Swiendlakalo-nkulu swa n’wexemu

SWA tsakisa ku vona ndlela leyi Yehovha a wu hetisisaka ha yona ntirho wa yena emisaveni hinkwayo hi ku tirhisa vanhu va yena. Buku Ya Lembe leyi yi vulavula hi nhluvuko lowu endliweke ensin’wini ya ririmi ra mavoko, yi tlhela yi hlamusela ndlela leyi Ndzawulo ya hina ya Vatsari yi wu endlaka ha yona ndzavisiso. Hlaya hi mintsombano ya hina ya matiko yo hambana-hambana u tlhela u kuma rungula leri tsakisaka malunghana ni buku ya hina ya tinsimu leyintshwa. Twana timhaka ta swa le nawini leti endlekeke emisaveni hinkwayo, timhaka ta le Haiti swin’we ni ku nyiketeriwa ka marhavi ka sweswinyana. Ha tshemba leswaku u ta swi tsakela leswi u nga ta swi hlaya u tlhela u khutazeka.

‘XIKWEMBU XI LAVA LESWAKU LAVA FEKE TINDLEVE VA XI TIVA’

Anakanya hi leswi endlekaka ensin’wini ya ririmi ra mavoko. Salvatore wa le United States, i wanuna la feke tindleve loyi nsati wa yena a nga Mbhoni ya Yehovha. Hambileswi a a ri ni malembe yo tala a wu tiva ntiyiso wa le Bibeleni, kambe a nga endlanga nhluvuko hi tlhelo ra moya. Nsati wa yena u ringanyete leswaku a hlaya Bibele siku ni siku ku ringana lembe. Hambiswiritano, endzhaku ka loko a tikarhatile a yi hlaya kambe a nga swi twisisi leswi a a swi hlaya, u hele matimba. U titshandzile a ku: “A ndzi nge pfuki ndzi dyondze ku rhandza Yehovha.”

Kambe, vutomi bya Salvatore byi sungule ku cinca loko a byeriwe leswaku xiphemu xa Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Yo Kwetsima xa kumeka hi DVD hi Ririmi ra Mavoko ra le Amerika. Endzhaku ka loko a hlaye Rito ra Xikwembu hi vuenti hi ririmi ra mavoko u te: “A ndzi tiyiseka leswaku Xikwembu a xi lava leswaku ndzi xi tiva!” Salvatore u dyondze Bibele naswona sweswi se i Mbhoni leyi khuvuriweke leyi tirhelaka Yehovha yi tsakile.

Ku fana na Salvatore, vanhu van’wana lava feke tindleve emisaveni hinkwayo va swi vonile leswaku Yehovha wa va rhandza naswona wa khathala swinene ha vona, hikuva va lunghiseleriwe Tibibele ta ririmi ra mavoko swin’we ni minkandziyiso yin’wana leyi kumekaka hi ti-DVD ni leyi kumekaka eka Internet. Minkandziyiso se ya kumeka hi tindzimi ta mavoko ta 46 kasi ku ni tin’wana ta 13 leti nga ta landzela. Xihondzo xo Rindza xa kumeka hi tindzimi ta kaye eka tindzimi leti naswona swiphemu swin’wana swa Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa swi humesiwile hi ririmi ra mavoko ra le Amerika, Brazil, Colombia, Italy, Mexico ni ra le Rhaxiya.

Minkarhi hinkwayo swa tsakisa ku vona ndlela leyi minkandziyiso ya ririmi ra mavoko yi ti khumbaka ha yona timbilu ta vanhu lavantshwa. Natsue, wansati la feke tindleve wa le Japani u ri: “Ndzi sungule ku dyondzeriwa hi minkandziyiso ya Xijapani hi 1981. Leswi a ndzi nga swi twisisi leswi a ndzi swi hlaya nileswi ndyangu wa ka hina wu sunguleke ku ndzi kaneta, ndzi tshike ku dyondza.”

“Hi April 2007, muhuweleri un’wana u ndzi kombe nkandziyiso wa Ririmi ra Mavoko ra le Japani lowu nge U Nga Va Munghana Wa Xikwembu!—Hi DVD. A ku ri endzhaku ka malembe ya 26 ndzi dyondzeriwe Bibele ro sungula. Ndzi tlhele ndzi sungula ku dyondzeriwa naswona a ndzi swi vona leswaku xilaveko xa mina xa ku tiva Xikwembu a xi enerisiwa. Ndzi khuvuriwe hi November 2008.”

Namuntlha ku ni vahuweleri lava feke tindleve lava tlulaka 16 000 emisaveni hinkwayo. Va dzunisa Yehovha hi ririmi ra mavoko. Nseketelo lowu va wu kumaka eka tibuku ta 30, tibroxara, tivhidiyo ni tidrama leti sekeriweke eBibeleni leswi hundzuluxeriweke hi tindzimi to hambana-hambana ta mavoko, swa va tiyisekisa leswaku Yehovha wa va rhandza nileswaku u tlangela ntirho wo tshembeka lowu va n’wi endlelaka wona.

Marhavi ya 54 lama hundzuluxelaka minkandziyiso ya ririmi ra mavoko ma kuma mapapila yo tala swinene yo tlangela lama humaka eka vamakwerhu va xinuna ni va xisati ni vanhu lava tsakelaka ensin’wini. Mapapila ya vona ma kombisa ndlela leyi vanhu lava feke tindleve va tsakaka ha yona loko va kuma ntiyiso wa moya lowu enteke hi ririmi ra vona ra mavoko. Xikombiso xin’wana i xa papila leri tsariweke hi Emi wa le Japani, loyi vatswari va yena va feke tindleve.

Emi u ri: “Vatswari va mina va khuvuriwe khale swinene mina ndzi nga si khuvuriwa, kambe a swi va tikela ku twisisa rungula leri tsariweke eminkandziyisweni ya Xijapani. Loko va nga ri twisisi, a va ndzi kombela leswaku ndzi va hlamusela rona. Sweswi se va swi kota ku vulavula hi ntiyiso hi ku tiyiseka. Manana u te, ‘Ndzi sungule ku twisisa vuxokoxoko bya Bibele endzhaku ka loko minkandziyiso ya ririmi ra mavoko yi sungule ku kumeka.’ Hikwalaho ka sweswo, va tshinele swinene eka Yehovha naswona vuxaka bya ndyangu wa ka hina bya antswa ku tlula khale.”

‘KU LAVISISA SWILO HINKWASWO HI KU KONGOMA’

Yesu u vule leswaku hlonga ro tshembeka a ri ta va ri tlharihile loko ri nyika va yindlu ya rona “swakudya swa vona hi nkarhi lowu faneleke.” Xisweswo Kreste u vule leswaku lava lunghiselelaka “swakudya” leswi va ta va ni vukheta, vutlhari ni ku twisisa loko va phamela vagandzeri va ntiyiso va Xikwembu swakudya swa moya.—Mat. 24:45-47.

Enkarhini wa hina, vamakwavo va Kreste lava totiweke va tirhisa Ndzawulo ya Vatsari eBrooklyn, le New York, leswaku va phamela swakudya swa moya hi ku tirhisa timagazini, tibroxara, tibuku ni minkandziyiso yin’wana leyi kandziyisiweke ni leyi u nga yi pfulaka hi ku tirhisa khompyuta. Swakudya leswi swa moya swi fanele swi lunghiseleriwa kahle ku fana ni swakudya swa nyama. Hambi ku ri vavanuna lava tirhisiweke ku tsala Bibele, lava a va kongomisiwa hi moya lowo kwetsima, a va tiyiseka leswaku va tsala rungula leri lavisisiweke kahle ri tlhela ri pakanisa. Hi xikombiso, Luka u vulavule ni vanhu vo tala lava a va ri timbhoni leti swi voneke hi mahlo naswona u “[lavisise] swilo hinkwaswo ku sukela emasungulweni hi ku kongoma.”—Luka 1:1-4.

Ndzawulo ya Vatsari yi landzela ndlela leyi fanaka ya ku ‘lavisisa swilo hinkwaswo hi ku kongoma.’ Kambe, xana rungula leri tshembekaka ri nga kumiwa kwihi? Hambileswi swi olovaka ku kuma rungula ro tala ro hambana-hambana eka Internet, vamakwerhu va xinuna lava endlaka ndzavisiso a va tshembeli eka timagazini ta vanhu vo karhi leti nga ni rungula leri nga enkarhini leti endleriweke ku voniwa hi mani na mani eka Internet kumbe rungula leri nga tshembekiki ra le ka ti-Web site leri tsariweke hi vanhu lava mavito ya vona ma nga boxiwiki kumbe lava nga riki na vutshila. Hi xikombiso, Wikipedia, ku nga nsonga-vutivi lowu kumekaka eka Internet, yi lemukisa leswaku marungula man’wana lama kumekaka eka yona “ma ni rungula leri twalaka leri nga riki ntiyiso, rungula leri nga riki na vuxokoxoko leri nga fanelangiki ri hoxiwa eka nsonga-vutivi, kumbe leri engeteriweke kumbe ri cinciwa hi vomu,” yi tlhela yi vula leswaku “vanhu lava yi tirhisaka va fanele va tivonela eka swilo leswi.” Hikwalaho, Ndzawulo ya Vatsari yi kambisisa tibuku leti nga ni tinhla leti tshembekaka, swihloko leswi tsariweke hi vanhu lava nga ni vutshila lava tiviwaka swin’we ni tibuku leti kandziyisiweke hi vakandziyisi lava xiximekaka.

Ndzawulo ya Vatsari yi ni layiburari leyi heleleke leyi nga ni tibuku ta magidi-gidi. Ku engetela kwalaho, vamakwerhu lava hi endlelaka ndzavisiso va tirhisa tilayiburari ta mani na mani leti nga le kusuhi swin’we ni tilayiburari ta le swikolweni ni ta le tiyunivhesiti. Nakambe va nga kuma rungula ro hlawuleka eka tindhawu tin’wana hi ku tirhisa lunghiselelo ra ku lomba tibuku eka tilayiburari tin’wana. Layiburari yin’wana leyikulu ya le yunivhesiti leyi vamakwerhu lava hi endlelaka ndzavisiso va yi tirhisaka yi ni tibuku ta kwalomu ka timiliyoni ta ntlhanu, timagazini ta 58 000, tifilimi letitsongo ta khamera leti nga ni rungula ta timiliyoni ta 5,4 ni rungula ra magidi-gidi leri hlayisiweke eka khompyuta. Nakambe Ndzawulo ya Vatsari yi ni ndhawu leyikulu laha eka yona yi hlayisaka swihloko leswi yi swi tsemeke eka timagazini ni maphepha-hungu, mintokoto ni rungula ra matimu leri tshamelaka ku lulamisiwa hi ku kambisisa rungula eka minkandziyiso ni ku vutisa vanhu vo karhi va kwalaho swin’we ni tihofisi ta marhavi ta hina ta le misaveni hinkwayo.

Phela, swi hilaha Eklesiasta 12:12 yi vulaka hakona loko yi ku: “Ku endliwa ka tibuku to tala a ku heli.” Hambi ku ri minkandziyiso leyi xiximiwaka yi nga ha va ni rungula leri nga riki ntiyiso. Kutani, xana hi endlisa ku yini leswaku hi kuma rungula ra nkoka, leri pakanisaka ni leri tshembekaka?

Hi xikombiso, anakanya hi xivulwa lexi landzelaka lexi kumekaka eka broxara leyi nge, Xana Swilo Leswi Hanyaka Swi Lo Tumbuluxiwa? loko yi vulavula hi vulwembu bya puma lebyi nga tiya swinene laha misaveni: “Loko wo byi vumba byi ringana ni rivala ra mintlangu ya bolo, vulwembu lebyi bumbuleke sentimitara yin’we byi tlhela byi leha tisentimitara ta mune, byi nga phasa xihaha-mpfhuka lexikulu xi yima!” Hambileswi rungula leri a ri tekiwe eka magazini leyi xiximiwaka ya sayense, magazini yoleyo na yona a yi ri kume kun’wana naswona marito wolawo a ma ta twisisiwa hi tindlela to hambana-hambana. Hikwalaho, a swi fanela leswaku ku burisaniwa ni munhu loyi a endleke ndzavisiso lowu a tlhela a vula marito wolawo ni ku kambisisa ndlela leyi a fikeleleke xiboho xexo ha yona. Nakambe vamakwerhu lava hi endlelaka ndzavisiso va boheke ku kuma ndlela ni rungula leri va nga ri tirhisaka ku vona leswaku xihaha-mpfhuka xi nga khumbeka njhani eka vulwembu bya puma lebyi ringanaka ni rivala ra mintlangu ya bolo. Endzhaku ka tiawara to tala ku endliwa ndzavisiso ku tlhela ku hlayeriwa hi vurhon’wana ku hetelele ku tiyisekiwile leswaku rungula leri leri hlamarisaka ra pakanisa.

Kambe, minkarhi yin’wana, hambi ku ri xihlovo lexi tshembekaka xi nga ha tsandzeka ku nyikela vuxokoxoko lebyi eneleke. Hi xikombiso: Gandhi u tshame a tshahiwa a ri endhawini ya yena yo kwetsima yo gandzela eka yona, a byela Lord Irwin a ku: “Loko tiko ra wena ni ra mina mo hlanganisiwa hi tidyondzo leti andlariweke hi Kreste eDyondzweni leyi ya le Ntshaveni, hi ta va hi nga tlhantlhanga swiphiqo swa matiko ya hina ntsena, kambe ni swa misava hinkwayo.” Hambiswiritano, ndzavisiso lowu endliweke hi vurhon’wana wu paluxe leswaku a ku na vumbhoni bya leswaku Lord Irwin u tshame a endzela Gandhi endhawini ya yena yo kwetsima yo gandzela eka yona, leswi endleke leswaku ku tlakuka swivutiso leswi nga hlamuriwangiki, swa leswaku Gandhi u ma vule kwihi marito lawa naswona rini niloko a tshame a ma vula. Hikwalaho, minkandziyiso ya hina a ya ha ma tshahi marito lawa.

Kumbexana swi nga ha endleka leswaku u tshame u hlaya hi xiendlakalo lexi khumbaka Nkulukumba Isaac Newton ni ku kopiwa ka dyambu ni tipulanete leti ri rhendzeleke. Ku vuriwa leswaku munhu un’wana la endzeke loyi a nga pfumeliki leswaku Xikwembu xi kona u vutisile a ku: “I mani la endleke swilo leswi?” Loko Newton a hlamule a ku, “A swi endliwanga hi munhu!” munhu la nga pfumeliki leswaku Xikwembu xi kona u te, “U fanele u ehleketa leswaku ndzi xiphukuphuku!” Ku vuriwa leswaku Newton u byele munhu la nga pfumeliki leswaku Xikwembu xi kona leswaku ku tekelela ka yena loku nga pfuniki nchumu ka dyambu ni tipulanete leti ri rhendzeleke swi kombisa leswaku ku ni mutumbuluxi. Hambileswi rungula leri ri tsakisaka, tirhekhodo ta matimu swin’we ni vativi va rungula leri tsariweke hi Newton ni vanhu lava tsaleke hi matimu ya yena, a va na byona vumbhoni bya leswaku mbulavurisano wolowo wu tshame wu va kona hakunene. Lexi hlamarisaka hileswaku, mhaka leyi ku vulavuriwe ha yona ro sungula eku sunguleni ka va-1800 naswona a ku nga tirhisiwi vito ra Newton kambe ku tirhisiwe vito ra Athanasius Kircher loyi a a ri mutivi wa le Jarimani. Hikwalaho, Ndzawulo ya hina ya Vatsari a ya ha ri tirhisi rungula leri eka minkandziyiso ya hina.

Minkarhi yin’wana ku fanele ku endliwa vulavisisi lebyi engetelekeke leswaku ku ta tiyisekiwa leswaku ni swiga leswi nga nyawuriki swa pakanisa. Hi xikombiso, makwerhu wa xinuna a nga ha vula eka mhaka ya yena ya vutomi leswaku u velekeriwe eCzechoslovakia hi 1915. Kambe tiko ra Czechoslovakia a ri nga ri kona hi nkarhi wolowo, ri sungule ku va kona hi 1918. Kutani, a nga ha va a velekeriwe kwihi? Leswaku ku hlamuriwa xivutiso lexi swi nga ha lava leswaku ku kambisisiwa mimepe ya khale kumbe tirhekhodo ta matimu.

Nakambe, makwerhu wa xinuna a nga ha vula eka ntokoto wa yena leswaku u khuvuriwe eSan Francisco hi siku ro karhi. Hambiswiritano, ndzavisiso lowu dzikeke wu nga ha paluxa leswaku a ku nga ri na ntsombano kumbe nhlengeletano hi siku rero edorobeni rolero. Xana ku nga fambisani ka rungula rolero ku nga lulamisiwa njhani? Minkarhi yin’wana munhu a nga ha rivala rungula ro karhi. Tanihi leswi makwerhu a nga taka a nga rivali ndhawu leyi a nga khuvuleriwa eka yona, swi nga ha endleka a nga ha ri tsundzuki siku ra xiendlakalo xexo. Minkarhi yo tala swa koteka ku tiyisekisa ku pakanisa ka rungula hi ku kambisisa swihlovo swo hambana-hambana swa marungula.

Hi ku komisa, Ndzawulo ya Vatsari yi tirhisa ntsena rungula leri pakanisaka ni leri nga ntiyiso, hambiloko rungula ra kona ri vonaka ri nga nyawuli. Hikwalaho, “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” ri nga swi kota leswaku minkarhi hinkwayo ri phamela swakudya swa moya leswi dzunisaka Yehovha “Xikwembu xa ntiyiso.”—Ps. 31:5.

KU PFUNIWA LESWAKU HI ‘TSHAMA HI RINDZILE’

Timiliyoni ta Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo ti tsakele tinkulumo leti pfunaka ni leti fikeke hi nkarhi leti nyikeriweke eMintsombanweni ya Muganga leyi nge, “Tshamani Mi Rindzile!” leyi khomiweke hi 2009. Van’wana lava veke kona a ku ri vahuweleri lava tlulaka 200 000 lava a va rhambiwile va huma ematikweni ya 136 leswaku va va kona eka wun’wana wa mintsombano ya matiko yo hambana-hambana ya 37. Mintsombano yoleyo a yi khomeriwe eAfrika Dzonga, Austria, Chile, Côte d’Ivoire, Furwa, Ghana, Italy, Jarimani, Kenya, Korea, Mexico, Myanmar, Peru, Poland, Trinidad and Tobago ni le United States. Vanhu hinkwavo lava veke kona eka mintsombano leyi ya matiko yo hambana-hambana a va ri 1 495 045 naswona ku khuvuriwe vanhu va 15 730.

Hi xihi xikongomelo xa mintsombano ya matiko yo hambana-hambana? Huvo leyi Fumaka yi hlela leswaku mintsombano leyi yi khomiwa endzhaku ka malembe ma nga ri mangani emadorobeni yo karhi hikwalaho ka xikongomelo xo karhi—minkarhi yin’wana ematikweni lawa Timbhoni ta Yehovha ti nga tshama ti yirisiwa eka wona. Mintsombano leyi yi tiyisa vamakwerhu yi tlhela yi va khutaza leswaku va chumayela mahungu lamanene ematikweni wolawo.

Nakambe mintsombano leyi yi nyika vamakwerhu lunghelo ro hlawuleka ro tivonela hi ya vona ‘xiboho xa vun’we’ xo hlawuleka, lexi tsakeriwaka hi vamakwerhu emisaveni hinkwayo. (Kol. 3:14) Hakunene swa tsakisa ku vona rirhandzu, ku rhula ni vun’we emintsombanweni yoleyo, ku nga timfanelo leti hlulaka swihinga swa rixaka, ndhavuko ni ririmi! Rirhandzu ra xiviri ri kombisiwa hi vanhu va tinxaka to hambana-hambana loko va vulavurisana hi ku ntshunxeka hi nkarhi wo wisa—va dya swin’we, va nyikana tinyiko ni tinomboro ta tinqingho ni tiadirese, va tekana swifaniso swo tala va tlhela va angarhana hi ndlela leyi kombisaka rirhandzu. Timbhoni to tala leti endzeke swin’we ni Timbhoni ta kwalaho ti ambala swiambalo swa tona swa ndhavuko.

Xiyenge xo hlawuleka xa nongonoko wa mintsombano ya matiko yo hambana-hambana i tinkulumo leti nge “Swiviko Swo Huma eMatikweni Man’wana,” leti nyikeriwaka masiku hinkwawo ya mune. Mulanguteri un’wana la famba-fambaka wa le Italy u vule leswaku swiviko leswi swi pfuna vayingiseri hinkwavo leswaku va “titwa va ri swirho swa nhlengeletano ya xiviri ya vamakwerhu emisaveni hinkwayo lava nga ni xikongomelo xin’we, ku nga ku endla ntirho wo chumayela hi Mfumo.” A swi tsakisa swinene ku yingisela mintokoto leyi khutazaka ya varhumiwa ni malandza man’wana lama nga eka ntirho wa nkarhi hinkwawo, lawa a ma endzele matiko ya rikwavo ma suka eka swiavelo swa wona swa le matikweni man’wana! Xikombiso xa vona lexinene xi hambeta xi ri xikhutazo lexikulu eka lavantshwa swin’we ni lavakulu!

Nakambe a swi tsakisa swinene ku va ni swirho swa Huvo leyi Fumaka emintsombanweni ya matiko yo hambana-hambana leswi nyikeleke nkongomiso lowu humaka eBibeleni ni xikhutazo xa rirhandzu! Tinkulumo leti nyikeriweke hi swirho swa Huvo leyi Fumaka swin’we ni “Swiviko Swo Huma eMatikweni Man’wana,” swi tolokiwile leswaku ku ta vuyeriwa ni vanhu va tindzimi letin’wana lava a va yingisele nongonoko. Hi xikombiso, eka ntsombano wa matiko yo hambana-hambana wa vumbirhi lowu a wu khomeriwe eHonolulu, le Hawaii, Stephen Lett la nga xirho xa Huvo leyi Fumaka u nyikele tinkulumo ta mune hi Xinghezi, leti tolokiweke hi nkarhi wun’we hi Xichuuk, Xiiloko, Xijapani, Ximandarin, Ximarshall swin’we ni Xisamoa.

Loko Huvo leyi Fumaka yi hlela mintsombano ya matiko yo hambana-hambana, yi anakanyisisa hi vukulu bya ndhawu leyi ntsombano wu nga ta khomeriwa eka yona, nhlayo ya Timbhoni leti nga kona endhawini yoleyo ni Timbhoni leti humaka ematikweni man’wana leti nga ta va kona swin’we ni ndhawu ya byetlelo leyi nga ta tirhisiwa hi vanhu lava teke entsombanweni. Endzhaku ka sweswo, vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri eka doroba rin’wana ni rin’wana laha ntsombano wu nga ta khomeriwa kona va kuma mpfumelelo eka valawuri va kwalaho va tlhela va endla ntwanano ni timininjhere ta tindhawu leti ku nga ta khomeriwa mintsombano eka tona.

Leswi minkarhi yo tala mintsombano leyi yi khomeriwaka eswitediyamu leswikulu swa mintlangu, ku fanele ku kunguhatiwa swilo swo tala ku tlhela ku endliwa ntirho lowukulu leswaku ku tiyisekiwa leswaku tindhawu toleto i tindhawu leti xiximekaka to gandzela Yehovha eka tona. Hi xikombiso, tanihi leswi a ku ta va ni ntlangu wa bolo emahlweni ka ntsombano le Peru, vamakwerhu va kote ku nghena exitediyamu va xi basisa ni ku xi lunghisa hi vusiku bya le mahlweni ka leswaku nongonoko wu sungula. Ku komberiwe vatirhi va ku tirhandzela va 3 000 leswaku va ta pfuna, kambe ku fike vamakwerhu va xinuna ni va xisati lava tlulaka 7 000 hi awara ya tsevu nimadyambu naswona va tirhe hi matimba vusiku hinkwabyo leswaku va ta heta ntirho.

Loko ntsombano wa matiko yo hambana-hambana lowu a wu khomeriwe le Long Beach, eCalifornia, le U.S.A. wu hela, vavanuna vanharhu lava tirhaka ku lunghisa swilo endhawini leyi ntsombano a wu khomeriwe eka yona va te: “Hi vone vanhu va vukhongeri byo tala va ta tirhisa ndhawu leyi, kambe a ku na munhu loyi a nga endlaka ntirho lowu n’wina mi wu endlaka. Leswi mi nga swi endla swa hlamarisa.” Un’wana wa vavanuna lava u kale a pfumela leswaku loko Timbhoni ta Yehovha ti gongondza ekaya ka yena, a a tolovele ku vula a ku: “Gongondzani kambe a ndzi nge mi pfuleli.” Kambe sweswi u vule leswaku enkarhini lowu taka loko vamakwerhu va gongondza ekaya ka yena, u ta va pfulela kutani a va yingisela. Un’wana wa vavanuna lava u boheke ku vula a ku: “A ndzi si tshama ndzi nghena kereke, kambe lebyi i vukhongeri lebyi ndzi lavaka ku va xirho xa byona.”

Hakunene ku nyikeriwe vumbhoni lebyikulu ngopfu lebyi dzuniseke Yehovha, emadorobeni hinkwawo lawa mintsombano leyi hinkwayo a yi khomeriwe eka wona! Naswona ha n’wi nkhensa Yehovha hileswi a hi nyikaka mintsombano yoleyo leyi hi tiyisaka ripfumelo leswaku hi ta hambeta hi ‘tshama hi rindzile’!—Mat. 24:42.

KU YIMBELELELA YEHOVHA SWIDZUNISO

Ku yimbelela tinsimu leti dzunisaka Yehovha i xiyenge xa nkoka xa vugandzeri bya hina. Hikwalaho, emintsombanweni ya 2009, malandza ya Xikwembu a ma tsake swinene loko ma tivisiwa hi buku leyintshwa ya tinsimu leyi nge, Yimbelelelani Yehovha. Kambe, ha yini a ku laveka buku leyintshwa ya tinsimu?

Tibuku ta hina ta tinsimu se hi ti cince ko hlayanyana leswaku ti ta fambisana ni ku vonakala ka moya loku hambetaka ku voninga. (Swiv. 4:18) Loko ku lunghiseleriwa buku leyintshwa ya tinsimu ku ve ni nkarhi wo endla mindzulamiso leyi faneleke yi endliwa eka marito ya tinsimu ta hina. Ku hlawuriwe marito lama endlaka leswaku swi olova ku twisisa leswi risimu ri vulaka swona loko ri ri karhi ri yimbeleriwa ni ku endla leswaku swi olova ku tsundzuka marito ya kona. Tinsimu to tala ti komisiwile leswaku hi kota ku nhlokohata marito ya tona. Ku hoxiwe tikhorasi laha swi faneleke, leswaku ku ta phindhiwa marito ya nkoka ya tinsimu. Ku tlula kwalaho, ku endliwe matshalatshala ya leswaku rito rin’wana ni rin’wana ri fambisana ni notsi yin’we, ematshan’weni yo tsala marito yo tlula rin’we eka notsi yin’we.

Loko ku kambisisiwa hi vukheta buku ya tinsimu ya hina ya khale leyi nge, Yimbelelelani Yehovha Swidzuniso, ku kumeke leswaku tinsimu tin’wana a ti lava ku antswisiwa leswaku swi ta olova ku ti yimbelela. Hikwalaho, sweswi tinsimu tin’wana ti endliwe leswaku ti nga vi ehenhla swinene leswaku swi ta olova ku ti yimbelela hambiloko u fika eka tinotsi leti nga le henhla. Nakambe, a hi tinsimu hinkwato leti a ti yimbeleriwa hi ndlela leyi a ti tsariwe ha yona ebukwini ya tinsimu. Hikwalaho ndlela leyi tinsimu tin’wana ti yimbeleriwaka ha yona yi cinciwile leswaku yi ta fambisana ni ndlela leyi vamakwerhu va yimbelelaka ha yona tinsimu emisaveni hinkwayo.

Ku tlhele ku kambisisiwa hi vukheta vuxokoxoko byin’wana byo tanihi leswaku ku ta kandziyisiwa vuyimbeleri byo fika kwihi eka tluka rin’we. Hambileswi tinsimu to leha ti gandlisiweke eka matluka mambirhi leswaku ku ta enela marito yo leha lama hundzuluxeriweke, tinsimu ti vekiwe hi ndlela ya leswaku swi nga kali swi lava leswaku u phendla tluka loko ku ri karhi ku yimbeleriwa. A ti kona tinsimu leti nga ni mintila leyi tlulaka yinharhu.

Xana ntirho lowukulu wo lunghiselela buku ya tinsimu leyintshwa wu hetisisiwe njhani? Hi August 2007, ntlawa wa vaqambhi va tinsimu lava nga ni ntokoto swin’we ni vatsari va marito ya tinsimu wu rhambiwile leswaku wu ta pfuna Huvo leyi Fumaka hi ntirho lowu. Tinsimu hinkwato ta risimu ra khale ti kambisisiwile hi vurhon’wana leswaku ku ta voniwa swilo leswi nga fambisaniki ni tidyondzo leti hi pfumelaka eka tona, swiphiqo swa ku kandziyisiwa ka marito yo karhi ni swiphiqo swin’wana swa vuyimbeleri. A swi ri erivaleni leswaku tinsimu tin’wana ta khale a ti ri kahle kambe a ti fanele ti cinciwa marito. Tinsimu tin’wana leti a ti fanele ti cinciwa marito katsongo, a ti fanele ti cinciwa swinene eka ndlela leyi ti yimbeleriwaka ha yona. Hikwalaho, Komiti yo Dyondzisa ya Huvo leyi Fumaka yi teke xiboho xa leswaku hi tihi tinhloko-mhaka leti ku nga ta yimbeleriwa ha tona eminhlanganweni ya Vukreste, etinhlengeletanweni, emintsombanweni ni loko ku nyiketeriwa miako yo gandzela eka yona.

Ku tlula kwalaho, vaqambhi va tlhele va wu kambisisa swinene muxaka wa vuyimbeleri lebyi tirhisiwaka hi vamakwerhu eminhlanganweni ya hina. Va papalate vuyimbeleri lebyi fanaka ni tinsimu leti tirhisiwaka etikerekeni ta Vujagana, leswaku va qambha tinsimu leti xiximekaka ti tlhela ti tsakisa. Hi nkarhi lowu fanaka, a va nga lavi leswaku tinsimu leti dzunisaka Yehovha ti fana ni tinsimu leti tirhisiwaka etikerekeni to tala leti vulaka leswaku ti ni moya wo hanyisa vanhu.

Eka ntirho lowu hinkwawo, Huvo leyi Fumaka yi yi kambisise hi vukheta ndlela leyi marito ya risimu rin’wana ni rin’wana ma hleriweke ha yona. Tinsimu letintshwa leti Huvo leyi Fumaka a yi nga ti tivi ti rhekhodiwile hi vayimbeleri leswaku Huvo leyi Fumaka yi ta ti yingisela ni ku tlhela yi ti kambisisa. Loko ku vuriwe leswaku tinsimu toleto ta amukeleka, ti rhumeriwe eka marhavi lama hundzuluxelaka leswaku ti ya hundzuluxeriwa leswaku tibuku ta tinsimu ta tindzimi letin’wana ti ta humesiwa hi nkarhi wun’we ni buku ya risimu ya Xinghezi.

Ku tlula kwalaho, hi 2007, Huvo leyi Fumaka yi hlele leswaku vayimbeleri va rhekhoda tinsimu leti nga ta pfuna mavandlha leswaku ma dyondza tinsimu leti. Ku ringana malembe yo tala vatlangi va ku tirhandzela va okhestra lava humaka ematikweni ya 14 a va hlangana kambirhi hi lembe le Patterson, eNew York, leswaku va ta rhekhoda tinsimu leti tirhisiwaka eminongonokweni ya ku dyondzisa ya Timbhoni ta Yehovha, ku katsa ni tidrama, tivhidiyo swin’we ni vuyimbeleri lebyi tirhisiwaka emintsombanweni ni le tinhlengeletanweni. Vamakwerhu lava va xinuna ni va xisati lava tinyiketeleke, lava vo tala va vona va nga le ntirhweni wa nkarhi hinkwawo, va tirhisa nkarhi ni swilo swa vona leswaku va famba ni ku ya rhekhoda vuyimbeleri leswaku ku ta pfuneka vamakwerhu emisaveni hinkwayo. Hinkwavo ka vona i vayimbeleri lava nga ni vutshila. Endzhaku ka sweswo vuyimbeleri lebyi rhekhodiweke bya okhestra byi rhumeriwa eka marhavi laman’wana emisaveni hinkwayo leswaku byi ta tirhisiwa emintsombanweni ni loko ku ta rhekhodiwa vuyimbeleri bya marito hi tindzimi to tala. Vuyimbeleri byo tala lebyi rhekhodiweke emarhavini lebyi ku yimbeleriwaka hi marito eka byona byi nga kopiwa eka Web site ya hina leyi nge, www.jw.org.

Xana vanhu va titwe njhani hi buku leyintshwa ya tinsimu leyi nge, Yimbelelelani Yehovha? Papila leri, leri humaka eka makwerhu un’wana wa xisati i xikombiso xa mapapila yo tlangela lama amukeriweke: “Ndzi kombela mi ndzi pfumelela leswaku ndzi sungula papila leri hi ku mi nkhensa hikwalaho ka tinsimu letintshwa to xonga leti nga ebukwini ya hina leyintshwa ya tinsimu. Ta khutaza, ti tiyisa ripfumelo naswona ta chavelelana—i nyiko leyi tsakisaka leyi humaka eka Yehovha.”

Hi tshemba leswaku buku ya tinsimu leyi nge Yimbelelelani Yehovha yi ta chavelela ni ku khutaza vamakwerhu emisaveni hinkwayo. Ku nga khathariseki leswaku hi hexe kumbe hi hlengeletanile ni vapfumeri-kulorhi, onge buku leyi hi nga yi tirhisela ku komba leswaku hi rhandza Yehovha, Tata wa hina wa le tilweni!

KU “HUDULERIWA EMAHLWENI KA TINDHUNA-NKULU NI TIHOSI . . . LESWAKU BYI VA VUMBHONI”

Yesu u byele vadyondzisiwa va yena leswaku va ta yisiwa “etihubyeni ta rikwavo” ni le ka “tindhuna-nkulu ni tihosi.” Nilokoswiritano, u vule leswaku leswi a swi ta “va vumbhoni eka vona ni le ka matiko.” (Mat. 10:17, 18) N’wexemu, Timbhoni ta Yehovha ti langutane ni swilo leswi Yesu a profeteke leswaku swi ta humelela. Naswona hilaha N’wini wa tona a vuleke hakona, ku khomiwa ka tona hi ndlela yo biha ku endle leswaku ti kuma nkarhi lowunene wo chumayela.

Armenia

Vahan Bayatyan, loyi a nga Mbhoni ya Yehovha, u gweviwe ku tshama ekhotsweni malembe mambirhi ni hafu hikwalaho ka leswi ripfalo ra yena a ri nga n’wi pfumeleli leswaku a va socha. Endzhaku ka loko a dyiwe hi nandzu etihubyeni ta le Armenia naswona swikombelo swa yena swi nga amukeriwangiki, hi 2003 u endle xikombelo eka Huvo ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu (European Court of Human Rights [ECHR]). Eku heteleleni, hi October 27, 2009, ECHR yi pfumelelane ni xiboho lexi tekiweke hi tiko ra Armenia, lexi se a ku ri ni malembe lama tlulaka 50 xi ri karhi xi landzeriwa. Hambiswiritano, muavanyisi la nga pfumelelaniki na xona xiboho lexi u kume leswaku xiboho lexi “a xi nga fambisani ni milawu ya sweswi ya le Yuropa eka mhaka ya ku ala ku ya evusocheni hikwalaho ka ripfalo ra wena.”

Leswi mhaka leyi a yi ri ya nkoka, Huvo ya le Yuropa yi pfumerile leswaku yi ta yisa mhaka leyi eka Huvo ya yona Leyikulu. A ku hleriwe leswaku nandzu lowu wu tengiwa eStrasbourg, le Furwa, hi November 24, 2010. Xiboho lexi tekiweke hi Huvo Leyikulu a xi nga tiviwi loko xiviko lexi xi kandziyisiwa.

Azerbaijan

Swa ha ti tikela Timbhoni ta Yehovha ku nghenisa minkandziyiso ya vukhongeri etikweni leri. Valawuri va pfumela leswaku ku nghenisiwa tibuku tin’wana ta vukhongeri etikweni kambe a va pfumeli leswaku ku nghenisiwa minkandziyiso yin’wana ya vukhongeri hikuva va vula leswaku “swilo leswi tsariweke eka yona swi tlakusa ntsena ripfumelo ra Timbhoni ta Yehovha naswona swi sandza ndlela leyi vukhongeri byin’wana bya Vukreste byi titwaka ha yona.” Hikwalaho, miti yin’wana ya vamakwerhu va xinuna ni va xisati yi sechiwile naswona minkandziyiso ya vona leyi sekeriweke eBibeleni yi tekiwile.

Hi April 25, 2010, edorobeni ra Qazax, Timbhoni ta Yehovha ta kwalomu ka 250 leti a ti ri emabazini ya ntlhanu lamakulu ni le ka xibebe xin’we a ti vuya enhlengeletanweni eGeorgia. Maphorisa lawa a ma ri endzilakanini ma ti tekele minkandziyiso ya tona leyi sekeriweke eBibeleni, ku katsa ni Tibibele ta 33. Timbhoni to tala, hambi ku ri vadyuhari ni lava vabyaka, ti yimisiwe endzilakanini ku ringana tiawara ta nhungu loko ti nga si pfumeleriwa leswaku ti ya emahlweni ni riendzo ra tona. Leswaku ku siveriwa swiendlakalo swo fana ni leswi ni leswaku ku tiyisekisiwa leswaku vamakwerhu va le Azerbaijan va hambeta va kuma swakudya swa vona swa moya, mhaka leyi sweswi yi yisiwe eka Huvo ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu.

Belarus

Hi November 6, 2009, Dmitry Smyk, loyi a nga Mbhoni ya Yehovha, u rihisiwe ti-ruble ta 3 500 000 (R7 835) hileswi a aleke ku va socha. Makwerhu Smyk u ri: “Ndzi ringeta ku tshembeka eBibeleni eka nchumu wun’wana ni wun’wana evuton’wini bya mina naswona ndzi landzela tidyondzo leti nga eka yona. Eka mina, leswi swi katsa ku pfumela leswaku munhu a nga fanelanga ku leteriwa kumbe ku hlanganyela enyimpini.”—Esa. 2:1-4.

Hambileswi Nawu wa le Belarus wu tiyisekisaka leswaku munhu u ni mfanelo yo hlawula ku endla ntirho wun’wana etikweni, a ri kona lunghiselelo rero eka nawu leri pfumelaka leswaku munhu a nga endla ntirho wun’wana. Makwerhu Smyk u ri: “Maphepha ma kombisa leswaku ndzi ni mfanelo yo endla ntirho wun’wana etikweni kambe entiyisweni a swi koteki ku endla tano.”

Leswaku ku lulamisiwa nawu lowu lowu hoxeke, hi February 18, 2010, presidente ya le Belarus yi vumbe komiti leyi nga ta tsala nawu lowu nga ta tirhisiwa loko munhu a lava ku endla ntirho wun’wana etikweni. Endzhakunyana ka sweswo, huvo yi kume leswaku Makwerhu Smyk a nga na nandzu, hiloko ku suriwa mali yo tala leyi a a fanele a yi hakela. Leswi Timbhoni tin’wana leta ha riki vantshwa ta le Belarus ta ha langutanaka ni mhaka leyi fanaka naswona ti nga laviki ku dyondza nyimpi, ku tshembiwa leswaku ku nga ri khale hulumendhe yi ta endla malunghiselelo yo pfumelela ku endla mintirho yin’wana etikweni.

Belgium

Ku fikela hi 1993, muako wa Bethele lowu nga le Brussels, eBelgium, a wu nga hakeli xibalo, hilaha swi nga hakona hi miako hinkwayo ya vukhongeri leyi nga kona eBelgium. Hambiswiritano, hi 1993 ndzawulo ya xibalo yi cince ndlela leyi a yi endla swilo ha yona naswona yi sungule ku lava mali yo karhi ya xibalo. Yi vule leswaku Bethele a yi tirhiseriwi ntsena mintirho ya vukhongeri, yi tlhela yi vula leswaku xikongomelo xin’wana xa mintirho ya yona i ku endla mali nileswaku vatirhi va le Bethele a va tshami va khomekile minkarhi hinkwayo hi mintirho ya vona ya vukhongeri. Eku heteleleni, nandzu lowu wu tengiwile ehubyeni leyitsongo hi 2008, kambe muavanyisi u teke xiboho lexi fambisanaka ni ndzawulo ya xibalo. Ku endliwe xikombelo eka xiboho xexo naswona hi May 4, 2010, huvo ya swikombelo yi cince xiboho lexi a xi tekiwe hi huvo leyitsongo. Xiboho lexi tsariweke ehansi hi vaavanyisi vanharhu, a xi ku: “Vutomi bya le Bethele, eka Timbhoni leti tshamaka kona, byi dzike swinene eka ripfumelo ra vukhongeri lebyi lavaka leswaku ti tirhela Xikwembu hilaha ku heleleke. . . . Vatirheli lava hinkwavo i swirho swa Xiboho xa Malandza yo Hlawuleka ya Nkarhi Hinkwawo eMisaveni Hinkwayo naswona va tshama, va khongela, va yimbelela ni ku dyondza Bibele swin’we. Nakambe va hoxa xandla loko va hlanganile nimixo leswaku va bula hi ndzimana ya siku.”

Eritrea

Timbhoni ta Yehovha ta le Eritrea ti hambeta ti tiyisela maxangu yo tala loko ti ri karhi ti endla matshalatshala ya ku gandzela Xikwembu hi ku tshembeka. Sweswi ku ni Timbhoni ta 58 leti nga le khotsweni, ku katsa ni vavasati ni vana. Swa tika ku kuma rungula leri khumbaka vamakwerhu lava nga le khotsweni hikwalaho ka milawu leyi tshikilelaka ya hulumendhe ni hikwalaho ka ku tshamela ku xungetiwa hi ku pfaleriwa ekhotsweni. Ku ringana malembe yo tala, Timbhoni ta Yehovha ti ringete ku vulavurisana ni vayimeri va tiko ra Eritrea lava nga le matikweni man’wana leswaku ti pfuna vagandzeri-kulobye lava nga le tikweni rero leswaku va nga ha xanisiwi. Timbhoni ti endle xikombelo eka valawuri va Ndzawulo ya Timhaka ta Matiko Mambe ya le United States, Nhlangano wa Matiko ya le Yuropa swin’we ni le ka vayimeri lava nga le matikweni yo hambana-hambana. Ti tlhele ti hlangana ni valawuri vo tala va matiko lama nga eVuxeni bya Afrika, vo tanihi vayimeri va Matiko yo karhi ya laha Afrika. Sweswinyana, Timbhoni ta Yehovha ti tsalele vayimeri va tiko ra Eritrea papila ematikweni ya 18 emisaveni hinkwayo, ti tlhela ti boxa mavito ya vabohiwa lava malembe ya vona ma nga va pfumeleriki leswaku va nghenela vusocha. Papila rero a ri kombela leswaku Presidente Afewerki a ntshunxa vabohiwa hinkwavo lava malembe ya vona ma nga pfumeriki leswaku va nghenela vusocha, ku katsa vana ni vadyuhari. Hambiswiritano, ku ta fikela sweswi, hulumendhe a yi si ri hlamula papila rero.

Greece

Hi January 15, 2010, Huvo leyi Tlakukeke ya le Greece yi kume leswaku Evangelos Delis la nga Mbhoni ya Yehovha, u ni mfanelo yo ala ku vitaniwa evusocheni loko ku ri ni xilaveko. Loko Makwerhu Delis a nga si va Mbhoni ya Yehovha a a ri socha, kambe loko a ta vitaniwa leswaku a ya leteriwa ku va socha leri vitaniwaka loko ku ri ni xilaveko, a nga pfumelanga hikwalaho ka leswi ripfalo ra yena a ri leteriwe hi Bibele. Hambileswi Valawuri va aleke xikombelo xa yena xa ku ala ku va socha, loko Huvo leyi Tlakukeke yi tshaha swihloko swa Nhlengeletano ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu, yi vule leswaku munhu un’wana ni un’wana u ni mfanelo yo cinca vukhongeri bya yena ni le ndzhaku ka ku va socha ni ku ala ku ya evusocheni hikwalaho ka vukhongeri lebyi a nga eka byona sweswi. A swi kanakanisi leswaku xiboho lexi lexinene lexi tekiweke hi huvo leyi tlakukeke ya le Greece xi ta vuyerisa vanhu van’wana va le Greece ni va le matikweni man’wana yo fana na Armenia, Azerbaijan, Korea Dzonga ni le Turkey, lava alaka ku ya evusocheni hileswi mapfalo ya vona ma nga va pfumeleliki.

Portugal

Hi September 25, 2009, Ndzawulo ya Vululami yi vule hi vun’we leswaku Nhlangano wa Timbhoni ta Yehovha wu tsarisiwile tanihi Vukhongeri lebyi nga ni Nkarhi wo Leha byi ri Kona Kwalaho. Sweswi Timbhoni ta Yehovha ta le Portugal ti tiviwa ximfumo, naswona leswi swi ta ti pfuna leswaku ti kota ku endla ntirho wa tona wo chumayela. Ku tiviwa ka tona ximfumo ku ta pfuna vanhu va Yehovha hi tindlela to tala. Tindlela ta kona ti katsa ku va ni vatirheli lava nga ni mpfumelelo wo catisa vanhu hi ku ya hi nawu eTiholweni ta Mfumo swin’we ni mpfumelelo wo nghena eswibedlhele ni le makhotsweni leswaku va ya pfuna vanhu lava lavaka ku pfuniwa hi tlhelo ra moya.

Puerto Rico

Hi January 27, 2010, Huvo leyi Tlakukeke ya Vuavanyisi ya le Puerto Rico yi endle xiboho lexi nga taka xi nga rivariwi yi seketela mfanelo ya muvabyi la nga munhu lonkulu ya ku ala matshungulelo yo karhi. Huvo leyi yi tlhele yi xixima mfanelo ya muvabyi ya ku tirhisa swileriso leswi tsariweke ka ha ri emahlweni ni ku hlawula muyimeri la nga ta yimela muvabyi loko a nga koti ku vulavula. Victor Hernandez la nga Mbhoni ya Yehovha, u tsale swileriso loko a nga si ya exibedlhele. Huvo leyitsongo a yi ale ku pfumelelana ni xiboho lexi tekiweke hi Makwerhu Hernandez xa vutshunguri hilaha a xi tsaleke hakona eka swileriso leswi a swi tsaleke ka ha ri emahlweni swi tlhela swi seketeriwa hi muyimeri wa yena eka swa vutshunguri. Loko Huvo leyi Tlakukeke yi cinca xiboho lexi tekiweke hi huvo leyitsongo, yi vule leswaku “munhu u ni mfanelo ya nkoka ya ku sirhelela miri wa yena.” Ku hlula loku ku ta vuyerisa Timbhoni ta Yehovha ta 25 000 leti tshamaka ePuerto Rico ku tlhela ku vuyerisa vavabyi hinkwavo lava tshamaka exihlaleni lexi.

Rhaxiya

Etin’hwetini ta sweswinyana, ntirho wa vanhu va Yehovha lowu kongomisiwaka hi moya wu langutane ni nxungeto wo tika swinene hi mpfhuka ku fuma ka Soviet Union ku herile. Hi December 8, 2009, Huvo leyi Tlakukeke ya Vuavanyisi ya le Rhaxiya yi seketele xiboho lexi tekiweke hi huvo leyitsongo ya le Rostov, ku nga xiboho lexi endleke leswaku ku tsarisiwa ximfumo ka nhlangano wa vukhongeri wa le Taganrog ku suriwa, ku tekiwa Holo ya wona ya Mfumo ku tlhela ku vuriwa leswaku minkandziyiso ya hina ya 34 a yi tekiwa tanihi leyi nga ni khombo swinene, ku katsa ni tibuku leti hlayiwaka swinene leti nge Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene?, Buku Yanga Ya Timhaka Ta Bibele ni leyi nge ‘Tana U Va Mulandzeri Wa Mina.’

Endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani ku tekiwe xiboho lexi, Huvo leyi Tlakukeke ya Vuavanyisi ya le Riphabliki ra Altay, le dzongeni wa Rhaxiya, yi teke xiboho lexi fanaka lexi khumbaka nhlangano wa kwalaho wa vukhongeri edorobeni ra Gorno-Altaysk, ku nga xiboho lexi endleke leswaku minkandziyiso yin’wana ya 18 yi tekiwa yi ri leyi nga ni khombo swinene. Swiboho leswi tekiweke hi tihuvo leti swi endle leswaku enkarhini wa sweswi swi nga koteki ku yisa minkandziyiso leyi ku vuriweke leswaku yi ni khombo eRhaxiya. Ku engetela kwalaho, swiboho leswi tekiweke hi tihuvo leti swi nyike valala va Kreste xivindzi xo xungeta ni ku hlasela valandzeri va yena lava rhuleke emadorobeni yo hambana-hambana. Ku sukela loko ku tekiwe xiboho hi December 8, ku ve ni swiendlakalo leswi tlulaka 300 leswi rhekhodiweke swa ku hlasela, ku khomiwa, ku sechiwa ka tindlu swin’we ni ku kavanyetiwa kun’wana loko vamakwerhu va gandzela.

Loko Huvo leyi Fumaka yi hlamula nxungeto lowu, lowu tinyikaka matimba, yi pfumerile leswaku ku fambisiwa tikopi ta 12 wa timiliyoni ta xiphephana xo hlawuleka lexi nge Could It Happen Again? A Question for the Citizens of Russia. Xiphephana lexi xi kombe ku fana loku nga kona eka ndlela leyi Timbhoni ta Yehovha ti xanisiweke ha yona loko ku fuma Makhomunisi ni swiphiqo leswi ti langutanaka na swona namuntlha. Timbhoni ta Yehovha ti fambise xiphephana lexi xo hlawuleka etikweni hinkwaro ra Rhaxiya hi February 26 ku ya eka 28, 2010. Hambileswi xirhami xa kona a xi gwitsirisa ni swilo, mavandlha yo tala ma fambise swiphephana swa wona hinkwaswo hi masiku mambirhi ntsena.

Hi April 26, 2010, Ndzawulo ya Ntirho leyi Langutelaka swa Mbulavurisano, Thekinoloji ya Rungula swin’we ni Vuhaxi Hinkwabyo bya Rungula (Roskomnadzor) yi rihisele hi ku hi tekela mpfumelelo wa ku tisa timagazini ta Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! etikweni.

Hambiswiritano, “voko ra Yehovha a ri komanga ngopfu lerova ri nga tsandzeka ku ponisa.” (Esa. 59:1) Hi June 10, 2010, Huvo ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu (European Court of Human Rights [ECHR]) yi teke xiboho lexi nga taka xi nga rivariwi lexi lwisanaka ni lexi tekiweke hi tiko ra Rhaxiya kambe lexi pfumelelanaka ni swilaveko swa Mfumo. Xiboho lexi tekiweke eka nandzu lowu, lowu vuriwaka Jehovah’s Witnesses of Moscow v. Russia, xi vule leswaku ku sula ku tsarisiwa ka Timbhoni ta Yehovha ximfumo le Moscow swin’we ni ku yirisiwa ka tona a ku nga ri enawini naswona a ku lwisana ni mfanelo leyi vanhu va nga na yona yo vula leswi va swi anakanyaka, ku nga sindzisiwi ku endla leswi lwisanaka ni mapfalo ya vona ni ku va ni ntshunxeko wa vukhongeri. Ku suriwa ka ku tsarisiwa ka Timbhoni ximfumo ni ku yirisiwa ka tona swi sungule ku tirha eMoscow ku sukela hi March 26, 2004, leswi endleke leswaku vamakwerhu va xanisiwa swinene va tlhela va khomiwa hi ndlela yo biha. Xiboho lexi xi swi veka erivaleni leswaku mfumo wa le Rhaxiya “wu ni mfanelo ya le nawini . . . yo herisa ku tlula nawu loku kumiweke hi Huvo ni ku tlhela wu lulamisa vuyelo bya kona hilaha wu nga kotaka hakona.”

Xiboho lexi lexikulu xi kombetela eka ku hlula ka kaye ka le tihubyeni leti tlakukeke ka Timbhoni ta Yehovha eAfrika Dzonga, Canada, Japani, Rhaxiya, Spain, United Kingdom ni le United States, swin’we ni le ka swiboho swa nhungu swa le mahlweninyana leswi tekiweke hi ECHR leswi yimaka ni Timbhoni ta Yehovha. Hi ku endla tano, huvo yi tiyisekise leswaku ECHR yi hambeta yi pfumela leswaku milandzu leyi tengiweke emahlweninyana a yi tengiwe kahle. Loko yi vulavula hi xiboho lexi tekiweke hi Nhlengeletano ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu ni swiboho swin’wana leswi tekiweke emahlweni ka kwalaho, huvo yi vule leswaku Timbhoni ta Yehovha a ti nga ri na nandzu eka swihehlo swihi ni swihi leswi ti hehliwaka ha swona hi valawuri va le Rhaxiya.

Huvo yi te: “Nhlangano wa Timbhoni ta Yehovha lowu endlaka xikombelo i khale wu ri kona naswona wu tirhe enawini eMoscow ku tlula malembe ya 12, ku sukela hi 1992 ku ya fika hi 2004. Hi nkarhi lowu hinkwawo wa ku va kona ka nhlangano lowu enawini, vakulu va wona swin’we ni swirho swa wona a swi si tshama swi kumiwa swi ri ni nandzu wa vugevenga kumbe nandzu wa vulawuri kumbe nandzu wa le tikweni.” Hilaha ku faneleke, huvo yi vule leswaku timfanelo ta Timbhoni ta Yehovha a ti xiximiwanga naswona loko yi ya emahlweni yi vule leswaku, “Mfumo lowu tihlamulelaka wu ni mfanelo ya le nawini . . . ya ku hlawula . . . ndlela leyi nga ta landzeriwa etikweni loko swi ta emhakeni ya nawu leswaku ku ta herisiwa ku tluriwa ka nawu loku kumiweke hi Huvo.”

Hi September 9, 2010, mfumo wa le Rhaxiya wu kombele ku hundzisela nandzu lowu eka Huvo leyi Tlakukeke, a swi kanakanisi leswaku wu endle tano tanihi mano yo koka milenge eka vutihlamuleri bya ku endla hi ku pfumelelana ni xiboho lexi tekiweke. Ku nga khathariseki leswaku Yehovha wa pfumela leswaku Huvo leyi Tlakukeke yi kambisisa nandzu lowu kumbe a nga swi pfumeleli, hi nga tiyiseka leswaku vumbhoni lebyikulu byi ta hambeta byi nyikeriwa.

Serbia

Endzhaku ka nandzu lowu tekeke malembe ya kwalomu ka mune, Ndzawulo ya Timhaka ta Vukhongeri eSerbia yi hetelele yi nghenise “Timbhoni Ta Yehovha—Vukhongeri Bya Vukreste” eka Nxaxamelo wa Tikereke ni Vukhongeri eSerbia. Ndzawulo leyi a yi xi ale kanharhu xikombelo xo tsarisiwa ximfumo, hambileswi mintlawa ya Swichudeni swa Bibele swa le Matikweni yo Hambana-hambana, hilaha Timbhoni ta Yehovha a ti tiviwa hakona, swi veke kona endhawini leyi ku sukela eku sunguleni ka va-1920. Hambiswiritano, endzhaku ka loko Huvo leyi Tlakukeke ya Vuavanyisi ya le Serbia yi teke swiboho swimbirhi leswi yimaka na hina, Ndzawulo ya Timhaka ta Vukhongeri yi pfumerile leswaku ti tsarisiwa ximfumo.

Enkarhini lowu hundzeke, valala—lava a va pfuniwa hi vahaxi va mahungu—minkarhi yo tala va ringete ku hlamusela Timbhoni ta Yehovha tanihi mpambukwa lowu nga ni khombo. A swi kanakanisi leswaku ku tsarisiwa ka tona ximfumo tanihi vukhongeri lebyi nga enawini, swi ta pfuna vanhu va timbilu letinene va le Serbia leswaku va vona leswaku Timbhoni ta Yehovha i vaaka-tiko lavanene lava xiximaka nawu naswona a va xungeti ndhawu kumbe vanhu. Vuyelo byo sungula lebyinene bya ku tsarisiwa loku hileswaku minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni swin’we ni swilo swin’wana leswi tirhisiwaka eminhlanganweni ni le ku chumayeleni swi nga nghenisiwa etikweni handle ka leswaku ku hakeriwa swibalo.

Slovenia

Hi November 27, 2009, “Timbhoni Ta Yehovha—Vukhongeri Bya Vukreste” ti tsarisiwe eka nxaxamelo wa tikereke ni vukhongeri byin’wana lowu hlayisiwaka hi mfumo wa Riphabliki ra Slovenia. Mukongomisi wa Ndzawulo ya Vukhongeri ya mfumo u byele vayimeri va hina leswaku eka minhlangano ya vukhongeri ya 40 swin’we ni mintlawa eSlovenia, “Timbhoni Ta Yehovha—Vukhongeri Bya Vukreste” a ti ri ta vunhungu ku tsarisiwa ximfumo eka Nawu lowuntshwa wa Ntshunxeko wa Vukhongeri. Ku tsarisiwa loku ku ta pfuna vatirhi va nkarhi hinkwawo leswaku va vuyeriwa hi swilo swo karhi leswi mfumo wu swi nyikaka vanhu hinkwavo lava endlaka mintirho ya vukhongeri nkarhi hinkwawo.

Turkey

Timbhoni ta Yehovha ta le Mersin a ti ri ni malembe ya kwalomu ka 20 ti ri karhi ti tirhisa Holo ya tona ya Mfumo. Kutani hi August 2003 yi pfariwe hi valawuri va vula leswaku a yi landzelanga ndlela leyi ku akiwaka ha yona endhawini yoleyo. Hambileswi vamakwerhu va endleke matshalatshala ya leswaku va lulamisa mhaka leyi hi ku endla swikombelo etihubyeni, hi December 30, 2009, huvo leyi tlakukeke swinene ya le Turkey yi ale xikombelo xolexo kutani yi pfumelelana ni xiboho lexi tekiweke hi ndzawulo ya mulanguteri wa xifundzha xa Mersin. Sweswi ku endliwe xikombelo eka ECHR.

RIRHANDZU RA VAMAKWERHU RI KOMBISIWA EHAITI

Hi January 12, 2010, ku tsekatseka ka misava loku nga ni matimba swinene ku onhe ntsindza wa Haiti, ku nga Port-au-Prince, swin’we ni tindhawu tin’wana leti nga le kusuhi. Vanhu va madzana ya magidi va file naswona vo tala swinene va sale va nga ri na ndhawu yo tshama eka yona. Timbhoni ta Yehovha ta magidi ma nga ri mangani ti lahlekeriwe hi makaya ya tona naswona ta 154 ti file. To tala swinene ti vaviseke ngopfu kumbe ti pone ri ahlamile.

Acloque a a ri ekaya loko misava yi sungula ku tsekatseka. Makhumbi ma wile naswona u weriwe hi switina swa muako swin’we ni silingi leswi n’wi pfaleleke ehansi. Kambe a a nga vavisekanga ngopfu naswona u sungule ku khoma-khoma swilo hi mavoko emunyameni. Acloque u ri: “Ndzi khome bakiti leri a ri ri ni mati. Hambileswi a ndzi nga swi koti ku ri tshineta eka mina, kambe a ndzi swi kota ku nghenisa tintiho ta mina ematini kutani ndzi kuma mathonsi ma nga ri mangani ebakitini rolero. Ndzi tlhele ndzi kuma ribye leri a ndzi kota ku endla pongo ha rona, ndzi ri ni ntshembo wa leswaku vanhu va ta ri twa ivi va ndzi pfuna.” U sungule ku khongelela mpfuno ni ku hambeta a endla pongo hi ribye naswona a rindza.

Acloque u ri: “A ndzi nga ri na wachi naswona a ndzi nga swi tivi leswaku i nkarhi muni. Eku sunguleni ndzi ririle ndzi tlhela ndzi kombela Yehovha leswaku a ndzi ponisa. Kambe loko nkarhi wu ri karhi wu famba, swikhongelo swa mina swi cincile. Ndzi khongele ndzi ku, ‘Ndza swi tiva leswaku u ta ndzi pfuxa. Kambe ndza ha ri jaha! Loko ndzi nga fi, ndzi ta hambeta ndzi ku tirhela.’”

Hakatsongo-tsongo Acloque a a twa onge wa fa naswona eku heteleleni u heleriwe ni hi matimba ya ku endla pongo hi ribye. Endzhaku ka sweswo u titivarile.

Loko Acloque a sisimuka, Timbhoni leti tirhaka ku ponisa vanhu a ti ri karhi ti ringeta ku fika laha a a ri kona. U ri: “Hi xitshuketa khonkhireti yi wele ekusuhi ni nenge wa mina. Ndzi nambe ndzi swi xiya leswaku loko va hambeta va cela, va ta ndzi tlhava tsolo hiloko ndzi humesa voko hi mbhovo lowu a wu pfulekile emunyameni kutani ndzi khoma voko ra munhu loyi a a tirha ku ponisa vanhu.” Swi nga si ya kwihi Acloque a a ntshunxekile. A a ri ni masiku ya mune a ri ehansi ka nhulu yoleyo.

MATSHALATSHALA YA XIHATLA YA KU PHALALA

Ku nga si hela tiawara ta 24 misava yi tsekatsekile, dokodela wo sungula la nga Mbhoni u fikile a huma erhavini ra le Dominican Republic. U landzeriwe hi Timbhoni to hlaya leti tivaka vutshunguri ni leti teke ku ta pfuneta hi mphalalo, naswona ku fike ni swilo leswi a ku nyikeriwe ha swona. Ku endliwe xibedlhele hi xihatla erivaleni ra le rhavini laha ku nga tshunguriwa Timbhoni to tlula 1 000 swin’we ni vanhu van’wana lava nga riki Timbhoni.

Exikarhi ka vanhu lava a va lava ku tshunguriwa a ku ri ni vanhwanyana vambirhi, lava havumbirhi bya vona a va tsemeke mavoko ya vona ya xinene. Mylène loyi a tirhaka hi ku tirhandzela erhavini u ri: “Ku fana ni vavabyi hinkwavo lava nga si nghenelaka vukati lava a va tsemeke swirho swo karhi emirini, a va karhatekile hileswaku swi nga ha endleka va nga tekiwi kumbe va nga vi ni mindyangu.” Hikwalaho Mylène u vulavurisane ni makwerhu wa xisati wa le Furwa loyi a a n’wi tiva, loyi a tsemekeke voko loko a ha ri ntsongo eka mhangu ya movha ivi a n’wi kombela leswaku a khutaza vanhwanyana lavambirhi lavantshwa. Hi ku tirhisa e-mail, makwerhu loyi wa xisati wa le Furwa u rhumele swifaniso swa yena a ri ni nuna wa yena swin’we ni vana va vona vambirhi vo saseka. Vavabyi lavambirhi lavantshwa lava tshunguriwaka va chavelelekile loko va swi vona, naswona sweswi va karhi va tolovelana ni xiyimo xa vona lexintshwa.

Vanhu lava poneke a va lava swakudya, swiambalo ni mirhi naswona a va lava tindlu hi xihatla. Timbhoni leti tirhaka hi ku tirhandzela ta le Haiti ni leti humaka ematikweni man’wana ti mpfampfarhute ti tlhela ti aka tindhawu leti tlulaka 1 700 to tshama eka tona swa xinkarhana leswaku mindyangu leyi nga Timbhoni leyi makaya ya yona a ma onhakile yi ta kota ku kuma ndhawu yo tumbela loko ku na mpfula nileswaku yi ta sirheleleka. Hi June, ntlawa lowu tirhaka ku phalala se a wu sungule ku aka Tiholo ta Mfumo ta xinkarhana naswona hi July valawuri va nyike mpfumelelo wo sungula wo pfumelela ku akiwa ka Tiholo ta Mfumo leti tiyeke.

KU TSHUNGURIWA EMIRINI, EKA NDLELA LEYI VA TITWAKA HA YONA NI HI TLHELO RA MOYA

Hi March dokodela la nga Mbhoni loyi a nga ni vutshila bya ku tshungula vanhu lava tshikileriweke hi khombo ro karhi, u hlangane ni vakulu va mavandlha ya 115 lama khumbiweke hi ku tsekatseka ka misava. Dokodela loyi u nyike vakulu swiringanyeto leswi tirhaka leswi va nga swi tirhisaka leswaku va pfuna swirho swa mavandlha lawa va nga eka wona hi tlhelo ra moya, leswi tshikileriweke hi khombo leri humeleleke. Endzhaku ka sweswo, dokodela loyi u hlangane hi byakwe ni vamakwerhu va xinuna ni va xisati lava tlulaka 100 lava a va lava ku khathaleriwa hi ndlela yo hlawuleka.

Endzhakunyana ka ku tsekatseka koloko ka misava, David Splane wa Huvo leyi Fumaka u ye eHaiti leswaku a ya chavelela vamakwerhu ni ku va khutaza. Makwerhu Splane loyi a kotaka ku vulavula Xifurwa, u nyikele nkulumo enhlengeletanweni ya xifundzha naswona u tlhele a hlangana ni ndyangu wa Bethele, varhumiwa ni valanguteri va swifundzha. Hinkwavo va swi tlangerile ku vona leswaku u va khathalela hi rirhandzu nileswaku Huvo leyi Fumaka yi va khathalela hi ndlela ya rirhandzu.

Ku nga khathariseki swiphiqo leswi a swi vonaka onge a swi nge hluriwi, Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki hi Xicreole xa le Haiti byi hetiwile, byi gandlisiwa byi tlhela byi rhumeriwa erhavini. Tibibele leti letintshwa ti fike ku sele tiawara ti nga ri tingani leswaku ti humesiwa entsombanweni wa muganga hi July. Eka swiendlakalo hinkwaswo swa 2010 leswi endlekeke hi xihatla, ku sukela eka matshalatshala yo sungula yo phalala ku ta fikela sweswi, vanhu hinkwavo lava katsekeke va swi vonile va tlhela va swi twa leswaku minkarhi hinkwayo Yehovha wa va kongomisa ni ku va seketela hi tindlela letikulu ni letitsongo. Minkarhi hinkwayo, mpfuno lowu lavekaka, swo famba ha swona swin’we ni vanhu va fike swin’we hi nkarhi lowu faneleke ni hi tindlela letinene swinene lerova a swi nge vuriwi leswaku a ko va ku kotlana ka swilo. Makwerhu un’wana wa xinuna loyi ku nga khale a ri murhumiwa u te: “A wu fanele u va kona laha u ta tivonela hi wexe leswaku a swi ri erivaleni leswaku Yehovha hi yena loyi a a kongomisa swilo.”

KU NYIKETERIWA KA MARHAVI KU DZUNISA XIKWEMBU

February 13, 2010, i siku leri nga rivalekiki eka Timbhoni ta Yehovha ta le Solomon Islands. Stephen Lett, la nga xirho xa Huvo leyi Fumaka, u nyikele nkulumo loko ku nyiketeriwa miako leyintshwa ya rhavi kwalaho. Exikarhi ka vanhu va 368 lava a va ri kona, a ku ri na Clement Fa’abasua, loyi a nga Mbhoni yo sungula eswihlaleni leswi. Hi January, vanhu lava tshamaka endhawini leyi nga le kusuhi ni rhavi leri lerintshwa va rhambiwile leswaku va ta valanga naswona ku valangisiwe vanhu va 273. Munhu un’wana loyi a valangisiweke loyi a nga mumpfampfarhuti u tsarile eka phepha-hungu leri dumeke ra le swihlaleni sweswo a ku: “Eka swilo hinkwaswo, miako leyi [ya rhavi] yi famba emahlweni. Lexi i xikombiso lexi nga landzeriwaka hi vanhu va laha Solomon Islands malunghana ni ndlela leyi ndhawu yi faneleke yi khomiwa ha yona ku nga khathariseki leswaku munhu u le xiyin’weni xa njhani. Ku nga ha vuriwa leswaku munhu loyi a yi mpfampfarhuteke, vanhu lava akeke swin’we ni vakongomisi va sweswi, va ake ndzalama leyi nga eparadeyisini.”

Hi Mugqivela April 3, 2010, ku ve ni nongonoko lowu nga rivariwiki wa ku nyiketeriwa ka rhavi ra le Estonia. Vanhu va 438 lava a va ri kona va wu tsakerile swinene nongonoko, lowu a wu katsa nkulumo yo nyiketela leyi nyikeriweke hi Christian Muntean, loyi a humaka erhavini ra le Greece. Muako lowu nga ni swithezi swimbirhi, lowu nga le ndhawini leyi vandzamaneke ni rhavi, wu xaviwe eka khampani ya kwalaho ya mati. Muako lowu, lowu cinciweke wu ni ndhawu yo rhekhodela rungula leri yingiseriwaka kunene ni tivhidiyo swin’we ni ndhawu yo khomela swikolo, swo tanihi Xikolo xa Bibele xa Vamakwerhu Lava Nga Tekangiki.

Rhavi ra le Latvia ku nga tiko leri akelaneke na Estonia ri tsakele nongonoko wo nyiketeriwa ka miako hi April 10, 2010. Endzhaku ka loko mahungu lamanene ma chumayeriwe ro sungula eLatvia hi 1918, ntirho wa hina wu kanetiwe swinene ku ringana makume ya malembe. Kambe sweswi, ntirho wo chumayela wu ya emahlweni le Latvia naswona vanhu va 248 lava humaka ematikweni ya kaye a va hlangane ni vamakwerhu va xinuna ni va xisati va kwalaho leswaku va ta yingisela Christian Muntean loko a nyikela nkulumo ya ku nyiketela.

Hi Mugqivela May 8, 2010, vanhu lava tlulaka 2 200 va tsakele nkulumo ya ku nyiketeriwa ka rhavi leyi nyikeriweke erhavini ra le Paraguay hi Gerrit Lösch wa Huvo leyi Fumaka. Ku akiwe ndhawu yo tshama eka yona leyi nga ni makamara ya 32 swin’we ni muako lowuntshwa wa tihofisi naswona muako lowu a wu ri kona wu lunghisiwile wu tlhela wu cinciwa. Ku engetela kwalaho, ehansi ka misava ku akiwe thangi ra mati leri rhwalaka mati lama ringanaka tilitara ta 40 000. Ku sukela eku sunguleni, valawuri va kwalaho va tsakisiwe swinene hi ntirho lowunene lowu endliweke hi vamakwerhu lava humaka ematikweni man’wana swin’we ni vatirhi va ku tirhandzela va kwalaho. Mutirhela-mfumo un’wana u vule leswaku ku ve ni swiphiqo swo tala loko vukhongeri byin’wana byi aka miako ya byona kambe u vule leswaku Timbhoni ta Yehovha ti ni ndhuma ya ku endla swilo hinkwaswo hi ndlela leyi faneleke. Hikwalaho, a swi kalanga swi tika ku kuma mpfumelelo wo aka miako ya rhavi.

Vamakwerhu va xinuna ni va xisati va kwalomu ka 500 lava humaka ematikweni ya 12 va hlanganile erhavini ra le Papua New Guinea, hi Mugqivela May 29, 2010, leswaku va ta yingisela nkulumo ya ku nyiketeriwa ka miako ya rhavi leyi nyikeriweke hi Winston Payne, loyi a humaka erhavini ra le Australia. Miako leyi kurisiweke ya rhavi yi katsa muako lowu nga ni swithezi swa mune, laha ku nga ni makamara yo tshama eka wona, kamara ro dyela eka rona, khixi ni ndhawu yo hlantswela eka yona; tihofisi swin’we ni Holo ya Mfumo; ni tihofisi ta vahundzuluxeri leti nga le ndhawini leyi pfulekeke. Vanhu lava a va ri kona a va katsa ntlawa wa Timbhoni lowu fambeke masiku ya tsevu etintshaveni leti nga ni maribye leswaku wu ta eka xiendlakalo lexi. Ntlawa lowu, a wu ambale swiambalo swa ndhavuko swa Orokaiva naswona wu amukele vanhu lava a va endzile hi ku va cinela ni ku va yimbelelela. Makwerhu un’wana wa xisati loyi ku nga khale a tirhela Xikwembu u vule ndlela leyi vo tala va titwaka ha yona a ri karhi a rila, a ku: “Namuntlha ndzi titwa onge se ndzi le Paradeyisini!”

‘HAMBETANI MI TSWALA MIHANDZU YO TALA’

A swi kanakanisi leswaku vun’we bya Timbhoni ta Yehovha byi hambeta byi dzunisa Xikwembu. Yesu u te: “Tatana u vangamisiwa hi sweswo, leswi mi hambetaka mi tswala mihandzu yo tala ni ku tikombisa mi ri vadyondzisiwa va mina.” (Yoh. 15:8) Hi ku katekisiwa hi Yehovha ni hi ku kongomisiwa hi ndlela ya yena ya rirhandzu, va ta endla matshalatshala yo ‘famba hi mukhuva lowu fanelaka eka Yehovha leswaku va n’wi tsakisa hi ku helela va ri karhi va veka mihandzu entirhweni wun’wana ni wun’wana lowunene ni ku kula eku tiveni ka Xikwembu hi ku kongoma, va endliwa lava nga ni matimba hi matimba hinkwawo hi ku ya hi matimba yakwe lama vangamaka leswaku va tiyisela hi ku helela ni ku va ni mbilu yo leha hi ntsako.’—Kol. 1:10, 11.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 8]

Natsue u tlhele a sungula ku dyondzeriwa Bibele

[Xifaniso lexi nga eka matluka 11]

Vamakwerhu lava hi endlelaka ndzavisiso va kambisisa rungula hi vurhon’wana

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Korea

[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]

Mexico

[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]

Afrika Dzonga

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Stephen Lett a ri eka wun’wana wa mintsombano ya matiko yo hambana-hambana eHawaii

[Xifaniso lexi nga eka tluka 22]

Dmitry Smyk

[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]

Evangelos Delis

[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]

Xitifiketi lexi humaka eka Ndzawulo ya Vululami

[Xifaniso lexi nga eka tluka 33]

Timbhoni leti kotaka ku tshungula vanhu ti fike hi xihatla endzhaku ka ku tsekatseka ka misava

[Xifaniso lexi nga eka tluka 33]

Timbhoni leti tirhaka hi ku tirhandzela ta le Haiti ni leti humaka ematikweni man’wana ti mpfampfarhute ti tlhela ti aka tindhawu leti tlulaka 1 700 to tshama eka tona swa xinkarhana

[Xifaniso lexi nga eka tluka 34]

“Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki” byi humesiwe hi Xicreole xa le Haiti

[Xifaniso lexi nga eka tluka 36]

Rhavi ra le Estonia leri kurisiweke

[Xifaniso lexi nga eka tluka 37]

Rhavi ra le Paraguay

[Swifaniso leswi nga eka tluka 37]

Winston Payne u nyikele nkulumo ya ku nyiketeriwa ka rhavi ra le Papua New Guinea