U Nga Susa Tintshava!
MAY 29, 1953, ri vikiwe ri ri ro sungula ku va munhu a yima emaninginingini ya ntshava yo leha ku tlurisa emisaveni—Mount Everest, 8 848 wa timitara ehenhla ka levhele ya lwandle. Hi ku seketeriwa hi vavanuna vo tlula 450, Edmund Hillary wa le New Zealand na Tenting Norgay, Mukhandziyi-nkulu wa tintshava wa le Nepalese, hi laha ku humelelaka va pone makhombo ya ayisi leyi rhetaka, gamboko leyi pfalaka mahlo, ni ku pfumaleka ka okisijeni ku fika ehenhla ka pakani ya vona leyi tlakukeke ya tikhilomitara to 8,8.
Ku khandziya emaninginingini ya tintshava to leha swinene entiyisweni i ntirho lowu xiyekaka. Hambi swi ri tano swi nge ringani ni leswi Yesu a swi hlamuseleke vadyondzisiwa va yena a ku: “Ndzi tiyisile ndzi ri ka n’wina, loko ripfumelo ra n’wina a ri ringana ni ndzoho ya murhi wa sinapi a mi ta byela ntshava leyi mi ku, ‘rhurhela lahaya’, naswona a yi ta famba; a mi nga ta tsandza hi nchumu.” Anakanya, hayi u khandziya kambe u susa ntshava!—Matewu 17:20, The Jerusalem Bible.
I yini lexi susumeteleke Yesu ku vula leswi eka vadyondzisiwa va yena ke? A va ha ku tsandzeka ku hanyisa jaha leri nga ni mademona. Yesu u kandziyise mhaka leyi va tsandzekeke ha yona: A va pfumala ripfumelo leri engetelekeke. (Matewu 17:14-20) U pimanise ripfumelo ni ndzoho ya murhi wa sinapi, xilo lexi a va xi toloverile swinene. Hambi yi ri exikarhi ka “letintsongo swinene,” ndzoho ya murhi wa sinapi endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani ta ku kula a yi ta va ximilana xo fana ni murhi. (Matewu 13:31, 32) Xisweswo, Yesu a a kandziyisa matimba lamakulu lama ripfumelo lerintsongo ri nga vaka na wona loko ri hlakuleriwa ni ku wundliwa kahle—leswi swi vonakaka swi nga koteki a swi ta koteka.
Kambe endzhaku ko kurisa ripfumelo ro tano, i tintshava ta njhani leti vadyondzisiwa va Yesu a va ta swi kota ku ti susa? Hi laha ntshava ya xiviri yi nga ha alaka, swihinga leswi fanaka ni ntshava swi nga sivela nhluvuko wa hina entirhweni wa Yehova. “Tintshava” teto ti nga ha va yini naswona hi nga ‘ti susisa’ ku yini?
Muapostola Pawulo i xikombiso xa Mukriste la langutaneke ni swihinga swo tala. Eka 2 Vakorinto 6:4-10 na 2 Vakorinto 11:23-28, u nga hlaya hi ku tokota ka yena ku pfumala, ku biwa, ku pfaleriwa ekhotsweni, ku tshoveka ka xikepe ni makhombo man’wana yo tala. Ku tlhandlekela eka swilo leswi, a ku ri na ‘mutwa lowuya wo fanekisela enyameni,’ kumbexana ku karhatiwa hi mahlo ya yena. (2 Vakorinto 12:7; Mintirho 14:15) Xana a a swi kotisa ku yini ku hlula mindzilakana yo tano leyi fanaka ni tintshava ivi a hetisisa ku rhandza ka Xikwembu ha yena hi laha ku humelelaka? “Ndzi nga endla hinkwaswo hi matimba ya Loyi a ndzi tiyisaka,” ku tsale Pawulo. Leswi a swi ri swa “leswaku matimba lamakulu lawa, lama tlulaka hinkwaswo, ma huma eka Xikwembu, a ma humi eka hina.” (Vafilipiya 4:13; 2 Vakorinto 4:7) Xisweswo, Pawulo a a ri ni ku tshemba loku heleleke ka vuswikoti bya Yehova bya ku n’wi tiyisa enkarhini wo nonon’hwa. A a ri na ripfumelo.
Ku Susa Tintshava Namuntlha
Xana i ku navela ka wena ku antswisa ntirho wa wena eka Yehova? Ku fana ni madzana ya magidi lama joyineke swivandla leswi andzaka swa vachumayeri va nkarhi hinkwawo (maphayona), na wena u nga ha xi vona xihatla xa nkarhi naswona u nga ha va u anakanya swinene hi ku ndlandlamuxa vutirheli bya wena. Loko swi ri tano, xana xihinga lexi vonekaka xi nga suseki lexi kuleke tanihi ntshava xi yime emahlweni ka wena? Hambi swi ri tano, xana u nga susa tintshava? Magidi ma swi endlile sweswo ematshalatshaleni yo antswisa ntirho wa vona eka Yehova. Hi leyi mintokoto ya vona yi nga ri yingani.
Makwerhu un’wana wa xisati lontshwa loyi a a ta heta exikolweni etlilasini ya yena ya le henhla a a navela ku phayona, kambe ku pfumaleka ka ntirho a ku ri ntshava ya yena. Wa hlamusela:
“Mianakanyo ya mina leyi hambukeke ni ku kanakana mayelana ni ku phayona ka mina ku ve xihinga lexi a ndzi fanele ku xi hlula. Tanihi leswi a ndzi karhateka swinene hi ku kuma ntirho emahlweni ko sungula ku phayona, a ndzi nga veki ntshembo wa mina lowu heleleke ni ku tiyiseka eka Yehova ni vuswikoti bya yena bya ku lunghiselela lava va rhangisaka vugandzeri bya yena. Ndzi hambete ndzi anakanya ndzi ku, ‘Xo sungula ndzi ta kuma ntirho, kutani ndzi ta nghenisa xikombelo xa mina xa vuphayona.’ A ndzi nga phayoni; entiyisweni a ndzi tlanga hi nkarhi wa nkoka swinene. Hambi swi ri tano, un’wana wa vakulu va bandlha u boxe leswaku loko ndzi yima nkarhi wo leha ku sungula ku phayona, mintirho ya ku tihanyisa ya nkarhi hinkwawo yi ta languteka yi antswa, tanihi leswi a ndzi nga ri na nchumu lexi ndzi sivelaka ku yi amukela.”
Xana u endle yini? “Ndzi khongele eka Yehova hi ku phindha-phindha leswaku moya wa yena lowo kwetsima wu lawula ni ku kongomisa magoza ni mianakanyo ya mina.” Endzhaku ko thwasa makwerhu loyi wa xisati u ve phayona leri pfunaka, ivi a nghenela vutirheli bya vuphayona bya nkarhi hinkwawo. Endzhakunyana ka sweswo, u kume ntirho wo tihanyisa lowu faneleke lowu pfumeleleke xiyimiso xa yena xa ku phayona.
Nkulu un’wana, loyi nsati wa yena a a ri entirhweni wa vuphayona naswona loyi a a ri ni vana vambirhi vo va kurisa, u vone leswaku a a fanele ku endla leswi engetelekeke ku tlula ntsena ku wundla ndyangu hi swa timali. Eka vaxiyi van’wana, swiyimo leswi a swi n’wi sivela ntirho wa vuphayona swi tikombe swi nga suseki, kambe a a navela ku ndlandlamuxa vutirheli bya yena. I yini lexi a xi fanele ku cinca?
U ri: “Ndzi ehleketa leswaku xihinga lexikulu lexi a ndzi fanele ku xi hlula entiyisweni a ku ri mina n’wini. Vutirheli bya nsimu a ku ri xin’wana lexi a ndzi xi tsakela nkarhi hinkwawo, naswona hi ku vulavula ni lava va nga evutirhelini bya nkarhi hinkwawo ni ku vona minkateko ya vona, ndzi kume moya wa vona lowunene lowu va wu kombiseke wu nyanyula swinene. A ndzi tivona ndzi ri evutirhelini bya nkarhi hinkwawo siku rin’wana. Xiphiqo xa ku anakanya ka mina a xi ri xa leswaku vuphayona byi ve nchumu lowu a ndzi anakanya hi wona ntsena. Kambe a ndzi nga si tshama ndzi tivekela siku leri ha rona ndzi nga lavaka leswaku pakani ya mina yi hetiseka.”
Endzhaku ko anakanyisisa hi xikhongelo, makwerhu loyi u sungule ku tirhela epakanini ya yena ya ntirho wa nkarhi hinkwawo. U ye eka mulanguteri wa yena entirhweni, a n’wi hlamusela swikongomelo swa yena, ivi a kombela ku pfumeleriwa ku tirha tiawara ti nga ri tingani vhiki na vhiki. Hi ku ya hi nawu wa khamphani, muxaka wa xiyimiso lexi a a xi lava a wu nga si tshama wu endliwa.
U ya emahlweni a ku: “Mulanguteri wa mina u gimete bulo hi ku vula leswaku swi nga ha endleka ndzi nga xi kumi xiyimiso lexi a ndzi xi kombela. A ndzi swi vone kahle leswaku loko xiboho a xi ri xa yena ntsena, nhlamulo a yi ta va e-e. Kutani ku amukeriwa a ku ta ta ntsena hi nseketelo wa Yehova. Vhiki ni hafu endzhakunyana, ku amukeriwa ka xiyimiso xa mina lexintshwa ku tisiwile ku huma exiyin’weni xa vulawuri. Endzhaku ko nkhensa mulanguteri wa mina, ndzi ye emovheni wa mina, ndzi hundza tindlu ti nga ri tingani, ndzi jikela etlhelweni, ivi ndzi phofula ku nkhensa ni ku tlangela ka mina eka Yehova. Ina, pakani ya mina ya ntirho wa nkarhi hinkwawo a yi ta va ya xiviri.”
Xana makwerhu wa xisati la tekiweke u “suse” ntshava ya yena hi ndlela yihi? Wa hlamusela: “Ndzi ni vana va mune ni nuna la nga pfumeriki. Loko ndzi sungule ku anakanya hi ku phayona, a ndzi ri na swihinga swo hlayanyana. Hi xikombiso, nuna wa mina a a nga tirhi swa nkarhinyana, tanihi leswi ntirho wa yena a wu ya hi tinguva kutani a ndzi tirha nkarhinyana ku pfuneta eka swikweleti. Kutani ndzi tibyele leswaku hambi leswi a ndzi ri na kona ku navela, a ndzi nga ta phayona hikwalaho ka swiyimo swa mina. Hambi swi ri tano, laha hi kona a ndzi fanele ku lulamisa ku anakanya ka mina. Ndzi xiye leswaku loko ndzo hambeta ndzi ehleketa leswaku a ndzi nge swi koti, ndzi nga ka ndzi nga endli matshalatshala yo ringeta. Xivutiso xa nkoka lexi landzeleke lexi a ndzi fanele ku xi hlamula a ku ri lexi, Ndzi ta wa kuma kwihi matimba yo phayona? Ndzi kume nhlamulo eka Vafilipiya 4:13. A ndzi khongelanga ntsena eka Yehova mayelana ni mhaka leyi kambe ndzi sungule ku titshega swinene hi yena. Nakambe ndzi teke magoza lamanene eku fikeleleni ka pakani ya mina hi ku lunghiselela xiyimiso lexinene ivi ndzi tsarisa tanihi phayona leri pfunaka. Hi ku famba ka nkarhi, Yehova u ye emahlweni a ndzi pfulela ndlela yo nghenela ntirho wa vuphayona. Nuna wa mina u swi kotile ku tlhelela entirhweni, kutani ndzi swi kotile ku hunguta ntirho wa mina wa nkarhinyana wu va siku rin’we hi vhiki. Ku nga ri khale endzhaku ka leswi, ndzi ve phayona ra nkarhi hinkwawo.”
Ku tlhandlekela, lunghelo ro va kona eXikolweni xa Ntirho wa Maphayona ri n’wi pfulekerile, leri ri tikombeke ri ri mpfuno lowukulu evutirhelini bya yena. “Ndzi tsakela ku byela un’wana ni un’wana loyi a anakanyaka hi vuphayona ku khongela eka Yehova ivi a swi veka emavokweni ya yena,” ku vula yena. “Kutani u endla matshalatshala, naswona u ta ku katekisa hikwalaho ko ringeta.”—Psalma 37:5.
Xana mintokoto leyi a yi ku pfuni ku vona ndlela leyi ha yona loko ripfumelo ri tirhisiwa ri nga pfunaka Mukriste ku hlula swihinga leswi fanaka ni tintshava? Xisweswo, loko ku ri ku navela ka wena ku phayona, kambisisa swiyimo swa wena. Vulavula ni van’wana lava phayonaka, kutani u dyondza eka mintokoto ya vona. Teka magoza lama pfunaka ku fikelela pakani ya wena. Naswona ku tlula hinkwaswo, khongela eka Yehova hi ku navela ka wena; kutani titshegi hi yena leswaku a katekisa matshalatshala ya wena. Ina, na wena u nga susa tintshava!