Ha Yini Nkarhi Wu Komile Swonghasi?

NKARHI. A swi olovi ku ri hlamusela kahle rito leri, kambe lexi hi xi tivaka hi leswaku swi tikomba hi nga ri na wona nkarhi lowu eneleke. Nakambe ha swi tiva leswaku wu hatla wu hundza. Kahle-kahle, hakanyingi hi ri, “Nkarhi wa tsutsuma.”

Hambiswiritano, swi tikomba onge mutlhokovetseri wa Munghezi, Austin Dobson, u ringete ku hlamusela leswi nkarhi wu nga swona hi 1877, loko a ku: “Xana u ri, nkarhi wa famba? Doo! Nkarhi a wu fambi, hi hina hi fambaka.” Ku sukela loko a file hi 1921, Dobson se u ni malembe ya kwalomu ka 80 a file; nkarhi wona wa ha ri kona.

Nkarhi Wu Tele

Malunghana ni Muvumbi wa vanhu, Bibele yi ri: “Loko tinṭhav̌a ti nga si tumbuluka, loko u nga si v̌umba misav̌a, ni ŝilo hikwaŝo, hi mikari ni mikari, u Šikwembu.” (Pisalema 90:2) Kumbe, hilaha The New Jerusalem Bible yi swi vekaka hakona, “u Xikwembu hi masiku ni masiku.” Kutani nkarhi wu ta tshama wu ri kona hi masiku—ku fana ni Xikwembu!

Ku hambana swinene ni Xikwembu lexi tshamaka hi masiku, hi hlaya leswi landzelaka mayelana ni vanhu: “Masiku hikwawo ya hina ma hunḍa hi v̌ukari bya wena; malembe ya hina ma nyumba kukotisa mpfumawulo. Masiku ya ku hanya ka hina, ma ringana malembe ya 70, ni ka la’v̌a tiyeke, ma fika ka malembe ya 80; kutani ku tiḍunisa loku v̌a ku kumaka ka wona i ku v̌av̌iseka ni gome, hikuv̌a ha hatla ku hunḍa, kambe hi tihahela!”—Pisalema 90:9, 10.

Ha yini vutomi byi komile swonghasi namuntlha, kasi Bibele yi swi veka erivaleni leswaku xikongomelo xa Xikwembu hi leswaku vanhu va hanya hi masiku? (Genesa 1:27, 28; Pisalema 37:29) Ematshan’weni ya ku va vanhu va hanya hi masiku, hilaha Xikwembu a xi lava hakona, ha yini vutomi bya vona hakanyingi byi nga ma hlanganisi ni masiku ya 30 000? Ha yini vanhu va ri ni nkarhi wo koma swonghasi? I mani, kumbe i yini lexi vangeke xiyimo lexi xo vavisa swonghasi? Bibele yi hi nyika tinhlamulo leti twisisekaka ni leti enerisaka.a

Nkarhi Wu Ya Wu Hunguteka

Lava va malembe va pfumela leswaku vutomi bya manguva lawa bya tsutsuma. Mutsari un’wana wa phepha-hungu, Dok. Sybille Fritsch, u vule leswaku eka malembe ya 200 lama hundzeke, tiawara ta ntirho evhikini ti hungutiwile ti suka eka 80 ti va 38, “kambe ni sweswi a hi eneriseki.” U veke mhaka erivaleni a ku: “Nkarhi a wu kona; nkarhi wa durha; vanhu va lwela ku kuma nkarhi ku fana ni loko va lwela ku kuma moya leswaku va hefemula kahle; vutomi i mphesamphesa.”

Swilo leswa ha ku tshuburiwaka swi te ni mikhuva leyintshwa leyi vanhu lava hanyeke khale va nga kalangiki va anakanya ha yona. Kambe loko u ri ni swilo swo tala swo swi endla, swi ku heta matimba loko u nga ri na nkarhi wa ku swi endla. Masiku lawa, vanhu etindhawini to tala va hanya hi wachi, va tshama va khomekile hi swin’wana. Tatana u fanele a huma ekaya hi 7:00 a.m. a ya entirhweni, Manana yena u fanele a yisa vana exikolweni hi 8:30 a.m., Kokwana u fanele a ya vona dokodela hi 9:40 a.m., naswona hinkwerhu hi fanele hi tilunghiselela ku ya enhlanganweni wa nkoka lowu sungulaka hi 7:30 p.m. Loko hi khomeke hi ndlela yoleyo, a hi swi koti ku kuma nkarhi wa ku beriwa hi moya. Naswona vutomi byo tano bya mphesamphesa a hi tsaki ha byona.

A Hi Hina Ntsena Hi Pfumalaka Nkarhi

Sathana Diyavulosi, Nala wa Xikwembu, loyi marhengu ya yena ma vangeke leswaku vanhu va hanya vutomi byo koma, sweswi wa tshovela hikwalaho ka vuhomboloki bya yena. (Ringanisa Vagalatiya 6:7, 8.) Loko Nhlavutelo 12:12 yi vulavula hi ku simekiwa ka Mfumo wa Vumesiya etilweni, yi hi nyika xivangelo xa ntshembo loko yi ku: “Tsakani hikwalaho ka swona, n’wina matilo na n’wina lava tshamaka eka wona! Khombo eka misava ni lwandle, hikuva Diyavulosi u xikele eka n’wina, a hlundzukile swinene, hi ku tiva leswaku u ni nkarhi wo koma.”

Hi ku ya hi xiyimiso xa Bibele xa nkarhi lexi tshembekaka, kun’we ni ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele, sweswi hi hanya eku heleni ka “nkarhi [wolowo] wo koma.” Swa tsakisa swonghasi ku tiva leswaku nkarhi wa Sathana wu ta hela hinkwawo ku nga ri khale! Loko se a nga ha ri kona, vanhu lava yingisaka va ta va lava hetisekeke nakambe, kutani va ta kuma vutomi lebyi nga heriki lebyi Yehovha a a lava leswaku va va na byona eku sunguleni. (Nhlavutelo 21:1-4) Xiphiqo xa ku pfumaleka ka nkarhi a xi nge he vi kona.

Xana wa swi vona hi mahlo ya mianakanyo leswaku swi ta va njhani ku hanya hi masiku—hilaha ku nga heriki? A wu nge he karhateki loko u siye swo karhi u nga swi endlanga. Loko u lava nkarhi lowu engetelekeke, u nga swi endla mundzuku, kumbe vhiki leri taka, kumbe lembe leri taka—kahle-kahle u ta va u ri ni nkarhi hinkwawo lowu u wu lavaka!

Ku Wu Tirhisa Hi Vutlhari Nkarhi Lowu Hi Nga Na Wona Sweswi

Leswi Sathana a swi tivaka leswaku nkarhi lowu n’wi saleleke wo yenga vanhu i wutsongo, u ringeta ku endla leswaku vanhu va tshama va khomekile swinene lerova va nga vi na nkarhi wo yingisela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu lowu simekiweke. Hikwalaho, hi ta va hi endla kahle loko hi yingisa xitsundzuxo xa Xikwembu lexi nge: “Tshamani mi ri karhi mi languta leswaku ndlela leyi mi fambaka ha yona a yi fani ni ya lava nga tlharihangiki kambe yi fana ni ya vanhu vo tlhariha, mi tixavela nkarhi lowunene, hikuva masiku ma hombolokile. Hikwalaho tshikani ku va lava nga anakanyeliki, kambe hambetani mi twisisa leswi ku rhandza ka Yehovha ku nga swona.”—Vaefesa 5:15-17.

I swa nkoka swinene leswaku nkarhi lowu hi nga na wona hi wu tirhisa hi vutlhari eka swilo leswi nga swa nkoka swinene, ematshan’weni ya ku tlanga hi wona hi endla swilo leswi nga pfuniki nchumu! Hi fanele hi hlakulela langutelo ro fana ni leri Muxe a a ri na rona loko a kombela Yehovha hi mbilu hinkwayo, a ku: “Hi dyonḍise ku hlaya ŝinene masiku ya hina, leŝaku timbilu ta hina ti ṭunḍukela e v̌utlharini.”—Pisalema 90:12.

Kunene, namuntlha vanhu hinkwavo va khomekile. Hambiswiritano, Timbhoni ta Yehovha ti ku khutaza hi mbilu hinkwayo leswaku u tinyika nkarhinyana u dyondza hi swilaveko swa Xikwembu leswaku u ta kuma vutomi lebyi nga heriki ehansi ka vulawuri bya Mfumo wa xona. Loko u heta awara yin’we vhiki rin’wana ni rin’wana u dyondza Bibele, u “twisisa leswi ku rhandza ka Yehovha ku nga swona,” u nga tivonela ku hetiseka ka marito lama landzelaka eka wena hi ku kongoma: “Fularela ŝo biha, u endla le’ŝinene, kutani u ta ṭhama hi laha ku nga heriki. La’v̌o lulama v̌a ta fuma misav̌a, v̌a ta ṭhama ka yona hi masiku.”—Pisalema 37:27, 29.

[Nhlamuselo ya le hansi]