiko rero va n’wi tirhele hi ku tshembeka—Muxe, Samuwele, Davhida, Yosafati, Hezekiya, Yosiyasi kun’we ni vaprofeta va xinuna ni va xisati lava tinyiketeleke. Kambe tiko hinkwaro a ri nga tshembekanga. Hi ku famba ka nkarhi, mfumo wu avanile wu va mimfumo mimbirhi—Israyele na Yuda. Hi ntolovelo, matiko lawa hamambirhi a ma tipeta evugandzerini bya vuhedeni ni le mikhuveni yin’wana leyi xumbadzaka Xikwembu ya matiko ya le kusuhi.—Ezekiyele 23:49.
9. Yehovha u wu avanyise njhani mfumo lowu xandzukeke wa tinyimba ta khume?
9 Xana Yehovha u ti avanyise njhani timhaka ta kona? Hilaha a endleke ha kona minkarhi hinkwayo, u twarise xitsundzuxo, hi ku pfumelelana ni nsinya wa nawu lowu vuriweke hi Amosi a ku: “Hosi, Yehova, a nga endli ntšhumu a nga si kombisa makungu ya yena e ka malanḍa ya yena v̌a nga v̌aprofeta.” Amosi hi byakwe u twarise khombo eka mfumo wa le n’walungwini, ku nga Israyele: “Siku ra Yehova mi ri nav̌elela yini? [Ri] ta v̌a munyama, ku nga ri ku v̌onakala.” (Amosi 3:7; 5:18) Ku tlula kwalaho, muprofeta-kulobye wa Amosi, ku nga Hosiya, u twarisile a ku: “V̌a byala moya, kambe v̌a ta ṭhov̌ela šidzedze.” (Hosiya 8:7) Hi 740 B.C.E., Yehovha u tirhise vuthu ra Vaasiriya leswaku ri lovisa mfumo wa le n’walungwini wa Israyele hi ku helela.
Yehovha A Tengisa Yuda La Gwineheke
10, 11. (a) Ha yini Yehovha a nga pfumelanga ku rivalela Yuda? (b) Hi swihi swilo swa manyala leswi onheke tiko leri?
10 Yehovha u tlhele a rhuma vaprofeta va yena emfun’weni wa le dzongeni, ku nga Yuda. Hambiswiritano, tihosi ta Yuda to tanihi Manase na Amoni loyi a n’wi tlhandlameke, ti hambete ti endla leswo biha emahlweni ka Yena, ti halata ‘ngati yo tala swinene leyi nga riki na nandzu ni ku gandzela swifaniso swa swikwembu swa hava swa manyala, ti swi nkhinsamela.’ Hambileswi Yosiyasi, n’wana wa Amoni a endleke leswi lulameke emahlweni ka Yehovha, tihosi leti n’wi tlhandlameke, kun’we ni tiko, ti tlhele ti mbombomela evubihini, lerova “Yehova a nga ranḍangi ku riv̌alela.”—2 Tihosi 21:16-21; 24:3, 4.
11 Yehovha u twarise leswi landzelaka hi nomu wa Yeremiya, muprofeta wakwe: “V̌a endla le’ŝi tšhav̌isaka ni manyala e tikweni leri: V̌aprofeta v̌a profeta v̌unwa, kutani v̌aprista v̌a fuma, v̌a ri kari v̌a lerisiwa hi v̌ona, kutani tiko ra mina ri ṭakisela ŝona. Mi ta endla yini e ku heteleleni šana?” Tiko ra Yuda ri ve ni nandzu lowukulu wa ngati, naswona vanhu va rona a va onhakile hi ku yiva, ku dlaya, ku endla vuoswi, ku hlambanya hi mavunwa, ku gandzela swikwembu swin’wana ni swilo swin’wana leswi nyenyetsaka. Tempele ya Xikwembu yi hundzuke “bako ra makhamba.”—Yeremiya 2:34; 5:30, 31; 7:8-12.
12. Yehovha u hambete a n’wi xupula njhani Yerusalema la xandzukeke?
12 Yehovha u twarisile a ku: “Nḍi ya tlhelo ra ṅwalungu [eKalediya] ku ya teka mašangu ni khombo le’rikulu.” (Yeremiya 4:6) Xisweswo, u tise Mfumo wa Misava wa Babilona, lowu hi nkarhi wolowo a wu ri “nyunḍu ya misav̌a hikwayo,” leswaku wu ta himetela Yerusalema la xandzukeke kun’we ni tempele ya kona. (Yeremiya 50:23) Hi 607 B.C.E., endzhaku ka ku rhendzeriwa lokukulu, muti lowu wu wisiwile hi vuthu ra matimba ra Nebukadnetsara. “Hosi ya Babilona yi dlaya v̌ana v̌a Sedekias e mahlweni ka yena e Ribla; ni v̌akulukumba hikwav̌o v̌a Yuda, hosi ya Babilona yi v̌a dlaya. A v̌a a boša mahlo ya Sedekias, a ṅwi boha hi tiketana ta kopor, a ṅwi yisa Babilona. V̌a-Kaldea v̌a hisa hi nḍilo yindlu ya hosi, ni tindlu ta v̌a tiko, v̌a mbunḍuša ni rirhangu ra Yerusalem. Masalela ya tiko la’ma seleke mutini, ni v̌abaleki la’v̌a nga tinyiketa yena, ni la’va seleke v̌a tiko, Nebuzaradan, nḍuna ya v̌alanguteri a v̌a yisa e Babilona.”—Yeremiya 39:6-9.
13. I vamani lava ponisiweke hi siku ra Yehovha ra 607 B.C.E., naswona ha yini?
13 A ku ri siku leri chavisaka hakunene! Kambe vanhu va nga ri vangani lava yingiseke Yehovha va ve van’wana va lava poneke ku avanyisiwa koloko loku vavaka. Vanhu va kona a va katsa Varhekabi lava a va nga ri Vaisrayele, lava, ku hambana ni Vayuda, va kombiseke moya wa ku titsongahata ni wa ku yingisa. Van’wana lava ponisiweke a ku ri Ebede-meleke, mutsheniwa wo tshembeka, loyi a poniseke Yeremiya ri ahlamile ekheleni ra ndzhope, kun’we na matsalana la tshembekaka wa Yeremiya, ku nga Baruku. (Yeremiya 35:18, 19; 38:7-13; 39:15-18; 45:1-5) I vanhu vo tano lava Yehovha a va byeleke a ku: “Mina nḍi tiv̌a mianakanyo ya mina leyi nḍi yi anakanyaka e maṭhaṅweni ya ṅwina, . . . mianakanyo yo rula yi nga ri ya ku biha, nḍi ta mi nyika e ku hetelela ka ku saseka, ni ku ṭhemba.” Xitshembiso xexo xi hetisekenyana hi 539 B.C.E. loko Vayuda lava chavaka Xikwembu va ntshunxiwile hi muhluri wa Babilona, Hosi Korexe, ivi va tlhela va ya pfuxa muti wa Yerusalema ni tempele. Lava namuntlha va humaka evukhongerini bya Babilona va ya evugandzerini bya Yehovha lebyi tengeke, na vona va nga langutela vumundzuku lebyinene bya ku rhula loku nga heriki eParadeyisini ya Yehovha leyi kondleteriweke.—Yeremiya 29:11; Pisalema 37:34; Nhlavutelo 18:2, 4.
‘Nhlomulo Lowukulu’ Wa Lembe-xidzana Ro Sungula
14. Ha yini Yehovha a n’wi fularhelele makumu Israyele?
14 A hi tlheleleni eka lembe-xidzana ro sungula C.E. Hi nkarhi wolowo Vayuda lava kondleteriweke a va tlhele va wela evugwinehini. Yehovha u rhume N’wana wakwe la tswariweke a ri swakwe a ta emisaveni leswaku a va Mutotiwa wa Yena, kumbe Mesiya. Ku sukela hi lembe ra 29 ku ya ka 33 C.E., Yesu u chumayerile etikweni hinkwaro ra Israyele, a ku: “Hundzukani, hikuva Mfumo wa matilo wu le kusuhi.” (Matewu 4:17) Nakambe, u hlengelete vadyondzisiwa vakwe a va letela ku hlanganyela na yena eku twariseni ka mahungu lamanene ya Mfumo. Xana vafumi va Vayuda va angurise ku yini? Va sandze Yesu, va hetelela va endle xidyoho lexikulu xo lerisa leswaku a dlayiwa hi ndlela leyi khomisaka gome emhandzini ya nxaniso. Yehovha u fularhele Vayuda, va nga ha vi tiko ra yena. Kutani tiko rero se a ri fularheriwe makumu.
15. Vayuda lava hundzukeke va ve ni lunghelo ro endla yini?
15 Hi siku ra Pentekosta ya 33 C.E., Yesu la pfuxiweke u chulule moya wo kwetsima, kutani wu nyika vadyondzisiwa vakwe vuswikoti byo vulavula hi tindzimi ni Vayuda kun’we ni vaproselita lava hlanganeke hi ku hatlisa. Loko a vulavula ni ntshungu lowu, muapostola Petro u te: “Hi yena Yesu loyi Xikwembu xi nga n’wi pfuxa eku feni, kutani hinkwerhu hi timbhoni ta mhaka leyi. . . . Hikokwalaho rixaka hinkwaro ra Vaisraele ri fanele ku tiva mhaka leyi swinene leswaku Yesu loyi mi n’wi [beleleke], hi yena loyi Xikwembu xi n’wi endleke Hosi ni Mesiya.” Xana Vayuda lava tshembekaka va angurise ku yini? “Va tlhavek[e] timbilu,” va hundzuka eswidyohweni swa vona, kutani va khuvuriwa. (Mintirho 2:32-41) Ntirho wo chumayela hi ta Mfumo wu endliwe hi matimba, naswona ku nga si hela ni malembe ya 30, a wu twarisiwile eka “swivumbiwa hinkwaswo leswi nge hansi ka tilo.”—Vakolosa 1:23.
16. Yehovha u swi lawule njhani swiendlakalo leswi yiseke eku avanyiseni ka yena Israyele wa ntumbuluko?
16 Nkarhi wa ku va Yehovha a avanyisa vanhu vakwe lava a va fularheleke, Vaisrayele va ntumbuluko, a wu fikile. Magidi yo tala, lama humaka ematikweni hinkwawo ya nkarhi wolowo, a ma khitikanele evandlheni ra Vukreste, naswona a ma totiwile ma va “Israel wa Šikwembu” wa moya. (Vagalatiya 6:16, BX) Kambe Vayuda va nkarhi wolowo a va ngheniwe hi moya wa rivengo ni wa ku endla madzolonga hi ntlawa. Ku hambana ni leswi Pawulo a swi tsaleke malunghana ni ‘ku tiveka ehansi ka valawuri lava tlakukeke,’ hi ku delela va xandzukele mfumo lowu a wu va fuma wa Rhoma. (Varhoma 13:1) Handle ko kanakana Yehovha hi yena loyi a kongomiseke swiendlakalo leswi landzeleke. Hi lembe ra 66 C.E., mavuthu ya Rhoma lama rhangeriweke hi Ndhuna-nkulu Gallus ma ye eYerusalema ma ya wu rhendzela. Varhoma lava hlaselaka va nghene emutini va kala va ya tsekatsekisa rirhangu ra tempele. Hilaha matimu ya Josephus ma vulaka hakona, ku ve ni nhlomulo hakunene emutini lowu ni le vanhwini.a Kambe masocha lama hlaselaka ma balekile swi nga languteriwanga. Leswi swi nyike vadyondzisiwa va Yesu nkarhi wo ‘balekela etintshaveni,’ hilaha a tsundzuxeke hakona eka vuprofeta byakwe lebyi tsariweke eka Matewu 24:15, 16.
17, 18. (a) Yehovha u avanyise Vayuda hi nhlomulo wihi? (b) I nyama yihi leyi ‘poneke,’ naswona leswi a swi ri ndzhuti wa yini?
17 Hambiswiritano, vuavanyisi bya Yehovha lebyi heleleke byo chaputa nhlomulo wolowo a bya ha ta. Hi 70 C.E., mavuthu ya Rhoma, lawa se a ma rhangeriwe hi Ndhuna-nkulu Titus, ma vuyile ma ta hlasela. Se a swi tikomba leswaku ku hlula mani! Vayuda, lava a va lwa hi xivona, a va nga voni nchumu eka Varhoma. Muti ni tempele ya wona swi lovisiwe hi ku helela. Vayuda vo tlula miliyoni lava a va sale va ri marhambu ntsena hi ndlala va xanisekile ivi va hetelela va file, mintsumbu yo tlula 600 000 yi cukumeteriwa ehandle ka tinyangwa ta muti. Loko muti lowu se wu wile, Vayuda va 97 000 va yisiwe evuhlongeni, vo tala va ya fela eminkombisweni ya ku lwa. Kunene, nyama leyi ponisiweke emalembeni ya nhlomulo wolowo a ku ri Vakreste lava yingisaka, lava balekeleke etintshaveni, entsungeni wa Yordani ntsena.—Matewu 24:21, 22; Luka 21:20-22.
18 Xisweswo, vuprofeta bya Yesu lebyikulu bya malunghana ni “makumu ya mafambiselo ya swilo” byi hetiseke ro sungula, byi chaputa hi siku ra Yehovha ro avanyisa tiko leri xandzukeke ra Vayuda hi 66-70 C.E. (Matewu 24:3-22, NW) Kambe sweswo a ko va ndzhuti ntsena wa ‘ku ta ka siku lerikulu ni leri chavisaka ra Yehovha,’ ku nga nhlomulo wo hetelela lowu nga kusuhi ni ku wela misava hinkwayo. (Yuwele 2:31) Xana u nga “pona” njhani? Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamusela.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Josephus u hlamusela leswaku Varhoma lava hlaselaka va rhendzele muti, va tsekatsekisa xiphemu xa rirhangu, naswona a va ri kusuhi ni ku lumeka ndzilo enyangweni ya tempele ya Yehovha. Leswi swi endle leswaku Vayuda lava a va ri endzeni va khomiwa hi ku chava lokukulu, hikuva a va swi vona leswaku rifu ri le nyangweni.—Wars of the Jews, Book II, ndzima 19.
Swivutiso Swa Mpfuxeto
◻ “Siku ra Hosi” ri yelana njhani ni “siku ra Yehova”?
◻ Loko hi anakanyisisa hi siku ra Nowa, i xitsundzuxo xihi lexi hi faneleke hi xi yingisa?
◻ Miti ya Sodoma na Gomora yi nyikela dyondzo ya matimba hi ndlela yihi?
◻ I vamani lava ponisiweke eka ‘nhlomulo lowukulu’ wa lembe-xidzana ro sungula?
[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]
Yehovha u pfule ndlela yo ponisa mindyangu ya Nowa na Lota, ni ku ponisa van’wana hi 607 B.C.E. na 70 C.E.