Watchtower TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Watchtower
TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Faka'uvea
  • TOHI-TAPU
  • TOHI
  • FONO
  • ie p. 3-4
  • ʼE ʼi Ai Koa He Maʼuli ʼi Te Hili ʼo Te Mate?

Aucune vidéo n'est disponible pour cette sélection.

Il y a eu un problème lors du chargement de la vidéo.

  • ʼE ʼi Ai Koa He Maʼuli ʼi Te Hili ʼo Te Mate?
  • Koteā ʼAē ʼe Hoko Kia Tatou Mokā Tou Mamate?
  • Manatu Tafito
  • He Tahi ʼu Alatike
  • Ko Te ʼu Tali Kehekehe Ki Te Fehuʼi Pe e Tahi
  • Ko Te Manatu e Tahi
  • Te Maʼuli ʼi Te Hili ʼo Te Mate—Koteā Te Tui ʼa Te Hahaʼi?
    Te Tule Leʼo—1999
  • ʼE ʼi Ai Koa He Maʼuli ʼi Te Hili ʼo Te Mate?
    Te Tule Leʼo—2001
  • ʼE Maʼuli Tuputupua Koa Te Nefesi?
    Te Tule Leʼo—1996
  • ʼE Mālohi Feafeaʼi Takotou Tui Ki Te Fakatuʼuake?
    Te Tule Leʼo—1998
Hoko Atu
Koteā ʼAē ʼe Hoko Kia Tatou Mokā Tou Mamate?
ie p. 3-4

ʼE ʼi Ai Koa He Maʼuli ʼi Te Hili ʼo Te Mate?

“ ʼE ʼi ai he ʼamanaki māʼiape la ki he fuʼu ʼakau. Kapau ʼe tuʼusi, pea ʼe toe homo ake anai . . . Kapau ʼe mate he tagata mālohi, ʼe feala koa hana toe maʼuli?”—KO MOISESE, TE POLOFETA ʼO TE TEMI MUʼA.

1-3. Koteā te meʼa ʼaē ʼe fai e te hahaʼi moʼo fakafimālieʼi tonatou loto mokā mate he tahi neʼe nātou ʼoʼofa mamahi ai?

ʼI TE fale ʼavaifo ʼi New York City, ko te famili pea mo tanatou ʼu kaumeʼa ʼe nātou fehoahoaʼaki ʼo sioʼi te sino ʼo te tūpulaga ʼe taʼu 17 ʼaē ʼe tuku ʼi te puha mate. ʼE faigataʼa ki tona ʼu kaumeʼa ʼo te faleako hanatou ʼiloʼi ia ia, he kua lahi te maʼofa ʼo tona fuluʼi ulu ʼuhi ko tona faitoʼo ki te kosea, pea neʼe kua sino kovi. ʼE ko tonatou kaumeʼa moʼoni koa ʼaē ʼe takoto ʼi te puha mate? ʼI he ʼu māhina ki muʼa atu, neʼe kei mālohi, pea neʼe lahi te ʼu fakatuʼutuʼu ʼaē neʼe ina fai—ei, neʼe kei maʼuli! ʼE lotomamahi ʼaupito tana faʼe, pea ʼe ina faigaʼi ke ina fakafimālieʼi tona loto, ʼo ina ʼui, ʼe kei maʼuli tana tama. ʼE ina lau liuliuga te ʼu meʼa ʼaē neʼe akoʼi age kia ia: “Kua fiafia age ia Tommy ʼi te temi nei. Neʼe loto e te ʼAtua ke fakatahi ia Tommy mo ia ʼi selo.”

2 ʼO vaha mamaʼo ia kilometa e 11 000 mo te potu ʼaia, ʼi Jāmnagar, ʼi Initia, ko te ʼu foha e toko tolu ʼo te tagata faifakatau koloā ʼe taʼu 58, ʼe nātou fakatakoto te sino ʼo tanatou tāmai ki te tuʼuga fafie. ʼI te laʼaina ʼo te uhu ʼaia, ʼe kamata tutu e te taʼokete te fafie ʼaki te taume, pea ʼe ina liligi te moʼi lolo magoni pea mo te iseso ki te sino ʼo tana tāmai. ʼE makapapa te afi, kae ʼe mālohi age te lau liuliuga ʼa te kau Brahmanes tanatou ʼu faikole faka Sanskrit, ʼaē ʼe nātou ʼui fēnei ai: “Tou fakaʼamu ke hoko atu te ʼu faiga ʼa te nefesi ʼaē ʼe molemo mate, ke liliu ʼo tahi mo te ʼAtua.”

3 ʼI te mamata ʼa te ʼu foha e toko tolu ki te tutu ʼo te sino ʼo tanatou tāmai, ʼe nātou tahi feʼekeʼaki ʼi tonatou loto, ‘ ʼE ʼau tui moʼoni koa ki te hoko atu ʼo te maʼuli ʼi te hili ʼo te mate?’ Mai tona ʼuhiga ʼaē neʼe nātou lahilahi ake ʼi te ʼu fenua kehekehe ʼo te malamanei, koia ʼe kehekehe ai te ʼu tali ʼaē ʼe nātou fai ki te fehuʼi ʼaia. Ko te foha muli, ʼe tui mālohi ʼe hoko atu te maʼuli ʼo tana tāmai ʼi te tahi potu, pea ʼe ina maʼu ai anai he tuʼulaga ʼe maʼuhiga age. Ko te lua foha ʼe ina faka tui, ko te kau mate ʼe nātou momoe, pea ʼe mole nātou ʼiloʼi he meʼa. Ko tonā taʼokete, ʼe faiga pe ia ke ina kātakiʼi te kua mate ʼo tanatou tāmai, heʼe ʼi tana manatu, ʼe mole he tahi ʼe ina ʼiloʼi papau pe koteā te meʼa ʼaē ʼe hoko kia tatou mokā tou mamate.

Ko Te ʼu Tali Kehekehe Ki Te Fehuʼi Pe e Tahi

4. Talu mai fualoa, koteā te fehuʼi ʼaē ʼe faigataʼa ki te malamanei tana tali kiai?

4 ʼE hoko atu koa te maʼuli ʼi te hili ʼo te mate? ʼE ko he fehuʼi ʼe faigataʼa tona tali kiai e te hahaʼi talu mai taʼu ʼe lauʼi afe. ʼE ʼui fēnei e te tagata sivi Tohi-Tapu Katolika ko Hans Küng, “Māʼiape la mo te hahaʼi fai filosofia, ʼe mole feala hanatou tali kiai.” ʼI te ʼu temi fuli, ko te hahaʼi ʼo te ʼu fenua kehekehe neʼe nātou fakakaukauʼi te faʼahi ʼaia, pea ʼe lahi te ʼu manatu kehekehe ʼaē neʼe nātou fakahā.

5-8. Koteā te ʼu akonaki ʼaē ʼe fai e te ʼu lotu kehekehe ʼo ʼuhiga mo te maʼuli ʼi te hili ʼo te mate?

5 Ko te tokolahi ʼo te hahaʼi ʼaē ʼe nātou lau ʼe nātou Kilisitiano, ʼe nātou faka tui ki te maʼuli ʼaē ʼi selo pea mo te ʼifeli. Kae ko te kau Inituisi, ʼe nātou faka tui ko te kau mate ʼe nātou toe maʼuʼuli ʼi he tahi age sino. ʼI tana talanoa ʼo ʼuhiga mo te manatu ʼa te kau Mahometa, ʼe ʼui fēnei e Amir Muawiyah ʼaē ʼe gāue ʼi te faleako Mahometa: “ ʼE mātou faka tui, ʼi te hili ʼo te mate ʼe ʼi ai anai he ʼaho ʼo te fakamāu, pea ʼe tou ʼolo anai kia muʼa ʼo te ʼAtua, ia Allah, ohage ko hatatou ʼolo ki he telepinale.” ʼE faka tui te kau Mahometa, ʼe sivisivi anai e Allah te maʼuli ʼo te hahaʼi takitokotahi pea ʼe ina fekauʼi anai nātou ki te palatiso peʼe ki ʼifeli.

6 ʼI Sri Lanka, ko te kau Putisi pea mo te kau Katolika ʼe nātou tuku ava te ʼu matapā fuli ʼo tonatou ʼapi mokā mate he tahi ʼi te loto fale. ʼE nātou tutu ai te mālama, pea ko te mate ʼaē ʼe tuku ʼi te puha ʼe fakahaga ʼona vaʼe ki te matapā ʼo te ʼapi. Ko te ʼu hahaʼi ʼaia ʼe nātou faka tui, ko te meʼa ʼaia ʼe ina faka faigafua anai ki te laumālie, peʼe ko te nefesi ʼo te mate, ke mavae ʼi tonatou ʼapi.

7 Ko te tagata ʼo te Univelesitē ʼo Western Australia ʼe higoa ko Ronald M. Berndt, ʼe ina ʼui ko te kau ʼuli ʼo Ositalalia ʼe nātou tui “ ʼe mole feala ke pulihi te laumālie ʼa te hahaʼi.” Ko ʼihi telepi ʼi Afelika ʼe nātou faka tui, ka mamate te hahaʼi māhani, pea ʼe nātou liliu ko he ʼu laumālie kovi, kae ko te hahaʼi maʼu tuʼulaga ʼe nātou liliu ko te ʼu laumālie ʼa te ʼu kui, pea ko te hahaʼi ʼe nātou fakaʼapaʼapa anai pea mo faikole kia nātou ʼi tonatou ʼuhiga kau takitaki fakapulipuli ʼo te telepi.

8 ʼI ʼihi fenua, ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe tui kiai te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu nefesi ʼa te kau mate, ʼe ko he fakafio ʼo te ʼu talatuku ʼo te fenua pea mo te ʼu akonaki faka Kilisitiano. Ohage la, ʼe tokolahi te kau Katolika pea mo te kau Polotesita ʼi Afelika ʼo te Potu Hihifo, ʼe nātou ʼuʼufi te ʼu sioʼata ke ʼaua naʼa sio he tahi ki te laumālie ʼo te mate ʼi te sioʼata. Hili kiai ʼaho e 40 ʼi te ʼosi mate ʼo ia ʼaē neʼe nātou ʼoʼofa mamahi ai, ʼe fai e tona famili pea mo tona ʼu kaumeʼa te toʼotoʼoga makehe ʼo ʼuhiga mo te hake ʼo tona laumālie ki selo.

Ko Te Manatu e Tahi

9, 10. Koteā te faʼahi tāfito ʼaē ʼe manatu tahi kiai te ʼu lotu?

9 ʼE kehekehe te ʼu tali ʼaē ʼe fai ki te fehuʼi ʼaenī, pe koteā te meʼa ʼaē ʼe hoko mokā tou mamate, ohage pe ko te kehekehe ʼo te ʼu agaʼi fenua pea mo te ʼu lotu ʼo te hahaʼi ʼaē ʼe nātou tali ki te fehuʼi ʼaia. Kae ʼe tokolahi te ʼu lotu ʼe nātou manatu tahi ki te faʼahi tāfito ʼaenī: ʼE ʼi ai te meʼa ʼe nofo ʼi te loto sino ʼo te hahaʼi—ko he nefesi, pe ko he laumālie—ʼe maʼuli tuputupua ʼi te hili ʼo te mate.

10 Kua lahi te mafola ʼo te akonaki ʼo te nefesi tuputupua ʼi te ʼu lotu pea mo te ʼu magaʼi lotu ʼe lauʼi afe ʼaē ʼe kau ki te Keletiate. ʼE toe maʼu foki te akonaki ʼaia ʼi te Lotu Faka Sutea. ʼI te lotu ʼa te kau Inituisi, ko te akonaki ʼaia ʼe ko te tafitoʼaga ʼo te ʼui ʼaē ʼe toe hoko atu te maʼuli ʼa te hahaʼi ʼi te tahi sino mokā nātou mamate. ʼE faka tui te kau Mahometa, ʼe tupu te nefesi ʼi te temi pe ʼaē ʼe fakatupu ai te sino, kae ʼe toe hoko atu tona maʼuli ʼi te ʼosi mate ʼo te sino. ʼE akoʼi e te tahi ʼu lotu—te animisme ʼa te kau Afelika, mo te Shintō, pea mo te lotu Putisi—he ʼu akonaki ʼe tatau mo te manatu ʼaia.

11. ʼE faka ʼuhigaʼi feafeaʼi e ʼihi hahaʼi popoto te manatu ʼaē ʼe maʼuli tuputupua te nefesi?

11 ʼE fakafeagai ʼihi ki te manatu ʼaia, ʼo nātou ʼui ko te maʼuli ʼe fakagata ʼi te mate. Kia nātou, ʼe mole fakapotopoto te ʼui ʼaē ʼe hoko atu te maʼuli ʼo he tahi ʼaki he nefesi ʼe mavae kehe ʼi tona sino. Ko te tagata faitohi pea mo sivi Tohi-Tapu ʼo te 20 sēkulō ko Miguel de Unamuno, ʼe ina tohi fēnei: “Ko te faka tui ki te maʼuli tuputupua ʼo te nefesi, ʼe mole gata ʼaki pe takita ʼamanaki ʼaē ke maʼuli tuputupua te nefesi, kae ʼe toe maʼua foki ke kita holi mālohi ke hoko te faʼahi ʼaia, pea ʼi te mālohi ʼaupito ʼo te holi ʼaia, ʼe mole kei feala ai hakita fakakaukau fakapotopoto pea ʼe kita liliu ʼo vale.” ʼE ʼi ai te tahi ʼu hahaʼi neʼe mole nātou fia tui ki te maʼuli tuputupua ʼo te nefesi, ohage la ko te ʼu tagata fai filosofia ko Aristote pea mo Epikula, mo te tōketā ko Hippocrate, mo te tagata fai filosofia Ekosi ko David Hume, mo te tagata sivi Tohi-Tapu Alape ko Averroës, pea mo Jawaharlal Nehru, te ʼuluaki minisi ʼo Initia ʼi te kua liliu ʼo te fenua ʼaia ko he puleʼaga faʼitaliha.

12, 13. Koteā te ʼu fehuʼi maʼuhiga ʼaē ʼe tonu ke tou lagaʼi ʼo ʼuhiga mo te akonaki ʼo te maʼuli tuputupua ʼo te nefesi?

12 ʼE feala ai hatatou fai te ʼu fehuʼi ʼaenī, ʼE ʼi ai moʼoni koa hotatou nefesi ʼe maʼuli tuputupua? Kae kapau ʼe mole tuputupua te nefesi, he koʼe kua mafola feiā te akonaki hala ʼaia ʼi te teitei lotu fuli ʼo te temi ʼaenī? Neʼe haʼu koa maifea te manatu ʼaia? Pea kapau ʼe gata moʼoni te maʼuli ʼo te nefesi ʼi te mate, koteā te ʼamanaki ʼaē ʼe feala ke tou maʼu ʼo ʼuhiga mo te kau mate?

13 ʼE feala koa hatatou maʼu he ʼu tali moʼoni ki te ʼu fehuʼi ʼaia? Ei! ʼE tou maʼu anai te ʼu tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia ʼi te ʼu pasina ʼaē ka hoa mai. Tou ʼuluaki vakaʼi muʼa pe neʼe haʼu maifea te akonaki ʼo te nefesi tuputupua.

    Te ʼu Tohi Fakaʼuvea (1978-2025)
    Mavae
    Hu Ki Loto
    • Faka'uvea
    • Vaevae
    • Préférences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Conditions d’utilisation
    • Règles de confidentialité
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Hu Ki Loto
    Vaevae