Daniel
2 Nebukadnesar ahennie afe a ɛtɔ so mmienu mu no, ɔsosoo adaeɛ bi, na ne* ho yeraa no paa,+ na na ɔntumi nna. 2 Enti ɔhene kaa sɛ wɔnkɔfrɛ akɔmfoɔ ne nkonyaayifoɔ ne asumanfoɔ ne Kaldeafoɔ* no mmra na wɔmmɛka ɔhene daeɛ no nkyerɛ no. Na wɔbae, na wɔbɛgyinagyinaa ɔhene anim.+ 3 Na ɔhene ka kyerɛɛ wɔn sɛ: “Maso daeɛ bi, na ama me ho yera me,* enti mepɛ sɛ mehunu daeɛ a mesoeɛ no.” 4 Ɛnna Kaldeafoɔ no ka kyerɛɛ ɔhene wɔ Aram kasa*+ mu sɛ: “O ɔhene, nya nkwa daa. Ka daeɛ no kyerɛ wo nkoa, na yɛbɛkyerɛ aseɛ.”
5 Na ɔhene ka kyerɛɛ Kaldeafoɔ no sɛ: “Asɛm a ɛtwa toɔ a mereka nie: Sɛ moanka daeɛ no ankyerɛ me, na moankyerɛ aseɛ a, wɔbɛtwitwa mo mu asinasini, na wɔbɛdane mo afie amansan agyananbea.* 6 Na sɛ moka daeɛ no na mokyerɛ aseɛ a, mɛkyɛ mo adeɛ, mɛbɔ mo aba so, na mama mo anidie kɛseɛ.+ Enti monka daeɛ no nkyerɛ me na monkyerɛ aseɛ.”
7 Ɛnna wɔkaa ne mprenu so sɛ: “Ma ɔhene nka daeɛ no nkyerɛ ne nkoa, na yɛbɛkyerɛ aseɛ.”
8 Na ɔhene kaa sɛ: “Menim paa sɛ mopɛ sɛ monya berɛ, ɛfiri sɛ monim deɛ maka. 9 Sɛ moanka daeɛ no ankyerɛ me a, adeɛ baako pɛ na ɛda hɔ retwɛn mo nyinaa. Menim sɛ moayɛ adwene sɛ mobɛka atosɛm ne nnaadaasɛm akyerɛ me akɔsi sɛ mɛsesa m’adwene. Enti monka daeɛ no nkyerɛ me, na menhunu sɛ mobɛtumi akyerɛ aseɛ.”
10 Ɛnna Kaldeafoɔ no ka kyerɛɛ ɔhene sɛ: “Onipa biara nni asaase* so a ɔbɛtumi ayɛ deɛ ɔhene reka yi, ɛfiri sɛ ɔhenkɛseɛ anaa amrado biara nni hɔ a wabisa biribi a ɛte sei afiri ɔkɔmfoɔ anaa nkonyaayifoɔ anaa Kaldeani biara hɔ da. 11 Asɛm a ɔhene rebisa yi yɛ den, na obiara nni hɔ a ɔbɛtumi aka asɛm yi akyerɛ ɔhene, gye anyame a wɔnte nnipa mu no.”*
12 Ɛno nti ɔhene bo fuu paa, na ɔkaa sɛ wɔnkunkum Babilon anyansafoɔ nyinaa.+ 13 Berɛ a ɔhene hyɛɛ mmara no a na wɔrebɛkunkum anyansafoɔ no, wɔhwehwɛɛ Daniel ne ne nnamfo no sɛdeɛ ɛbɛyɛ a wɔbɛkunkum wɔn nso.
14 Saa berɛ no, Daniel de nyansa ne ahwɛyie kasa kyerɛɛ ɔhene awɛmfoɔ so panin Ariok a na wasi mu sɛ ɔrekɔkunkum Babilon anyansafoɔ no. 15 Ɔbisaa ɔhene awɛmfoɔ so panin Ariok sɛ: “Adɛn nti na ɔhene ahyɛ mmara dendeenden saa?” Ɛnna Ariok kaa asɛm no kyerɛɛ Daniel.+ 16 Enti Daniel kɔɔ ɔhene nkyɛn kɔsrɛɛ no sɛ ɔmma no berɛ na ɔmmɛkyerɛ aseɛ nkyerɛ ɔhene.
17 Ɛno akyi no, Daniel kɔɔ ne fie, na ɔkɔkaa asɛm no kyerɛɛ ne nnamfo Hanania, Misael, ne Asaria. 18 Ɔka kyerɛɛ wɔn sɛ, wɔmmɔ ɔsoro Nyankopɔn no mpaeɛ na ɔnhu wɔn mmɔbɔ wɔ ahintasɛm yi ho, sɛdeɛ ɛbɛyɛ a wɔrenkum Daniel ne ne nnamfo no nka Babilon anyansafoɔ a aka no ho.
19 Ɛnna Onyankopɔn yii ahintasɛm no adi kyerɛɛ Daniel wɔ anadwo anisoadehunu mu.+ Enti Daniel yii ɔsoro Nyankopɔn no ayɛ. 20 Na Daniel kaa sɛ:
23 O m’agyanom Nyankopɔn, wo na meda wo ase na mekamfo wo,
Ɛfiri sɛ woama me nyansa ne tumi.
Na afei deɛ yɛsrɛɛ wo no, woayi no adi akyerɛ me;
Na deɛ ɛhia ɔhene no, woama yɛahunu.”+
24 Ɛnna Daniel kɔɔ Ariok a ɔhene ayi no sɛ ɔnkunkum Babilon anyansafoɔ no+ nkyɛn. Na ɔkɔka kyerɛɛ no sɛ: “Babilon anyansafoɔ no, nkum obiara. Fa me kɔ ɔhene anim, na menkɔkyerɛ ɔhene daeɛ no ase.”
25 Ɛnna Ariok yɛɛ ntɛm de Daniel kɔɔ ɔhene anim, na ɔka kyerɛɛ no sɛ: “Yudafoɔ a wɔatu wɔn ase aba ha no,+ mahunu ɔbarima bi wɔ wɔn mu a ɔbɛtumi akyerɛ ɔhene daeɛ no ase.” 26 Na ɔhene bisaa Daniel a ne din de Beltesasar+ no sɛ: “Wogye di paa sɛ daeɛ a mesoeɛ no, wobɛtumi aka akyerɛ me na woakyerɛ aseɛ?”+ 27 Daniel buaa ɔhene sɛ: “Ahintasɛm a ɔhene abisa no, anyansafoɔ, nkonyaayifoɔ, akɔmfoɔ, anaa nsoromma mu ahwɛfoɔ no mu biara rentumi nyi no adi nkyerɛ ɔhene.+ 28 Nanso Onyankopɔn bi wɔ ɔsoro a ɔyi ahintasɛm adi,+ na wama Ɔhene Nebukadnesar ahunu deɛ ɛbɛba wɔ awieeɛ nna no mu. Daeɛ a wosoeɛ no nie, na anisoadehunu a wonyaa wɔ wo tirim berɛ a na woda wo mpa so no nie:
29 “O ɔhene, berɛ a woda wo mpa so no, wodwendwenee deɛ ɛbɛba daakye ho, na deɛ ɔyi ahintasɛm adi no ama woahunu deɛ ɛbɛsi. 30 Na me deɛ, ɛnyɛ nyansa a menim sene ateasefoɔ nyinaa nti na wɔayi ahintasɛm yi akyerɛ me; mmom deɛ ɛbɛyɛ a wo ɔhene, wobɛhunu nkyerɛaseɛ no, na woahunu w’akoma mu nsusuiɛ ntira.+
31 “O ɔhene, na worehwɛ, ɛnna wohuu ohoni kɛseɛ bi. Ná ohoni no so, na na ɛhyerɛn paa. Ná ɛgyina w’anim, na na ɛyɛ hu. 32 Ohoni no, ne ti yɛ sika kɔkɔɔ amapa,+ ne koko ne n’abasa yɛ dwetɛ,+ ne yafunu ne n’asrɛ yɛ kɔbere,+ 33 ne nan yɛ dadeɛ,+ na ne nan ase fã bi yɛ dadeɛ, ɛnna ɛfã bi nso yɛ dɔteɛ.*+ 34 Wohwɛeɛ ara kɔsii sɛ wɔpaee ɛboɔ bi a ɛnyɛ obiara nsa na ɛpaeeɛ. Ɛboɔ no bɛbɔɔ ohoni no nan ase a ɛyɛ dadeɛ ne dɔteɛ no, na ɛbubuu no.+ 35 Saa berɛ no, dadeɛ, dɔteɛ, kɔbere, dwetɛ, ne sika kɔkɔɔ no nyinaa bubui, na ɛyɛɛ sɛ ntɛtɛ a ɛwɔ ayuporobea wɔ ahuhuro berɛ mu, na mframa sesa kɔe, na wɔanhunu ɛho biribiara bio. Na ɛboɔ a ɛbɔɔ ohoni no danee bepɔ kɛseɛ, na ɛyɛɛ asaase nyinaa ma.
36 “Ɛno ne daeɛ a wosoeɛ no, na afei yɛrebɛka ne nkyerɛaseɛ akyerɛ ɔhene. 37 O ɔhene, woyɛ ahemfo mu hene, na wo na ɔsoro Nyankopɔn no de ahennie+ ne tumi ne ahoɔden ne animuonyam ama wo, 38 na baabiara a nnipa mma ne wuram mmoa ne wiem nnomaa teɛ no, ɔde wɔn ahyɛ wo nsa, na ɔde wo asi wɔn nyinaa so.+ Wone etire a ɛyɛ sika kɔkɔɔ no.+
39 “Nanso w’akyi no, ahennie foforɔ bɛba*+ a ɛnnuru wo deɛ no; afei ahennie foforɔ a ɛtɔ so mmiɛnsa a ɛyɛ kɔbere nso bɛba,* na ɛbɛdi asaase nyinaa so.+
40 “Ahennie a ɛtɔ so nnan no deɛ, ɛbɛyɛ den sɛ dadeɛ.+ Na sɛdeɛ dadeɛ bubu biribi foforɔ biara na ɛyam no no, saa ara na ɛbɛbubu weinom nyinaa na ayam no. Aane, ɛbɛyam no sɛdeɛ dadeɛ yam adeɛ no.+
41 “Na sɛdeɛ wohuu ne nan ase ne ne nansoaa no sɛ ɛfã bi yɛ ɔnwemfoɔ dɔteɛ na ɛfã bi nso yɛ dadeɛ no, saa ara na ahennie no mu bɛpaapae. Nanso sɛdeɛ wohuu sɛ dadeɛ frafra dɔteɛ a ɛyɛ mmerɛ no, ahennie no fã bi bɛyɛ den sɛ dadeɛ. 42 Na sɛdeɛ ne nansoaa no fã bi yɛ dadeɛ na ne fã bi nso yɛ dɔteɛ no, saa ara na ahennie no fã bi bɛyɛ den na ne fã bi nso ayɛ mmerɛ. 43 Sɛdeɛ wohuu sɛ dadeɛ ne dɔteɛ a ɛyɛ mmerɛ adi afra no, ne fã a ɛyɛ den no ne nnipa* bɛdi afra; nanso ɛremfomfam ho, sɛdeɛ dadeɛ ne dɔteɛ ntumi mfra no.
44 “Saa ahemfo no nna no mu no, ɔsoro Nyankopɔn no de ahennie bi bɛba.+ Wɔrensɛe saa ahennie no da,+ na ɛrenkɔdi ɔman foforɔ biara nsam.+ Ɛbɛbubu ahennie ahodoɔ yi nyinaa asɛe no,+ na ɛno nko ara na ɛbɛgyina daa.+ 45 Sɛdeɛ wohuu sɛ ɛboɔ bi a obiara nsa ampae te firii bepɔ no ho bɛbubuu dadeɛ, kɔbere, dɔteɛ, dwetɛ ne sika kɔkɔɔ no, saa ara na ɛbɛyɛ.+ Onyankopɔn Kɛseɛ no na wakyerɛ ɔhene deɛ ɛbɛba daakye.+ Daeɛ no yɛ nokorɛ, na ne nkyerɛaseɛ nso renni hwammɔ.”
46 Ɛnna Ɔhene Nebukadnesar de n’anim butuu fam wɔ Daniel anim, na ɔde anidie maa no. Na ɔkaa sɛ wɔmma no akyɛdeɛ na wɔnhye aduhwam mma no. 47 Na ɔhene ka kyerɛɛ Daniel sɛ: “Ampa ara, mo Nyankopɔn no yɛ anyame mu Nyame ne ahemfo Wura ne deɛ ɔyi ahintasɛm adi, ɛfiri sɛ woatumi ayi saa ahintasɛm yi adi.”+ 48 Enti ɔhene yɛɛ Daniel onipa kɛseɛ, na ɔkyɛɛ no nneɛma pa pii, na ɔmaa no dii Babilon mantam no nyinaa so,+ na ɔyɛɛ no Babilon anyansafoɔ nyinaa so panin. 49 Na Daniel srɛɛ ɔhene maa ɔde Sadrak, Mesak, ne Abednego+ sisii Babilon mantam no so sɛ ahwɛfoɔ, na Daniel deɛ, ɔsom wɔ ahemfie hɔ.