Dyondzo Ya Ndyangu Leyi Tisaka Ntsako

Bibele yi ri: “Hi ku tiv̌a, makamera ya yona ma tala, i rifuwo ra risima leri ṭakisaka.” (Swivuriso 24:4) Swilo leswi swa risima a swo va xuma lexi vonakaka ntsena kambe swi katsa rirhandzu ra ntiyiso, ku chava Xikwembu ni ripfumelo leri tiyeke. Timfanelo toleto hakunene ti vumba vutomi bya ndyangu lebyi fuweke. (Swivuriso 15:16, 17; 1 Petro 1:7) Kambe, leswaku hi swi kuma hi fanele hi nghenisa vutivi bya Xikwembu emindyangwini ya hina.

NHLOKO ya ndyangu yi ni vutihlamuleri byo nghenisa vutivi lebyi eka swirho swa ndyangu. (Deteronoma 6:6, 7; Vaefesa 5:25, 26; 6:4) Yin’wana ya tindlela letinene ngopfu yo endla leswi i ku endla dyondzo ya ndyangu ya nkarhi na nkarhi. Wa nga vona ndlela leyi swi nga tsakisaka ha yona eka lava nga kona loko dyondzo yi fambisiwa hi ndlela leyi dyondzisaka ni leyi tsakisaka! Kutani, a hi xiyeni swilo swin’wana swa nkoka swo fambisa dyondzo ya ndyangu leyi humelelaka.a

Dyondzo ya ndyangu yi humelela swinene loko yi endliwa nkarhi na nkarhi. Loko yi endliwa hi ndlela leyi nga hlelekangiki kumbe yi endliwa hi nkarhi wihi na wihi, a yi nge fambi hi mfanelo. Kutani u fanele u ‘veka nkarhi’ wa dyondzo. (Vaefesa 5:15-17) Ku kuma nkarhi lowu lulameleke hinkwavo ku nga va ntlhontlho. Nhloko yin’wana ya ndyangu yi ri: “A swi hi nonon’hwela ku endla dyondzo ya hina ya ndyangu nkarhi na nkarhi. Hi ringete minkarhi yo hambana-hambana ku kondza endzhakunyana hi kuma nkarhi wa nimadyambu, lowu wu hi lulameleke hinkwerhu. Sweswi dyondzo ya hina ya ndyangu yi va kona nkarhi na nkarhi.”

Loko u kala u wu kuma nkarhi lowu faneleke, tivonele leswaku u nga pfumeleli swikavanyeti swi kavanyeta dyondzo. Maria,b loyi sweswi a nga ni malembe ya 33 wa tsundzuka: “Loko vaendzi vo fika ha ha dyondza, Papa a a va kombela ku rindza ku kondza dyondzo yi hela. Naswona malunghana ni tinqingho, a a byela munhu loyi a beke riqingho leswaku u ta tlhela a n’wi bela rinqingho endzhakunyana.”

Hambiswiritano, leswi a swi vuli swona leswaku a ku nge pfumelelaniwi ni swiyimo. Swilo swa xihatla kumbe swilo leswi nga ha humelelaka swi nga rindzeriwanga swi nga ha va kona, kutani swi nga ha fanela ku nga dyondzi kumbe ku fambisa dyondzo hi siku rin’wana. (Eklesiasta 9:11) Kambe tivonele leswaku u nga pfumeleli xihi na xihi xa swilo leswi xi kavanyeta endlelo ra wena ra nkarhi na nkarhi.—Vafilipiya 3:16.

Xana dyondzo yi fanele yi teka nkarhi wo tanihi kwihi? Robert, loyi a kuriseke n’wana wa nhwanyana ni wa mufana hilaha ku humelelaka u ri: “Dyondzo ya hina hakanyingi a yi teka awara. Loko vana va ha ri vatsongo, hi ringete ku va endla va tsakela dyondzo hi nkarhi wa awara yoleyo hi ku kambisisa swilo swo hambana-hambana, swo tanihi tindzimana ti nga ri tingani exihlokweni lexi dyondziwaka xa Xihondzo xo Rindza, tindzimana leti hlawuriweke eBibeleni ni swiphemu swa tibuku tin’wana.” Maria wa tsundzuka: “Loko mina na vasesi wa mina ha ha ri vatsongo swinene, dyondzo ya hina a yi teka kwalomu ka 20 wa timinete kambirhi kumbe kanharhu hi vhiki. Loko hi ri karhi hi kula, dyondzo ya hina ya ndyangu ya vhiki na vhiki yi teke kwalomu ka awara.”

Xana Hi Fanele Hi Dyondza Yini?

Ku anakanyisisa hi xivutiso lexi loko un’wana ni un’wana se a rindzele leswaku ku dyondziwa swi ta vanga ku phirhweka ni ku lahlekeriwa hi nkarhi wa nkoka wo dyondza. Loko swi ri tano, vana a va nge vi na lexi va xi languteleke naswona va ta lahlekeriwa hi ku tsakela. Kutani hlawula ka ha ri emahlweni yin’wana ya tibuku ta Sosayiti leyi mi nga ta yi hlaya.

“Nandza la tshembekaka, wo tlhariha” u hi nyike tibuku to tala leti hi nga hlawulaka eka tona. (Matewu 24:45-47) Kumbexana u nga tirhisa buku leyi ndyangu wu nga si tshamaka wu yi dyondza. Naswona swi tsakisa swinene ku kambisisa swiphemu leswi hlawuriweke eka Insight on the Scriptures loko tivholumo leti ti ri kona hi ririmi ra wena! Hi xikombiso, mi nga ha pfuxeta xihloko lexi vulavulaka hi Xilalelo xa Hosi exikarhi ka vhiki ra le mahlweni ka Xitsundzuxo. Mindyangu yo tala ya swi tsakela ku lunghiselela Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza ya vhiki rero. Kambe swihloko leswin’wana swa Xihondzo xo Rindza na swona swi nyikela mhaka ya nkoka swinene ya dyondzo. Nhloko ya ndyangu, leyi tivaka swilaveko swa moya swa ndyangu wa yona, hi yona yi nga ni mfanelo yo hlawula tibuku leti faneleke ti dyondziwa.

Maria wa tsundzuka: “Minkarhi hinkwayo a hi dyondza buku leyi hlawuriweke ka ha ri emahlweni. Kambe loko ku tlakuka xivutiso kumbe ku va ni xiyimo xo karhi exikolweni, a hi cincela eka rungula leri vulavulaka ha xona.” Swiphiqo leswikulu, swo tanihi leswi vantshwa va langutanaka na swona exikolweni, ku gangisana, mintirho ya le ndzhaku ka xikolo ni swin’wana swo fana na sweswo swi va kona. Loko leswi swi humelela, hlawula swihloko kumbe tibuku leti vulavulaka hi xiphiqo lexi mi langutaneke na xona. Loko u vona rungula eka nkandziyiso lowu wa ha ku humaka wa Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! leri u nga tsakelaka ku vulavula ha rona ni ndyangu hi nkarhi wolowo, u nga kanakani ku hlela leswaku ku buriwa ha rona. Kavula, u fanele u tivisa swirho swa ndyangu hi ku cinca ka ha ri na nkarhi. Kambe tiyiseka leswaku ma tlhelela eka buku leyi hleriweke loko xiphiqo xi tlhantlhiwile.

Endla Leswaku Ku Va Ni Xiyimo Xo Rhula

Ku dyondza ku va loku humelelaka kahle ehansi ka swiyimo swo rhula. (Yakobo 3:18) Kutani, hlakulela xiyimo xa ku ntshunxeka kambe lexi xiximekaka. Nhloko yin’wana ya ndyangu le United States yi ri: “Hambi hi hlayela ekamareni ro tshama eka rona kumbe erikupakupeni, hi ringeta ku tshama ekusuhi na kusuhi ematshan’weni yo hangalaka ekamareni lerikulu. Eka hina, leswi swi hi endla hi va ni moya wo rhandzana.” Maria wa tsaka swinene loko a tsundzuka mhaka leyi: “Mina na vasesi wa mina a hi pfumeleriwa ku hlawula ndhawu endlwini leyi a hi ta khomela dyondzo eka yona vhiki rero. Leswi swi endle hi titwa hi ntshunxekile.” Tsundzuka leswaku rivoningo lerinene, ku tshama hi ndlela leyi hlelekeke ni swiyimo leswi tsakisaka ni ku nga hangalaki, hinkwaswo swi hoxa xandla leswaku ku va ni ku rhula. Ku va ni swakudya swo khomisa nyoka swa ndyangu endzhaku ka dyondzo swi tlhela swi pfuna ku endla madyambu ma tsakisa.

Mindyangu yin’wana yi tlhela yi hlawula ku katsa mindyangu yin’wana edyondzweni ya yona minkarhi yin’wana, yi endla dyondzo yi tsakisa swinene ni ku engetela ku hambana-hambana ka tinhlamulo. Loko lava ha riki vantshwa entiyisweni va rhambiwa leswaku va ta hlanganyela eka lunghiselelo leri, va nga vuyeriwa loko va vona nhloko ya ndyangu leyi nga ni ntokoto yi fambisa dyondzo ya ndyangu.

Endla Bibele Yi Hanya

Endla minkarhi yo dyondza ha yona yi hanya eka vana, kutani va ta wu langutela hi mahlo-ngati nkarhi wo dyondza. U nga endla leswi hi ku khutaza vana ku mpfampfarhuta swifaniso swa swiendlakalo swa le Bibeleni. Loko swi fanerile, pfumelela vana va tlanga swiendlakalo swa le Bibeleni ni tidrama. Eka vana lavatsongo a swi bohi ku namarhela eka endlelo ra swivutiso ni tinhlamulo. Ku hlaya kumbe ku hlamusela hi vanhu vo karhi va le Bibeleni i ndlela leyi tsakisaka yo nghenisa misinya ya milawu ya Xikwembu. Robert, la boxiweke eku sunguleni, wa tsundzuka: “Minkarhi yin’wana a hi hlaya tindzimana ta Bibele, hi cincana, hi averiwa ku hlaya swiphemu swa ‘marito’ yo hambana-hambana.” Vana va nga pfumeleriwa ku hlawula munhu loyi va lavaka ku n’wi encenyeta eku hlayeni.

Ku tirhisa mimepe ni tichati swi ta pfuna vana lava kuleke ku vona hi mahlo ya miehleketo tindhawu ni swivumbeko swa tiko laha swiendlakalo leswi ku vulavuriwaka ha swona a swi humelela kona. Kahle-kahle, hi ku anakanya kutsongo, dyondzo ya ndyangu yi nga endliwa yi hanya ni ku cinca-cinca. Kutani vana va ta navela Rito ra Xikwembu.—1 Petro 2:2, 3.

Pfuna Un’wana Ni Un’wana Leswaku A Hlanganyela

Leswaku vana va tsakela dyondzo, na vona va fanele va titwa va katseka. Hambiswiritano, ku endla leswaku vana va malembe yo hambana-hambana va hlanganyela ku nga va ntlhontlho. Kambe nsinya wa nawu wa Bibele wu ri: “Loyi a fambisaka van’wana, a a va fambise hi ku chivirika.” (Varhoma 12:8) Ku va la hisekaka swa pfuna, hikuva ku hiseka ku khutaza van’wana.

Ronald u katsa n’wana wa yena wa nhwanyana la nga ni ntlhanu wa malembe, ku nga Dina, hi ku n’wi hlayisa swihlokwana leswi nga emhakeni leyi hlayiwaka ni ku n’wi kombela leswaku a hlamusela swifaniso. Loko Xitsundzuxo xa rifu ra Kreste xi tshinela n’wexemu, u yise nyingiso eka swifaniso leswi fambisanaka na xona ebukwini leyi nge Nghwazi Leyi Tshameke Yi Hanya.c U ri: “Leswi swi n’wi pfune ku twisisa nkoka wa xiendlakalo lexi.”

Eka n’wana wa yena wa malembe ya khume hi vukhale, ku nga Misha, Ronald u endla swin’wana leswi engetelekeke. Ronald u ri: “Misha u endle nhluvuko ku fikela laha a nga twisisiki swifaniso leswi swi nga swona ntsena kambe ni nhlamuselo leyi swi nga na yona. Kutani loko hi hlaya buku leyi nge Nhlavutelo—Ku Chaputa Ka Yona Loku Hlamarisaka Ku Tshinele!,d hi yise nyingiso eka nhlamuselo ya swifaniso, leswi swi n’wi pfunile.”

Loko vana va ri karhi va ya emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi, va khutaze ku tirhisa mhaka leyi hlayiwaka hi ndlela leyi faneleke. Loko ku va ni swivutiso hi nkarhi wa dyondzo, va avele swiphemu swokarhi va ya endla ndzavisiso. Robert u endle sweswo loko n’wana wa yena Paul wa malembe ya 12 hi vukhale, a vutise hi ntlawa lowu wa ha ku vumbiwaka exikolweni lowu katsaka mintlango ya Dungeons na Dragons. Paul ni van’wana endyangwini va lave rungula ra kona hi ku tirhisa Watchtower Publications Index, ivi va ri kambisisa edyondzweni ya vona ya ndyangu. Robert u ri: “Hikokwalaho ka sweswo, Paul u hatle a swi twisisa leswaku ntlango lowu a wu nga va lulamelanga Vakreste.”

Robert u tlhele a va avela ku ya endla ndzavisiso minkarhi yin’wana. Nsati wa yena Nancy wa tsundzuka: “Loko hi endla nkambisiso wa vaapostola va Yesu, un’wana ni un’wana wa hina a averiwa ku kambisisa mhaka ya muapostola un’we vhiki rin’wana ni rin’wana. A a swi nyanyula swinene ku vona vana va humesa xiviko xa vona hi ku hiseka edyondzweni ya ndyangu!” Ku tiendlela ndzavisiso wa vona vini ni ku avelana rungula ra kona ni ndyangu swi pfuna vana ‘va kulela eka Yehovha.’—1 Samuwele 2:20, 21.

Ku vutisa swivutiso—mavonelo swin’we ni swivutiso leswi kongomisaka—na swona i ndlela leyinene yo katsa vana. Yesu, Mudyondzisi Lonkulu u vutise swivutiso swo lava ku vona langutelo ra munhu, swo tanihi lexi nge, “Xana u anakanya yini?” (Matewu 17:25) Maria wa tsundzuka: “Loko un’wana wa hina a ri na xivutiso, vatswari va hina a va nga hi hlamuli hi ku kongoma. Minkarhi hinkwayo a va hi vutisa swivutiso swo kongomisa, va hi pfuna ku anakanyisisa hi mhaka ya kona.”

Tiphofule—U Nga Khahli Kunene!

Dyondzo ya ndyangu yi tsakeriwa swinene loko hinkwavo lava nga kona va swi kota ku tiphofula handle ko chava ku hlekuriwa. Kambe tatana un’wana u ri, “ku vulavurisana lokunene hi nkarhi wa dyondzo ya ndyangu ka koteka ntsena loko tindlela to vulavurisana ti pfulekile minkarhi yin’wana. U nga tiendli la vulavulaka kahle hi nkarhi wa dyondzo ntsena.” Hi tindlela hinkwato, papalata marito ya vuphukuphuku lama tlhavaka, yo tanihi lama nge, ‘Hi sweswo ntsena leswi u nga swi vulaka? A ndzi ehleketa leswaku u ni swa nkoka swo swi vula’; ‘Sweswo u swi vulaka i vuphukuphuku’; ‘Xana u ehleketa yini? Wena wa ha ri n’wana hakunene.’ (Swivuriso 12:18) Vana ni musa ni tintswalo eka vana va wena. (Pisalema 103:13; Malakiya 3:17) Va tsakele, naswona u va seketela loko va ri karhi va lwela ku tirhisa leswi va swi dyondzaka.

Xiyimo xa dyondzo ya ndyangu xi fanele xi va lexi mianakanyo ya n’wana yi nga ta kota ku amukela ndzayo eka xona. Mutswari un’wana la humeleleke la nga ni vana va mune u ri: “Loko u sungula ku laya vana, va ta hlundzuka.” Eka xiyimo xo tano, rungula kumbexana a ri nge ngheni. Kutani papalata ku endla minkarhi yo dyondza yi va ya ku tshinya ni ku xupula. Loko swi laveka, swi endle endzhaku naswona eka yena a ri yexe.

Matshalatshala Ma Vuyerisa

Ku aka ndyangu lowu fuweke hi tlhelo ra moya swi lava nkarhi ni matshalatshala. Kambe mupisalema u ri: “V̌onani, v̌ana v̌a v̌anuna, i nḍaka ya Yehova! Mbanḍu wa khuri i hakelo.” (Pisalema 127:3) Naswona vatswari va byarhisiwe vutihlamuleri byo “kurisa [vana], hi ku va laya ni ku va dyondzisa ta Hosi.” (Vaefesa 6:4) Kutani hlakulela vutshila byo fambisa dyondzo ya ndyangu leyi humelelaka ni leyi tsakisaka. Endla hilaha u nga kotaka hakona ku nyikela “ntswamba lowu tengeke wa moya,” leswaku vana va wena va ta “kula [va] ya eku ponisiweni.”—1 Petro 2:2; Yohane 17:3.

[Tinhlamuselo ta le hansi]