Simama ku tshinela ka Jehova

1, 2. (a) Xana Satani i zamisa kuyini ku khohlisa vanhu? (b) Xini xi to hi vuna ku tshinela ka Nungungulu?

JEHOVA NUNGUNGULU i vangile vanhu na va hi ni xilaveko xa ku tshinela kakwe. Kanilezi, Satani i lava lezaku hi pimisa a ku fana na yena — hiku, Jehova a nga laveki wutomini ga hina. Lawo mawunwa lawa Satani a ma hangalasako kusukela loku a khohlisile Eva hi wona le sinwini ga Edeni. (Gen. 3:4-6) Kusukela kwalaho kala nyamutlha, a vanhu vo tala nguvu va ha wela xihoxweni lexi.

² Lexi xi tsakisako hi lezaku hina a hi faneli ku wela ntlhanwini wa Satani. “A hi kohlwi hi mano yakwe.” (2 Kor. 2:11) Satani i zama ku hi hambanisa na Jehova hi ku hi kucetela ku hlawula zilo za hava. Kanilezi, kota lezi a nzima leyi yi hunzileko yi zi kombileko, ha zi kota ku hlawula khwatsi a ntiro wa kutihanyisa, mihlakano, ni zilo lezi zi khumbako a ngango wa hina. A nzima leyi yi ta komba lezi a ku veka tekinolojiya, lihanyo, mali, ni matshanza wutshanwini ga zona zi to hi vunisa zona a ku ‘tshinela ka Nungungulu.’ — Jak. 4:8.

TEKINOLOJIYA

3. Kombisa lezi a tekinolojiya yi nga tiriseliswako zona ka za zi nene ni ka za kubiha.

³ Misaveni yontlhe, a vanhu vaya mahlweni hi ku tirisa makomputadori ni zilo zinwani za tshamela lego. Loku a zilo lezo zi tiriswa khwatsi zi ngava ni xivuno. Loku zi nga tiriswi khwatsi, zi nga hi hambanisa ni Dadani wa hina wa le tilweni. Ehleketa hi makomputadori. A revista legi u gonzako gi tsalilwe gi tlhela gi gandliwa hi makomputadori. A komputadori yi ngava xitiro xi nene xa ku kambisisa hi xona ni ku rumelelana mahungu, niku ka zikhati zinwani yi ngava ni mihlakano yi nene ya ku ti hungata hi yona. Kanilezi, za koteka ku hiva tikhumbi ta yona kambe. A vamahi va mabhinzu va tirisa mano kasi ku kholwisa vanhu lezaku va fanele kuva ni zilo za ziswa ka zontlhe. A jaha go kari gi nga babya hi ku lava a komputadori yo kari gi zile gi xavisa yiswa ya gona na gi fela ku kuma mali yo xava hi yona. A hi kuswara ka lezi a zi mahileko!

4. Zini lezi a muKristu wo kari a zi mahileko kasi a kota ku ti pimela mhakeni ya ku tirisa a komputadori?

⁴ I khombo ga hombe nguvu ku hunza lezo a tsika kuzwanana ka wena na Jehova kufa hi kota ya ku nga tirisi khwatsi kutani ku tirisa tekinolojiya u hunzisa mpimo. João,a a muKristu a nga kusuhani ni 30 wa malembe i ngalo: “Nza gi tiva ku a Biblia gi wula lezaku hi fanele ku xava xikhati kasi hi wona a zilo za moya. Kanilezi, a mhaka ya makomputadori, i yimpi ya hombe nguvu ka mina.” João i pileka na a tirisa Internet. I ngalo: “Laha nzi yako nzi karala, ziya zi nzi karatela nguvu a ku nyima ku bhula hi Internet kutani ku hlalela tividiyu to koma — niku a hi xontlhe xikhati ti nga tividiyu to hlazeka.” Kasi a zi kota ku ti tlhatlhisa ka zilo lezo zo biha, João i setile a komputadori yakwe lezaku yi timeka ha yoce ka xikhati lexi a faneleko ku ya etlela hi xona. — Gonza Va Le Efesusi 5:15, 16.

5, 6. (a) Wutihlamuleli muni legi a vapswali va nga nago hi vana vabye? (b) Zini lezi a vapswali va faneleko ku maha kasi a vana vabye vava ni vanghana va nene?

⁵ Vapswali, a ku na zigelo xa ku lanzelela a vana va nwina hi zambo ni zambo, kanilezi mu fanele ku wonelela lezi va yi tirisisako zona a komputadori. U nga va nyikeli wubhayini, mihlakanweni ya tihanyi, wungomeni ni ka vanhu vo biha lezi zi teleko nguvu ka Internet ntsena hi ku fela ku va tshama kule va nga mu colopeteli. Loku mu maha lezo, vona va ta alakanya lezaku, ‘Lezi mamani na papai va nga nzi beleteliko, a zi bihangi.’ Kota vapswali, i ntiro wa nwina a ku wonelela a vana va nwina — a ku patsa ni lava va nga tangeni yo rama — ka zontlhe zi nga wa ta va hambanisa na Jehova. Hambu a zihari za vikela vana va zona ka zivanza. Hi nga alakanya lezi a pswele ga urso gi nga wa ta maha loku gi wona wokari a lava ku daya vana va gona! — Ringanisa Hosea 13:8.

⁶ Vunani vana va nwina lezaku va kuma a vanghana va va nene xikari ka maKristu ma nga xikombiso xi nene, vaswa ni vahombe. Alakanya kambe lezaku a vana va wena va lava wena lezaku mu hlakana zinwe! Hikwalaho, ti nyike xikhati xa ku hleka, ku hlakana, ku tira, ni ku ‘tshinela zinwe ka Nungungulu.’b

LIHANYO

7. Hikuyini hina hontlhe hi lavako kuva ni lihanyo li nene?

⁷ “Mo yini ku vuka?” A magezu lawa hi ma zwako siku ni siku ma komba lezaku a vanhu vontlhe va le kuxanisekeni. Kota lezi a vapswali va hina vo sangula va tsikileko Satani a va hambanisa na Jehova, hontlheni hi tikhumbi ta mababyi. A mababyi ma tira kuranza ka Satani, hakuva loku hi babya, za hi karatela a ku tirela Jehova. Niku loku hifa, a ha ha zi koti ne ni kutsongwani. (Tis. 115:17) Hikwalaho, a zi hlamalisi loku hi maha zontlhe zi nga ntanwini wa hina kasi hi simama ni lihanyo li nene.c Tlhatakumbiri, za lisima a ku karatekela a lihanyo ni kutshamiseka ka vamakabye va hina.

8, 9. (a) Hi yihi ndlela ya ku nga karateki hi hunzeleta xungetano hi lihanyo la hina? (b) Hi wahi a mabhinzu ya ku ti karatela kuva vanhu vo tsaka?

⁸ Hambulezo, a hi faneli ku hunzeleta. A vokari va hiseka nguvu na va kuca vanwani lezaku vaga zakuga zo kari, va chumiwa kutani kunwa mimuri yo kari — a ku hunza lezi va hisekisako zona kuxumayeleni ka mahungu yo saseka ya Mufumo wa Nungungulu. Va nga maha lezo na va tsumba hi mbilu yontlhe lezaku vo vuna vanwani. Hambu zi hi tano, a hi faneli ku kuca vanwani laha Salawini ya Mufumo, migontsovanyanweni kutani ka mitlhangano yinwani ya wuKristu lezaku va xava mafura ni zilo zinwani za ku chuma mababyi kutani za ku ti sasekisa hi zona. Hikuyini?

⁹ Hakuva hi tlhangana kasi ku gonza zilo za moya ni ku engetela litsako la hina, wu nga mbhanzu wa moya wa ku basa wa Nungungulu. (Gal. 5:22) A ku kuca vanwani mitlhanganweni ya wuKristu lezaku va tirisa mimuri yo kari — kani va no ku kombela kani a va ku kombelangi — zi djikisa kupima ka hina ka zilo za moya zi tlhela zi va yivela litsako vanwani. (Rom. 14:17) A munhu i fanele ku ti mahela xiboho xakwe wutsumbu xungetano hi za lihanyo lakwe. Ahandle ka lezo, i hava a nga ni muri wa mababyi wontlhe. Hambu a dokodela wa hombe ka vontlhe wa babya, a khosahala, a gumesa afa. Niku, a ku karateka hi tlhela hi hunzeleta hi lihanyo la hina a zi engeteli masiku ya kuhanya ka hina. (Luka 12:25) Hi tlhelo ginwani, ‘a mbilu yi tsakileko i muri wu nene.’ — Mav. 17:22.

10. (a) Matshamela muni ma nga yo saseka mahlweni ka Jehova? (b) Hi rini laha hi tova ni lihanyo lo mbhelela?

¹⁰ Hi ku fanana, a zi bihangi a ku karatekela kucuwukeka ka hina. Kanilezi a hi faneli ku kulula hi nwatseka na hi zama ku fuvisa mikonyi ya kukhosahala. A mikonyi leyo yi ngava xikombiso xa kubuva, wudzunzo, ni wumbhuri ga le nzeni. Hi xikombiso, a Biblia gi ngalo: “A hloko ya wuvu xidlodlo xa wudzunzo, yi kumeka tindleleni ta kululama.” (Mav. 16:31) Lezo, hi lezi a hi wonisako zona Jehova, niku hinawu hi fanele ku ti karatela ku ti wonisa lezo. (Gonza 1 Pedro 3:3, 4.) Hikwalaho, xana zi wa tava wutlhari a ku veka mhangweni a wutomi ga wena hi ku mahiwa a operasawu kutani kunwa muri wo kari hi ku fela kusaseka ke? “A litsako la Jehova” hi lona li nga xibuka xa wumbhuri ga lisine legi gi tako hi le nzeni, kani hi ka tanga muni kani hi na ni lihanyo muni. (Neh. 8:10) Ntsena misaveni yiswa hi kona hi to kuma a lihanyo lo mbhelela ni wumbhuri go fana ni xihlangi. (Joba 33:25; Isa. 33:24) Na ha ha rinzela lezo, a hi kombiseni wutlhari ni kukholwa, lezi zi to hi vuna a ku tshama kusuhani na Jehova na hi kari hi maha zontlhe hi zi kotako ka xiyimo lexi hi nga ka xona nyamutlha. — 1 Tim. 4:8.

MALI

11. A mali yi ngava ntlhamu hi ndlela muni?

¹¹ A kuva ni mali a zi bihangi ge hambu ku maha mabhinzu yo tsumbeka. (Mutsh. 7:12; Luka 19:12, 13) Kanilezi, a “ku ranza mali,” handle ko kanakana zi hi hambanisa na Jehova. (1 Tim. 6:9, 10) A “kukaratekela a zilo za tiko” legi, ku nga ku karateka hi hunzeleta hi ku lava za kutihanyisa, zi nga hi tlimba hi tlhelo ga moya. A “kukhohlisa ka xuma,” ku nga ku ti kalavela hi alakanya lezaku a mali yi neha kutsaka ko mbhelela ni kutshamiseka, konawu ku nga hi tlimba hi tlhelo ga moya. (Mat. 13:22) Jesu i kombile ziku dlunya lezaku “a ku na munhu” loyi a zi kotako ku tirela khwatsi Nungungulu ni titshomba. — Mat. 6:24.

12. Hi yihi mitlhamu ya mali yi teleko nguvu nyamutlha, niku hi nga yi potsisa kuyini?

¹² Loku hi alakanya lezaku mali hi wona nchumu wa lisima nguvu hi nga wela khombyeni ga ku maha zakubiha. (Mav. 28:20) A zitsumbiso za ku hatlisa u ganya ni za ku kuma mali na u nga dzunukangi, zi kholwisile vanhu laha ka kuza va xava mathikithi ya tibedja. A vanwani va zile va ti nghenisela ka mabhinzu lawa va nga alakanya lezaku ma tava nyika mali hi xihatla va tlhela va kucetela vamakabye lomu bandleni lezaku loku vo ti nghenisela ka mabhinzu lawo, vonawu va nga kuma mali yo tala. Loku hi hi ni makangwa, hi nga tshuka hi ti nghenisela ka mabhinzu ma to hi gela mali ya hina yontlhe. U nga vumeli ku kalavelwa hi kota ya makangwa. Hikwalaho, tlhariha. Loku a bhinzu go kari gi wonekisa ku khwatsi gi nene nguvu laha ka kuza zi kanakanisa, a kutala ka zikhati a hi gi nene futsi.

13. A mawonela ya Jehova xungetano hi mali ma hambanisa kuyini ni lawa ya tiko?

¹³ Loku hi rangisa “mufumo wakwe, ni kululama kakwe,” Jehova i ta katekisa lezi hi mahako kasi ku ti hanyisa. (Mat. 6:33; Efe. 4:28) Jehova a nga lavi lezaku hi khudzehela mitlhanganweni hi ku tira yi nga chayi kutani ku hi tshama lomu Salawini ya Mufumo kuveni a maalakanyo ya hina ma lomu ka ku karatekela mali. Kanilezi, a votala tikweni legi va kholwa lezaku a ku ti tsitsirita na va lava mali hi zona zi to va nyika kutshamiseka ni ku hanya na va nga karateki hi za manziko. Va tlhela va kuca vana vabye lezaku vonawu va ti vekela mixuvo leyo. Jesu i kombile lezaku a maalakanyo lawo a ma nyawuli. (Gonzo Luka 12:15-21.) A mhaka leyi yi hi alakanyisa Gehazi loyi a nga alakanya lezaku a nga hlongolisela titshomba a tlhela ava ni kuzwanana ku nene na Jehova. — 2 Tih. 5:20-27.

14, 15. Hikuyini hi nga faneliko ku tsumba mali? Nyika xikombiso.

¹⁴ Ku bikiwa lezaku a magama yo kari ma rikhile lomu matini hi kuva ma khomile a njhanjhi yo binza nguvu zonake ma tsanzeka ku yi tlakula ni ku humesa zikamba. Xana a muKristu a nga tshuka a mahekelwa hi zo fana ni lezo? A dota go kari gi vitwako Alex gi tlhamusela lezi: “A tshamela ga mina nzi munhu a zi tivako ku tirisa khwatsi mali. Loku nzi tshuka nzi chulula a sabawu yo tala, nzi tekela ku hungula nzi yi tlhelisa.” Hambulezo, Alex i phasilwe hi ntlhamu wa ku lava ku kuma mali hi xihatla a ti nghenisela ka mabhinzu yo kari, na a alakanya lezaku i wa ta hatlisa a tsika ku tira kasi a sangula ku tira kota phayona. I lo sangula kuga xikhati xo tala na a gonza lezi a nga fanele ku mahisa zona bhinzu lego ni ndlela yo tirisa mali leyi a nga hi nayo. I lo teka zimalana lezi a nga hi nazo a tlhela a pemba yinwani na a alakanya lezaku i ta bhinzula nguvu. Wutshanwini ga ku bhinzula, i lo lahlekelwa. Alex i te ngalo: “Nzi lo ti karatela ku wuyisa mali ya mina. Nzi wa alakanya lezaku loku nzi nga tsukuli nzi ta tlhela nzi vuxa bhinzu ga mina.”

¹⁵ Hi tihweti to tala, Alex i wa nga zi koti ku alakanya zinwani ahandle ka bhinzu gakwe. Zi wa mu karatela ku veka kupima kakwe zilweni za moya, niku zi wa mu tsona ni wurongo. Kanilezi, a mali yakwe a ya ha wuyangi kambe. I lo mbheta ni leyi a nga khweketile a gumesa hi ku xavisa muti. I ngalo: “Nzi lo peta ngango wa mina hlomulweni wa hombe.” Kanilezi i gonzile mhaka ya lisima. I ngalo: “Makunu nza zi tiva lezaku ni wihi loyi a tsumbako tiko legi ga Satani i ta ti laya nguvu.” (Mav. 11:28) Kunene, a ku tsumba mali leyi hi nga khweketa, mabhinzu, ni wutlhari ga hina ga ku kuma timali tikweni legi, hi lisine ho veka kutsumba ka hina ka Satani, “a nungungulu wa misava leyi.” (2 Kor. 4:4; 1 Tim. 6:17) Kusukela kwalaho, Alex i lo olovisa wutomi gakwe “hi kota ya . . . ivangeli.” I wula lezaku a ku maha lezo zi mu nehele litsako yena wutsumbu ni ngango wakwe zi tlhela zi va tshineta ka Jehova. — Gonza Marku 10:29, 30.

MATSHANZA

16. Hi kwihi a kuhambana ka matshanza ya ma nene ni matshanza ya kubiha?

¹⁶ A ku tizwa matshanza hi zilo za zi nene a zi bihangi. Hi xikombiso, hi fanele ku tizwa matshanza hi kuva Timboni ta Jehova xontlhe xikhati. (Jer. 9:24) A ku tizwa kota vanhu va nga ni kupima za hi vuna ku maha ziboho zi nene zi tlhela zi hi vuna a ku nga ti chipisi, kanilezi hi hanya hi matshinya ya milayo. Hambulezo, a ku nyika nguvu lisima a mawonela ya hina ni lezi hi zi mahako zi nga hi hambanisa na Jehova. — Tis. 138:6; Rom. 12:3.

17, 18. (a) Nyika zikombiso za vanhu vo ti koramisa ni va matshanza va kumbukiwako lomu ka Biblia. (b) Zini lezi a makabye wo kari a mahileko kasi a matshanza ma nga mu hambanisi na Jehova?

¹⁷ A Biblia gi na ni zikombiso za vanhu va matshanza ni vanhu va kutikoramisa. Hosi Davida i lo ti koramisa a hlota wurangeli ga Jehova zonake Jehova a mu katekisa. (Tis. 131:1-3) Kanilezi Jehova i lo tsongahata Nebukadnezzare na Belxazzare, a tihosi ta matshanza. (Dan. 4:30-37; 5:22-30) Inyamutlha konawu, ka tshuka ku humelela zilo lezi zi ringako kutikoramisa ka hina. Raimundo, nanza ga wutireli ga 32 wa malembe, i lo rura aya ka bandla ginwani. Raimundo i bika lawa: “Nzi wa rinzela ku yimiswa kota dota zalezo nzi nga chikela, kanilezi ku lo hunza lembe na nzi nga se yimiswa.” Xana Raimundo i wa ta zangara, a alakanya lezaku a madota a ma cheli kota hi yena? I wa ta tsika kuya mitlhanganweni, a vumela lezaku a matshanza ma mu hambanisa na Jehova ni vanhu Vakwe? Wena ke, na u mahile yini?

¹⁸ Raimundo i ngalo: “Nzi lo lera zontlhe nzi nga zi kota ka mabhuku ya hina xungetano hi kuhlwela ka zilo zi rinzelwako.” (Mav. 13:12) I lo engeta aku: “Nzi lo sangula ku zi wona lezaku nzi wa fanele ku ti karatela kuva munhu wa lihlaza-mbilu ni wa kutikoramisa. Nzi wa fanele ku tsika Jehova a nzi gonzisa.” Raimundo i lo tsika ku tshama hi ku alakanya a wutsumbu gakwe a ti karatela ku tirela vanwani — laha bandleni ni le sinwini. Khalekhale i lo sangula ku fambisa zigonzo za Biblia zo hlaya lezi zi nga kombisa ku kula hi tlhelo ga moya. I ngalo: “A xikhati lexi nzi nga yimiswa kota dota, anzhako ka lembe ni khihlanya, nzi lo dzuka hakuva nzi wa nga zi rinzelangi. Nzi wa nga ha karateki hi zona hakuva makunu nzi wa ti buza hi wutireli ga mina.” — Gonza Tisimu 37:3, 4.

TSHAMA KUSUHANI NA JEHOVA!

19, 20. (a) Hi yihi ndlela ya ku nga tsiki mitiro ya hina ya siku ni siku yi hi hambanisa na Jehova? (b) Hi vamani lava va tshamileko kusuhani na Jehova lava hi faneleko ku va pimanyisa?

¹⁹ Zontlhe lezi hi gonzileko ka nzima leyi ni ka leyi yi hunzileko za laveka wutomini ga hina. Hi tizwa matshanza hi kuva malanza ya Jehova. A kuva ni litsako laha ngangweni ni kuva ni lihanyo li nene zinyikiwo za lisima nguvu zi tako hi ka Jehova. Ha zi tiva khwatsi lezaku a ntiro wa kutihanyisa ni mali zi hi vuna ku ti hlayisa. Ha zi tiva kambe lezaku a kutihungata ku nga tiyisa miri wa hina ni lezaku a tekinolojiya yi ngava ni xivuno. Kanilezi, a ku ti nyiketela ka zilo lezi hi xikhati lexi zi nga faneliko, ku hunzeleta, kutani hi ndlela leyi zi nga wa ta hi colopetela wukhozelini ga hina, zi nga hi hambanisa na Jehova.

²⁰ Kunene, Satani i xalala nguvu hi ku wona lezo na zi maheka. Hambulezo, wena ni ngango wa wena mu nga ti vikela ku wela ka khombo lego! (Mav. 22:3) Tshinela ka Jehova u tlhela u tshama kusuhani naye. Mhakeni leyi, hi na ni zikombiso zo tala lomu ka Biblia lezi hi nga gonzako ka zona. Enoki na Noa va “lo famba zinwe na Nungungulu.” (Gen. 5:22; 6:9) Mosi “i lo timisela aku khwatsi hi loku a mu wona loyi a nga woniwiko.” (Maheb. 11:27) Jesu i wa vuniwa hi Nungungulu hakuva xontlhe xikhati i wa maha lezi zi tsakisako a Dadani wakwe wa le tilweni. (Joh. 8:29) Pimanyisa zikombiso lezo. ‘Tsaka xikhati xontlhe. Khongelaungatsiki.Bonga Nungunguluzilwenizontlhe.’(1 Tes.5:16-18)Niku,u nga tsiki nchumu wu ku hambanisa na Jehova!