Kunozgekera Nkani Yacisanisani

SABATA yiliyose, mu mipingo yinandi ya Ŵakaboni ŵa Yehova mukuyowoyeka nkani yacisanisani yakuzikika pa Baibolo. Usange ndimwe murara panji muteŵeti wakuteŵetera, kasi mukurongora kuti ndimwe muyowoyi wakukora mtima wa pa wumba, nga ndi musambizgi? Usange ni nteura, muzamupempeka kuti muzakayowoye nkani yacisanisani. Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta yawovwira ŵabali ŵanandi comene kuti ŵayenereskeke kuti ŵaŵe ŵayowoyi ŵaweme ŵa nkani. Para mwasankika kuti muzakayowoye nkani yacisanisani, kasi mungamba wuli?

Yisambirani Autilayini

Pambere mundacite kafukufuku waliyose, ŵazgani autilayini ya Sosaite na kuranguruka pa iyo mupaka mumanye cilato cake. Kumbukirani mutu wa nkani. Kasi ŵategherezgi mwamuŵasambizgaci? Kasi cilato cinu ncivici?

Manyani makora fundo zikuru za nkani yinu. Zisandani makora fundo zikuru izi. Kasi ni mwauli umo fundo yikuru yiliyose yikukhozgera mutu wa nkani? Pasi pa fundo yikuru yiliyose pakuŵa fundo zicoko-zicoko zinandi. Pali fundo zikuru izo zikukhozgereka na fundo zicoko-zicoko izo zalembeka pasi pake. Wonani umo mutu ucoko wuliwose wa autilayini ukukhozgera wakunyuma, kurongozgera ku wakurondezgapo, na kovwira kufiska cilato ca nkani. Para mwapulikiska mutu wa nkani, cilato ca nkani, na umo fundo zikuru zikufiskira cilato ico, mungambapo kunozgekera nkani yinu.

Pakwamba, ncakovwira kuyiwona nkani yinu nga nja vigaŵa vifupi vinkondi panji vinayi, cilicose cakuŵa na fundo yikuru. Nozgekerani cigaŵa cilicose pacekha.

Autilayini iyo mwapika ndi lufura lwakunozgekerapo. Iyo kuti yikugwira ncito nga ni mazgu agho mwamuyowoya cara. Iyo ni lufura waka. Mukukhumbikira kuŵikamo fundo zipya ziweme zakuciska.

Kugwiriskira Ncito Malemba

Cisambizgo ca Yesu Kristu na ŵasambiri ŵake cikazikika pa Malemba. (Luka 4:16-21; 24:27; Mil. 17:2, 3) Namwe mungacita nteura. Malemba ndigho ghakwenera kuŵa lufura lwa nkani yinu. M’malo mwakurongosora waka na kukhozgera fundo izo zalembeka mu autilayini, manyani umo Malemba ghakukhozgera fundo izo, ndipo sambizgani kufuma mu Malemba.

Para mukunozgekera nkani yinu, sandani lemba lililose ilo liri mu autilayini. Manyani fundo iyo lemba ilo likuyowoya. Malemba ghanyake ghangapereka waka cimanyisko ca malo panji muntu. Kuti ni malemba ghose cara agho ghakukhumbikwira kuŵazgika panji kukonkoskeka para mukuyowoya nkani yinu. Sankani agho ghangawovwira nadi ŵategherezgi ŵinu. Usange mukuskeperera comene ku Malemba agho gharongoreka mu autilayini, muzamukhumbikwira cara kugwiriskira ncito maliferensi ghakusazgikira gha Malemba.

Kuti nkani yiŵe yakovwira kuti vikuthemba pa ciŵerengero ca malemba agho mwaŵazga cara, kweni vikuthemba pa kasambizgiro kaweme. Para mukuzunura malemba, yowoyani cifukwa ico mughaŵazgirenge. Iŵani na nyengo yakughagwiriskira ncito. Panyuma pa kuŵazga lemba, Baibolo linu likwenera kuŵa lakujura peneapo mukurongosora fundo yakusangika pa lemba ilo mukuŵazga. Ŵategherezgi ŵinu ŵazamucitaso nteura. Kasi ni mwauli umo mungawuskira cikondwero ca ŵategherezgi ŵinu na kuŵavwira kusanga candulo mu Mazgu gha Ciuta? (Neh. 8:8, 12) Mungacita ici mwakurongora ciyerezgero, ndiposo mwakurongosora umo ŵangaghagwiriskilira ncito.

Kurongosora. Para mukunozgekera kurongosora lemba, jifumbani kuti: ‘Kasi ilo likung’anamuraci? Ncifukwa wuli niliŵazgenge mu nkani yane? Kasi ŵategherezgi ŵangajifumba mafumbo wuli ghakukhwaskana na vesi ili?’ Mukwenera kulimanya makora vesi ilo, lufura lwake, fundo zake, umo zikuciskira, na cilato ca mulembi wakufunyilirika. Ici cikukhumbikwira kucita kafukufuku. Muzamusanga cimanyisko cinandi cakuzirwa mu vyakupharazga vya “muzga wa magomezgeko na wa vinjeru.” (Mat. 24:45-47) Mungalongosoranga cilicose cara cakukhwaskana na vesi ilo mukuŵazga, kweni longosorani cifukwa ico mwanguŵazgira mwakukolerana na fundo iyo yikulongosoreka.

Kupereka Ciyezgerero. Cilato ca ciyerezgero nkurongozgera ŵategherezgire kuti ŵapulikiske comene panji kuwovwira kuti ŵakumbukire fundo panji marango agho mwadumbiskana. Ciyerezgero cikovwira ŵantu kupulikiska ivyo mwaŵaphalira na kukolezganiska na vintu ivyo ŵakuvimanya kale. Yesu wakacita ici peneapo wakasambizganga Cisambizgo cake cakumanyikwa comene ca pa Lupiri. Mazgu ghanandi gha nga ndi “viyuni vya mu dera,” “maluŵa gha mu thengere,” “cipata cifinyi,” ‘nyumba iyo yikazengeka pa jarawe,’ ghakapangiska kusambizga kwake kuŵa kwa kuciska, kwakupulikikwa makora, ndiposo kwambura kuluwika.—Mat., vipaturo 5-7.

Kugwiriskira Ncito. Kurongosora na kupereka ciyezgerero pa lemba kukupereka mahara, kweni kugwiriskira ncito cimanyisko ico kukwiziska vyakufumapo viweme. Mbunenesko, ni mulimo wa ŵategherezgi kugwirirapo ncito pa uthenga wa Baibolo, kweni mungaŵawovwira kumanya ivyo ŵakwenera kucita. Para mwamanya kuti ŵategherezgi ŵinu ŵapulikiska makora lemba ilo mukudumbiskana na kuwona kuzirwa kwa fundo izo zayowoyeka, iŵani na nyengo yakuŵarongora umo lingagwilira ncito pa cipulikano cawo na ukhaliro wawo. Didimizgirani za kumazga maghanoghano ghaheni panji ukhaliro uwo ukukolerana cara na unenesko uwo mukudumbiskana.

Peneapo mukuranguruka za umo mungagwiriskilira ncito malemba, kumbukirani kuti ŵantu awo ŵakutegherezga mbakupambana-pambana ndipo wali na ukhaliro wakupambana-pambana. Pangaŵa ŵakukondwelera, ŵawukirano, ŵacekuru, na aŵo ŵali na vyakumara-mahara vyakupambana-pambana. Nkani yinu yikwenera kuŵa yakovwira ndiposo yaunenesko. Tceŵani kupereka urongozgi uwo ungawoneka nga ndi para kuti mukumunena yunji.

Cakusanka ca Muyowoyi

Vintu vinyake vyakukhwaskana na nkani yinu vyasankika kale na kulembeka. Fundo zikuru comene, izo zalembeka mu mazgu ghafipa gha nkani yinu zarongoreka makora comene, ndiposo nyengo iyo mukwenera kuyowoyera mutu ukuru wuliwose yarongorekaso makoraghene. Vintu vinyake mukwenera kusanka mwekha. Mungasanka kumalira nyengo yinandi pa fundo zikuru zinyake kuruska pa zinyake. Mungaghanaghananga cara kuti mungayowoya fundo yikuru yiliyose mu nyengo yakuyana waka. Ico cingamupangiskani kuti muyowoye nkani mwakucimbilira ndipo cingakhuŵazga ŵategherezgi ŵinu. Kasi ni mwauli umo mungamanyira fundo iyo mukwenera kuyilongosora mwakufikapo na iyo mungayowoya mwakudumura, panji kuyileka waka? Jifumbani kuti: ‘Kasi ni fundo wuli izo zizamunovwira kuti niyowoye cilato ceneko ca nkani yane? Kasi ni fundo wuli izo zingawovwira comene ŵategherezgi ŵane? Kasi kuleka kuŵazga lemba linyake ilo larongoreka pamoza na fundo iyo yikukoleranako na lemba ilo kungatimbanizga ndondomeko ya kalongosolero ka fundo izo zikuyowoyeka?’

Tceŵani kuyowoya maghanoghano ghinu. Mwana wa Ciuta, Yesu Kristu, wakatceŵanga kuyowoya vya ‘iye yekha.’ (Yoh. 14:10) Mukwenera kumanya kuti ŵantu ŵakwiza ku maungano gha Ŵakaboni ŵa Yehova kuti ŵazakategherezge nkani yacisanisani. Usange mukumanyikwa nga ni muyowoyi muweme, ncakuwonekerathu kuti ncifukwa cakuti mukuyezgelera kuwuska cikondwelero, kuti ca imwe mwekha cara, kweni ca Mazgu gha Ciuta. Cifukwa ca ici, nkani zinu zikuwongeka comene.—Fil. 1:10, 11.

Panyuma pakumalizga kulemba autilayini yakuŵa na fundo zikuru-zikuru pera izo zikurongosora makora Malemba agho ghasankika, sono mukukhumbikwira kuyezgelera nkani yinu. Ncacandulo kunozgekera mwakucita kuŵazga mwakukwezga mazgu. Cintu cakuzirwa ncakuti mukwenera kusimikizgira kuti mukukumbukira makoraghene fundo zose. Mukwenera kuyowoya nkani yinu mwakukhuŵirizga, mwankongono ndiposo mwakukondweska, na kuyowoya ciyerezgero ca unenesko mwakuthukutera. Pambere mundayowoye nkani yinu, jifumbani kuti: ‘Kasi nkwenera kufiskaci? Kasi fundo zikuru comene zalongosoreka makora? Kasi Malemba ni lufura nadi lwa nkani yane? Kasi fundo yikuru yiliyose yikukolerana makora na yinyake? Kasi nkani yane yikukhozgera kuwongera Yehova na vyakugaŵira vyake? Kasi umaliro wake wakolerana na mutu wa nkani, kurongora ŵategherezgi ivyo ŵakwenera kucita, na kuŵaciska kuti ŵacite ivyo?’ Usange mungazgora kuti inya ku mafumbo agha, ipo mbwenu ‘mungaŵapa ŵanyinu mahara,’ kuti mpingo usange candulo na kurumba Yehova!—Zinth. 15:2.

PARA NKANI YINU YIZAMUYOWOYEKA KWIZIRA MWA MUNG’ANAMURI

Kanandi mu caru mukuŵa ŵantu awo ŵakuyowoya viyowoyero vyakupambana-pambana, mwanteura ŵayowoyi ŵa nkani ŵangapempeka kuyowoya nkani kwizira mwa ŵang’anamuri. Usange mwapempeka kuyowoya nkani mu ukhaliro uwu, maurongozgi agha ghamovwiraninge imwe na mung’anamuli winu.

Kuti nkani yinu yiŵe yakukora mtima vizamuthemba comene pa ncito ya mung’anamuri. Nanga wangaŵa kuti wali na cimanyisko mu ncito ya kung’anamura, kweni ndipera iye wangacita makora usange mungamovwira kunozgekera.
Mwakanandi, mukwenera kucepeskako nkani yinu cifukwa ca kung’anamura. (Ici cikukhwaska cara ciyowoyero ico ŵakugwiriskira ncito mawoko, cifukwa cingayowoyeka pafupifupi nyengo yimoza.)
Pambere mundayowoye nkani yinu, weleranimo fundo za nkani yinu ndiposo na cilato cake lumoza na mung’anamuri. Usange nkani yinu njakucita kuŵazga pa ungano wa cigaŵa, mung’anamuri wakwenera kuyiwonerathu nkani yinu mwakutendekera.
Dumbiskanani na mung’anamuri za malemba agho mwamuŵazga. Simikizgirani kuti Baibolo la ciyowoyero ico cikung’anamurika likupereka ghanoghano lakuyana na Baibolo linu. Murongorani mung’anamuri mazgu ghakufuma mu malemba agho ghazamudidimizgirika panji kulongosoreka.
Pulikanani usange malemba ghazamuŵazgika mu viyowoyero vyose viŵiri panji cimoza pera. Kuŵazga malemba gha mu ciyowoyero ico cikung’anamurika kungaŵa kwakukwanira.
Kuzunura madeti, mafigara, na malemba mwakucimbilira kungacitiska suzgo. Pumulirani, na kuzunura mafigara mwakulondora.
Dumbiskanani ciyerezgero cilicose, ntarika ndiposo mazgu agho kanandi ghakuyowoyeka-yowoyeka cara gheneagho mukukhumba kughagwiriskira ncito. Simikizgirani kuti mung’anamuri winu wakughamanya makora, ndiposo usange ncipusu kwa iye kuyowoya ghanoghano ilo layowoyeka mu ciyowoyero ico wakung’anamulira.
Para mukuyowoya, yowoyani masentesi ghafupi. Longosorani fundo mwakupulikwa makora pambere mundapumulire kuti mung’anamuri wang’anamure. (Iye wakung’anamura fundo, kuti mazgu ghose cara.) Para mukuyowoya nkani mwakulondezgana na mung’anamuri, mupani mwaŵi kuti wamarizge kung’anamura pambere mundarutirizge.
Mung’anamuri wakuthemba pa kayowoyoyero kinu kakupulikikwa makora.