Tiya hlana — Jehova hi muvuni wa wena!

1, 2. Zikarato muni lezi lava va tirelako matiko-wundle va kumanako nazo loku va wuya kaya? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)

“NZI wa hi ni ntiro wu nene matiko-wundle niku nzi wa hola mali yo tala. Kanilezi, laha nzi nga sangula ku gonza a Biblia ni Timboni ta Jehova, nzi lo tiva lezaku nzi wa hi ni ntiro wa lisima nguvu — wa ku hlayisa ngango wa mina hi tlhelo ga moya, ku nga hi hi tlhelo ga nyama ntsena. Hikwalaho, nzi lo wuya kaya,” ku wula Eduardo.a — Efe. 6:4.

² Eduardo i lo tiva lezaku hi ku tlhela kaya a ya hanya ni ngango wakwe, i tsakisile Jehova. Kanilezi, a ku fana na Matilde a kumbukilweko ka nzima yi hunzileko, Eduardo i wa fanele ku sangulisa a ntiro wa hombe wa ku lulamisa a kuzwanana ka ngango. I yimisene kambe ni xikarato xa ku hlayisa sati wakwe ni vana tikweni gabye gi nga hiko na mitiro. I wa ta zi kumisa kuyini za kutihanyisa? Xana i wa ta rinzela ku nyikwa xivuno muni hi vamakabye laha bandleni ke?

KU AKETA WUMOYA NI WUTOMI GA NGANGO

3. Xana a kuvumaleka ka mupswali laha kaya ku va khumbisa kuyini vanana?

³ Eduardo i ngalo: “Nza zi wona lezaku a nzi chelangi kota hi vana va mina a xikhati lexi va nga lava nguvu a wurangeli ni liranzo la mina. Nzi wa nga hi kona laha kaya kasi ku va gonzela mahungu ya Biblia, ku khongela navo, ku va angarela, ni ku hlakana navo.” (Deut. 6:7) Ana, a nhanyana wakwe loyi wa nhonzo i ngalo: “Nzi wa nga xalali moyeni wa mina hi lezi papai a nga hi hava laha kaya. A xikhati lexi a nga wuya, hi wo mu tiva ntsena hi nghohe ni gezu. Hambu loku a nzi angarela, zi wa nga mahi ku khwatsi hi yena papai.”

4. Xana a kuvumaleka ka nuna laha kaya zi mu tsanzekisisa kuyini a ku tatisa a xipanze xakwe kota hloko ya ngango?

⁴ A xinwani kambe, a kuvumaleka ka papai laha kaya zi mu tsanzekisa a ku tatisa a xiavelo xakwe kota hloko ya ngango. Rute, a sati wa Eduardo, i tlhamusela lezi: “Nzi wa fanele ku maha mitiro yimbiri — nziva Mamani ni Papai — niku nzi zile nzi tolovela ku maha ziboho zo tala za ngango. A xikhati lexi Eduardo a nga wuya kaya, nzi wa fanele a ku gonza a kutikoramisa ka lisine ka muKristu. Hambu zalezi, nza hata na nzi ti alakanyisa lezaku a hi mina hloko ya ngango.” (Efe. 5:22, 23) Eduardo i engeta aku: “A vanhanyana va wa tolovele a kuya ka mamani wabye va ya kombela ku vumelelwa ku maha zokari. Kota vapswali, hi lo zi wona lezaku hi wa fanele ku bohana zilweni zontlhe, ni lezaku nzi wa fanele ku rangela ngango hi ndlela ya wuKristu.”

5. Xana a raru wo kari i sangulisile kuyini a ku lulamisa a phanja leyi yi nga vangilwe hi kuvumaleka kakwe, niku kuve ni wuyelo muni?

⁵ Eduardo i wa ti yimisele ku maha zontlhe kasi a aketa kuzwanana kakwe ni ngango wakwe ni ku wu tiyisa hi tlhelo ga moya. “A kungo ga mina ku wa hi ku gonzisa lisine ka vana va mina hi magezu ni ku maha — ku nga hi ku wula ntsena lezaku nza mu ranza Jehova kanilezi hi ku zi kombisa hi mitiro.” (1 Joh. 3:18) Xana Jehova i katekisile a mitiro ya Eduardo ya kukholwa? Ana wa hlamula aku: “A ku mu wona na a ti karatela kuva papai wa mu nene ni ku tshinela ka hina zive zi nene nguvu. A xikhati lexi hi nga mu wona na a kuma malungelo lomu bandleni, hi lo tizwa matshanza. A tiko gi wa zama ku hi hambanyisa na Jehova, kanilezi hi lo wona a vapswali va hina na va yisa kupima kabye ka lisine. Hikwalaho, hinawu hi lo ti karatela ku maha lezo. Papai i lo hi tsumbisa lezaku a nga ta ha tshuka a hi siya kambe, niku a nga hi siyangi futsi. Loku i wa no hi siya, kuzilava na nzi nga hi hlengeletanweni ya Jehova nyamutlha.”

VUMELA KU RWALA A NZHWALO WA WENA

6. I mhaka muni leyi a vapswali vo kari va nga yi gonza xikhatini xa yimpi?

⁶ A matshango yo kari ma komba lezaku xikhatini xa yimpi le Bálcãs, a vanana va Timboni ta Jehova lava va nga hanya tikweni lego va wa tsakile hambu lezi va nga hanya ka ziyimo zo nonoha. Hikuyini? Hakuva, a vapswali lava va nga kala va nga ha zikoti a kuya ntirweni va wa tshama laha kaya va gonza, va hlakana, ni ku bhula ni vana vabye. Hi xihi xigonzo xi nga ka mhaka leyi? A vanana va lava ku tshama ni vapswali vabye a ku hunza mali kutani maphasela. Hakunene, khwatsi hi lezi a mhaka ya Nungungulu yi zi wulako, a vanana va ta vuneka loku va kuma gonziselelo ni ku hlayisiwa hi vapswali. — Mav. 22:6.

7, 8. (a) Xihoxo muni lexi a vapswali vo kari va wuyileko kaya va xi mahako? (b) Xana a vapswali va nga va vunisa kuyini vana vabye lezaku va mbheta xiviti lexi va nga naxo timbilwini tabye?

⁷ Lexi xi nga tsakisiko hi lezaku a vapswali vo kari va wuyileko kaya, laha va zangarelwako kutani ku nyenyiwa hi vana vabye ve ngalo: “Hikuyini mu nga kombisiko kubonga ka zontlhe lezi nzi zi mahileko hi kota ya nwina ke?” Hambulezo, a xiviti lexi a vana vabye va nga naxo timbilwini tabye kuzilava xi vangiwa nguvunguvu hi lezi a vapswali va nga va siyile voce. Xini lexi a mupswali a nga xi mahako kasi ku holisa a xilonza lexi?

⁸ Kombela Jehova lezaku a ku vuna kuva ni kuzwisisa ko engeteleka xungetano hi ziro za ngango wa wena. Zonake, laha u bhulako ni ngango wa wena, vumela lezaku u na ni nanzu wa xikarato lexo. Loku u kombela kutsetselelwa na zi huma mbilwini zi nga vuna. A xikhati lexi a nuna kutani sati wa wena zinwe ni vana va wonako lezaku wa ti karatela ku lulamisa lezi zi nga onheka, va ta zi wona lezaku a wu va fayeliseli. Hi kutiyimisela ni lihlaza-mbilu, a ngango wa wena wu sangula ku ku ranza ni ku ku kombisa xichawo hi kutsongwani-kutsongwani.

‘HLAYISA A MAXAKA YA WENA’

9. Hikuyini a ku ‘hlayisa maxaka ya hina’ zi nga laviko lezaku hi tshamela ku hlongolisela titshomba?

⁹ Mupostoli Paule i lo laya lezaku loku a maKristu ma khosaheleko ma nga ha zi koti a ku ti hlayisa, a vana vabye ni vazukulu vabye va fanele ku “tlhelisela mulere a vapswali vabye.” Kanilezi Paule i lo engeta a kuca maKristu wontlhe lezaku ma eneliswa hi zilo za siku ni siku — zakuga, ni kuambala, ni ko tshama kona. Hi nga tshameli ku kulula hi nwatseka na hi lwela ku chukwatisa a mahanyela ya hina kutani ku hlengeletela mali ya za manziko. (Gonza 1 Timote 5:4, 8; 6:6-10.) Kasi ku ‘hlayisa maxaka yakwe,’ a muKristu a nga na xilaveko xa ku hlongolisela titshomba tikweni legi gi to hunza lokuloku. (1 Joh. 2:15-17) Hi nga tshuki hi tsika “kukhohlisa ka kufuma” kutani ‘kukarateka ka loku kuhanya’ zi tsanzekisa a ngango wa hina a ku ‘khomelela ka wutomi legi gi nga wutomi hi lisine’ misaveni yiswa ya kululama ya Nungungulu! — Mar. 4:19; Luka 21:34-36; 1 Tim. 6:19.

10. Hi nga gi kombisisa kuyini a wutlhari ga Nungungulu xungetano hi ku ti kokela mangava?

¹⁰ Jehova wa zi tiva lezaku hi lava mali yo kari. Kanilezi a mali a yi zi koti ku hi vikela ni ku hi hlayisa a ku fana ni lezi a wutlhari ga Nungungulu gi mahisako zona. (Mutsh. 7:12; Luka 12:15) A kutala ka zikhati, a vanhu va kanyisa a khombo ga ku ya tira matiko-wundle, ni lezaku a ku na xitiyisekiso xaku va ta kuma mali yo tala matikweni lawo. Hakunene, lezo zi neha khombo ga hombe. A vanhu vo tala va tirelako matiko-wundle va wuya ni mangava ya hombe. Wutshanwini ga ku tirela Nungungulu na va tlhatlhekile, va gumesa hi ku tirela lava va va pembileko mali. (Gonza Mavingu 22:7.) A mamahela ya wutlhari ku nga ti kokeli mangava.

11. Xana a ku ti gemela mali yo hanya hi yona zi vunisa kuyini mingango lezaku yi hungula kukarateka hi tlhelo ga timali?

¹¹ Eduardo i zi wonile lezaku kasi a xiboho xa ku tshama ni ngango wakwe xi tira, i wa fanele ku tirisa mali hi wutlhari. Yena ni sati wakwe va lo gema ntsengo wa mali va nga wa ta yi tirisa na va ti seketela ka zilaveko za nyama za lisine. Lisine lezaku a mali leyi va nga ti gemele ku hanya hi yona yi wa hi yi tsongwani nguvu a ku hunza leyi a ngango wabye wu nga tolovele ku hanya hi yona. Kanilezi vontlhe va lo tirisana va tlhela va nga tirisi mali ka zilo zi nga hiko za lisima.b Eduardo i ngalo: “Hi xikombiso, nzi lo humesa vanana va mina zikoleni zo gonza hi mali zonake nzi lavetela a zikola za zi nene za mufumo nzi va tsalelisa ka zona.” Yena ni ngango wakwe va wa khongelela lezaku a kuma ntiro wa kutihanyisa wu nga va colopeteliko ka zilo za moya. Xana Jehova i yi hlamulisile kuyini a mikhongelo yabye ke?

12, 13. Zini lezi a papai wo kari a nga zi maha kasi ku seketela ngango wakwe, niku xana Jehova i xi katekisisile kuyini a xiboho xakwe xa ku hanya wutomi go olova?

¹² Eduardo i wula lezi: “Ka malembe mambiri yo sangula, hi wo ti kakatlulela. A malana leyi nzi nga khweketile yi wa mbhela, a muholo wa mina wa wusiwana wu wa nga eneli ku xava ni ku hakhela zontlhe, niku nzi wa karele mirini. Kanilezi hi waya mitlhanganweni yontlhe ni kuya sinwini hontlheni.” Eduardo i lo cica maalakanyo yakwe a nga ha vumeli a ntiro lowu wu nga wa ta mu tsawukanyisa ni ngango ku ringana tihweti kutani malembe. I ngalo: “Wutshanwini ga lezo, nzi lo gonza ku maha mitiro yo tsalangana kasi ku loku a ntiro wo kari wu nga hi kona nzi tira lowu wunwani.”

¹³ Hi kota ya lezi Eduardo a nga fanele ku hakhela a mangava yakwe hi kutsongwani-kutsongwani, i wa fanele ku yisa kupima kakwe ka mali leyi a nga pembile. Kanilezi, i lo zi wona kota nchumu wu tsongwani kasi a hlengela ni ngango wakwe zilweni zontlhe, ku nga lezi Jehova a zi lavako ka vapswali. Eduardo i ngalo: “Ka xikhati lexi nzi kuma mali yi tsongwani nguvu a ku hunza leyi nzi nga hola matiko-wundle, kanilezi a hi se etlela ni ndlala. ‘A woko ga Jehova a gi komangi.’ Kunene, hi lo sangula ku phayona. Wona lezaku anzhako ka lezo, a zilo zi lo chukwata niku a ku kuma mali ya ku xava zakuga ni zilo zinwani za siku ni siku zi wa nga ha karati nguvu.” — Isa. 59:1.

NDLELA YO LWISANA NI LEZI ZI LAVIWAKO HI MAXAKA

14, 15. Xana a mingango yi nga yimisanisa kuyini ni xikarato xa ku rangisa a zilo za nyama ka lezi za moya, niku ku ngava ni mbhanzu muni loku hi namarela ka xikombiso xa yona xa xi nene?

¹⁴ Matikweni yo tala, a vanhu va tizwa na va kurumeteka ku nyika maxaka ni vanghana a mali ni zinyikiwo. Eduardo i tlhamusela lezi: “A ku nyika, zilo hi zi toloveleko kusukela wunwananeni niku za tsakisa.” Kanilezi i engeta aku: “Hambulezo ku na ni lipimo. Nzi tlhamusela a maxaka ya mina hi xichawo lezaku nzi ta ma nyika lezi nzi to zi kota kanilezi na nzi nga veki khombyeni a zilaveko ni mitiro ya moya ya ngango wa mina.”

¹⁵ A vatiri va matiko-wundle lava va wuyako kaya zinwe ni lava va alako ku siya mingango yabye va ya tira matiko-wundle a kutala ka zikhati va zangarelwa, ku tseketselwa, ni ku nga tsakelwi hi maxaka lawa ma rinzelako ku hlayisiwa hi vona. A vanwani vaza vaku a va na liranzo. (Mav. 19:6, 7) Ana, a nhanyana wa Eduardo, i wula lezi: “Hambulezo, a xikhati lexi hi alako ku fularela zilo za moya hi kota ya ku lava titshomba, a vokari xikari ka maxaka ya hina va gumesa va zi wona lezaku a wutomi ga hina ga wuKristu hakunene ga lisima. Kanilezi, xana va wa ta zi zwisisisa kuyini loku ku wo khwatsi ho vumela ku maha lezi va zi lavako ke?” — Wona kambe 1 Pedro 3:1, 2.

KOMBISA KUKHOLWA KA NUNGUNGULU

16. (a) Xana munhu ‘a nga ti kanganyisisa’ kuyini hi kupima ka hava? (Jak. 1:22) (b) Xana Jehova i katekisa ziboho muni?

¹⁶ Laha a nga chikela ka tiko go ganya na a nga hi na nuna wakwe ni vana, a makabye wo kari wa xisati i lo byela madota aku: “Hi mahile mizamo ya hombe lezaku nzita seno. Phela a nuna wa mina i zile a nyima ku tira kota dota. Hikwalaho, nzi alakanya lezaku Jehova i ta nzi katekisa nzi kuma ntiro.” Xontlhe xikhati Jehova i katekisa a ziboho zi seketelweko ka kukholwa ka yena, kanilezi, xana a nga xi katekisisa kuyini a xiboho lexi xi nga yelaniko ni kuranza kakwe, nguvunguvu loku xi lava lezaku a munhu a tsika malungelo yo basa ke? — Gonza Maheberu 11:6; 1 Johani 5:13-15.

17. Hikuyini hi faneleko ku hlota wurangeli ga Jehova na hi nga se maha ziboho, niku hi nga zi mahisa kuyini?

¹⁷ Hlota a wurangeli ga Jehova na u nga se maha ziboho. Khongela u kombela moya wakwe wa ku basa, wutlhari, ni wurangeli gakwe. (2 Tim. 1:7) Ti wutisi lezi: ‘Hi ka ziyimo muni nzi ti yimiseleko ku ingisa Jehova? Xana nzi ti yimisele ku mu ingisa hambu loku nzi xanisiwa ke?’ Loku zi hi tano, xana u ti yimisele ku mu ingisa hambu loku ku hi lezaku u fanele ku hanya hi mali yi tsongwani? (Luka 14:33) Kombela wusungukati ga Mitsalo ka madota u tlhela u kombisa kukholwa ka wena ni kutsumba ka xitsumbiso xa Jehova xa ku ku vuna hi ku lanzela wusungukati gakwe. A madota ma nga ta ku mahela ziboho, kanilezi ma nga ku vuna ku maha ziboho lezi zi to ku yisa litsakweni la simasima. — 2 Kor. 1:24.

18. Himani a nga ni ntiro wa ku hlayisa ngango, kanilezi ziyimo muni lezi zi nga ha va vululelako ndlela vanwani ya lezaku va nyika xivuno?

¹⁸ Jehova i rwexa a hloko ya ngango a “nzhwalo” wa siku ni siku wa ku seketela ngango. Ngha hi va dzunza ni ku va khongelela lava va tatisako a xiavelo lexi na va nga siyi a munghana wabye wa wukati kutani vana, hambu lezi va kurumetwako ku maha lezo. A ziyimo lezi zi humelelako hi xitshuketi, zo kota makhombo kutani timhango, zi hi vululela ndlela ya ku kombisa liranzo la lisine la wuKristu ka munwe ni munwani. (Gal. 6:2, 5; 1 Ped. 3:8) Xana u nga humesa mali kasi ku vuna loyi a vumalako kutani ku vuna muKristu-kuloni lezaku a kuma ntiro xipanzeni xa nwina? Loku zi hi tano, u nga hungula a kucetelo lowu a kumanako nawo wa lezaku a siya ngango kasi ku ya tira matiko-wundle. — Mav. 3:27, 28; 1 Joh. 3:17.

U NGA RIVALI LEZAKU JEHOVA HI MUVUNI WA WENA!

19, 20. Hikuyini a maKristu ma tsakako hi ku tiva lezaku Jehova i ta ma vuna?

¹⁹ A Biblia ga hi khongotela giku: “Ngha na mahanyela ya nwina ma ngavi ya ku ranza mali; eneliswani hi lezi mu nga nazo; hakuva Nungungulu i ngalo: Cima nzi nga ta ku tsika, hambu ku ku siya. Hikwalaho hi nga wula na hi tiyile-hlana, hiku: A Hosi hi muvuni wa mina, nzi nga ta chava; a vanhu va nga nzi mahela yini ke?” (Maheb. 13:5, 6) Hi nga ma tirisisa kuyini a magezu lawa?

²⁰ A dota go kari gi hanyako ka tiko go ganya gi ngalo: “A kutala ka zikhati, a vanhu va wulawula hi litsako leli a Timboni ta Jehova ti nga nalo. Va zi wona kambe lezaku hambu a Timboni leti ta zisiwana xontlhe xikhati ti boha khwatsi ti tlhela ti wonekisa ku khwatsi ti chukwana a ku hunza vanwani.” Lezo zi yelana ni xitsumbiso lexi Jesu a nga nyika lava va rangisako Mufumo wutomini gabye. (Mat. 6:28-30, 33) Kunene, Jehova, a Dadani wa nwina wa le tilweni, wa mu ranza niku i mu xuvela za zi nene, nwina ni vana va nwina. “A mahlo ya Jehova ma languta misaveni yontlhe a ku tiyisa lava va nga vakwe hi timbilu tabye tontlhe.” (2 Kro. 16:9) I hi nyika milayo yakwe — a ku patsa ni leyi yi wulawulako hi wutomi ga ngango ni zilaveko za nyama — kasi hi vuneka. A xikhati lexi hi yi lanzelako, hi komba lezaku ha mu ranza ni ku mu tsumba. “A ku mu ranza Nungungulu hi ku hlayisa milayo yakwe; ni milayo yakwe a yi karati.” — 1 Joh. 5:3.

21, 22. Hikuyini u ti yimiseleko ku tsumba Jehova ke?

²¹ Eduardo i wula lezi: “Nza zi tiva lezaku a xikhati lexi nzi nga xi mbheta na nzi hi kule ni sati ni vana va mina xi luzile, kanilezi a nzi tshameli ku alakanya lezi zi nga lahleka. A kutala ka vanghana va mina va kale va ganyile kanilezi a va na litsako. A mingango yabye yi wele zikaratweni za hombe. Kanilezi, a ngango wa hina wu na ni litsako la hombe! Niku nza hlamala nguvu hi ku wona lezi a vamakabye vanwani tikweni legi, hambu lezi va nga zisiwana va simamisako zona ku rangisa a zilo za moya wutomini gabye. Hina hontlhe ha ku wona a kutatiseka ka xitsumbiso xa Jesu.” — Gonza Mateu 6:33.

²² Tiya hlana! Hlawula ku ingisa Jehova ni ku mu tsumba. Ngha a liranzo la wena ha Nungungulu, nuna kutani sati wa wena, ni vana va wena li ku kuca a ku tatisa xiavelo xa wena xa moya ka ngango wa wena. Kota mbhanzu wa lezo, u ta zi wona ha wece lezaku ‘Jehova hi muvuni wa wena.’