Xana wa tsaka hi lezi Jehova a ku wonako?

1, 2. Xana a ku woniwa hi Jehova zi hambanisa kuyini ni ku woniwa hi michini ya kuwonelela?

MATIKWENI yo tala, a wuhosi giya mahlweni hi ku tirisa michini ya kuwonelela kasi gi kota ku wona lezi a mimova yi fambisako zona ni ku susa mifota ya timhango leti ti mahekako. Loku a michini yi kala yi susa a mufota wa muchembeli a mahileko mhango a tsutsuma, a mifota leyo yi susilweko yi nga vuna maphoyisa a ku hlota ni ku khoma a muchembeli loye a mahileko mhango a tsutsuma. Hakunene, hi kota ya matihlo lawa ya xilungu, a vanhu za va karatela nguvu a ku pona ku tsayisiwa hi kota ya zimaho zabye.

² Hambulezo, xana a kutiriswa ka michini leyi yo wonelela yi hangalakileko matlhelweni wontlhe i ndlela yo kari ya ku hi alakanyisa Jehova, a Dadani wa hina wa liranzo ke? A Biblia gi ngalo a mahlo yakwe “ma wona matshamu wontlhe.” (Mav. 15:3) Xana a magezu lawa ma wula lezaku i tshama hi ku hi gada ni ka xihi hi xi mahako? Xana Nungungulu i hi cuwukisela ntsena ku fela ku hi tsayisa loku hi hambunyeta milayo yakwe? (Jer. 16:17; Maheb. 4:13) Ne ni kutsongwani! A xa hombe xi mahako Jehova a hi cuwuka hi lezaku wa ranza a munwe ni munwani wa hina niku i lava lezaku hi tshameka. — 1 Ped. 3:12.

3. Hi zihi a ntlhanu wa zipanze zi kombako kukhatala ka Nungungulu, lezi hi to wulawula hi zona?

³ Xini xi to hi vuna a ku engetela a litsako la hina hi ku tiva lezaku Nungungulu wa hi cuwuka hi lezi a hi ranzako? A hi wulawuleni hi lezi a mahisako zona. I maha lezo (1) hi ku hi tlharihisa a xikhati lexi hi byekelelako ka za kubiha, (2) hi ku hi luleka loku hi hambuka, (3) hi ku hi rangela hi matshinya ya milayo ma nga Mhakeni yakwe, (4) hi ku hi vuna a xikhati lexi hi kumanako ni minzhingo yo tsalangana, ni (5) hi ku hi chachazela a xikhati lexi a wonako za zi nene ka hina.

JEHOVA WA HI TLHARIHISA

4. Xana Jehova i wa lava yini a xikhati lexi a nga tlharihisa Kana aku a xionho xi “xiyelele nyangweni”?

⁴ A xo ranga, a hi wulawuleni hi lezi Nungungulu a hi tlharihisisako zona a xikhati lexi hi byekelelako ka zakubiha. (1 Kro. 28:9) Kasi hi nyika lisima a kukhatala loku ka Nungungulu, a hi woneni lezi a nga tirisanisa zona na Kana, loyi a nga “zangara nguvu” a xikhati lexi a nga kala ku amukelwa hi Nungungulu. (Gonza Genesisi 4:3-7.) Jehova i lo khongotela Kana lezaku a maha za zi nene. Jehova i lo mu tlharihisa aku loku a nga mahi lezo, “a xionho xi xiyelele nyangweni.” Nungungulu i lo mu wutisa aku: ‘Xana u ta xi fumela ke?’ I wa lava lezaku Kana a ingisa xitlharihiso kasi a tlhelela ka za zi nene. Loku a xalalisa Nungungulu i wa tava ni kuzwanana ku nene zinwe naye.

5. Jehova i hi tlharihisisa kuyini xungetano hi kubyekelela ku nga hlazekangiko loku hi nga ha vako nako?

⁵ Ahati hina nyamutlha ke? A mahlo ya Jehova ma yi wona mbilu ya hina; a hi na ndlela ya ku mu fihlela a mixuvo ya timbilu ta hina. A Dadani wa hina wa liranzo i lava lezaku hi famba tindleleni ta kululama; hambulezo, a nga hi kurumeti ku cica ndlela leyi hi nga ka yona. Hi ku tirisa a Mhaka yakwe ku nga Biblia, wa hi tlharihisa a xikhati lexi hi kongomako tlhelweni ga hava. Hi ndlela muni? Kugonzeni ka hina ka Biblia ka siku ni siku, hi tala ku lera mahungu lawa ma hi vunako ku hlula a kubyekelela ka kubiha ni mixuvo yi nga hlazekangiko. Tlhatakumbiri, a mabhuku ya hina ma seketelweko ka Biblia ma nga hi komba ndlela ya kulwa ni xikarato lexi kuzilava xi hi weleko ni ndlela ya ku xi hlula. Ku nga hi lezo ntsena, mitlhanganweni ya hina ya bandla, hontlheni hi amukela wusungukati legi gi chikelako hi xikhati xi nene!

6, 7. (a) Hikuyini ku nga wuliwako lezaku a zitiro lezi zi longiselelwako a vanhu va timiliyoni xikombiso xa lezaku Nungungulu wa ku ranza ke? (b) U nga vunekisa kuyini hi kukhatala ka Jehova ka liranzo?

⁶ A zitlharihiso lezo zontlhe hakunene xikombiso xa lezaku Jehova i hi cuwuka hi lezi a ranzako a munwe ni munwani wa hina. Hakunene, a timhaka ta Biblia ti tsalilwe ku ringana mazana ya malembe, a mabhuku ma longiselwako hi hlengeletano ya Nungungulu ma tsalelwa vanhu va timiliyoni, niku a wusungukati gi nyikwako mitlhanganweni gi mahelwe ku vuna bandla gontlhe. Hambulezo, ka zontlhe lezi, Jehova i yisile kupima ka wena Mhakeni yakwe kasi u lulamisa a kubyekelela ka wena. Hikwalaho, hi nga wula lezaku lexi xikombiso xa lezaku Jehova wa ku ranza.

⁷ Kasi hi vuneka hi zitlharihiso za Nungungulu, a kuranga hi fanele ku tiva lezaku wa hi khatalela hakunene. Anzhako ka lezo, hi fanele ku vumela lezi a Mhaka yakwe yi hi byelako, hi ti karatela ku fuvisa a maalakanyo wontlhe ma nga tsakisiko Nungungulu. (Gonza Isaya 55:6, 7.) Loku hi ingisa a zitlharihiso lezi hi nyikiwako, hi ta potsa a zikarato zinyingi. Hambulezo, hi nga ehleketa hi loku hi wo hluliwa hi kubyekelela ka hina ka kubiha. Makunu, xivuno muni lexi a Dadani wa liranzo a hi nyikako?

A DADANI WA HINA WO KHATALA WA HI LULEKA

8, 9. Xana a wusungukati legi Jehova a gi nyikako hi ku tirisa malanza yakwe gi kombisisa kuyini a kueta ka liranzo lakwe? Kombisa.

⁸ Ha tekela ku zi wona lezaku Jehova wa hi khatalela nguvunguvu a xikhati lexi hi lulekiwako. (Gonza Maheberu 12:5, 6.) Lisine lezaku a zi nanzihi a ku lulekiwa kutani ku layiwa. (Maheb. 12:11) Hambulezo, ehleketa hi lezi loyi a nyikako wusungukati a faneleko ku zi alakanyela. I fanele kuva ni mahlo ya ku wona lezaku lezi hi mahako zi nga onha a kuzwanana ka hina na Jehova Nungungulu. I fanele ku chela kota hi kutizwa ka hina, niku i fanele ku ti yimisela ku xava xikhati ni ntamu lowu wu lavekako kasi a hi komba hi ku tirisa Biblia a ndlela ya ku cica mahanyela ya hina kasi ma tsakisa Nungungulu. Zi la su dlunya lezaku Jehova, a Xibuka xa wusungukati lego, yenawu wa kombisa kukhatala ka hombe.

⁹ A hi wulawuleni hi xikombiso xa lezi lava va nyikako wusungukati va nga ku pimanyisisako zona a kukhatala ka Nungungulu. Na a nga seva Mboni, makabye wo kari wa xinuna i wa hlalela zithombe za masango hi kukhanzakanya kanilezi i lo hlula mukhuwo lowo. Hambulezo, a kubyekelela kakwe ka kale ku wa ha hi kona mbilwini yakwe, khwatsi makhala ya nzilo ma nge khwatsi ma no timeka. A xikhati lexi a nga kuma a selulari ya yiswa, a mukhuwo wakwe wa kubiha wu lo vutsuka. (Jak. 1:14, 15) I lo tirisa selulari leyo kasi ku nghena ka masaite ya Internet ma kombisako zithombe za masango. Ka siku go kari, na a nyika wukustumunyu hi telefone, i lo lombisa a selulari yakwe ka dota kasi gi cuwukisa a makhero yo kari. Laha a dota gi nga sangula ku tirisa a telefone ku lo vululeka masaite ma nga hlazekangiko. Lezo zi lova makatekwa ka makabye wa hina a nga hi khombyeni hi tlhelo ga moya. Zalezo i lo nyikwa wusungukati hi xikhati xi faneleko, a susa xivuno hi kukawukiwa loko, niku hi kugumesa, i lo hlula a kubyekelela kakwe ka kubiha. A ho ku mu bonga a Dadani wa hina wa le tilweni wa liranzo, loyi a wonako hambu ni zionho za hina hi zi mahako kufihlaleni ni ku hi kawuka na hi nga seya kule!

HA VUNEKA HI KU TIRISA A MATSHINYA YA MILAYO YA BIBLIA

10, 11. (a) Xana u nga hlota wurangeli ga Nungungulu hi ndlela muni? (b) Xana a ngango wo kari wu gi wonisile kuyini a wutlhari ga ku lanzela wurangeli ga Jehova ke?

¹⁰ A muyimbeleli wa tisimu i lo yimbelela ka Jehova aku: “U ta nzi rangela hi wusungukati ga wena.” (Tis. 73:24) Ni xihi xikhati hi lavako wurangeli, hi nga “ingisa” Jehova hi ku funungula Mhaka yakwe kasi hi tiva a mawonela yakwe. A ku hanya hi matshinya ya milayo ya Biblia a zi hi vuni ntsena hi tlhelo ga moya kanilezi ka zikhati zo kari, za hi vuna ku tatisa zilaveko za hina za nyama. — Mav. 3:6.

¹¹ A xikombiso xa lezi Jehova a rangelisako zona vokari xi nga woniwa ka tshango ga murimi a hanyako ka simu go lugara zitsungeni za Masbate le Filipinas. Yena ni sati wakwe va wa hi maphayona ya xikhati xontlhe na va wundla ngango wa hombe. Ka siku go kari va lo dzuka hi ku tivisiwa hi nwinyi wa simu lezaku va fanele ku huma sinwini lego. Hi xigelo muni? Va wa lumbetilwe lezaku a hi vahanyi vo tsumbeka. Hambu lezi a makabye wa hina a nga karateka hi ku nga tivi ku i ta hanya kwihi ni ngango wakwe, i te ngalo: “Jehova i ta hi nyika ko tshama. Xontlhe xikhati wa hi khatalela ka lezi hi zi lavako, hambu loku ko humelela yini.” A kutsumba ka makabye loyi ka Jehova ku wa tiyile. Anzhako ka masiku yo kari, a ngango lowu wu te hefu a xikhati lexi wu nga tiva lezaku wu wa nga ta suka sinwini lego. Xini xi nga humelele? A nwinyi wa simu i wa wonile lezaku hambu lezi va nga lumbetilwe, a ngango lowo wa Timboni, wu hanyako hi matshinya ya milayo ya Biblia, vanhu va xichawo ni vo rula. Lezo zi lo hlamalisa nguvu a nwinyi wa simu laha ka kuza a nga va vumeleli ku tshama ntsena kanilezi i lo tlhela a va nyika ni xinwani xipanze lezaku va rima. (Gonza 1 Pedro 2:12.) Hakunene, Jehova wa hi rangela hi Mhaka yakwe kasi ku hi vuna kulwa ni ziyimo zo nonoha wutomini ga hina.

MUNGHANA LOYI A HI VUNAKO KU TIMISELA MINZHINGO

12, 13. Ka ziyimo muni lezi a vokari va nga ha ti wutisako lezaku xana Nungungulu wa ku wona a kuxaniseka kabye hakunene?

¹² Hambulezo, ka zikhati zo kari a xiyimo xo nonoha xi nga ha simama. Kuzilava, hi nga ha lwisana ni mababyi ya hombe, ku kanetwa hi maxaka ya laha kusuhani ku nga gumesiko, kutani ku tshamela ku xanisiwa. A xikarato xinwani xo bayisa ku xi timisela ku nga zwanani ni makabye wo kari laha bandleni hi kota ya kuhambana ka mawonela.

¹³ Hi xikombiso, u nga ha bayiseka hi kota ya magezu yo kari u nga byeliwa u alakanyako ku ma tlhava. Kuzilava u nga haku: ‘Lezi a zi faneli ku humelela lomu hlengeletanweni ya Nungungulu!’ Hambulezo, a makabye loyi a ku byelileko magezu lawo i kuma malungelo lomu bandleni a tlhela a wonekisa ku khwatsi wa ranziwa hi votala. U nga haku: ‘Zi kotekisa kuyini ke? Xana Jehova wa zi wona? I ta zi tsikisa zalezi?’ — Tis. 13:1, 2; Hab. 1:2, 3.

14. Xi ngava xihi a xinwe xa zigelo za lezaku Nungungulu a nga ngheneleli mhaka kasi ku lulamisa zikarato za hina?

¹⁴ Jehova a nga hava ni xigelo xo zwala xa kuva a nga ngheneli a mhaka leyo. Hi xikombiso, a xikhati lexi wena u alakanyako lezaku loyi munwani hi yena a nga ni nanzu wa hombe, kuzilava Nungungulu a nga zi wonisi lezo. Hi ka mawonela yakwe, za koteka ku ngha ku hi wena u nga xihoxweni a ku hunza lezi u zi alakanyako. A magezu lawa u alakanyako lezaku njo tlhava, hi lisine, za koteka ku ngha ma hi wusungukati gi nene legi u faneleko ku chela kota ka gona. Ka matimu ya kuhanya kakwe, Makabye Karl Klein, loyi a tirileko ka Hubye yi Fumako, i wulile lezaku ka siku go kari, i lo kawukiwa hi kukongoma hi Makabye J. F. Rutherford. Hi nzhako ka xikhati, Makabye Rutherford i lo losa Makabye Klein na a tsakile aku, “Xewe Karl!” Hambulezo, Makabye Klein i wa ha kwatile hi lezi a nga mu kawukile. Hikwalaho, i lo vumela na a ngurangura. Hi ku wona lezaku Makabye Klein wa ha hi ni xiviti, Makabye Rutherford i lo mu tlharihisa xungetano hi ku wela ntlhanwini wa Diabolus. Hi nzhako ka xikhati, Makabye Klein i lo tsala lezi: “Loku hi mu vekela xiviti a makabye wo kari, nguvunguvu hi ku ngha a hi byelile zokari a nga ni fanelo ya ku zi wula hi kota ya ntiro wakwe, ho ti nyikela ha hoce ntlhanwini wa Diabolus.”a

15. Xini xi to ku vuna a ku rinzela Jehova hi lihlaza-mbilu lezaku a ku vuna nzeni ka xiyimo xo nonoha?

¹⁵ Hambu zi hi tano, hi nga rereka loku a xiyimo xo kari xo nonoha xi wonekisa ku khwatsi a xi mbheli. Hi nga yimisanisa kuyini naxo ke? Hi nga zi veka laha kaku wo fambisa mova ka ruwa legi gi fambiwako hi kutsutsuma zonake u ya chikela ka wutshamu u gwitela. A wu zi tivi lezaku u ta simama laho kala xikhati muni. Loku u swireka u zama ku lavetela ndlela yinwani, u nga ha lahleka u gumesa u mbheta xikhati xo tala kasi ku chikela lomu u yako kona a ku hunza loku u wa no rinzela hi lihlaza-mbilu ka ruwa legi u nga gi tsika. Hi kufanana, loku u simama ndleleni leyi yi kombiwako hi Mhaka ya Nungungulu, hi kugumesa u ta chikela lomu u yako kona.

16. Hi xihi xinwani xigelo xi nga ha mahako Jehova a nga mahi nchumu ka minzhingo ya hina?

¹⁶ Jehova a nga ha ti khoma a nga mahi nchumu hi minzhingo ya hina hi ku ngha a lava lezaku hi kuma xigonzo xa lisima. (Gonza 1 Pedro 5:6-10.) Nungungulu a hi yena a vangako minzhingo. (Jak. 1:13) “A nala wa nwina Satani” hi yena a vangako a minzhingo yo tala. Hambulezo, Nungungulu a nga ha tirisa xiyimo lexo xo nonoha kasi ku hi vuna ku hi kula hi tlhelo ga moya. Wa ku wona kuxaniseka ka hina, niku kota lezi a hi ‘khatalelako,’ i to tsika nzhingo lowo wu hi xanisa za “xikhatanyana.” Xana wa tsaka hi lezi Jehova a ku vunako a xikhati lexi u xaniswako hi minzhingo, na u tiyiseka lezaku i ta ku mahela a ndlela ya kupona? — 2 Kor. 4:7-9.

A NCHACHAZELO WU TAKO HI KA JEHOVA

17. Xana Jehova i hlola timbilu ta vamani, niku hikuyini?

¹⁷ Hi kugumesa, Nungungulu i hlola wutomi ga hina hi xigelo xi nene nguvu xi tiyisako hlana. Hi ku tirisa Hanani a muwoni, Jehova i lo byela Hosi Asa aku: “A mahlo ya Jehova ma languta misaveni yontlhe a ku tiyisa lava va nga vakwe hi timbilu tabye tontlhe.” (2 Kro. 16:9) Hambu lezi Nungungulu a nga wona lezaku Asa i wa nga hi wakwe hi mbilu yontlhe, i ta “ku tiyisa” loku u simama ku maha za zi nene.

18. A xikhati lexi u alakanyako lezaku a ku na loyi a khatalako hi wena, xini u faneleko ku xi alakanya xungetano hi Jehova? (Wona mufota kusanguleni ka nzimana.)

¹⁸ Nungungulu i lava lezaku hi ‘hlota lezi zi nga zi nene,’ hi ‘ranza lezi zi nga zi nene,’ ni ku “maha kusaseka” kasi a hi mahela “wuxinji.” (Am. 5:14, 15; 1 Ped. 3:11, 12) A mahlo ya Jehova ma tshonometa a valulamileko kasi a va katekisa. (Tis. 34:15) Hi xikombiso, alakanyela hi Xifra na Pua a masungukati ya maHeberu. A xikhati lexi a vaIsraeli va nga hi tikhumbi le Gipite, a vavasati lava va vambiri va wa chava nguvu Nungungulu ku hunza Faro, loyi a nga va layile lezaku va daya vontlhe a vana va vafana va vaHeberu zalezi va belekiwako. Zi la su dlunya lezaku a livalo labye lo chava Nungungulu li va susumetile ku ponisa a vanana lavo. Hi kota ya lezo, Jehova i lo katekisa Xifra na Pua hi ku va nyika mingango. (Ekso. 1:15-17, 20, 21) Hakunene Jehova i lo wona mitiro yabye ya yi nene. Ka zikhati zo kari, hi nga tshuka hi alakanya lezaku a nga kona a khatalako hi zilo za zi nene lezi hi mahako. Kanilezi Jehova wa khatala. I wona zontlhe za zi nene lezi hi zi mahako, niku i ta hi chachazela. — Mat. 6:4, 6; 1 Tim. 5:25; Maheb. 6:10.

19. Xana a makabye wo kari wa xisati i zi wonisile kuyini lezaku Jehova wa yi wona a mitiro ya yi nene?

¹⁹ A makabye wo kari wa xisati le Áustria i wonile lezaku Nungungulu wa wu wona a ntiro wakwe wa kutikarata. Kota lezi a nga wa lixaka la vaHúngaro, i lo nyikiwa a khero ga munhu wo kari a wulawulako xiHúngaro kasi a mu lavetela wutirelini. Zalezo i loya mutini lowo kanilezi a nga kumangi munhu. I lo tlhela makhati yo tala. Ka makhati yo kari i zile azwa ku khwatsi ku na ni munhu, kanilezi a ku vangi ni wo mu hlamula. I lo siya mabhuku, mapapilo, nombora ya telefone, ni zinwani. Anzhako ka lembe ni khihlanya na a mu enzela hi kuphindaphinda, hi kugumesa i lo mu kuma! A makabye wa hina i lo losiwa hi wasati wo tlhatlheka ni wunghana, zonake aku: “Nghena. Nzi gonzile zontlhe lezi u nga nzi tela nazo niku nzi wa sina nzi ku rinzele.” A nwinyi wa muti i wo chumiwa mababyi hi machumela lawa va nge i quimioterapia niku i wa nga tizwi khwatsi a ku wonana ni vanhu na a ha tiriwa. Va lo sangula ku gonza Biblia. Hakunene Nungungulu i lo chachazela makabye loyi wa xisati hi ntiro wakwe wa kutikarata!

20. U ti zwisa kuyini hi ku tiva lezaku Jehova wa ku wona?

²⁰ Jehova wa xi wona ni xihi u xi mahako niku hi kugumesa i ta ku chachazela. A xikhati lexi u tivako lezaku a mahlo ya Nungungulu ma ku wona, u nga ti zwisi ku khwatsi wo gadiwa hi michini ya kuwonelela. A ku hambana ni lezo, tizwe na u hi kusuhani nguvu ni Nungungulu wa liranzo loyi hakunene a khatalako ha wena!