Ntsombano Wa Muganga Wa “Varhumiwa Va Ku Rhula Ka Xikwembu” Wa 1996
1 Nongonoko wa ntsombano wa muganga wa nan’waka hakunene wu ta hi pfuna ku hlayisa ku rhula ka Xikwembu, naswona wu ta hlamusela ntirho lowu hi nga na wona wo pfuna van’wana leswaku va kuma ku rhula ko tano. Hilaha swi tivisiweke hakona eka Xihondzo xo Rindza xa May 1, 1996, nhloko-mhaka yi ri “Varhumiwa Va Ku Rhula Ka Xikwembu.” Xana u ma endlile malunghiselelo leswaku u nga hundziwi hi nongonoko wihi na wihi?
2 Nongonoko Wa Masiku Manharhu: Ha swi tiva leswaku u ta tiphina swinene hi ntsombano wa nan’waka ni leswaku u ta tlhelela ekaya u ri ni matimba lamantshwa. (2 Tikr. 7:10) Nan’waka hi ta tlhela hi va ni nongonoko wa masiku manharhu. Xana u ma endlile malunghiselelo yo kuma nkarhi wo wisa entirhweni wa wena wa ku tihanyisa leswaku u ta va kona enongonokweni hinkwawo?
3 Xiengetelo lexi xi ni nxaxamelo wa masiku lama tiyisisiweke ya tindhawu ta mintsombano ya 45 ensin’wini ya rhavi ra la Afrika Dzonga. Ana se matsalana wa vandlha ra ka n’wina u mi tivisile hi ta ntsombano lowu mi averiweke eka wona. Ku engetela eka mintsombano ya Xinghezi, ku ta va ni mintsombano hi Xibunu, Xikwanyama, Xipedi, Xiputukezi, Xisuthu, Xitsonga, Xitswana, Xivenda, Xixhosa ni Xizulu. Ririmi Ra Mavoko ri ta va kona etindhawini timbirhi.
4 Eka masiku hinkwawo lamanharhu nongonoko wu ta sungula hi 9:30 a.m. ivi wu hela hi Sonto kwalomu ka 4:00 p.m. Xana hi ta kombisa tintswalo eka vamakwerhu lava dyuhaleke ni lava vabyaka hi ku va siyela switulu leswi nga etindhawini leti faneleke ni leti va nga ta tshama kahle eka tona? Tsundzukani leswaku “rirhandzu . . . a ri tilaveri leswi nga swa rona ntsena.”—1 Kor. 13:4, 5; Flp. 2:4.
5 Xana U Ta Lotiwa? Endzhaku ka ku tshaha Swivuriso 27:17, leyi nge “Nsimbi yi lota nsimbi,” Xihondzo xo Rindza xa August 15, 1993, xi te: “Hi fana ni switirho leswi lavaka ku tshamela ku lotiwa. Tanihi leswi ku rhandza Yehovha ni ku endla swiboho leswi sekeriweke eripfumelweni ra hina swi vulaka ku va la hambaneke ni misava, xisweswo hi fanele hi hambeta hi famba hi ndlela leyin’wana leyi nga riki na vanhu vo tala.” Xana hi nga yi tirhisa njhani ndzayo leyi?
6 Hi hambanile ni misava naswona hi fanele hi tshama hi ri kule na yona. Hi fanele hi hambeta hi endla matshalatshala yo hambana ni misava loko hi lava ku hiseka emintirhweni leyinene. (Tito 2:14) Hi yona mhaka leyi xihloko xa Xihondzo xo Rindza lexi tshahiweke laha henhla xi yeke emahlweni xi ku: “Loko hi ri ni van’wana lava rhandzaka Yehovha, ha lotana—ha pfuxana leswaku hi va ni rirhandzu ni mintirho leyinene.” Ntsombano wa muganga hi man’wana ya malunghiselelo ya Yehovha yo hi pfuna leswaku hi tshama hi xalamukile emoyeni. Hi nga hundziwi hi xiphemu xihi na xihi lexi nga enongonokweni.
7 Munhu Lowo Tlhariha U Ta Yingisela: Ku yingisela i vutshila lebyi faneleke byi hluvukisiwa. Ku vuriwa leswaku nhlayo-xikarhi ya vanhu va tsundzuka ntsena hafu ya leswi va swi tweke—ku nga khathariseki ndlela leyi munhu a anakanyaka leswaku u yingisela hi vukheta ha yona. Leswi hi hanyaka enguveni leyi nga ni swikavanyeto, minkarhi yin’wana hi nga ha nonon’hweriwa ku yingiserisisa nkarhi wo leha. Xana hi nga ringeta ku ndlandlamuxa nyingiso wa hina, ngopfu-ngopfu loko hi tshame ni vayingiseri lavo tala hi yingisela munhu la vulavulaka? Loko a wu komberiwe ku nyikela nkatsakanyo wa nongonoko wa siku rin’wana ni rin’wana loko u fika ekaya u huma entsombanweni, xana a wu ta swi kota ku endla tano? Xana hinkwerhu ka hina hi nga byi antswisa njhani vuswikoti bya hina byo yingisela ni ku yisa nyingiso eka nkulumo yin’wana ni yin’wana leyi nyikeriwaka enongonokweni wa ntsombano?
8 Ku tsakela lokukulu i ka nkoka, hikuva nyiko ya hina yo tsundzuka leyi humaka eka Xikwembu a yi nge tirhi hilaha ku humelelaka handle ka kona. Hi xikombiso, loko munhu a kombisa ku tsakela emhakeni yo karhi, swa n’wi olovela ku tsundzuka tinhla-nkulu ta nkulumo kumbe xiphemu xa nongonoko. Kambe swo tala swi titshege hi ku yingisela ka hina loku tlulaka ka ntolovelo eka swilo leswi hi nga ni lunghelo ro swi twa emintsombanweni ya muganga. Ku tsakela ka hina lokukulu ni ku yingiserisisa nkulumo yin’wana ni yin’wana ya nongonoko wa ntsombano ku khumba xiyimo xa hina xa moya xa nkarhi wa sweswi kun’we ni ku langutela ka hina ka vumundzuku. Emintsombanweni hi dyondzisiwa tindlela ta Yehovha naswona hi nyikiwa swiletelo swo hetisisa ntirho wa hina wo ponisa vutomi. (1 Tim. 4:16) Tianakanye u ri exikepeni lexi nga elwandle leri nga ni bubutsa. Switshembiso swa Yehovha i nsoma wo tiya wa ntshembo. Loko munhu a nga yingiseli enongonokweni wa Vukreste naswona a pfumelela mianakanyo yakwe yi tsendzeleka, a nga ha lahlekeriwa hi tinhla-nkulu ta ndzayo ni ndzetelo lowu nga n’wi sivelaka leswaku a nga onhaki hi tlhelo ra moya.—Hev. 2:1; 6:19.
9 Eswiphen’wini swo tala swa misava, vamakwerhu va endla matshalatshala lamakulu leswaku va va kona eminhlanganweni. I swinene ngopfu ku vona ku yingiserisisa ka vona emintsombanweni. Hambiswiritano, etindhawini tin’wana vanhu va kavanyete van’wana hi ku yingayinga etindhawini ta ntsombano hi nkarhi wa nongonoko. Van’wana va fika se ku sunguriwile. Eka mintsombano yin’wana leyi hundzeke, a swi tika ku twa nongonoko eka timinete ti nga ri tingani to sungula, hikwalaho ka leswi vo tala a va ri eku yingayingeni etiphasejini ni le matlhelo ka ndhawu yo tshama. Lava hakanyingi a hi vamakwerhu lava nga ni swiavelo swo tirha kumbe vamanana lava khathalelaka swilaveko swa swihlangi swa vona. Ku kavanyeta loko tala ku endliwa hi vanhu lava va tidyelaka mabulo. Nan’waka Ndzawulo ya Varindzi yi ta yisa nyingiso swinene eka xiphiqo lexi, naswona hi tshemba leswaku hinkwavo va ta va se va tshamisekile loko mutshama-xitulu a hi kombela leswaku hi tshamiseka. Ntirhisano wa n’wina emhakeni leyi wu ta tlangeriwa ngopfu.
10 Hi swihi swiringanyeto leswi tirhaka leswi nga ta hi pfuna leswaku hi yingiserisisa enongonokweni wa ntsombano ni ku tsundzuka swo tala swa leswi vuriwaka? Leswi vuriweke emalembeni lama hundzeke swi faneriwa hi ku engetiwa: (a) Anakanya hi xivangelo xo ya endhawini ya ntsombano. A hi ku ya eku hungaseni, kambe i ku ya yingisela ni ku dyondza. (Det. 31:12) Ringeta ku wisa ku ringana vusiku byin’wana ni byin’wana. Loko u ta entsombanweni u karhele ngopfu, ku yingiserisisa swi ta tika. (b) Tinyike nkarhi lowu eneleke wo paka movha wa wena ni ku tshamiseka nongonoko wu nga si sungula. Ku hatlisela eswitulwini se ku sele nkarhi wutsongo hi ntolovelo swi endla leswaku u lahlekeriwa hi tinhla tin’wana ta nkulumo yo sungula. (c) Tsala tinotsi to koma ta tinhla-nkulu. Ku tsala tinotsi to tala ngopfu swi nga kavanyeta ku yingiserisisa lokunene. Loko u ri eku tsaleni, tiyiseka leswaku a wu lahlekeriwi hi tinhla tin’wana hikwalaho ko yisa nyingiso wa wena etinotsini. (d) Loko ku tivisiwa nkulumo ya ntsombano, yi langutele hi mahlo-ngati. Tivutise, ‘I yini leswi ndzi nga swi dyondzaka eka nkulumo leyi leswi nga ta ndlandlamuxa ku tlangela ni ku rhandza ka mina Yehovha? Xana rungula leri ri nga ndzi pfuna njhani leswaku ndzi kombisa vumunhu lebyintshwa hilaha ku engetelekeke? Xana leswi swi nga ndzi pfuna njhani leswaku ndzi antswisa vutirheli bya mina?’
11 Mahanyelo Lama Sasekisaka Vutirheli Bya Hina: Pawulo u khutaze Tito leswaku a “va xikombiso xa mintirho leyinene.” Hi ku nga kombisi mahanyelo yo biha eku dyondziseni ka yena, Tito a a ta pfuna van’wana leswaku va “komba ku saseka ka leswi dyondzisiwaka hi tlhelo ra Xikwembu Muponisi wa hina.” (Tito 2:7, 10) Lembe na lembe, hi kuma switsundzuxo leswinene mayelana ni ku tikhoma hi ndlela yo chava Xikwembu ni leswaku i swa nkoka loko hi ri endleleni yo ya entsombanweni ni loko hi huma kona, kun’we ni loko hi ri etihotela ni le tikhefini ni loko hi ri entsombanweni hi koxe. N’wexemu, hi tlhele hi twa tinhlamuselo leti tsakisaka leti hi tsakelaka ku avelana tona na n’wina.
12 Mulanguteri wa hotela u te: “Nkarhi hinkwawo swa tsakisa ku rhurhela Timbhoni hikuva ti lehisa mbilu, ti na ntirhisano naswona ti rindza vana va tona.” Matsalana un’wana wa le hotela u vule leswaku ti endla ntirho wakwe “wu olova ngopfu loko Timbhoni ti tsarisela ku nghena ni loko se ti famba, hikuva ku nga khathariseki ku yima ka tona eminxaxamelweni, minkarhi hinkwayo ta titsongahata, ti lehisa mbilu naswona ta twisisa.” Wansati un’wana u tsakisiwe ngopfu hi mahanyelo ya vantshwa va Timbhoni lava a va tshama eka xihotelana xin’we na yena lerova a kombela tibuku leti hlamuselaka hi nhlengeletano ya hina.
13 Hi hala tlhelo, ha ha fanele ku antswisa etindhawini tin’wana. Hi ta tsakela ku avelana na n’wina swin’wana leswi xiyiweke leswi rhumeriweke eka Sosayiti. Mulanguteri un’wana la famba-fambaka u vike leswaku vana va Timbhoni ta Yehovha va lava ku languteriwa swinene etihotela. Van’wana va voniwe va ri karhi va tsutsuma-tsutsuma etiphasejini, ni ku famba hi khexe va ya ehenhla ni le hansi, va ba huwa swinene edan’wini ro hlambela, ni ku tshama edan’wini kukondza ku hundza nkarhi lowu vekiweke wo pfala ha wona, xisweswo va kavanyeta vaendzi van’wana lava etleleke. Hi fanele hi letela vana va hina va twisisa leswaku mahanyelo ya Vukreste a ma vekeriwanga nkarhi wo karhi. A ma heleli endhawini ya ntsombano ntsena. Ma fanele ma heta tiawara ta 24 hi siku. Mahanyelo ya hina loko hi ri etihotela, etikhefini ni le switarateni ma fanele ma xiximeka ku fana ni loko hi tshame ehansi hi nkarhi wa nongonoko ni vamakwerhu va hina, hi dyondzisiwa hi Yehovha.—Esa. 54:13; 1 Pet. 2:12.
14 Nakambe hi tsakela ku mi tsundzuxa mayelana ni ku nyika vatirhi swihanano. Vaphameri va xinuna ni va xisati, vabasisi ni vabi va bele etihotela ni van’wana lava tirhaka mintirho leyi fanaka ni yoleyo va titshege swinene hi swihanano leswi va nyikiwaka swona hi vaendzi leswaku va tihanyisa.—Vona Awake! ya June 22, 1986, matluka 24-7.
15 Hambileswi ntirho wa swakudya wu herisiweke emintsombanweni ya hina, ka ha ri ni timali leti lavekaka to hakelela ndhawu ya ntsombano, ndhawu yo paka mimovha ni ku hakelela timhaka tin’wana. Minyikelo ya hina ya ku tirhandzela yi hakelela swilo leswi. Makwerhu un’wana wa xisati la nga ni vana va kondlo-a-ndzi-dyi u ye entsombanweni a ri ni mali yitsongo. Hambiswiritano, yena ni vana va tlhele va pfuneta hi munyikelo wutsongo. Leswi un’wana ni un’wana a kunguhataka ku swi endla mayelana ni munyikelo i mhaka ya munhu hi xiyexe, kambe ha swi tiva leswaku ma swi tlangela switsundzuxo swo tano.—Mint. 20:35; 2 Kor. 9:7.
16 Ku Tiviwa Hi Maambalelo Ya Hina: Ndlela leyi hi ambalaka ha yona yi paluxa swo tala hi hina ni ndlela leyi hi titwaka ha yona hi van’wana. Vana vo tala va kondlo-a-ndzi-dyi ni vanhu lavakulu va rhendzeriwe hi ambalelo leri nga efexenini, switayele swa swiambalo leswi nga langutekiki exikolweni ni le swivandleni swa vona swa mintirho. Lembe na lembe switayele swa maambalelo swi ya swi hundzeletiwa, hambi ku ri ku tsema nhlana. Loko hi nga ri na vuxiya-xiya, hi nga kuceteriwa hi ku olova hi tintangha ta hina ta misava leswaku hi ambala hilaha ti ambalaka hakona. Switayele swo tala a swi faneleki eminhlanganweni ya vugandzeri. Xipapilana xin’wana lexi kumiweke endzhaku ka wun’wana wa mintsombano ya n’wexemu xi phofule ku tlangela nongonoko kambe xi engetela xi ku: “A ndzi tivutisa leswaku ha yini ku ri ni swinhwanyetana swo tala swonghasi leswi ambaleke tirhoko to komisa xileswiyani, tibulawusi to pfuleka ngopfu ehenhla, ni swiketi leswi pfulekeke etlhelo ku suka ehansi ku ya fika ehenhla.” Kunene hinkwerhu ka hina hi navela ku ambala hi ndlela leyi fanelaka vatirheli va Vakreste entsombanweni ni loko hi ri eku tihungaseni endzhaku ka nongonoko. Nkarhi hinkwawo hi endla kahle loko hi xiya ndzayo ya muapostola Pawulo ya leswaku Vakreste va tisasekisa ni ku ‘ambala leswi fanelekaka, va hlova va pima.’—1 Tim. 2:9.
17 I mani la faneleke a tiva swiambalo leswinene ni “leswi fanekelaka”? Ku ringanisela swi vula “ku nga hundzeleti kumbe ku tivona.” Xihlamusela-marito nakambe xi hlamusela ku ringanisela tanihi “ku nga tinyungubyisi.” A hi Sosayiti kumbe vakulu lava faneleke va veka milawu ya maambalelo ni ku tisasekisa. Hikwalaho, xana a hi Mukreste la faneleke a swi vona leswaku i switayele swihi swa maambalelo leswi fanelekaka kumbe leswi xiximekaka? (Ringanisa Vafilipiya 1:10.) Ku tisasekisa ni maambalelo ya hina a swi fanelanga swi koka nyingiso lowu nga fanelangiki. Hi fanele hi languteka kahle, hi nga languteki hi ri va misava kumbe hi khunguvanyisa. Tanihi vatirheli va mahungu lamanene, ku ambala ni ku tisasekisa ka hina hi ndlela leyi fanelekaka hi nkarhi lowu hi nga endhawini ya ntsombano ha wona swi dzunisa Yehovha ni ku kombisa nhlengeletano ya yena hi ndlela leyinene. Hikwalaho, vatswari va ta veka xikombiso lexinene kutani va tiyiseka leswaku vana va vona va ambala kahle eka xiendlakalo lexi. Vakulu va fanele va veka xikombiso lexinene naswona va lulamela ku nyika ndzayo hi musa loko swi fanerile.
18 Tihotela: Eku sunguleni hi tshahe vatirhi va le tihotela lava vuleke leswaku va tsakisiwe hi leswi vamakwerhu a va lehisa mbilu, ku titsongahata ni ntirhisano. Hi fanele hi hambeta hi kombisa timfanelo leti ta Vukreste loko hi boheka ku rindza enxaxamelweni leswaku hi tsarisa. Hi nkhensa tihotela leti veke ni ntirhisano ni Ndzawulo ya Byetlelo hi ku hi lunghiselela byetlelo hi nxavo lowu kotekaka. Hambiloko hi karharisiwe hi riendzo, hi kombela mi tirhisana ni vatirhi va le hotela hi tintswalo. Loko hi endla tano swi nga endla leswaku van’wana va kambisisa ntiyiso hi vukheta. Ku tlhandlekela kwalaho, a swi pfumeleriwi ku swekela etikamareni ta le hotela handle ka loko ku ri ni ndhawu yo swekela.
19 Tikhamera Ni Michini Yo Rhekhoda: Swa pfumeleriwa ku tirhisa tikhamera ni michini yin’wana yo rhekhoda, ntsendze loko hi anakanyela van’wana lava nga kona. Loko hi famba-famba hi teketela swifaniso hi nkarhi wa minongonoko, a hi nge kavanyeti van’wana ntsena lava nga ku yingiseleni kambe na hina hi ta hundziwa hi swin’wana enongonokweni. Hi ntolovelo hi pfuneka ngopfu entsombanweni loko hi yingiserisisa xivulavuri ni ku tsala tinotsi to koma. Hi nga ha rhekhodela makwerhu wa xinuna kumbe wa xisati la vabyaka; hambiswiritano, hi nga ha kuma leswaku loko se hi tlhelela ekaya endzhaku ko rhekhoda tiawara to tala ta nongonoko, a ku nge vi na nkarhi wo va hi pfuxeta swo tala swa leswi hi swi rhekhodeke. A swi pfumeleriwi ku hlanganisa muchini wihi na wihi wo rhekhoda ni fambiselo ra gezi kumbe ra mpfumawulo, hambi ku ri ku vekiwa exikarhi ka switulu, ku siva tindlela kumbe ku sirha van’wana.
20 Vutshamo: Hi hambeta hi xiya ku antswisa emhakeni yo hlayisa switulu. N’wexemu, vunyingi bya n’wina mi landzele switsundzuxo leswi nge: SWITULU SWI NGA HLAYISERIWA NTSENA SWIRHO SWA NDYANGU WA WENA NA MANI NA MANI LOYI A NGA HA VAKA A FAMBA NA WENA HI MOVHA WA WENA. Kumbexana mi swi vone swi antswa ngopfu hikuva vo tala a va swi landzela kahle switsundzuxo leswi. Xa nkoka ngopfu, ntirhisano wa n’wina a wu tsakisa Yehovha ni “nandza la tshembekaka,” loyi a phamelaka swakudya swa moya.—Mt. 24:45.
21 Ku ni nhlayo leyi engetelekaka ya vamakwerhu lava lavaka mpfuno wo hlawuleka wa rihanyo. Van’wana va ta entsombanweni hi switulu swa mavhilwa naswona va fanele va khathaleriwa hi swirho swa ndyangu wa vona. Van’wana va tirhisa mirhi yo tshungula vuvabyi lebyikulu byo hambana-hambana byo tanihi vuvabyi bya mbilu kumbe vuvabyi byo titivala. Entiyisweni swi tsakisa timbilu ta hina ku vona vamakwerhu lava va xinuna ni va xisati lava rhandzekaka entsombanweni, va tiyimisele ku ka va nga lahlekeriwi hi swakudya swihi na swihi swa moya. Hambiswiritano, minkarhi yin’wana, ku ve ni xiphiqo xa vanhu van’wana lava sungulaka ku vabya entsombanweni, kambe ku nga ri na swirho swa ndyangu kumbe swa vandlha leswi nga va pfunaka. Etimhakeni tin’wana vakongomisi va ntsombano va boheke ku vitana ambulense leswaku yi teka makwerhu wa xinuna kumbe wa xisati yi n’wi yisa exibedlhele. Vutihlamuleri byo khathalela lava nga ni vuvabyi lebyikulu byi fanele byi byarhiwa ngopfu-ngopfu hi swirho swa ndyangu ni maxaka ya yena. Ndzawulo ya Mpfuno wa Xihatla ya ntsombano a hi yo tshungula vuvabyi lebyikulu. Loko xirho xa ndyangu wa wena xi lava nkhathalelo wo hlawuleka, hi kombela mi tiyiseka leswaku xi nga siyiwi xi ri xoxe loko ko tshuka ku laveka mpfuno wa xihatla. Ku engetela kwalaho, entsombanweni a ku nge vi na malunghiselelo ya tindhawu to hlawuleka to tshamisa lava miri wa vona wu nga twananiki ni ku va va tshama etindhawini ta mani na mani. Vakulu va fanele va xalamukela mani na mani evandlheni ra ka vona la lavaka nkhathalelo wo hlawuleka wa rihanyo naswona va tiyiseka leswaku malunghiselelo ma endliwa ka ha ri emahlweni leswaku va ta khathaleriwa.
22 Swilaveko Swa Swakudya eNtsombanweni: Tinhlamuselo to tala letinene ti vuriwile malunghana ni mpfuno wa ku va hi titela ni swakudya. Makwerhu un’wana wa xinuna u tsarile: “Ndzi ku vona kahle ku vuyeriwa lokukulu hi swa moya emhakeni leyi. Nkarhi wolowo hinkwawo ni matimba swi nga yisiwa etimhakeni ta swa moya. A ndzi si twa ni nhlamuselo ni yin’we yo sola mhaka leyi.” Makwerhu un’wana wa xisati u tsarile: “Hi ku hi vekela xikombiso, n’wina vamakwerhu lava rhandzekaka mi hi khutazile tanihi Vakreste leswaku hi tikambisisa ni ku lava tindlela to olovisa vutomi bya hina ni ku ndlandlamuxa ntirho wa hina wa swa le tilweni.” Mulanguteri un’wana la famba-fambaka u tsale leswi mayelana ni lunghiselelo ra ntirho wa swakudya ra khale a ku: “Lunghiselelo ra khale a ri vangela leswaku nhlayo leyi xiyekaka ya vamakwerhu yi lahlekeriwa hi nongonoko hinkwawo wa nhlengeletano.” Malunghana ni swakudya leswi vamakwerhu va titelaka na swona, nkulu un’wana u tsale leswi: “Va kume leswi ana a va swi lava, naswona a va nga boheki ku swi yimela enxaxamelweni.” Xo hetelela, makwerhu un’wana wa xisati u tsarile: “Endzhaku ka nongonoko a ku rhurile naswona ku nga ri na huwa naswona a ku ri ni ntsako lowukulu.” Ina, un’wana ni un’wana a nga titela ni swakudya leswi ringaneleke swo n’wi tiyisa ndzhenga hinkwawo. Vo tala va vule leswaku va ve ni nkarhi lowu engetelekeke wo vonana ni vanghana.
23 A ku nge vi na malunghiselelo ya swakudya nakambe lembe leri. Mi nga ha teka timinete ti nga ri tingani mi pfuxeta xiengetelo xa Vutirheli Bya Hina Bya Mfumo bya October 1995, ndzimana 26, leswaku mi kuma swiringanyeto hi swakudya leswi xurhisaka ni leswi tolovelekeke leswi nga ha tekiwaka ku yiwa na swona entsombanweni. Loko mi ta ni nyama entsombanweni, hi kombela mi tsundzuka leswaku hakanyingi ya bola loko ku hisa, handle ka loko mi ri ni tindlela tin’wana to yi veka laha ku nga hola. A ku laveki mabodlhela kumbe swakun’wa leswi nga ni xihoko endhawini ya ntsombano. Loko u lava ku rhwala xititimerisi lexitsongo, xi fanele xi kota ku nghena ehansi ka xitulu xa wena. Tsundzuka leswaku ku ni nkarhi wo wisa lowu ringaneke leswaku mi kota ku dya ni ku nwa leswi mi nga ta na swona. Tanihi le Tiholweni ta hina ta Mfumo hi nkarhi wa minhlangano, nkarhi hinkwawo a hi pfumeleriwi ku dya hi nkarhi wa minongonoko ya ntsombano. Hi ndlela yoleyo hi kombisa xichavo eka lunghiselelo ra vugandzeri ni le ka swakudya swa moya leswi nyikeriwaka.
24 Ku nga ri khale Mintsombano ya Muganga ya “Varhumiwa Va Ku Rhula Ka Xikwembu” yi ta sungula. Xana se u hetile ku endla malunghiselelo ya wena leswaku u va kona, naswona xana sweswi u lunghekele ku ya tiphina hi masiku manharhu ya vunakulobye lebyi tsakisaka ni swilo leswinene swa moya? Hi khongela hi mbilu hinkwayo leswaku Yehovha a katekisa matshalatshala ya n’wina yo va kona emintsombanweni ya ximumu lexi.
[Box on page 10]
Switsundzuxo Swa Ntsombano Wa Muganga
Nkhuvulo: Lava yaka eku khuvuriweni va fanele va va eswitulwini swa vona endhawini leyi vekeriweke vona ku nga si sungula nongonoko hi Mugqivela nimixo. ku xiyiwe leswaku van’wana va ambala swiambalo leswi nga langutekiki ni leswi susaka ntikelo wa xiendlakalo lexi. Un’wana ni un’wana loyi a kunguhataka ku khuvuriwa u fanele a ta ni swiambalo leswi langutekaka swo hlambela ha swona ni thawula. Vakulu va vandlha lava vutisaka swivutiso leswi nga ebukwini leyi nge Vutirheli Bya Hina ni lava yaka eku khuvuriweni, va fanele va tiyiseka leswaku un’wana ni un’wana wa ti twisisa tinhla leti. Endzhaku ka nkulumo ni xikhongelo hi xivulavuri, mutshama-xitulu wa nongonoko u ta nyika swiletelo swo koma eka lava yaka eku khuvuriweni kutani endzhaku a tivisa risimu. Endzhaku ka ndzimana yo hetelela ya risimu, varindzi va ta kongomisa lava yaka eku khuvuriweni exivandleni xa nkhuvulo. Tanihi leswi ku kombisa ku tinyiketela hi ku khuvuriwa ku nga mhaka ya nkoka ni ya munhu hi xiyexe na yehovha, a ku na lunghiselelo ra leswi vuriwaka ku khuvuriwa ka xinghana laha vanhu vambirhi kumbe ku tlula lava khuvuriwaka va angarhanaka kumbe va khomana hi mavoko loko va khuvuriwa.
Tibeji: U komberiwa ku ambala beji ya 1996 entsombanweni ni loko u ya ni ku vuya exivandleni xa ntsombano. Leswi hakanyingi swi endla leswaku hi kota ku nyikela vumbhoni lebyinene loko hi ri endleleni. Tibeji ni swifunengeto swa tona swi fanele swi kumiwa evandlheni ra ka n’wina. Hi kombela mi oda ka ha ri ni nkarhi hikuva a swi nge kumeki entsombanweni. U nga yimi ku kondza ku sala masiku ma nga ri mangani ya ntsombano ku ri kona u kombelaka tibeji ta wena ni ta ndyangu wa wena. Tsundzuka ku tshama u ri ni khadi ra wena leri nga enkarhini ra Advance Medical Directive/Release.
Byetlelo: Hi kombela ntirhisano eka un’wana ni un’wana malunghana ni Ndzawulo ya Byetlelo. Vamatsalana va mavandlha va fanele va tiyiseka leswaku tifomo leti nge Room Request ti rhumeriwa hi ku hatlisa eka adirese leyi faneleke ya ntsombano. Loko u boheka ku cinca byetlelo lebyi u lunghiseleriweke byona hi Ndzawulo ya Byetlelo, u fanele u hatlisa u tivisa n’wini wa ndhawu ya kona kumbe hotela ni Ndzawulo ya Byetlelo ya ntsombano leswaku kamara ra kona ri ta averiwa van’wana.
Tinsimu: Tanihi leswi ku yimbelela ku nga xiphemu xa vugandzeri bya hina hi khutaza hinkwavo leswaku va titoloveta tinsimu leti landzelaka leti nga ta va xiphemu xa nongonoko: 159, 59, 26, 211, 215, 174, 123, 16, 207, 111, 42, 38, 127, 170, 8, 187, 15, na 212. Hi kombela leswaku mavandlha ma titoloveta risimu rin’we ntsena endzhaku ka nhlangano wun’wana ni wun’wana.
Tipureme Ta Vana: Ndzawulo ya Ndzilo yi lava leswaku ti nga tisiwi eholweni kumbe ti vekiwa etiphasejini kumbe endleleni kumbe exikarhi ka switulu. Tanihi leswi mintshungu leyikulu yi nga ha tlimbanaka, tipureme ta vana ti nga ha vanga khombo ku nga ri eka vana ntsena kambe ni le ka lava nga welaka ehenhla ka tona. Hikwalaho hi kombela leswaku mi nga ti nghenisi eholweni. Hambiswiritano, switulu swa tincece kumbe swa le movheni swa amukeleka, hikuva swona swi nga boheleriwa eka switulu leswi nga ekusuhi ni vatswari. Ntirhisano wa n’wina emhakeni leyi wu ta tlangeriwa swinene.
Ntirho Wa Ku Tirhandzela: Leswi ku nga ha riki na ntirho wa swakudya, vo tala lava eku sunguleni a va tirha eka ndzawulo yoleyo va nga ha kuma leswaku va nga ha pfuneta ku tirha kun’wana. Xana u nga tinyika nkarhi entsombanweni leswaku u pfuneta eka yin’wana ya tindzawulo leti? Ku tirhela vamakwerhu, hambi ko va tiawara ti nga ri tingani ntsena, swi nga pfuna swinene swi tlhela swi hi enerisa. Loko u ta swi kota ku pfuna, yana eka Ndzawulo Ya Ntirho Wa Ku Tirhandzela entsombanweni. Vana lava nga ehansi ka malembe ya 16 hi vukhale va nga hoxa xandla na vona hi ku tirha swin’we ni mutswari kumbe munhu lonkulu la nga ni vutihlamuleri.
Marito Yo Tsundzuxa: Tshama u xalamukele swiphiqo leswi nga vaka kona leswaku u papalata ku nonon’hweriwa loku nga fanelangiki. Hakanyingi makhamba ni vanhu vo homboloka va rhandza ku karhata vanhu lava nga ekule ni le makaya ya vona. Tiyiseka leswaku movha wa wena wu lotleriwile minkarhi hinkwayo, naswona u nga siyi nchumu lowu vonakaka lowu nga kokaka munhu leswaku a faya. Makhamba ni vayivi va swilo eminkwameni va lava ngopfu tinhlengeletano letikulu. Ku ta va ku nga ri vutlhari ku siya swilo swa nkoka exitulwini xa wena. U nge tiyiseki leswaku un’wana ni un’wana la nga kona i Mukreste. Ha yini u vanga ndzingo? Ku kumiwe swiviko swa vanhu va le handle lava ringetaka ku yenga vana leswaku va famba na vona. TSHAMA NI VANA VA WENA MINKARHI HINKWAYO.
Tithelevhixini leti nga kona etihotela to tala ti kombisa mahanyelo yo biha, ni minongonoko ya vanhu lava nga ambalangiki. Xalamukela ntlhamu lowu, naswona u nga pfumeleli vana va hlalela thelevhixini va ri voxe endlwini.
Hi kombela leswaku mi nga bi riqingho kumbe ku tsalela mufambisi wa lunghiselelo ra ntsombano malunghana ni ku lava ku tiva timhaka ta ntsombano. Loko rungula mi nga ri kumi eka vakulu, tsalelani ndhawu ya ntsombano wa ka n’wina hi adirese leyi mi nga yi kumaka eka matsalana wa vandlha.