7-قىسم
بەختلىك تۇرمۇشقا ئېرىشىش نېمە ئۈچۈن شۇنچە قىيىن؟
نېمە ئۈچۈن نۇرغۇن كىشىلەر جاپا-مۇشەققەتتە تىرىش-تىرمىشىپ، ئۆز ھاياتىنىڭ ھەقىقىي ئەھمىيىتىنى تاپالمايدۇ؟ «خۇتۇندىن توغۇلغان ئادەم بىئاراملىق بىلەن تولۇپ بىر نەچچە كۈن ئۆمۈر كۆرۈپ چېچەكدەك چىقىپ ئېچىلىپ ئاندىن بىر سايىدەك ئۆچۈپ كېتىپ توختىمايدۇر» (ئايۇپ 14:1، 2). جەننەتتىكى بىرىنچى بىر جۈپ ئىنسانغا مەلۇم ئىش بولۇپ ئىنسانىيەتنىڭ پارلاق كەلگۈسى ۋەيران قىلىنغان.
2 ئىنسانىيەتتىن ئىبارەت بۇ ئائىلە ھەقىقىي بەخت-سائادەتكە ئېرىشىش ئۈچۈن چوقۇم خۇدا بىلەن ياخشى مۇناسىۋەت باغلىشى كېرەك؛ ئاشۇ مۇناسىۋەت رازىمەنلىك بىلەن بولىدۇ، ھەرگىزمۇ مەجبۇرىي ئەمەس (تەكرار قانۇن 30:15–20؛ يەشۇ 24:15). كىشىلەرنىڭ ھەقىقىي مۇھەببىتى يەنى چىن كۆڭلىدىن يەھۋاغا ئىتائەتچان بولۇشى ۋە ئىبادەت قىلىشىنى خۇدا خالايدۇ (تەكرار قانۇن 6:5). شۇڭا ئېرەم بېغىدا، يەھۋا چەكلەش بەلگىلمىسى چىقىرىپ، بىرىنچى ئىنسانغا ئۆزىنىڭ سەمىمىي ساداقىتىنى كۆرسىتىش ئۈچۈن بىر پۇرسەت ھازىرلاپ بەرگەن. خۇدا ئادەم-ئاتىغا: «باغدىكى ھەممە دەرەخلەردىن خالىغىنىڭنى يېگەيسەن. ئەمما ياخشى يامانلىقنى بىلدۈرىدىغان ئىلىم دەرىخىدىن يېمىگىن چۈنكى ئۇنىڭدىن يىگەن كۈنۈڭدە جەزمەن ئۆلۈرسەن» دېگەن (يارىتىلىش 2:16، 17). ئۇ بىر ناھايىتى ئاددى سىناق ئىدى. يەھۋا باغدىكى مېۋىلىك دەرەخلەر ئارىسىدا، پەقەت بىر دەرەخنىڭلا مېۋىسىنى ئادەم-ئاتىنىڭ يېيىشنى چەكلىگەن. ئاشۇ دەرەخ چەكسىز ئەقىل-پاراسەتكە تولغان ياراتقۇچىنىڭ نېمىنىڭ توغرىلىقى ۋە نېمىنىڭ خاتالىقىنى بەلگىلەش ھوقۇقىغا سىمۋول قىلىنغان. تۇنجى ئىنسان خۇدا چۈشۈرگەن بۇيرۇقنى، يەھۋا ئۇنىڭغا «بىر ياردەم بەرگۈچى» سۈپىتىدە بەرگەن ئۆز ئايالى ھاۋا-ئانىغا يەتكۈزگەن (يارىتىلىش 2:18). ئۇلار ھەر ئىككىسى بۇ ئورۇنلاشتۇرۇشتىن يەنى خۇدانىڭ باشقۇرۇشى ئاستىدا ياشاشتىن رازى بولۇپ قانائەت ھاسىل قىلغان. ئۆز تەشەككۈرلىرىنى بىلدۈرۈشۈپ خۇدانىڭ ئىرادىسىگە بويسۇنغان ۋە شۇنداق قىلىش ئارقىلىق ئۆزلىرىنىڭ مۇھەببىتىنى ھاياتلىق بەرگۈچى ياراتقۇچى ئىگىگە ئىپادىلىگەن.
3 كېيىنچە بىر كۈنى، بىر يىلان ھاۋا-ئانىغا سۆزلەپ ۋە ئۇنىڭدىن «خۇدا باغدىكى دەرەخلەرنىڭ ھېچ قايسىسىنىڭ مېۋىسىدىن يېمەڭلار دېدىمۇ؟» دەپ سورىغان. ھاۋا-ئانا جاۋاب بېرىپ، خۇدانىڭ پەقەت «باغنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى دەرەخنىڭ مېۋىسىنى» يەنى ياخشى يامانلىقنى بىلدۈرىدىغان ئىلىم دەرىخىنىڭ مېۋىسىنى يېيىشىنى چەكلىگەنلىكىنى ۋە شۇنىڭغا بويسۇنسا، ئۆزلىرىنىڭ ئۆلمەيدىغانلىقىنى ئېيتقان. — يارىتىلىش 3:1–3.
4 ئاشۇ يىلان كىم؟ مۇقەددەس كىتابنىڭ ۋەھىيلەر قىسىمى «قەدىمكى يىلان» بولسا «بارچە دۇنيانى ئازدۇرغۇچى ئىبلىس ۋە شەيتان» دەپ ئاشكارىلايدۇ (ۋەھىيلەر 12:9). ئىبلىس شەيتاننى خۇدا ياراتقانمۇ؟ ياق، يەھۋانىڭ ئىشلىرى مۇكەممەل ۋە ياخشىدۇر (تەكرار قانۇن 32:4). ئەمەلىيەتتە، بىر روھىي زات ئۆزىنى ئىبلىس ۋە شەيتانغا ئايلاندۇرغان. ئىبلىس مەنىسى «تۆھمەت قىلغۇچى» ۋە شەيتان مەنىسى «قارشىلاشقۇچى». شەيتان ‹ئۆز ھەۋەسلىرىنىڭ كەينىگە كېرىپ›، ئۆزىنى خۇداغا تەئەللۇق ئورۇنغا قويۇشقا ھەۋەس قىلغان. ئۇ ياراتقۇچىسىغا قارشى ئىسىيان كۆتۈرۈشنى باشلىغان. — ياقۇپ 1:14، ھ.ز.
5 شەيتان ئىبلىس بېرىپ ھاۋا-ئانىغا: «ھەرگىز ئۆلمەيسىز. بەلكى قايسى كۈن مۇنىڭدىن يېسىڭىز كۆزلىرىڭىز ئېچىلىپ ياخشى يامانلىقنى بىلىشتە خۇدادەك بولۇپ قېلىشىڭىزنى خۇدا ئۆزى بىلۇر» دېدى (يارىتىلىش 3:4، 5). شەيتان ياخشى يامانلىقنى بىلدۈرىدىغان ئىلىم دەرىخىنىڭ مېۋىسىنى قارىماققا جەلىپ قىلارلىق كۆرسەتكەن. ماھىيەتتە، ئۇ: ‹خۇدا ياخشى نەرسىنى سەندىن ئاياپ ساقلاپ قالدى. دەرەخنىڭ مېۋىسىدىن يە، سەن خۇداغا ئوخشاش ئۆزۈڭ ئۈچۈن نېمە ياخشى ۋە نېمە ياماننى بەلگىلەشكە قادىر بولالايسەن› دەپ مۇنازىرە قىلغان. بۈگۈنكى كۈندە، شەيتان ئاۋالقىدەكلا مۇشۇ بەس-مۇنازىرىنى ئىشلىتىش ئارقىلىق نۇرغۇن كىشىلەرنى خۇداغا خىزمەت قىلىشتىن توسۇپ قالماقتا. ئۇ: «نېمە ئىش قىلىشنى خالىساڭ، شۇنى قىل. سەن ھايات بەرگۈچىگە قەرزدار ئەمەس، ئۇنىڭغا پەرۋا قىلما» دەپ ئۇ كىشىلەرنى قۇتراتماقتا. — ۋەھىيلەر 4:11.
6 ھاۋا-ئانىنىڭ كۆزىگە دەرەخنىڭ مېۋىسى توساتتىنلا ناھايىتى چىرايلىق كۆرۈنۈپ، ئۇنىڭدىن نەپسىنى تارتىش تەس بولغان بىر نەرسىگە ئايلانغان. ھاۋا-ئانا مېۋىنى ئۈزۈپ ئۇنى يېگەن ۋە ئۇ مېۋىدىن ئېرىگە بەرگەن. گەرچە مېۋىنى يېيىشنىڭ ئاقىۋىتىدىن تولۇق خەۋەردار بولسىمۇ، ئادەم-ئاتا ئايالىنىڭ سۆزىنى ئاڭلاپ مېۋىنى يېگەن. نەتىجىسى قانداق بولدى؟ يەھۋا ئايالغا تۆۋەندىكىدەك ھۆكۈم ئېلان قىلدى: «ھامىلەلىكىڭنىڭ مۇشەققىتىنى ناھايىتى زىيادە قىلۇرمەن. سەن بولساڭ دەرد بىلەن بالا تۇغۇپ تېخى ئېرىڭگە ئىشتىياق تارتارسەن. ئۇ بولسا ئۈستۈڭگە خوجىلىق قىلماقچى بولۇر». ئۇنداقتا ئادەم-ئاتىچۇ؟ «يەر سېنىڭ ئۈچۈن مەلئۇن [لەنىتى] بولۇپ ئۆمرۈڭنىڭ تامام كۈنلىرىدە مۇشەققەت بىلەن ئۇنىڭدىن يەرسەن. ئۇ ساڭا تىكەن بىلەن يانتاق ئۈندۈرور ۋە سەن يەرنىڭ گىياھلىرىنى يەپ يەرگە يانغۇچىلىك يۈزۈڭنىڭ تەرى بىلەن نان يەرسەن چۈنكى سەن يەردىن ئېلىنىپ ئەسلىڭ تۇپراق بولغاچ يەنە تۇپراققا يانارسەن». شۇنىڭدىن كېيىن، ئادەم-ئاتا بىلەن ھاۋا-ئانا ئۆزلىرىنىڭ ئۇسۇلى بىلەن بەخت-سائادەت ۋە قانائەت ھاسىل قىلىشنى ئىزدىدى. ئىنسانىيەت خۇدانىڭ ئۇلۇغ مەقسىتىنى ئورۇنلىماي تۇرۇپ، ئۆز تۇرمۇشىنى بەخت-سائادەتلىك قىلىپ تۇرمۇشىدا قانائەت ھاسىل قىلالامدۇ؟ ئىنسانلارنىڭ ناھايىتى خۇشال-خۇراملىق بىلەن قىلدىغان خىزمىتى بار بولغان. يەنى ئۇلار گۈزەل باغ جەننەتتىن خەۋەر ئېلىپ، ئاشۇ باغنى يەر يۈزىنىڭ ھەممە جايلىرىغا كېڭەيتەتتى. ئەمما، ھازىر ئىنسانىيەتنىڭ جاپا-مۇشەققەت ئىچىدە تەرلەپ-پىشىپ ئىشلىشى پەقەت قورساق تويغۇزۇپ جان ساقلاش ئۈچۈندۈر، ئۇلار ياراتقۇچى ئىگىگە شان-شەرەپ كەلتۈرىدىغان ھېچقانداق ئىش قىلمايدۇ. — يارىتىلىش 3:6–19.
7 ياخشى يامانلىقنى بىلدۈرىدىغان ئىلىم دەرىخىنىڭ مېۋىسىنى يېگەن ئاشۇ كۈندە، بىرىنچى بىر جۈپ ئىنسان خۇدانىڭ نەزىرىدە ئۆلگەن. ئۇلارنىڭ بەدىنىمۇ ئاستا-ئاستا قېرىپ ئاخىرىدا ئۆلگەن. ئۇلار ئۆلگەندىن كېيىن نېمە ئىش يۈز بەرگەن؟ مۇقەددەس كىتاب ئۆلۈكلەرنىڭ ئەھۋالى توغرىسىدا ئېنىق ئۇچۇرلارنى بېرىدۇ. «ئۆلۈرمىز دەپ تىرىك تۇرغانلار بىلەدۇر لېكىن ئۆلۈكلەر ھېچ نېمە بىلمەس. ئۇلارغا يەنە ئەجىر يوقتۇر بەلكى ئۇلارنىڭ زىكرى [ئەسلىمىسى] ئونۇتۇلۇر» (ۋەز 9:5؛ زەبۇر 146:4). ئادەم ئۆلگەندىن كېيىن، يەنە ھايات ياشايدىغان «روھ» يوق. گۇناھنىڭ جازاسى ئۆلۈم، ھەرگىزمۇ دوزاختا مەڭگۈ ئازاب-ئوقۇبەتلىك سوراققا تارتىلىش ئەمەس. بۇنىڭدىن باشقا، ئۆلۈكلەر ئاسمانغا چىقىپ مەڭگۈ بەخت-سائادەتكە ئېرىشمەيدۇ.a
8 ئىچىگە كىرىپ كەتكەن ئويمان جايى بار تورت پۇشۇرۇشتا ئىشلىتىلىدىغان پەتنۇس قېلىپتا، پەقەت بىر ئويمان ئىز ياكى بەلگە بار تورتنى پۇشۇرغىلى بولغاندەك، مۇكەممەل ئەمەس ئەر-ئايال پەقەت مۇكەممەل ئەمەس پەرزەنتلەرنى نەسىل قالدۇرىدۇ. مۇقەددەس كىتاب ئىشلارنىڭ مۇشۇ جەريانىنى چۈشەندۈرىدۇ: «يالغۇز بىر ئادەمنىڭ ۋاستىسى بىرلە دۇنياغا گۇناھ كىردى ۋە گۇناھنىڭ ۋاستىسى بىرلە ئۆلۈم كەلدى ۋە ھەممىسى گۇناھ قىلغىنى ئۈچۈن ئۆلۈم ھەممە ئادەملەرگە يېتىپتۇر» (رىملىقلار 5:12). شۇڭا، بىز ھەممىمىز تۇغۇلۇشىمىزدىن گۇناھكار بولۇپ توغۇلغان ۋە چىرىمەكلىككە دۇچار بولغان. ئادەم-ئاتىنىڭ كېيىنكى ئەۋلاتلىرىنىڭ تۇرمۇشى ئوڭۇشسىزلىققا تولۇپ جاپا-مۇشەققەتلىك بولغان. بىراق، بىر چىقىش يولى بارمۇ؟
a يەھۋا گۇۋاھچىلىرى نەشىر قىلغان «مۇقەددەس كىتابتا زادى نېمە ھەقىقەت بار؟» دېگەن كىتابنىڭ 6-بابىدا ئۆلۈكلەرنىڭ ئەھۋالى توغرىسىدا كۆپرەك مەلۇماتلار بار.