Li Jeovae tskʼan ti sutes yoʼonton skotolike

1. ¿Kʼusi tspas li buchʼu sutesoj xa yoʼontone?

KʼALAL oy kʼusitik chopol ta jpastike, tsots skʼoplal ti jsutes koʼontontike. Jech kʼuchaʼal chal li Vivliae, li buchʼu tsutes yoʼontone tspʼaj li kʼusi chopol la spase, tsjel stalelal xchiʼuk jpʼel ta yoʼonton ti muʼyuk xa jech tspase (kʼelo ta Glosario ti bu chal «sutesel oʼontonal»).

2. ¿Kʼu yuʼun skʼan xkaʼibetik lek smelolal ti skʼan jsutes koʼontontike? (Neemias 8:​9-11).

² Jkotoltik skʼan xkaʼibetik smelolal kʼusi skʼan xal ti ta jsutes koʼontontike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jkotoltik jujun kʼakʼal ta jpas jmultik. Ta skoj ti jaʼutik snitilulal Adan xchiʼuk Evae, ta jpas jmultik xchiʼuk chijchamutik (Rom. 3:23; 5:12). Mi junuk buchʼu xuʼ xkol lokʼel li ta mulile, yuʼun akʼo mi tsots xchʼunel yoʼontonik jech kʼuchaʼal li jtakbol Pabloe, vokol laj yaʼiik stsalel li mulile (Rom. 7:​21-24). Taje maʼuk skʼan xal ti skotol xa kʼakʼal chopol chkaʼi jbatik ta skoj ti jpasmulilutike. Li Jeovae toj echʼ noʼox xkʼuxul yoʼonton xchiʼuk tskʼan ti xijmuyubaj noʼoxe. Jnopbetik skʼoplal ta stojolal li judaetik ta skʼakʼalil Neemiase (kʼelo Neemias 8:​9-11). Li Jeovae mu skʼan ti jaʼ xbat ta yoʼonton li smulike, yuʼun tskʼan ti xmuyubajikuk noʼox xtunik ta stojolale. Li Diose snaʼoj ti mi la jsutes koʼontontike tskoltautik sventa xijmuyubaj noʼox. Jaʼ yuʼun, chalbutik kʼusi skʼan xal ti ta jsutes koʼontontike. Jnaʼojtik lek ti toj echʼ xa noʼox xkʼuxul yoʼonton li Jtotik Jeovae, jaʼ yuʼun chakʼutik ta perton mi la jsutes koʼontontike.

3. ¿Kʼusi ta jchantik batel li ta xchanobil liʼe?

³ Li ta xchanobil liʼe, ta jchanbetik to batel mas skʼoplal kʼusi smakoj li sutesel oʼontonale. Baʼyele, ta jkʼeltik kʼusi laj yakʼbe xchan Jeova li j-israeletik ta sventa li sutesel oʼontonale. Laje, chkalbetik batel skʼoplal kʼuxi la skolta Jeova li krixchanoetik sventa sutes yoʼontonike. Ta slajebale, ta jkʼelbetik batel skʼoplal kʼusi la xchan yajtsʼaklomtak Jesus ta sventa li sutesel oʼontonale.

LI KʼUSI LAJ YAKʼBE XCHAN J-ISRAELETIK JEOVA TA SVENTA LI SUTESEL OʼONTONALE

4. Li Jeovae, ¿kʼusi laj yakʼbe xchan j-israeletik ta sventa li sutesel oʼontonale?

⁴ Kʼalal la spas ta steklumal j-israeletik li Jeovae, la spas jun trato xchiʼukik. Li Jeovae laj yalanbe ti chchabiane xchiʼuk ti chakʼbe bendision mi la xchʼunik li mantaletik chakʼe. Xi laj yalanbee: «Li mantal yakal chkalbot avie mu toj tsotsuk ta chʼunel, mu toj nomuk oy ta atojolal» (Deut. 30:​11, 16). Pe mi lik stoy sbaik ta stojolal jech kʼuchaʼal ti xlik yichʼik ta mukʼ yan diosetike, muʼyuk xa lek ch-ilatik xchiʼuk chil svokolik. ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti muʼyuk xa lek chil-o sbaik xchiʼuk li Diose? Moʼoj, yuʼun li Mantal akʼbatike chal ti xuʼ sutik ta stojolal li Diose xchiʼuk ti xchikintabeik li kʼusi chale (Deut. 30:​1-3, 17-20). Taje jaʼ skʼan xal ti xuʼ sutes yoʼontonike. Mi jech la spasike, xuʼ sutik talel yan velta ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti x-akʼbatik bendision yan veltae.

5. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jeova ti oy smalael yuʼun ta stojolal li steklumale? (2 Reyes 17:​13, 14).

⁵ Li steklumal Jeovae ep ta velta la stoy sbaik ta stojolal. Maʼuk noʼox laj yichʼik ta mukʼ jecheʼ diosetik, yuʼun oy to kʼusi yan ibalik sba la spasik. Ta skoj taje, laj yil-o svokolik. Pe li Jeovae muʼyuk la snop ti mu xa kʼusi stakʼ pasel ta stojolalike, yuʼun ep ta velta la stakbe batel j-alkʼopetik sventa sutes yoʼontonik xchiʼuk ti sutik talel ta stojolale (kʼelo 2 Reyes 17:​13, 14).

6. ¿Kʼuxi la stunes yaj-alkʼoptak Jeova sventa xalbe steklumal ti tsots skʼoplal ti skʼan sutes yoʼontonike? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁶ Li Jeovae laj onoʼox stak batel yaj-alkʼoptak sventa spʼijubtas li steklumale xchiʼuk ti stukʼibtasane. Jech kʼuchaʼal liʼe, xi laj yal ta stojolal li Jeremiase: «Jtoyba Israel, sutan tal [ . . . ]. Muʼyuk ta jpʼajot ta skapemal jol, yuʼun tukʼ kakʼoj jba [ . . . ]. Muʼyuk te jnakʼoj-o sbatel osil li skʼakʼal koʼontone. Jaʼ noʼox tao ta ojtikinel li amule, yuʼun la atoy aba ta stojolal li Jeova ti jaʼ Adiose» (Jer. 3:​12, 13). Xi laj yal xtok ta stojolal li Joele: «Sutanik tal ta jtojolal ta sjunul avoʼontonik» (Joel 2:​12, 13). Jaʼ jech laj yal li Isaias eke: «Poko abaik, sakubtaso abaik; iktaik spasel li kʼusitik toj chopol chapasik ta yeloval jsate; komtsanik spasel li kʼusi chopole» (Is. 1:​16-19). Li Diose xi laj yalbe Esekiel ti akʼo sjakʼe: «¿Mi yuʼun xkuxet xa koʼonton kʼalal chcham li buchʼu toj chopole? ¿Mi mu jaʼuk lek chkaʼi ti xikta komel li kʼusi chopol tspase xchiʼuk ti xkuxie? Muʼyuk bu xkuxet xa koʼonton kʼalal oy buchʼu chchame, jaʼ yuʼun sutanik tal ta jtojolal sventa mu xachamik» (Esek. 18:​23, 32). Li Jeovae xmuyubaj tajek kʼalal chil tsutes yoʼonton krixchanoetik ta skoj li kʼusi chopol la spasike, yuʼun tskʼan ti xkuxiik sbatel osile. Pe ¿mi jaʼ to van chkoltavan Jeova mi la sutes yoʼonton li jpasmulile? Jkʼelbetik junantik skʼelobiltak.

7. ¿Kʼusi laj yakʼbe xchan steklumal Jeova li kʼusi kʼot ta stojolal Oseas xchiʼuk li yajnile?

⁷ Jkʼeltik kʼusi laj yakʼbe xchan steklumal Jeova ta stojolal li j-alkʼop Oseas xchiʼuk li yajnil ti Gomer sbie. Li stuke la smukul sati li smalale, ta mas tsʼakale laj yikta komel Oseas ta skoj ti bat xchiʼuk yan viniketike. ¿Mi mu xa kʼusi stakʼ pasel laj yil Jeova ta stojolal li Gomere? Li Diose xil kʼusi oy ta yoʼonton li krixchanoetike. Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe li Osease: «Batan yan velta, kʼano li avajnil ti kʼanbil ta yan vinike xchiʼuk ti yakal tsmukul satiote, jech kʼuchaʼal skʼanoj steklumal Israel li Jeovae akʼo mi chichʼik ta mukʼ yan diosetik» (Os. 3:1; Prov. 16:2). Mu me xchʼay xkaʼitik ti jaʼo yakal tsots tspas smul li Gomere, akʼo mi jech, li Jeovae laj yalbe Oseas ti xakʼ ta pertone xchiʼuk ti xikʼ yan veltae.a Ti jech kʼot ta pasel ta xkuxlejal li Oseas xchiʼuk li Gomere, li Jeovae jaʼ jech laj yakʼbe ta ilel steklumal ti muʼyuk tsten-o komele. Akʼo mi jech-o tsots tspas smulik, jech-o skʼanojan, jech-o la stak batel j-alkʼopetik, la skoltaanan sventa sutes yoʼontonik xchiʼuk ti sjel li xkuxlejalike. Vaʼun chaʼa, li Jeova ti jaʼ tskʼel li oʼontonale, ¿mi jaʼ van skʼan xal ti tskʼan tskolta sventa sutes yoʼonton li buchʼu yakal to tsots tspas smule? (Prov. 17:3). Jkʼeltik batel.

¿KʼUXI TSKOLTA JEOVA SVENTA SUTES YOʼONTON LI JPASMULILETIKE?

8. ¿Kʼusi la spas Jeova sventa skolta Kain yoʼ sutes yoʼontone? (Jenesis 4:​3-7; kʼelo xtok li lokʼole).

⁸ Li Kaine jaʼ li baʼyel skeremik Adan xchiʼuk Evae. La xkuchbe smul li stot smeʼe. Jech xtok, li Vivliae chal ti toj echʼ noʼox chopol li stalelale (1 Juan 3:12). Jaʼ van yuʼun li Jeovae muʼyuk lek laj yil li Kaine xchiʼuk li matanal laj yakʼe. Pe muʼyuk la sjel stalelal, yuʼun «li Kaine kap tajek sjol xchiʼuk chibaj yoʼonton». ¿Kʼusi la spas li Jeovae? La xchiʼin ta loʼil (kʼelo Jenesis 4:​3-7). Ta slekil yoʼonton rasonaj xchiʼuk li Kaine. Laj yalbe ti xuʼ lek xil sbaik yan veltae xchiʼuk la spʼijubtas ti xuʼ oy kʼusi chopol snuptan mi muʼyuk laj yikta li kʼusitik chopol tspase. Li Kaine muʼyuk la stsʼet chikinta li kʼusi laj yal li Jeovae xchiʼuk muʼyuk la xchʼam ti xkoltaat sventa sutes yoʼontone. ¿Kʼusi la spas Jeova kʼalal laj yakʼ venta ti mu skʼan koltael li Kaine? ¿Mi kʼot van ta nopel yuʼun ti muʼyuk xa buchʼu tskolta sventa sutes yoʼontone? Mu jechuk la spas maʼ taje.

9. Li Jeovae, ¿kʼuxi la skolta David sventa sutes yoʼontone?

⁹ Li Jeovae skʼanoj tajek li ajvalil Davide, jaʼ yuʼun xi laj yal ta stojolale: «Jun vinik ti kʼu yelan tskʼan koʼontone» (Ech. 13:22). Pe li Davide tsots tajek la saʼ smul, mulivaj xchiʼuk milvan. Jech kʼuchaʼal chal li Smantal Moisese sta-o ti xichʼ milele (Lev. 20:10; Num. 35:31). Ta skoj ti lek yoʼonton li Jeovae, oy kʼusi la spas xchiʼuk la stak batel j-alkʼop Natan sventa xchiʼin ta loʼil akʼo mi muʼyuk toʼox yaloj ta jamal li smule xchiʼuk ti muʼyuk toʼox sutesoj yoʼontone.b Li Natane oy kʼusi la sloʼilta ti kʼot ta yoʼonton li Davide, vaʼun li ajvalile laj yaʼibe smelolal ti la saʼ smul ta stojolal li Jeovae xchiʼuk la sutes yoʼonton (2 Sam. 12:​1-14). La stsʼiba jun salmo ti chakʼ ta ilel ti toj echʼ xa noʼox chopol laj yaʼi sbae (Sal. 51, sloʼilal). Ti kʼu xa sjalil echʼem talele, li salmo taje ep tajek buchʼutik skoltaoj talel ti saʼoj smulik xchiʼuk ti jaʼ tijbat-o yoʼontonik sventa sutes yoʼontonike. ¿Mi mu xijmuyubajuk tajek ti ta slekil yoʼonton la skolta David sventa sutes yoʼontone?

10. ¿K’u yelan chavaʼi aba ti oy smalael yuʼun Jeova ta jtojolaltik xchiʼuk ti chakʼutik ta pertone?

¹⁰ Li Jeovae spʼajoj skotol li jeltos muliletike (Sal. 5:​4, 5). Pe snaʼoj ti jsaʼ mulilutik jkotoltike, pe ta skoj ti skʼanojutike, oy kʼusitik spasoj sventa skoltautik yoʼ stsal kuʼuntik li mulile. Jech xtok, tskolta li buchʼutik tsots saʼoj tajek smulik sventa sutes yoʼontonike xchiʼuk ti xnopajik ta stojolale. Taje ¡tspat tajek koʼontontik! Kʼalal ta jnopbetik skʼoplal ti oy smalael yuʼun Jeova xchiʼuk ti ch-akʼvan ta pertone, tstij koʼontontik sventa tukʼ xkakʼ jbatik ta stojolal xchiʼuk ti jsutes koʼontontik ta anil kʼalal ta jpas jmultike. Avie, jkʼeltik kʼusi laj yakʼbe xchan yajchankʼoptak Jesus ta sventa li sutesel oʼontonale.

LI KʼUSI LA XCHANIK TA SVENTA LI SUTESEL OʼONTONALE

11, 12. ¿Kʼusi lokʼolkʼop laj yal Jesus sventa xakʼ ta ilel ti ta onoʼox x-akʼvan ta perton li Stote? (Kʼelo li lokʼol ta pajina 1).

¹¹ Li ta baʼyel sigloe jaʼ xa ox yorail chvul li Mesiase. Jech kʼuchaʼal la jchantik li ta baʼyel xchanobile, li Jeovae la stunes Juan J-akʼ-ichʼvoʼ xchiʼuk Jesukristo sventa xchanubtas krixchanoetik ti tsots skʼoplal skʼan sutes yoʼontonike (Mat. 3:​1, 2; 4:17).

¹² Kʼalal ay xchol mantal li Jesuse, laj yakʼbe xchan krixchanoetik ti ta onoʼox x-akʼvan ta perton li Jeovae. Sventa xaʼibeik smelolale, laj yalbe skʼoplal jun lokʼolkʼop ta sventa li chʼayemal kereme. Li kerem taje kʼot ta nopel yuʼun ti chikta komel li snae, vaʼun la spas skotol li kʼusi xal yoʼontone. Pe ta mas tsʼakale, vul xchʼulel, vaʼun sut talel. ¿Kʼu van yelan laj yaʼi sba li stote? Li Jesuse laj yal ti «kʼalal nom to skʼan xkʼote, taat ta ilel yuʼun li stote, kʼuxubaj ta yoʼonton xnichʼon li totile, bat snup ta be ta anil, la smey xchiʼuk la skʼunil tsʼutsʼ». Li keremile laj yalbe stot ti jaʼuk xa noʼox xkʼot ta mosoile, pe li totile oy tajek ta yoʼonton ti xakʼ ta pertone xchiʼuk ti xchʼam ta yutsʼ yalal yan veltae. Xi laj yale: «Li jnichʼon liʼe, chʼayem toʼox, pe laj xa yichʼ tael» (Luk. 15:​11-32). Kʼalal skʼan toʼox xtal ta balumil li Jesuse, ep ta velta laj yil kʼu yelan chakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton Jeova ta stojolal li jpasmuliletik ti sutesoj xa yoʼontonike. Li kʼusi laj yal Jesuse tspat tajek koʼontontik xchiʼuk chakʼ ta ilel ti toj j-echʼ xa noʼox xkʼuxul yoʼonton li Jtotik Jeovae.

13, 14. ¿Kʼusi la xchan jtakbol Pedro ta sventa li sutesel oʼontonale, xchiʼuk kʼusi laj yakʼ ta chanel? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹³ Li jtakbol Pedroe ep kʼusitik akʼbat xchan yuʼun Jesus ta sventa li sutesel oʼontonale xchiʼuk li yakʼel pertone. Li Pedroe ep ta velta chʼay, pe li Jesuse laj onoʼox yakʼ ta perton. Kalbetik junuk skʼelobil. Jun veltae, li Pedroe oxib to velta la spʼaj li Jesuse, vaʼun chopol tajek laj yaʼi sba ta skoj li kʼusi la spase (Mat. 26:​34, 35, 69-75). Pe kʼalal chaʼkuxiem xa ox li Jesuse, laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal li Pedroe, yaʼeluke stuk la xchiʼin ta loʼil (Luk. 24:​33, 34; 1 Kor. 15:​3-5). Li Jesuse snaʼoj xa onoʼox ti sutesoj xa yoʼonton li Pedroe, jaʼ yuʼun la spatbe yoʼonton xchiʼuk laj yalbe ti yakʼoj xa ta pertone.

¹⁴ Li Pedroe laj yaʼibe smelolal ti kʼu yelan chkaʼi jbatik kʼalal ta jsutes koʼontontike xchiʼuk kʼalal chkichʼtik akʼel ta pertone. Jaʼ yuʼun, la xchanubtas yantik ta sventa taje. Ta mas tsʼakale, li ta skʼinal Pentekostese, li Pedroe laj yal jun mantal ta stojolal epal Judaetik ti bu laj yal ti jaʼ la smilik li Mesiase, pe ta slekil yoʼonton xi laj yalanbee: «Suteso avoʼontonik xchiʼuk sutanik tal sventa xichʼ tupʼel li amulike, vaʼun jech chkʼot yorail li siketel oʼontonal ti te chlik talel ta stojolal Jeovae» (Ech. 3:​14, 15, 17, 19). Kʼalal laj yal ti sutesoj xa yoʼonton li jun jpasmulile, xkoʼolaj ti tsut tale, jaʼ xkaltik, ti sjel li snopbene, ti xikta li chopol be stamoje xchiʼuk ti jaʼuk xlik spas li kʼusitik lek chil li Diose. Li jtakbole laj yal ti ta xchʼay ta j-echʼel jmultik li Jeovae. Epal jabil ta mas tsʼakale, xi laj yale: «Yuʼun stsʼikojboxuk to, mu skʼan ti oy buchʼu xbat ta lajelal junuke; moʼoj, li kʼusi tskʼane jaʼ ti xasutes avoʼonton akotolike» (2 Ped. 3:9). Tspat tajek koʼontontik ti chchʼay ta j-echʼel jmultik li Jeovae akʼo mi tsots tajek li mulil la jpastike.

15, 16. 1) ¿Kʼuxi laj yakʼ venta Pablo ti toj echʼ xa noʼox xkʼuxul yoʼonton Jeova xchiʼuk Jesus sventa x-akʼvanik ta pertone? (1 Timoteo 1:​12-15). 2) ¿Kʼusi ta jchantik li ta yan xchanobile?

¹⁵ Li Pabloe ep tajek kʼusitik chopol la spas, pe la sutes yoʼonton. Muʼyuk xkʼuxul yoʼonton kʼu yelan la skontrain li yajtsʼaklomtak Kristoe. Jaʼ yuʼun, ep buchʼutik la snopik ti mu xjel stalelale. Pe li Jesuse mu jechuk la snop taje. Li Jeova xchiʼuk li Jesuse jaʼ la skʼelbeik li slekil talelale. Xi laj yal li Jesuse: «Jaʼ jun tʼujbil vaso kuʼun li vinik leʼe» (Ech. 9:15). Li Jesuse la stunes jun skʼelobil juʼelal sventa sutes yoʼontone (Ech. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20). Ta mas tsʼakale, kʼalal pas xa ox ta yajtsʼaklom Kristo li Pabloe, laj yichʼ ojtikinel kʼuchaʼal jtakbol. Ep ta velta la stojbe ta vokol li slekil yoʼonton xchiʼuk xkʼuxul yoʼonton laj yakʼik ta ilel li Jeova xchiʼuk Jesuse (kʼelo 1 Timoteo 1:​12-15). Ta skoj ti tstoj tajek ta vokole, xi laj yalbe li yermanotake: «Ta slekil yoʼonton Dios tsbeiltasot batel sventa xasutes avoʼontone» (Rom. 2:4).

¹⁶ Jun veltae, li Pabloe laj yaʼi ti oy jun vinik ti chmulivaj ti te oy li ta tsobobbail ta Korintoe. ¿Kʼusi la spas sventa xchapan li kʼop taje? Li kʼusi laj yale chakʼ jchantik ti kʼu yelan chakʼ ta ilel kʼanelal Jeova kʼalal tstojobtas li yajtuneltake xchiʼuk ti chakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton kʼalal tsutes yoʼontonike. Li ta yan xchanobile, ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel li xkʼuxul yoʼonton Jeovae.