TE BIN-UTʼIL TA SITINTAYEL TE WOKOLIL

2 | Naʼa stuuntesel atakʼin

¿BIN YUʼUN MUKʼ SKʼOPLAL?

Ta skaj te bayal wokoliletik ta Balumilal, bayal ants winiketik wokol ya yaʼiyik te ya xkʼax te jujun kʼajkʼal. ¿Bin yuʼun?

Te kʼalal ay wokol, ya xtoy stojol spisil te biluketik.
Wokol ta tael te aʼtel sok pekʼel ya xtojawanik.
Kʼalal ya xkʼax te bin ya sjin jilel sok yantikxan wokoliletik ya slajin te negocioetik, naetik sok yantikxan. Ta skaj-abi bayal ants winiketik ya xjilik ta pobreil.

¿Anaʼojbal-a?

Teme ya anaʼ stuuntesel te atakʼin, jichme ya xjuʼ ya asitintay chikan biluk wokolil.
Manchukme bayal te takʼine, yananix xlaj-a, melel te bintik ay ya xjuʼ ya xko stojol.
Ay bintik ma xjuʼ ta manel ta takʼin, jich bitʼil te tseʼelil oʼtanil o te jun ayotik sok te jfamiliatik.

¿Bin ya xjuʼ ya apas?

Te Biblia jich ya yal: «Teme ay jweʼeltik sok jkʼuʼ jpakʼtik, tseʼelukme koʼtantik yuʼun»(1 Timoteo 6:8).

Teme ay kuʼuntik spisil te bin ya jkʼantik ma jaʼuk ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik, jaʼ tseʼel koʼtantik teme ay kuʼuntik spisil te bin ya xtuun kuʼuntik. Mukʼ skʼoplal te jichuk ya kiltik te kʼalal maʼyuk bayal jtakʼintik.

Teme ya atsajtay bin-utʼil ya atuuntes te atakʼin jichme tseʼel awoʼtan. Pero teme maba ya anaʼ stuuntesele, yame ata awokol yuʼun.

TE BIN-UTʼIL TA SITINTAYEL TE WOKOLIL: Chaʼoxchajp consejoetik

Pasa awil ini yuʼun ya anaʼ stuuntesel te atakʼin ta yorail wokol

MAME XA ALAJIN BAYAL ATAKʼIN

Ma xa alajin bayal atakʼin

Mame xa alajin atakʼin ta smanel abiluk sok akʼuʼ apakʼ teme ma xtuun awuʼune. Jojkʼoybey aba: «¿Puersabal te ay jcarroe? ¿Yabal xjuʼ ay bin ya jtsʼun yuʼun maba bayal ya jlajin takʼin ta smanel te jweʼel kuchʼele?».
Kʼalal ay bin mato amanoj-a, jojkʼoybey aba: «¿Yabal xtuun kuʼun? ¿Yabal xjuʼ ya jtoj?».
Teme ya xjuʼe, ya xjuʼ ya awichʼ te koltayel te ya yakʼ te gobiernoetik sok yantikxan organizacionetik.

«La kiltik te bin-utʼil ay te jkuxlejaltik sok maba la jlajinix jtakʼintik ta swenta te bin ya jkʼasestik kʼajkʼal-ae sok jajch jpastik weʼeliletik te ma toyol stojol» (Gift).

ILA TE JAYEB YA ALAJIN

Ila te jayeb ya alajin

Te Biblia jich ya yal: «Te bintic chahpambil te nopbil ta lec, ya yacʼ te ay bintic ya yichʼ tahel a, pero spisil te bin ahnimal chahpambil ya yacʼ pobrehil» (Proverbios 21:5). Teme ya awil jayeb ya alajin, jaʼme ya skoltayat yuʼun ma xa alajin bayal atakʼin.

Ta sbabial, tsʼibaya te jayeb ya awichʼ tojel ta jun u.
Ta patil, pasa jun lista te jayeb ya alajin ta jun u sok ila te bin ya alajin-a.
Ta patil, ila te jayeb ya awichʼ tojel sok te jayeb ya alajine. Teme ya awil te jaʼ bayalxan takʼin ya alajin te bitʼil ya awichʼ tojele, ya skʼan te ay bin ya ajelontes.

«Ta jujun u ya jpastik jun lista te jayeb jtakʼintik sok te jayeb ya jlajintik. Ya jpastik tulan ta stsobel te jtakʼintik yuʼun ya xtuun te kʼalal ay bin ya xkʼax ta jtojoltik. Jich maba ya jmel koʼtantik, melel jnaʼoj te ay jkʼejoj jtakʼintik» (Carlos).

MA XA AWOTSES ABET SOK TSOBA ATAKʼIN

Ma xa awotses abet sok tsoba atakʼin

Nopa te bin-utʼil ya atoj te abet sok mame xa awotses aba ta betil teme ma puersauke. Jaʼ lek te yakuk akʼej te atakʼin yuʼun ya aman-a te bin ya xtuun awuʼune.
Kʼeja ta jujun u jtebuk atakʼin yuʼun ya xtuun awuʼun te kʼalal ay bin ya xkʼot ta pasel.

AʼTEJAN TA LEK

Te Biblia jich ya yal: «Ta spisil te aʼtel ay bin ya xlocʼ a» (Proverbios 14:23).

Aʼtejan ta lek

Mulana te awaʼtel manchukme ma jaʼuk-a te bin ya akʼane, melel jich ya ata atakʼin.
Pasa tulan yuʼun lekuk ya x-aʼtejat sok te ayuk smukʼul yoʼtanik ta atojol. Jaʼme ya skoltayat yuʼun maba ya awichʼ tenel lokʼel ta awaʼtel, pero teme jich kʼot ta pasele, ya xjuʼ te oranax ya ata yan aʼtelil.

«Biluk aʼtelil ya jpas, manchukme maba ya jmulan o maba bayal ya kichʼ tojel. Ya jpas tulan yuʼun lekuk ya jpas te aʼtelil, te jich kʼoem bitʼil kuʼun» (Dimitri).

¿Yakatbal ta sleel awaʼtel?

Lea awaʼtel. Kʼopona bael te machʼa ya xjuʼ ya yakʼbat te awaʼtel, manchukme maba yak ta sleel. Albeya te afamilia sok te awamigotak te yakat ta sleel awaʼtel.
Pasa te aʼtelil. Manchukme ma jaʼuk-a te aʼtelil akʼanoje.