MHAKA YA VUTOMI
“Nyimpi I Ya Yehovha”
HI TI 28 ta January 2010, a ndzi ri edorobeni ro xonga eStrasbourg le Furwa. Kambe a ndzi nga yelanga ku valanga. A ndzi ri kwalaho hileswi a ndzi ri xiphemu xa ntlawa lowu a wu averiwe ku yimela timfanelo ta Timbhoni ta Yehovha eka Huvo ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu (ECHR). Xiphiqo a ku ri leswaku mfumo wa Furwa a wu lava leswaku vamakwerhu va hakela xibalo xa kwalomu ka tiyuro ta 64 wa timiliyoni ($89,000,000 U.S). Xa nkoka ngopfu, hileswaku vito ra Yehovha, ndhuma ya vanhu vakwe ni mfanelo ya vona yo n’wi gandzela hi ku ntshunxeka a swi ri ekhombyeni. Leswi endlekeke eka nhlengeletano yoleyo swi kombise leswaku “nyimpi i ya Yehovha.” (1 Sam. 17:47) I nge ndzi mi chumbutela.
Hi 1999, mfumo wa le Furwa wu vule leswaku rhavi ra le Furwa ri fanele ri hakela mali yo tala ya xibalo eka minyikelo leyi ri yi kumeke ku sukela hi 1993 ku ya eka 1996. Hi lave mpfuno eka tikhoto ta le Furwa kambe a ko fana ni kwala. Kambe endzhaku ka loko hi hluriwile ekhoto leyi kambisisaka milandzu leyi tengiweke hi tikhoto tin’wana, mfumo wu teke mali leyi tlulaka mune ni hafu wa tiyuro ta timiliyoni ($6,300,000 U.S) eka akhawunti ya bangi ya rhavi. Se a hi lo tshembela eka ECHR leswaku yi hi pfuna. Kambe loko va nga si yingisela xirilo xa hina, Huvo ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu yi lave leswaku hina ku katsa ni magqweta lama yimelaka mfumo wa Furwa ku katsa ni vayimeri va ECHR hi hlangana, ku vona loko hi ta ta ni xintshuxo emahlweni ko va nandzu wa hina wu tengiwa ximfumo.
A hi ehleketa leswaku muyimeri u ta hi kombela leswaku hi hakela mali ya le hansi eka leyi se a yi ringanyetiwile. Nilokoswiritano, a hi swi twisisa leswaku hambi ku ri ku hakela yuro yin’we ntsena swi lwisana ni milawu ya Bibele. Vamakwerhu va nyikerile leswaku va seketela mitirho ya nhlangano, hikwalaho minyikelo ya vona a ku ri ya nhlangano ku nga ri ya mfumo. (Mat. 22:21) Kambe hi yile eka nhlengeletano yoleyo hileswi a hi xixima milawu ya khoto ya Yuropa.
Ntlawa wa hina wa swa nawu wu yime emahlweni ka Huvo ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu hi 2010
Hi hlangane na vona eka yin’wana ya tikamara ta Khoto to saseka leti a va khomela eka tona tinhlengeletano. Nhlengeletano yoleyo a yi sungulanga kahle hikuva muyimeri wa khoto ya le Yuropa u vule leswaku a a langutele ku Timbhoni ta Yehovha ti hakela swibalo leswi mfumo wa le Furwa wu kombeleke leswaku ti swi hakela. Hi ku hatlisa hi n’wi vutise hi ku, “Xana wa swi tiva leswaku se mfumo wu teke mali leyi tlulaka mune ni hafu ya tiyuro ta timiliyoni eka akhawunti ya bangi ya hina?”
U hlamarile swinene naswona u sungule ku cinca langutelo leri a a ri na rona hi nandzu wa hina hi ku helela loko ntlawa wa swa nawu wa mfumo wu tiyisekisa mhaka yoleyo. Leswi se a a dye makala, u va holoverile ivi a namba a herisa nhlengeletano yoleyo. Ndzi swi xiyile kwalaho leswaku Yehovha u hi pfunile leswaku hi hlula eka nandzu wolowo hi ndlela leyi a hi nga yi ehleketi. Loko hi suka kwalaho, a hi tsakile swinene naswona a hi nga swi tshembi leswi endlekeke.
Hi ti 30 ta June 2011, Huvo ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu yi humese xiboho lexi a xi yima na hina. Yi vule leswaku ku hakeriwa ka xibalo xexo a swi nga ri enawini naswona yi byele mfumo leswaku wu hakela mali yoleyo yi ri ni ntswalo. Xiboho xexo xi sirhelele vugandzeri lebyi tengeke eFurwa ku ta fikela ninamuntlha. Xivutiso lexi hi xi vutiseke lexi a hi nga xi lunghiselelanga, a xi fana ni ribye leri beke nhloko ya Goliyadi hikuva xi cince langutelo leri a va ri na rona hi nandzu wolowo. Kambe hikwalahokayini hi hlurile? Hi hlule hileswi ‘nyimpi ku nga ya Yehovha’ hilaha Davhida a vuleke hakona loko a byela Goliyadi.—1 Sam. 17:45-47.
A hi hlulanga eka nandzu lowu ntsena. Hambileswi mifumo leyi nga ni matimba ni vukhongeri swi lwisaneke na hina, hi hlule milandzu ya 1225 etikhoto leti tlakukeke ta matiko ya 70 ni le ka tikhoto to tamela milandzu ya matiko. Ku hlula loku ka le nawini ku sirhelele timfanelo ta hina, to fana nileswaku vukhongeri bya hina byi va enawini, hi kota ku chumayela etindhawini ta mani na mani, hi nga katseki eka mikhuvo leyi fambisanaka ni ku seketela tiko ni ku ala ku cheriwa ngati.
Xana swi tise ku yini leswaku ndzi katseka eka nandzu wa le Yuropa hambileswi a ndzi tirhela eNtsindza wa Misava Hinkwayo wa Timbhoni ta Yehovha eNew York le U.S.A.?
NDZI KURISIWA HI VATSWARI LAVA HISEKAKA
Vatswari va mina, George na Lucille va grajuwete eka tlilasi ya vu-12 ya Giliyadi naswona a va ri exiavelweni eEtiyopiya loko ndzi velekiwa hi 1956. Va ndzi thye vito ra Filipi loyi a a ri muchumayeri wa mahungu lamanene enkarhini wa vaapostola. (Mit. 21:8) Eka lembe leri landzeleke, mfumo wu yirise vukhongeri bya hina. Hambileswi a ndza ha ri ntsongo, ndzi swi tsundzuka kahle loko vatswari va mina va gandzela exihundleni naswona sweswo a swi ndzi tsakisa. Lexi twisaka ku vava, hi 1960 mfumo wu hi hlongorile etikweni.
Nathan H. Knorr (eximatsini) a endzele ndyangu wa ka hina eAddis Ababa, le Etiyopiya hi 1959
Loko ndyangu wa ka hina wu rhurhela eWichita, Kansas, le U.S.A., vatswari va mina va ye emahlweni va hisekela ntirho wo chumayela ku fana niloko va ha ri varhumiwa. A va hisekela ntiyiso naswona va wu dyondzise mina, sesi wa mina Judy ni ndzisana ya mina Leslie lava na vona va velekeriweke eEtiyopiya. Ndzi khuvuriwe loko ndzi ri ni malembe ya 13 naswona ndyangu wa ka hina wu rhurhele eArequipa le Peru laha a ku ri ni xilaveko lexikulu endzhaku ka malembe manharhu.
Hi 1974 loko ndzi ri ni malembe ya 18, rhavi ra le Peru ri hlawule mina ni vamakwerhu van’wana va mune leswaku hi va maphayona yo hlawuleka. A hi fanele hi ya chumayela etindhawini leti nga si tshamaka ti chumayeriwa eTintshaveni ta Andes. Nakambe a hi chumayela vanhu lava vulavulaka Xiquechua na Xiaymara. A hi famba hi xibazana lexi a hi xi rhandza lexi a hi xi vitana Ngalava hikwalaho ka ndlela leyi a xi languteka hayona. Ndza ha swi tsundzuka kahle loko hi tirhisa Bibele ku komba vanhu leswaku Yehovha ku nga ri khale u ta herisa vusiwana, mavabyi ni rifu. (Nhlav. 21:3, 4) Vanhu vo tala va ma amukerile mahungu lamanene loko hi va chumayela.
“Ngalava” hi 1974
NDZI YA ENTSINDZA WA MISAVA HINKWAYO
Loko hi endzele ePeru hi 1977, makwerhu Albert Schroeder loyi a a ri xirho xa Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha, u ndzi khutaze leswaku ndzi tata fomo yo ya eBethele ya le ntsindza wa misava hinkwayo. Ndzi endle tano naswona endzhakunyana ka sweswo hi ti 17 ta June 1977, ndzi sungule ku tirha eBethele ya le Brooklyn. Eka malembe ya mune lama landzeleke, ndzi tirhe eka Ndzawulo yo Basisa ni yo Lunghisa.
Hi siku ra hina ra mucato hi 1979
Hi June 1978, ndzi hlangane na Elizabeth Avallone enhlengeletanweni ya matiko eNew Orleans le Louisiana. Ku fana na mina, na yena u kurisiwe hi vatswari lava hisekelaka ntiyiso. Elizabeth a a ri ni malembe ya mune a ri phayona ra nkarhi hinkwawo naswona a a wu rhandza ntirho wa nkarhi hinkwawo. Mina na Elizabeth a hi tshama hi ri karhi hi bula naswona a swi tekanga nkarhi leswaku hi sungula ku rhandzana. Hi cate hi ti 20 ta October 1979 naswona endzhaku ka sweswo hi sungule ku tirha swin’we eBethele.
Vamakwerhu va le vandlheni ra hina ro sungula eBrooklyn Spanish a va ri ni rirhandzu. Emalembeni wolawo, hi rhurhele emavandlheni man’wana manharhu laha na kona vamakwerhu va hi amukeleke ni ku tlhela va hi seketela eka xiavelo xa hina xa le Bethele. Ha va khensa swinene vamakwerhu va le mavandlheni wolawo, ku katsa ni nseketelo wa vanghana va hina ni swirho swa ndyangu leswi hi pfuneke leswaku hi khathalela vatswari va hina lava se a va dyuharile.
Vamakwerhu lava tirhaka eBethele, lava averiweke evandlheni ra Brooklyn Spanish hi 1986
NDZI TIRHA EKA NDZAWULO YA SWA NAWU
Swi ndzi hlamarisile loko hi January 1982 ndzi hlawuriwa ku ya tirha eka Ndzawulo ya swa Nawu eBethele. Nakambe endzhaku ka malembe manharhu, ndzi komberiwe ku ya exikolweni xo ya dyondzela swa nawu leswaku ndzi va gqweta ra le nawini. Loko ndzi ri karhi ndzi dyondza, swi ndzi hlamarisile ku tiva leswaku ntshunxeko lowu vanhu vo tala va nga wu tekeliki enhlokweni laha United States ni le matikweni man’wana va wu kume hileswi Timbhoni ta Yehovha ti hluleke eka milandzu ya tona. Hi dyondze ngopfu hi yona milandzu yoleyo etlilasini.
Hi 1986 loko ndzi ri ni malembe ya 30, ndzi hlawuriwe ku va mulanguteri wa Ndzawulo ya swa Nawu. A ndzi tsakile hileswi Bethele a yi ndzi tshemba hambileswi a ndza ha ri ntsongo. Kambe a ndzi karhatekile hileswi a ka ha ri ni swo tala leswi a ndzi nga swi tivi naswona a ndzi swi tiva leswaku xiavelo lexi a xi nga ta olova.
Ndzi ve loyara hi 1988 kambe a ndzi nga swi xiyi leswaku dyondzo yoleyo a yi ta onha vuxaka bya mina na Yehovha. Dyondzo leyi tlakukeke yi nga endla leswaku munhu a titeka a tlakukile eka van’wana. Nileswaku hikwalaho ka leswi a dyondzekeke wa antswa eka lava nga dyondzekangiki. Elizabeth u ndzi pfunile leswaku ndzi tlhela ndzi va ni vuxaka lebyinene na Yehovha, lebyi a ndzi ri na byona ndzi nga si ya exikolweni xa swa nawu. Swi teke nkarhi kambe ndzi tlhele ndzi va ni vuxaka lebyinene na Yehovha ku fana ni le ku sunguleni. Ndzi nga vula ndzi nga tipfinyingi leswaku ku dyondzeka a hi swona swilo swa nkoka swinene evuton’wini. Kambe nchumu wa nkoka i ku va ni vuxaka lebyinene na Yehovha, hi n’wi rhandza ku katsa ni vanhu vakwe.
KU SIMEKA NI KU LWELA MAHUNGU LAMANENE HI NAWU
Loko ndzi heta ku dyondzela swa nawu, ndzi pfunete ku hlela mitirho ya swa nawu eBethele ni ku sirhelela nhlangano wa Yehovha ku katsa ni mfanelo ya hina yo chumayela mahungu lamanene. Xiavelo xa mina a xi tsakisa kambe mitlhontlho a yi ri kona hikuva swilo a swi cinca hi ku hatlisa eka nhlangano wa Yehovha. Hi xikombiso, hi va-1990, a hi hamba hi kombela minyikelo ya mikandziyiso kambe ku sukela hi 1991, Ndzawulo ya swa Nawu yi komberiwe ku pfuneta hi ku nyikela nkongomiso wa ndlela leyi hi nga swi tshikaka hayona sweswo. Endzhaku ka sweswo, Timbhoni ta Yehovha ti endle leswaku mikandziyiso yi kumeka mahala. Sweswo swi olovise ntirho eBethele ni le nsin’wini. Nakambe swi hi pfunile leswaku hi papalata swiphiqo leswi nga ha vaka kona leswi fambisanaka ni ku hakela swibalo. Van’wana a va ehleketa leswaku ku cinca loku ku ta endla leswaku hi lahlekeriwa hi mali yo tala nileswaku a hi nge vi na yona mikandziyiso leyi ringaneke yo nyika vanhu ensin’wini. Kambe ku endleke leswi hambaneke. Nhlayo ya vanhu lava tirhelaka Yehovha ku sukela hi 1990 yi andzile swinene naswona namuntlha vanhu va swi kota ku kuma mikandziyiso mahala. Ndzi dyondze leswaku ku cinca lokukulu loku nhlangano wu ku endlaka, ku va kona hileswi Yehovha a hi pfunaka ni hikwalaho ka nkongomiso lowu hi wu kumaka eka nandza wo tshembeka.—Eks. 15:2; Mat. 24:45.
A hi hluli milandzu ekhoto hikwalaho ka leswi hi nga ni magqweta lama tivaka leswi ma swi endlaka. Mikarhi yo tala matikhomelo ya hina hi wona ma endlaka leswaku valawuri va hi pfuna. Sweswo ndzi swi vone kahle hi 1998, loko swirho swinharhu swa Huvo leyi Fumaka ni vasati va swona swi ya enhlengeletanweni yo hlawuleka eCuba. Musa ni xichavo lexi a va ri na xona swi endle leswaku varhangeri va tipolitiki va swi twisisa leswaku a hi katseki eka swa tipolitiki.
Hambiswiritano, loko hi tsandzeka ku lulamisa timhaka ta swa nawu hi ku rhula hi ‘simeka ni ku lwela mahungu lamanene hi nawu’ ekhoto. (Filp. 1:7) Hi xikombiso, se a swi endla malembe yo tala vatirhelamfumo va le Yuropa ni le South Korea va honisa mfanelo ya vamakwerhu yo ala ku ya evusocheni. Hikwalaho ka sweswo, vamakwerhu va kwalomu ka 18 000 eYuropa ni vo tlula 19 000 eSouth Korea va khomiwile hikwalaho ka leswi va aleke ku ya evusocheni.
Eku heteleleni hi ti 7 ta July 2011, Huvo ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu yi endle xiboho xo fana ni lexi endliweke eka nandzu wa Bayatyan v. Armenia lexi pfumelelaka vamakwerhu va le Yuropa lava alaka ku ya enyimpini hikwalaho ka ripfalo ra vona leswaku va endla mitirho yin’wana. Nakambe Huvo ya Vumbiwa ya le South Korea yi teke xiboho lexi fanaka hi ti 28 ta June 2018. Sweswo a swi ta va swi nga kotekanga loko hambi ku ri nhlayo leyitsongo ya vamakwerhu vaxinuna lava ha riki vantshwa a va lo ya evusocheni.
Lava rhangelaka swin’we ni tindzawulo ta swa nawu emisaveni hinkwayo va tirha hi matimba leswaku va sirhelela mfanelo ya hina yo gandzela Yehovha ni yo chumayela hi Mfumo. Hi swi teka ku ri nkateko ku lwela vamakwerhu lava xanisiwaka hi mfumo. Swi nga ri ni mhaka leswaku ha hlula kumbe a hi hluli etikhoto, hi va hi nyikela vumbhoni eka tihosi, mifumo ni matiko. (Mat. 10:18) Vaavanyisi, vayimeri va mfumo, vateki va mahungu ni vanhu va fanele va ma kambisisa matsalwa lama hi ma tshahaka loko hi ri karhi hi tiyimelela ekhoto. Vanhu va timbilu letinene va dyondza leswaku Timbhoni ta Yehovha i vamani ni leswi ti pfumelaka eka swona. Van’wana va vanhu volavo va ve vapfumeri.
INKOMU YEHOVHA!
Eka malembe ya 40 lama hundzeke, ndzi ve ni nkateko wo tirha swin’we ni marhavi emisaveni hinkwayo eka timhaka ta swa nawu ni ku tlhela ndzi hlangana ni vachaviseki lava nga vatirhelamfumo vo tala ni ku tlhela ndzi ya etikhoto letikulu. Ndza va rhandza ni ku tlhela ndzi va xixima vatirhikulorhi lava hi nga swin’we eka Ndzawulo ya swa Nawu entsindza wa misaveni hinkwayo ni lava nga eka swa nawu emisaveni hinkwayo. Yehovha u ndzi katekisile naswona ndzi tiphinile hi vutomi.
Elizabeth u ndzi seketerile emalembeni lawa hinkwawo ya 45, loko swi famba kahle niloko swi nga fambi kahle. Ndza n’wi rhandza swinene hi leswi a endleke sweswo hambileswi a nga ni vuvabyi lebyi endlaka leswaku a nga vi ni matimba.
Hi tivonele hi lawa ya ka hina leswaku a hi hluli ni ku va na matimba hikwalaho ka vuswikoti bya hina. Hilaha Davhida a vuleke hakona, “Yehovha i matimba ya vanhu vakwe.” (Ps. 28:8) Hakunene, “nyimpi i ya Yehovha.”