MABHULO NI MUAKELANE
A Mufumo wa Nungungulu wu sangulile rini ku fuma? — Xipanze 1
Lezi zi lanzelako xikombiso xa bhulo legi a Mboni ya Jehova yi nga vako nago ni munhu yi mu xumayelako. A hi zi vekeni laha kaku a wanuna wo kari a vitwako Jona i enzelwa hi Fernando a nga Mboni ya Jehova.
“HLOTA” KUZWISISA
Fernando: Jona, a mabhulo lawa hi tolovelako kuva nawo xungetano hi Biblia ma nzi tsakisa nguvu.a Ka bhulo ga hina go gumesa, u nzi mahile xiwutiso xungetano hi Mufumo wa Nungungulu. U nzi wutisile ku hikuyini a Timboni ta Jehova ti wulako lezaku a Mufumo wa Nungungulu wu sangulile ku fuma hi lembe ga 1914, a hi zona?
Jona: Hi zona. Nzi wa kari nzi lera a bhuku go kari ga nwina, zonake gi wula lezaku a Mufumo wa Nungungulu wu sangulile ku fuma hi 1914. Lezo zi lo nzi maha nzi lava ku zi tiva khwatsi hakuva mu wula lezaku tontlhe a tigonzo ta nwina ti seketelwa lomu ka Biblia.
Fernando: Hi zona futsi. Ti seketelwa kona.
Jona: Kunene, mina wutsumbu nzi lerile a Biblia gontlhe. Kanilezi a nzi alakanyi ne ni wutshamu ginwe gi kumbukako a lembe ga 1914. Hikwalaho, nzi lo languta a “1914” lomu ka Biblia hi ku tirisa a Internet, kanilezi a nzi gi kumangi a lembe legi.
Fernando: Nza ku dzunza nguvu hi zigelo zimbiri, Jona. A xo sangula, hi lezaku u lerile a Biblia gontlhe. Lezo zi komba lezaku wa yi ranza a Mhaka ya Nungungulu.
Jona: Nza yi ranza futsi. A ku na bhuku go fana ni Biblia.
Fernando: Lisine. A xa wumbiri nzi ku dzunzako hi xona, hi lezi u nga lava hlamulo wa xiwutiso xa wena lomu ka Biblia. U mahile lezi a Biblia gi hi kucako ku maha, ku nga ku “hlota” kuzwisisa.b U maha khwatsi hi kutikarata hi ndlela leyo.
Jona: Nzi bongile. Nzi lava ku simama ku gonza. Hi lisine, nzi simamile ku hlota, nzi gumesa nzi kuma mahungu yo kari xungetano hi 1914 ka bhuku galegi hi gonzako hi gona. Gi kumbuka a noro lowu a hosi yo kari yi vileko nawo — ko khwatsi wu wa wulawula hi sinya ya hombe yi nga tsemiwa zonake yi gumesa yi hluka kambe.
Fernando: Am, hi zona. Lexo xiprofeto xi nga ka Danieli xipimo 4. Xi wulawula hi noro wa Nebukadnezzare, a hosi ya Babuloni.
Jona: Ina, hi wona. Nzi lerile a xiprofeto lexo hi kuphindaphinda. Kanilezi, kasi ku wula lisine, kala makunu a nzi se ku wona a kuyelana ku nga kona xikari ka xona ni Mufumo wa Nungungulu kutani lembe ga 1914.
Fernando: Jona, phela hambu muprofeti Danieli i wa nga zi tivi a ku zalezo a pimiselweko ku tsala zi wa wula yini!
Jona: I wa nga zi tivi?
Fernando: Ina. Kwalaha ka Danieli 12:8, i ngalo: “Nzi lo zizwa, kanilezi a nzi zi pimangi.”
Jona: E, kasi a hi mina nzoce zi nzi karatelako! Lezo zi hungulanyana a kukarateka ka mina.
Fernando: A lisine hi lezaku, Danieli a nga zi zwisisangi hakuva a xikhati xa Nungungulu xa lezaku a vanhu va zwisisa a tlhamuselo wa xiprofeto xi nga ka bhuku ga Danieli xi wa nga se chikela. Kanilezi zezi, masikwini ya hina, hi nga zi kota ku xi zwisisa khwatsi.
Jona: Hikuyini?
Fernando: Wona lezi hi gonzako kwalaha ka vesi gi lanzelako. Danieli 12:9 i ngalo: “A timhaka leti ti hlayisilwe, ti lemiwa kala xikhatini xa kugumesa.” Hikwalaho, a ziprofeto lezi zi wa ta zwisisiwa ntsena hi nzhako ka xikhati, “xikhatini xa kugumesa.” Niku kota lezi hi to bhula hi zona zezanyana ka xigonzo xa hina, zontlhe zi komba lezaku makunu hi hanya xikhatini lexo.c
Jona: Makunu, u nga nzi tlhamusela a xiprofeto xa Danieli?
Fernando: Nzi ta maha zontlhe nzi zi kotako.
NORO WA NEBUKADNEZZARE
Fernando: Kasi ku sangula, nyima nzi songa lezi Hosi Nebukadnezzare a zi wonileko ka noro wakwe. Hi ta gumesa hi bhula hi tlhamuselo wa kona.
Jona: A hi mahe zezo.
Fernando: Ka noro lowo, Nebukadnezzare i wonile a sinya ya hombe yi nga kula yi chikela tilweni. Zonake azwa a ngelosi ya Nungungulu na yi wula lezaku ngha a sinya leyo yi tsemiwa. Hambulezo, Nungungulu i te a xibho xa kona ngha xi nga kunuliwi. Anzhako ka “ntlhanu wa zikhati ni zimbiri,” a sinya leyo yi wa ta tlhela yi hluka.d Kusanguleni, a xiprofeto lexi xi wa wulawula hi hosi Nebukadnezzare hi kukongoma. Hambu lezi a nga hi hosi ya hombe nguvu — a ku fana ni sinya leyi yi nga kulile yi chikela tilweni — i lo tsemiwa hi xikhati xo ringana “ntlhanu wa zikhati ni zimbiri.” Wa zi alakanya lezi zi nga humelela?
Jona: Ahihi, a nzi zi alakanyi.
Fernando: A ku na xikarato. A Biblia gi komba lezaku Nebukadnezzare i lo hunguka, lezi zi wonekisako ku khwatsi zi tekile a ntlhanu wa malembe ni mambiri. Nzeni ka xikhati lexo, i wa nga hi na ndlela ya ku fuma. Kanilezi kumbheleni ka ntlhanu wa zikhati ni zimbiri, a kupima ka Nebukadnezzare ku lo tlhela ku tira khwatsi zonake a tlhela a sangula ku fuma.e
Jona: Kala laha, nza ha zi zwisisa. Kanilezi, zontlhe lezo zi yelanisa kuyini ni Mufumo wa Nungungulu ni lembe ga 1914?
Fernando: Nzi ta tlhamusela kutsongwani. A xiprofeto lexi xi na ni kutatiseka kumbiri. A kutatiseka ko sangula kuve xikhati lexi Hosi Nebukadnezzare a nga tsemariswa ku fuma. A kutatiseka ka wumbiri ku yelana ni kutsemariswa ka wuhosi ga Nungungulu. Hikwalaho, a kutatiseka loku ka wumbiri hi kona ku yelanako ni Mufumo wa Nungungulu.
Jona: U zi tivisa kuyini lezaku a xiprofeto lexi xi na ni kutatiseka ka wumbiri — ku yelanako ni Mufumo wa Nungungulu?
Fernando: A xikombiso xo sangula, hi xi kuma ka xiprofeto xalexi. Hi kuya hi Danieli 4:17, a xiprofeto lexi xi nyikilwe ‘kasi lava va hanyako va ta zi tiva lezaku Loyi a Hunzeleleko Kutlakuka wa fumela a mufumo wa vanhu, ni lezaku i wu nyika ka wihi a mu ranzako.’ U ma wonile a magezu lawa yaku: ‘A mufumo wa vanhu’?
Jona: Ina, ma wula lezaku ‘Loyi a Hunzeleleko Kutlakuka wa fumela a mufumo wa vanhu.’
Fernando: Hi zona. U alakanya ku “a Hunzeleleko Kutlakuka” ku wuliwa mani?
Jona: Nzi alakanya ku hi Nungungulu.
Fernando: Hi yena futsi. Hikwalaho, a magezu lawa ma hi komba lezaku a xiprofeto lexi xi wa nga wulawuli hi Nebukadnezzare ntsena. Xi yelana kambe ni ‘mufumo wa vanhu’ — ku nga wuhosi ga Nungungulu hehla ka vanhu. Niku lezo za zwala loku hi cuwuka a mongo wa xiprofeto lexi.
Jona: U lava ku wula yini?
HLOKO YA MHAKA-TSHINYA YA BHUKU
Fernando: A bhuku ga Danieli gi wulawula hi mhaka yinwe hi kuphindaphinda. Gi wulawula na ka ha hi mahlweni hi kuyimiswa ka Mufumo wa Nungungulu lowu a hosi ya wona ku nga N’wana wakwe, Jesu. Hi xikombiso, a hi tlhele kutsongwani nzhako, hiya ka xipimo 2. Nzi kombela ku u lera Danieli 2:44.
Jona: Gi ngalo: “A masikwini ya tihosi leto, Nungungulu wa le tilweni i ta vuxa a mufumo wu to kala wu nga lobyiswi, ni wuhosi ga wona cima gi nga ta nyikelwa ka ginwani tiko. Wu ta panza wu lovisa yontlhe mifumo leyi, wona wu ku tsonzoma kala kupinzuka.”
Fernando: Nzi bongile. U ma wonisa kuyini a magezu lawa? U nga wula lezaku ma wulawula hi Mufumo wa Nungungulu?
Jona: Um. Kuzilava.
Fernando: Wona lezaku me ngalo a Mufumo lowu wu ta “ku tsonzoma kala kupinzuka.” Handle ko kanakana, hi nga wula ku a Mufumo wa Nungungulu wu ta tshama kala kupinzuka, kanilezi a hi nge wuli lezo hi mifumo ya vanhu. Hi nga wula ke?
Jona: Nzi alakanya ku ahihi.
Fernando: A hi wone xinwani xiprofeto xi nga ka bhuku ga Danieli xi wulawulako hi Mufumo wa Nungungulu. Xi tsalilwe ka Danieli 7:13, 14. Xungetano hi mufumeli a ha tako, a xiprofeto lexi xi ngalo: “I lo nyikwa kufuma, ni wukosi, ni mufumo, kasi a vamatiko wontlhe ni tixaka ni tirimi va fela ku mu tirela. A kufuma kakwe ka simasima, ku nga ta hunza, ni mufumo wakwe cima wu nga ta mbhetiswa.” U wonile a gezu go kari hi tako na hi wulawula hi gona?
Jona: Ku kumbukilwe mufumo.
Fernando: Hi zona. Niku a hi Mufumo wa halahala. Wona ku a xiprofeto xi wula lezaku a Mufumo lowu wu wa ta fumela a “matiko wontlhe ni tixaka ni tirimi.” Hi mawulela manwani, a Mufumo lowu wu wa ta fumela misava yontlhe.
Jona: Nzi wa nga zi tivi a ku a mutsalo lowu wu wula lezo, kanilezi lezi u wulako hi zona. A xiprofeto lexi xi wula zezo futsi.
Fernando: Wona zinwani kambe lezi a xiprofeto xi zi wulako: “A kufuma kakwe ka simasima, ku nga ta hunza, ni mufumo wakwe cima wu nga ta mbhetiswa.” A xiprofeto lexi xi fana nguvu ni lexi hi sinako hi lerile ka Danieli 2:44. A hi zona?
Jona: Xa fana.
Fernando: A hi vuxete lezi hi wulawulileko hi zona kala makunu. A xiprofeto xi nga ka Danieli xipimo 4 xi nyikilwe kasi a vanhu va ta zi tiva lezaku ‘Loyi a Hunzeleleko Kutlakuka wa fumela a mufumo wa vanhu.’ A xiprofeto lexi ha xoce xi komba lezaku xi na ni kutatiseka ka hombe ko hunza loku ku nga yelana na Nebukadnezzare. Niku lomu ka bhuku gontlhe ga Danieli, hi kuma ziprofeto zi wulawulako hi kuyimiswa ka Mufumo wa Nungungulu lowu wu nga mandleni ya N’wana wakwe. Makunu, a zi zwisiseki a ku wula lezaku a xiprofeto lexi xi nga ka Danieli xipimo 4 xonawu xi wulawula hi Mufumo wa Nungungulu ke?
Jona: Zi wonekisa lezo. Kanilezi a nzi se ku wona a kuyelana ku nga kona ni lembe ga 1914.
NGHA KU HUNZA “NTLHANU WA ZIKHATI NI ZIMBIRI”
Fernando: Hi zona. A hi tlhele hi wulawula hi Hosi Nebukadnezzare. Alakanya lezaku kutatisekeni ko sangula ka xiprofeto lexiyani, a sinya yi wa yimela Nebukadnezzare. A wuhosi gakwe gi lo tsemariswa a xikhati lexi a sinya yi nga tsemiwa yi tsikiwa zonake ku hunza a ntlhanu wa zikhati ni zimbiri — ku nga xikhati lexi a nga hungukile. A xikhati lexo, xa ntlhanu wa zikhati ni zimbiri xi mbhelile laha a kupima ka Nebukadnezzare ku nga tlhela ku sangula ku tira khwatsi zonake a sangula ku fuma kambe. Kutatisekeni ka wumbiri ka xiprofeto lexi, a kufuma ka Nungungulu ku wa ta tsemariswa hi xikhati xo kari — kanilezi na ku nga hi lezaku Nungungulu i wo zi tsanzeka hi ndlela yo kari.
Jona: U lava ku wula yini?
Fernando: Xikhatini xa kutsaliwa ka Biblia, a tihosi ta ka Israeli leti ti nga fuma le Jerusalema ti wa wuliwa lezaku ti “tshama xitshanwini xa wuhosi xa Jehova.”f Ti wa yimela Nungungulu ti fumela vanhu vakwe. Hikwalaho, hi Nungungulu a nga fuma hehla ka vanhu hi kutirisa tihosi leto. Hambulezo, hi kufamba ka xikhati a kutala ka tihosi leto ti lo tsika ku ingisa Nungungulu. A kutala ka vafumelwi vabye, vonawu va lo lanzela xikombiso xabye xo biha. Hi kota ya kungaingisi ka vaIsraeli, Nungungulu i lo va tsika va hluliwa hi vaBabuloni hi 607 Mahlweni ka Nguva ya Hina. Kusukela ka xikhati lexo, a ka ha vangi ni tihosi ti nga yimela Jehova le Jerusalema. Hi ndlela leyo, a wuhosi ga Nungungulu gi lo tsemariswa. U zi zwisisile lezi nzi tlhamuseleko kala laha?
Jona: Ina.
Fernando: Makunu, a 607 Mahlweni ka Nguva ya Hina give lembe legi a ntlhanu wa zikhati ni zimbiri zi nga sangula, kutani a xikhati lexi a wuhosi ga Nungungulu gi nga tsemariswa. Kumbheleni ka ntlhanu wa zikhati ni zimbiri, Nungungulu i wa ta yimisa a mufumeli wa muswa a nga wa ta yimela Yena — ka khati legi, ku wa tava wokari le tilweni. Hi xikhati lexo ku nga wa ta tatiseka a ziprofeto zinwani lezi hi nga zi lera ka Danieli. Makunu, ku vuka a xiwutiso lexi xa lisima: Xana a ntlhanu wa zikhati ni zimbiri zi mbhelile rini? Loku hi zi kota ku hlamula a xiwutiso lexi, hi ta zi tiva lezaku a Mufumo wa Nungungulu wu sangulile rini ku fuma.
Jona: Makunu nza zi zwisisa. Hi nga nyima nzi dumba — a ntlhanu wa zikhati ni zimbiri zi mbhelile hi 1914. A hi zona?
Fernando: Hi zona. U bile kona!
Jona: Kanilezi, hi zi tivisa kuyini?
Fernando: A xikhati lexi a nga hi laha misaveni a xumayela, Jesu i kombile lezaku a ntlhanu wa zikhati ni zimbiri zi wa nga se mbhela.g Hikwalaho, xi fanele kuva xikhati xo leha nguvu. A ntlhanu wa zikhati ni zimbiri zi sangulile ka mazana ya malembe na Jesu a nga seta laha misaveni, niku xi lo simama kala ka xikhati xo kari anzhako ka kuva a tlhelile tilweni. Alakanya kambe lezaku a tlhamuselo wa ziprofeto zi nga ka bhuku ga Danieli zi wa ta zwisisiwa ntsena “xikhatini xa kugumesa.”h Kusukela kumbheleni ka va 1800, a zigonzani za Biblia zo tsumbeka zi lo kuceka ku hlolisisa khwatsi a xiprofeto lexi ni zinwani. Va lo sangula ku zwisisa lezaku a ntlhanu wa zikhati ni zimbiri zi wa ta mbhela hi 1914. Niku a zimaho za hombe zi sangulileko ku humelela hi lembe legi zi komba lezaku hakunene a 1914 ku vile lembe legi a Mufumo wa Nungungulu wu nga sangula ku fuma le tilweni. Kuve lembe legi a tiko gi nga nghena masikwini ya gona yo gumesa, kutani xikhatini xa kugumesa. Hambulezo, nza zi tiva lezaku u zwile mahungu yo tala ya maswa, lawa zi lavako ku u ehleketa hi wona . . .
Jona: U wula zona. Hi lisine, nzi fanele ku tlhela nzi ma lera kambe a mahungu lawa kasi nzi ma zwisisa khwatsi.
Fernando: U nga karateki. Minawu zi tekile xikhati xo leha kasi nzi zwisisa a ziprofeto lezi ni kutatiseka ka zona. Hambulezo, hi wutsongwani ga kona, nzi alakanya lezaku a mabhulo ya hina ma ku vunile ku wona lezaku a Timboni ta Jehova hakunene ti seketela lezi ti zi kholwako xungetano hi Mufumo lomu ka Biblia.
Jona: Lisine. Nza hlamala nguvu hi lezi mu seketelisako zona a tigonzo ta nwina lomu ka Biblia.
Fernando: Nza zi wona kambe lezaku a kuxuva ka wenawu hi kaloko. Kota lezi nzi wulileko, u zwile mahungu yo tala nguvu hi khati ginwe lawa zi lavako kuva u ehleketa hi wona. Kuzilava wa ha hi ni ziwutiso zinwani. Hi xikombiso, hi wonile lezaku a ntlhanu wa zikhati ni zimbiri zi yelana ni Mufumo wa Nungungulu niku zi sangulile hi 607 Mahlweni ka Nguva ya Hina. Kanilezi, khwatsi-khwatsi, hi zi tivisa kuyini lezaku a ntlhanu wa zikhati ni zimbiri zi mbhelile hi 1914?i
Jona: Ina. Nza ti wutisa futsi.
Fernando: A Biblia ha goce ga hi vuna ku tiva a kuleha ka ntlhanu wa zikhati ni zimbiri. Wa zi lava a ku hi ta bhula hi mhaka leyi ka khati nzi tota?j
Jona: Zi tava zi nene.
Ku na ni mhaka yo kongoma lomu ka Biblia u tsakelako ku yi zwisisa? Xana ku na ni nchumu wo kari lowu a Timboni ta Jehova ti wu kholwako kutani ti wu mahako u tsakelako ku wu tiva khwatsi? Loku zi hi tano, u nga chavi ku wutisa ni yihi Mboni ya Jehova u yi tivako. Yi ta zi tsakela nguvu a ku bhula na wena hi timhaka leto.
a Hi ku tirisa a longoloko wa tona wa ku gonza a Biblia ni vanhu mahala, a Timboni ta Jehova ti tolovela ku bhulisana ni vanhu xungetano hi Biblia hi kuya hi mhaka ni mhaka.
c Wona a xipimo 9 xa bhuku Zini Lezi A Biblia Gi Zi Gonzisako Hakunene? gi humesilweko hi Timboni ta Jehova. Gi kona kambe ka www.jw.org/tsc.
g Ka xiprofeto xakwe xungetano hi masiku yo gumesa Jesu i te: “Jerusalema [legi gi nga yimela a wuhosi ga Nungungulu] gi ta kanzihelwa hi vamatiko, ku kala ku mbhela a xikhati xa vamatiko.” (Luka 21:24) Hikwalaho, a kutsemariswa ka wuhosi ga Nungungulu ku wa ha simama masikwini ya Jesu niku ku wa ta simama kala masikwini ya kugumesa.
i Wona a maphajina 215-218 ya bhuku Zini Lezi A Biblia Gi Zi Gonzisako Hakunene? Gi kona kambe ka www.jw.org/tsc.
j A nzima yi lanzelako ya xaxamelo lowu yi ta wulawula hi mavesi ya Biblia ma hi vunako ku tiva a kuleha ka ntlhanu wa zikhati ni zimbiri.