“Sivisivi ʼAu, ê ʼAtua”

“Sivisivi ʼau, ê ʼAtua, pea ke ke ʼiloʼi toku loto. (...) Taki ʼau ʼi te ala ʼo te ʼu temi ʼe mole ʼiloʼi honatou gataʼaga.” — Pesalemo 139:23, 24.

1. E feafeaʼi te felogoi ʼa Sehova mo tana ʼu kaugana?

KO TATOU fuli ʼe tou fia felogoi mo he tahi ʼe lotomahino, ʼe mahino ki totatou ʼu ʼaluʼaga, ʼe tokoni kia tatou mokā tou fai he hāla, ʼe mole ina fakakinauʼi tatou ke tou fai he meʼa ʼe mole tou fealagia kiai. ʼE maʼu te ʼu faʼahi ʼaia ʼi te ʼu felogoi ʼaē ʼa Sehova ʼAtua pea mo tana ʼu kaugana. ʼE ʼui ia Pesalemo 103:14, ʼo fēnei: “Heʼe ko ia, ʼe ina ʼiloʼi lelei te meʼa ʼaē neʼe faʼu ʼaki ia tatou, ʼe ina manatuʼi ko tatou ko te ʼu efu.” Pea ko Sesu Kilisito, ko te ʼata lelei ʼaia ʼo tana Tāmai, ʼe ina fai te fakaafe fakaloto māfana ʼaenī: “Koutou ʼomai kia te ʼau, ia koutou fuli ʼaē ʼe kinakina pea mo mafasia, pea ʼe ʼau fakafimālie anai koutou. Koutou toʼo kia koutou taku ʼakau toho [peʼe “ke nofo ʼi lalo ʼo taku ʼakau toho pea mo ʼau”, Traduction du monde nouveau, tā fakapilitānia, nota] pea ke koutou ako ia te ʼau, heʼe ʼau agamālū pea mo loto agavaivai, pea ʼe koutou maʼu anai he fīmālie ki ʼokotou nefesi. Heʼe ko taku ʼakau toho ʼe mālū pea ko taku kavega ʼe maʼamaʼa.” — Mateo 11:28-30.

2. Koteā ʼaē ʼe kehekehe ai te manatu ʼa Sehova pea mo ʼaē ʼa te tagata ʼo ʼuhiga mo a) Sesu Kilisito, b) te kau tisipulo ʼa Kilisito.

² Ko te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo tana ʼu kaugana ʼe kehekehe ʼosi pe ia mo ʼaē ʼa te tagata. ʼE sio ia ki te ʼu meʼa ʼaki te manatu kehe pea ʼe ina tokagaʼi te ʼu agaaga ʼaē ʼe mole feala ke ʼiloʼi e ʼihi. ʼI te nofo ʼaē ʼa Sesu Kilisito ʼi te kele, neʼe “manukiʼi pea mo situʼa kiai te tagata”. Ko nātou ʼaē neʼe mole fakamoʼoni ko ia ko te Mesia, “neʼe mole nātou tokagaʼi ia ia”. (Isaia 53:3; Luka 23:18-21.) Kae, kia mata ʼo te ʼAtua, neʼe ko ia “ko te ʼAlo [ʼo te ʼAtua], ko te ʼofaina”, ʼaē neʼe ʼui e te Tāmai ʼo ʼuhiga mo ia, ʼo fēnei: “Ku ʼau fiafia ʼaupito ia te ia.” (Luka 3:22; 1 Petelo 2:4). ʼI te kau tisipulo ʼa Sesu Kilisito, ʼe ʼi ai ʼihi e meʼa noaʼi ʼuhi ko tanatou mole maʼu koloā pea ʼe nātou kātakiʼi te ʼu fakataga. Kae, kia mata ʼo Sehova pea mo tona ʼAlo, ko nātou ʼaia ʼe feala ke nātou koloaʼia (Loma 8:35-39; Fakahā 2:9). He koʼe ʼe kehekehe te ʼu manatu?

3. a) He koʼe koa ko te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo tana ʼu kaugana ʼe kehekehe ia mo te manatu ʼaē ʼa te tagata? b) He koʼe koa ʼe ʼaoga tāfito kia tatou ke tou vakaʼi te faʼahiga tagata ʼaē ʼi totatou loto?

³ ʼE tali e Selemia 11:20, ʼo fēnei: “Ko Sehova (...) ʼe ina sivisivi te ʼu ifiifi pea mo te loto.” ʼE sio ia ki totatou loto, tatau aipe mo te ʼu agaaga ʼaē ʼo totatou ʼuhigaʼi tagata ʼaē ʼe ū ki te ʼu mata ʼo nātou ʼaē. ʼI tana sivi ʼaia, ʼe ina fakatokagaʼi tāfito muʼa te ʼu kalitate pea mo te ʼu ʼaluʼaga ʼaē ʼe ʼaoga tāfito ki te felogoi lelei mo ia, te ʼu kalitate pea mo te ʼu ʼaluʼaga ʼaē ʼe fua manuʼia fualoa kia tatou. ʼI tatatou ʼiloʼi te faʼahi ʼaia, ʼe fakatupu falala; ʼe toe fakapotopoto foki. ʼUhi ko Sehova ʼe ina tokagaʼi totatou loto, ʼe maʼuhiga ke tou vakaʼi totatou loto mo kapau ʼe tou fia fakahā ʼe tou kau ia nātou ʼaē ʼe loto kiai Sehova ʼi te mālama foʼou. Ko tana Folafola ʼe tokoni kia tatou ke tou fai te taʼi sivi ʼaia. — Hepeleo 4:12, 13.

ʼE maʼuhiga te ʼu manatu ʼa te ʼAtua!

4. a) Koteā ʼaē neʼe ina uga te tagata fai pesalemo ke ina ʼui ko te ʼu manatu ʼa te ʼAtua neʼe maʼuhiga kia ia? b) He koʼe ʼe tonu anai ke maʼuhiga kia tatou?

⁴ ʼI tana kua ʼosi metitasio ʼo ʼuhiga mo te laulahi pea mo te loloto ʼo te mālama ʼaē ʼo te ʼAtua ki tana ʼu kaugana, ʼo toe feiā aipe ki te fealagia fakaofoofo ʼa te ʼAtua ʼo foaki te faʼahiga tokoni pe ʼaē ʼe feala ke ʼaoga kia nātou, neʼe tohi e te tagata fai pesalemo ko Tavite, ʼo fēnei: “Koia, ʼe maʼuhiga kia te ʼau tau ʼu manatu!” (Pesalemo 139:17a). Ko tana ʼu manatu, ʼe fakahā ʼi tana Folafola, ʼe māʼoluga age ʼosi ia ʼi ʼaē ʼa te tagata, tatau aipe he faʼahiga hā ʼo ʼanatou ʼu manatu (Isaia 55:8, 9). Ko te ʼu manatu ʼa te ʼAtua ʼe tokoni kia tatou ke tou taupau maʼu tatatou ʼu manatu ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga moʼoni ʼi te maʼuli pea ke tou gāue fakamalotoloto ʼi tana gāue (Filipe 1:9-11). ʼE fakahā mai e te ʼu manatu ʼaia peʼe feafeaʼi hatatou sioʼi he ʼu meʼa ʼo mulimuli pe ki te manatu ʼaē ʼa te ʼAtua. ʼE toe tokoni pe kia tatou ke tou fai he meʼa ʼe lelei kia tatou totonu pe, ke tou tali fakalelei te ʼaluʼaga moʼoni ʼo totatou loto. ʼE koutou tali fakalelei koa ke koutou fai te faʼahi ʼaia?

5. a) Koteā te meʼa ʼaē ʼe fakaloto mālohiʼi ai tatou e te Folafola ʼa te ʼAtua ke tou taupau ke “lahi age ia meʼa fuli”? b) ʼE fua lelei feafeaʼi kia tatou te fakamatala ʼaē ʼa te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo Kaino? c) Logope tatatou mole kei nofo ʼi te Lao ʼa Moisese, e feafeaʼi tana tokoni kia tatou ke tou mahino ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe lelei kia Sehova?

⁵ ʼE tokagaʼi fau e te tagata ia te ʼu meʼa ʼaē ʼe sio kiai ʼona ʼu mata, kae ʼe tokoni tatou e te Tohi-Tapu, ʼo fēnei: “ ʼI te ʼu meʼa maʼuhiga fuli ʼe tonu ke tou taupau, ke ke hāofaki tou loto, heʼe ko ia ko te matapuna ʼo te maʼuli.” (Tāʼaga Lea 4:23). ʼAki te ʼu pelesepeto pea mo te ʼu faʼifaʼitaki, ko te Tohi-Tapu ʼe tokoni kia tatou ke tou fai te meʼa ʼaia. ʼE fakahā mai e te Tohi-Tapu, neʼe fai e Kaino te ʼu sakilifisio faka lotonoa ki te ʼAtua, ʼuhi he neʼe lotokovi fau, pea neʼe fehiʼa ki tona tēhina ko Apele. Pea ʼe tokoni tatou e te Tohi-Tapu, ke ʼaua naʼa tou hage ko Kaino (Senesi 4:3-5; 1 Soane 3:11, 12). ʼE tou toe maʼu aipe ʼi te Tohi-Tapu te maʼua ʼaē ʼo te Lao ʼa Moisese ʼo ʼuhiga mo te fakalogo. Kae ʼe ina toe fakahā fakalelei, ko te ʼuluaki maʼua ʼo te lao, neʼe tonu kia nātou ʼaē ʼe atolasio kia Sehova ke nātou ʼofa kia te ia ʼaki tonatou loto katoa, tonatou ʼatamai katoa, tonatou nefesi katoa, pea mo tonatou mālohi katoa; pea hoa mai ki te fakatotonu maʼuhiga ʼaia, ke nātou ʼofa ki tonatou kāiga ohage pe ko nātou totonu. — Teutalonome 5:32, 33; Maleko 12:28-31.

6. ʼO mulimuli ki te manatu ia Tāʼaga Lea 3:1, koteā te ʼu fehuʼi ʼe tonu anai ke tou fai?

⁶ Ia Tāʼaga Lea 3:1, ʼe mole tokoni pe tatou ke tou taupau te ʼu folafola ʼa te ʼAtua kae ke tou ʼiloʼi papau ko te fakalogo ʼe ko he fakahā ʼaia ʼo te meʼa ʼaē ʼi totatou loto. ʼE ʼaoga ke tou fai takitokotahi te fehuʼi ʼaenī: ‘Ko taku fakalogo ki te ʼu fakatotonu ʼa te ʼAtua ʼe moʼoni koa?’ Kapau ʼe tou fakatokagaʼi ʼi he ʼu ʼaluʼaga ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe uga tatou kiai peʼe ko ʼatatou ʼu manatu ʼe tōtō — pea ʼe mole he tahi ia tatou ʼe feala ke ina ʼui ʼe tou haohaoa — pea ʼe ʼaoga leva ke tou fai te fehuʼi ʼaenī: ‘Koteā ʼaē ʼe ʼau lolotoga fai moʼo hikihiki te ʼaluʼaga ʼaia?’ — Tāʼaga Lea 20:9; 1 Soane 1:8.

7. a) ʼE tokoni feafeaʼi tatou ke tou taupau totatou loto e te manatu ʼaē neʼe tala e Sesu ʼo ʼuhiga mo te kau Faliseo ia Mateo 15:3-9? b) Ko te ʼu ʼaluʼaga fea ʼaē ʼe feala ke fakamaʼua kia tatou ke tou fai he ʼu fakatuʼutuʼu mālohi moʼo akonakiʼi totatou ʼatamai pea mo totatou loto?

⁷ Neʼe faka lākahalaʼi e Sesu te aga malualoi ʼaē ʼa te kau Faliseo Sutea, heʼe nātou fakaʼapaʼapa ki te ʼAtua ʼo mulimuli ki te meʼa ʼaē ʼe lelei kia nātou, pea neʼe ina toe fakahā ko tanatou tauhi ʼe vaʼiganoa (Mateo 15:3-9). Neʼe toe fakahā e Sesu, kapau ʼe tou loto ke leleiʼia tatou e te ʼAtua, ia ia ʼaē ʼe sio ki te ʼu loto, ʼe mole tonu ke tou fai he aga ʼe lelei ke ʼasi ʼi tuʼa, pea ʼi te temi pe ʼaia ʼe tou maʼu te ʼu manatu heʼeʼaoga ke feala ai hatatou maʼu he ʼu fiafia ʼi te ʼu felāveʼi fakasino. E lagi tonu anai ke tou fai he ʼu puleʼaki fakamālohi moʼo fakatonutonuʼi totatou ʼatamai pea mo totatou loto (Tāʼaga Lea 23:12; Mateo 5:27-29). Ko te fakatonutonuʼi ʼaia ʼe toe ʼaoga anai kia tatou, he kapau ʼe haga ia tatatou gāue fakamālama, pea mo ʼatatou ʼu fakatuʼutuʼu ʼo ʼuhiga mo te ako peʼe ko ʼatatou ʼu fakafiafia, ʼo uga ia tatou ke tou faʼifaʼitakiʼi te aga ʼa te mālama ʼaenī, pea mo tou mulimuli ki tana ʼu lekula. ʼAua naʼa galo ia tatou ʼi he lakaga, ko te tisipulo ko Sake ʼe ina fakatatau ki he ʼu “fafine tono” ia nātou ʼaē ʼe nātou ʼui ʼe nātou pipiki ki te ʼAtua kae ʼe nātou kaumeʼa mo te mālama. Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi “ko te malamanei katoa ʼe takoto ia ʼi te mālohi ʼo te agakovi”. — Sake 4:4; 1 Soane 2:15-17; 5:19.

8. Ke tou maʼu katoa te ʼu manatu maʼuhiga ʼa te ʼAtua, koteā te meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ke tou fai?

⁸ Ke maʼu katoa te ʼu manatu ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaia pea mo ʼihi age ʼu meʼa, ʼe ʼaoga ke tou tuku he temi ke tou lau te ʼu nusipepa pea mo fagono ki te ʼu akonaki ʼaē ʼe talanoa kiai. ʼO mole gata aipe, ʼe toe ʼaoga ke tou ako tana ʼu folafola, ke tou palalau kiai, pea ke tou metitasioʼi. Tokolahi te kau lautohi ʼo Te Tule Leʼo, ʼe nātou kau tuʼumaʼu ki te ʼu fono ʼo te kokelekasio ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, koga meʼa ʼe talanoa ai ki te Tohi-Tapu. ʼE nātou totogi te temi mai ʼihi ʼu meʼa moʼo fai ʼo te faʼahi ʼaia (Efesi 5:15-17). Pea ko te ʼu fua ʼaē ʼe nātou maʼu mai ai, ʼe laka maumau age ia ʼi he ʼu koloā fakamālama. ʼE mole ko takotou manatu koa la ʼaia?

9. He koʼe ko ʼihi ia nātou ʼaē ʼe kau ʼi te ʼu fono faka kilisitiano ʼe nātou tuputupu ʼo vave age ʼi ʼihi ʼi te faʼahi fakalaumālie?

⁹ Kae, ko nātou ʼaē ʼe kau ki te ʼu fono, ʼe nātou tuputupu fakavilivili age ʼi ʼihi ʼi te faʼahi fakalaumālie. ʼI tonatou maʼuli ʼe nātou maʼuliʼi fakalelei te moʼoni. Koteā te fakamatala ʼe tou maʼu ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia? ʼI te agamāhani ko tanatou tokaga tuʼumaʼu ʼaē ʼo fai tanatou ako takitokotahi ʼo te Tohi-Tapu, ko he faʼahi ʼe maʼuhiga tāfito. ʼE nātou mahihino ʼe mole nātou maʼuʼuli pe ʼi tanatou kai ʼaē ʼo te pane; mo te meʼa kai fakalaumālie ʼi te ʼaho fuli ʼe toe maʼuhiga pe ohage ko te meʼa kai fakasino ʼi te ʼaho fuli (Mateo 4:4; Hepeleo 5:14). Koia ʼaē ʼe nātou faiga aipe ke nātou maʼu he temi ʼi te ʼaho fuli moʼo lau te Tohi-Tapu peʼe ko te ʼu tohi faka tohi-tapu ʼaē ʼe nātou fakamahino te Tohi-Tapu. ʼE nātou teuteu ke nātou kau ki te ʼu fono ʼo te kokelekasio, ʼe nātou ako fakatomuʼa te ʼu talanoa pea mo kumi te ʼu vaega. ʼE mole gata ʼaki pe tanatou lau; ʼe nātou metitasioʼi. Lolotoga ʼo tanatou ako, ʼe nātou fakakaukauʼi fakamalotoloto ki te fua ʼaē ʼo te ʼu meʼa ʼe nātou ako ki ʼonatou maʼuli. ʼI te tuputupu ʼo tonatou maʼuli fakalaumālie, ʼe nātou maʼu te ʼu manatu ʼaē neʼe tohi e te tagata fai pesalemo ʼaē neʼe ina tohi fēnei: “ ʼE ʼau manako ki tau lao! (...) Ko tau ʼu fakamanatu ʼe fakaofoofo.” — Pesalemo 1:1-3; 119:97, 129.

10. a) Ko te ʼu temi koa e fia ʼe ʼaoga ai ke tou haga ako te Folafola ʼa te ʼAtua? b) ʼE fakahā feafeaʼi e te Tohi-Tapu te faʼahi ʼaia?

¹⁰ Kapau neʼe tou ako te Folafola ʼa te ʼAtua ʼi he taʼu e tahi, ʼi he ʼu taʼu e 5, peʼe ko taʼu e 50, ʼaua naʼa hage kia tatou ʼe liuliuga fau — heʼe ko te ʼu manatu ʼa te ʼAtua ʼe maʼuhiga kia tatou. Māʼiape la te ʼu tuʼuga meʼa ʼaē neʼe ako e ʼihi ia tatou ʼi te Tohi-Tapu, e lahi age te ʼu meʼa ʼaē ʼe mole tou ʼiloʼi. “Ê ʼAtua, ʼi lahi ʼaupitoe!” ko te ʼui ʼaia ʼa Tavite. “Kapau ʼe ʼau faiga ke ʼau lau, e lahi age nātou ʼi te ʼu fisiʼi ʼone.” Ko te ʼu manatu ʼa te ʼAtua ʼe fakalaka maumau ia meʼa fuli ʼe feala ke tou lau. Ka na pau la neʼe tonu ke tou lau te ʼu manatu ʼa te ʼAtua ʼi te ʼaho katoa pea ʼe tou māʼumoe pe ʼi ai, mokā ʼe tou ʼaʼala age, ʼe toe ʼāsili age te ʼu meʼa ʼe feala anai ke tou metitasio kiai. Koia, neʼe tohi ai e Tavite, ʼo fēnei: “Neʼe ʼau ʼala ake, pea koʼeni pe ʼau mo koe.” (Pesalemo 139:17, 18). Ki he temi heʼegata ʼe kei ʼi ai anai pe te ʼu meʼa ke tou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova pea mo tana ʼu ala. ʼE mole feala anai ke tou ʼiloʼi ia meʼa fuli. — Loma 11:33.

Fehiʼa ki te meʼa ʼaē ʼe fehiʼa kiai Sehova

11. He koʼe ʼe maʼuhiga te ʼiloʼi ʼo te ʼu manatu ʼa te ʼAtua ʼo toe feiā aipe mo te ʼu meʼa ʼaē ʼi tona loto?

¹¹ Ko tatatou ako te Folafola ʼa te ʼAtua ʼe mole gata ʼaki te manatu ʼaē ke tou fakafonu totatou ʼatamai ʼaki he ʼu meʼa neʼe hoko. Kapau ʼe tou tuku mamalie te ʼu manatu ʼa te ʼAtua ke hū ki totatou loto, ʼe tou kamata maʼu te ʼu meʼa ʼaē ʼe loto kiai te ʼAtua. ʼE ko he meʼa maʼuhiga ia! Kapau ʼe mole tou fakatuputupu te ʼu taʼi manatu ʼaia, koteā leva te meʼa ʼaē ʼe feala ke fua? Logope la ʼe feala ke tou mulimuli ki te meʼa ʼaē ʼe talanoa kiai te Tohi-Tapu, kae lagi ʼe feala pe ke tou toe fia fai ki te meʼa ʼaē ʼe tapu, peʼe hage kia tatou te meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua mai kia tatou, ko he kavega. Logope la tatatou fehiʼa ki te meʼa ʼaē ʼe kovi, ʼe feala pe ke tou tauʼi te meʼa ʼaē ʼe kovi ʼuhi ko totatou ʼuhiga heʼe haohaoa (Loma 7:15). Kae kapau ʼe mole tou faiga fakamalotoloto ke tou maʼu ʼi totatou loto te meʼa ʼaē ʼe totonu, ʼe feala koa ke tou ʼamanaki ke leleiʼia tatou e Sehova, “ia ia ʼaē ʼe ina sivi te ʼu loto”? — Tāʼaga Lea 17:3.

12. E feafeaʼi te maʼuhiga ʼo te ʼofa ʼaē ʼe mulimuli ki te ʼu fakatuʼutuʼu fakaʼatua pea mo te manavasiʼi faka lotu?

¹² Ko te manavasiʼi faka lotu ʼe ko he puipui mālohi ia ki te agakovi, ʼo toe feiā aipe mo te ʼofa ʼaē ʼe mulimuli ki te ʼu fakatuʼutuʼu fakaʼatua ʼe ina fakaliliu ia te fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe totonu ko he meʼa fakafiafia (1 Soane 5:3). ʼE tokoni ʼaupito tatou e te Tohi-tapu ke tou fakatuputupu te ʼofa pea mo te fehiʼa ki te meʼa ʼaē ʼe kovi. “Ko koutou ʼaē ʼe ʼoʼofa kia Sehova, koutou fehiʼa ki te meʼa ʼaē ʼe kovi.” (Pesalemo 97:10). “Koutou fakalialia ki te meʼa ʼaē ʼe agakovi, koutou pipiki ki te meʼa ʼaē ʼe lelei.” (Loma 12:9). ʼE tou fai koa te faʼahi ʼaia?

13. a) Ko te faikole fea ʼa Tavite ʼo ʼuhiga mo te fakaʼauha ʼa te kau agakovi ʼe tou mulimuli katoa kiai? b) Ohage ko tona fakahā ʼi te kole ʼa Tavite, ko ai koa te kau agakovi ʼaē neʼe ina kole ki te ʼAtua ke fakaʼauha?

¹³ Neʼe fakahā fakalelei e Sehova tana fakatuʼutuʼu ʼaē ke ina fakaʼauha te kau agakovi ʼi te kele pea mo fakatuʼu te kele foʼou ʼaē ʼe tonu ke nofo ai te faitotonu (Pesalemo 37:10, 11; 2 Petelo 3:13). Ko te ʼu kaumeʼa ʼo te faitotonu ʼe nātou holi ki te temi ʼaia ke hoko la. ʼE nātou mulimuli ki te manatu ʼaē ʼa te tagata fai pesalemo ko Tavite, ʼaē neʼe faikole ʼo fēnei: “Â! ka na ke fia matehi la te agakovi, ê ʼAtua! ʼE mahino ia, mo te kau fakapō ʼe nātou toe mamaʼo anai mo nātou ia te ʼau, ia nātou ʼaē ʼe nātou palalau ʼo ʼuhiga mo koe ʼaki pe tanatou ʼu manatu; neʼe nātou fakaʼaogaʼi tou huafa ʼaki he loto vaʼiganoa — tou ʼu fili.” (Pesalemo 139:19, 20). Neʼe mole holi Tavite ia ke ina matehi totonu te kau agakovi. Neʼe faikole ia ke haga ia Sehova ʼo tuku kia nātou te totogi ʼo tanatou ʼu agakovi (Teutalonome 32:35; Hepeleo 10:30). Ko te hahaʼi agakovi ʼaia neʼe mole nātou fai he meʼa ʼe kovi kia Tavite. Kae, neʼe mole nātou fakahā te ʼuhiga moʼoni ʼaē ʼo te ʼAtua pea neʼe nātou fakaʼaogaʼi kovi tona huafa (Ekesote 20:7). Neʼe nātou tauhi fakamalualoi kia te ia, ʼo nātou fakamuʼamuʼa pe te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou holi kiai ʼaki tanatou fakaʼaogaʼi ʼo tona huafa. Neʼe mole ʼofa Tavite kia nātou ʼaē ʼe nātou fakafeagai ki te ʼAtua.

14. ʼE ʼi ai koa he ʼu hahaʼi agakovi ʼe feala ke tou tokoni kiai? Kapau ʼe ʼi ai, e feafeaʼi te tokoni ʼaē kia nātou?

¹⁴ Ko te toko miliale hahaʼi ʼe mole nātou ʼiloʼi ia Sehova. Tokolahi ia nātou ʼaia, ʼe nātou fai te ʼu aga ʼaē ʼe tapuʼi e te Folafola ʼa te ʼAtua, koteʼuhi ʼe mole nātou ʼiloʼi. Kapau ʼe nātou haga nonofo ʼi te maʼuli ʼaia, ʼe nātou kau anai ia nātou ʼaē ka fakaʼauha lolotoga ʼo te toe mamahi lahi. Kae, ʼe mole fiafia ia Sehova ʼi te mate ʼo te kau agakovi, ʼo toe feiā aipe mo tatou (Esekiele 33:11). ʼI tona ʼaluʼaga ʼaē kei faka fealagia kia tatou, ʼe tou faiga ʼo tokoni ki te hahaʼi agakovi ʼaia ke nātou ako te ʼu ala ʼo Sehova pea ke nātou haʼele ʼi ai. Koteā te meʼa ke fai mo kapau la ʼe fakahā e ʼihi tanatou fehiʼa lahi ʼaē kia Sehova?

15. a) Ko ai koa te ʼu hahaʼi ʼaē neʼe sio te tagata fai pesalemo ohage “ko he kau fili moʼoni”? b) Ia ʼaho nei, e feafeaʼi hatatou fakahā ʼe tou “fehiʼa” kia nātou ʼaē ʼe nātou fakafeagai kia Sehova?

¹⁵ ʼO ʼuhiga mo nātou ʼaia, neʼe ʼui e te tagata fai pesalemo, ʼo fēnei: “ ʼE mole ʼau fehiʼa koa la kia nātou ʼaē ʼe fehiʼa fakamalotoloto kia te koe, ê Sehova, pea ʼe mole ʼau fakalialia koa la kia nātou ʼaē ʼe fakafeagai kia te koe? ʼE ʼau fehiʼa kia nātou ʼi he fehiʼa katoa. Kua liliu nātou kia te ʼau ko te kau fili moʼoni.” (Pesalemo 139:21, 22). ʼUhi he neʼe nātou fehiʼa lahi kia Sehova koia ʼaē neʼe fehiʼa ai Tavite kia nātou. Ko te ʼu ʼaposita ʼe kau ia nātou ʼaē ʼe fehiʼa kia Sehova koteʼuhi ʼe nātou fakafeagai kia te ia. ʼI tona fakanounou, ko te ʼaposita ʼe ko he fakafeagai kia Sehova. Ko ʼihi ʼaposita ʼe nātou ʼui ʼe nātou ʼiloʼi te ʼAtua pea mo kaugana kia te ia, kae ʼe nātou situʼa ki tana ʼu akonaki peʼe ko tana ʼu fakatotonu ʼaē ʼe tuʼu ʼi tana Folafola. Ko ʼihi ʼe nātou ʼui ʼe nātou tui ki te Tohi-Tapu, kae ʼe nātou situʼa ki te kautahi ʼa Sehova, pea ʼe nātou faiga fakamalotoloto ke nātou tāʼofi te gāue ʼa te kautahi ʼaia. ʼI tanatou fai te meʼa ʼaē ʼe kovi logope la tanatou kua ʼosi ʼiloʼi te meʼa ʼaē ʼe totonu, pea mokā ʼe aka te agakovi ia nātou, ʼo liliu ai ko he koga ʼe pipiki maʼu ki tonatou maʼuli, ko te kau kilisitiano ʼe tonu ke nātou fehiʼa (ʼi te ʼuhiga ʼo te kupu ʼaia ʼaē ʼi te Tohi-Tapu) kia nātou ʼaia. Ko te kau kilisitiano moʼoni ʼe nātou maʼu te ʼu manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te kau ʼaposita; ʼe mole nātou fia ʼiloʼi meʼa fuli ʼo ʼuhiga mo te ʼu manatu ʼa te kau ʼaposita. Kailoa ia, ʼe nātou “fakalialia” kia nātou ʼaē ʼe nātou fakafeagai ki te ʼAtua, pea ʼe nātou tuku te faʼahi ʼaia kia Sehova moʼo fakahoko ʼo tona ʼaho lagavaka. — Sopo 13:16; Loma 12:19; 2 Soane 9, 10.

Mokā sivisivi tatou e te ʼAtua

16. a) He koʼe neʼe loto e Tavite ke haga ia Sehova ʼo sivi ia ia? b) Koteā te ʼu meʼa ʼi ʼotatou loto ʼe tonu anai ke tou kole ki te ʼAtua ke tokoni mai kia tatou ʼo ʼuhiga mo tatatou fakasiosio ʼaē kiai?

¹⁶ Neʼe mole fia faʼifaʼitakiʼi e Tavite te aga ʼa te kau agakovi ʼi he faʼahi ʼaluʼaga pe. Tokolahi ʼe nātou faiga ke nātou fufū tonatou ʼuhiga moʼoni, kae ʼaki te agavaivai neʼe faikole ia Tavite, ʼo fēnei: “Sivisiviʼi ʼau, ê ʼAtua, pea ke ke ʼiloʼi toku loto. Vakaʼi ia ʼau, pea ke ke ʼiloʼi taku ʼu manatu ʼaē ʼe ʼepu, pea ke ke sio peʼe ia te ʼau he faʼahiga ala ʼe kovi pea ke ke taki ʼau ʼi te ala ʼo te ʼu temi ʼe mole ʼiloʼi honatou gataʼaga.” (Pesalemo 139:23, 24). Mokā palalau Tavite ʼo ʼuhiga mo tona mafu, neʼe mole talanoa ia ki te mafu ʼaē ʼo tona sino. ʼO mulimuli pe ki te ʼuhiga fakatā ʼo te kupu ʼaia, neʼe talanoa ia ki te meʼa ʼaē ʼi tona loto, tona ʼuhigaʼi tagata. ʼE tonu anai ke tou tuku ke sivi totatou loto e te ʼAtua pea ke ina fakasiosioʼi peʼe ia tatou he ʼu faʼahiga holi, he ʼu meʼa ʼi ʼotatou loto, he ʼu fakatuʼutuʼu, he ʼu manatu, peʼe ko he ʼu meʼa ʼe nātou uga tatou ki he ʼu aga ʼe heʼe maʼa (Pesalemo 26:2). ʼE fakaafe tatou e Sehova, ʼo fēnei: “Toku foha, foaki mai tou loto, pea ke leleiʼia e tou ʼu mata toku ʼu ala.” — Tāʼaga Lea 23:26.

17. a) ʼAua naʼa fufū he ʼu manatu fakatupu hoha, koteā ʼaē ʼe tonu anai ke tou fai? b) ʼE tonu anai koa ke tou punamaʼuli mokā ʼe tou maʼu he ʼu higa ʼe kovi ʼi totatou loto, pea koteā ʼe tonu anai ke tou fai ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaia?

¹⁷ Kapau ʼe fufū ʼi totatou loto he ʼu manatu fakatupu lotomamahi peʼe mo fakatupu tuʼania, ʼuhi ko te ʼu holi kovi peʼe ko he ʼu meʼa ʼe uga tatou ʼe mole lelei, peʼe ko ʼihi ʼi ʼatatou ʼu aga ʼe mole lelei, ʼe mahino ia ʼe tou loto ke fakamālamaʼi tatou ʼi te faʼahi ʼaia e Sehova. ʼI te Tohi-Tapu ʼa Moffat neʼe mole ina tohi te kupu ʼaē “he faʼahiga aga fakatupu lotomamahi”, kae neʼe ina tohi te kupu ʼaē “ko te ʼaluʼaga kovi”; ko te New English Bible ʼaē ʼe ʼui fēnei: “Ko he ala ʼe fakaloto mamahi kia te koe [ko te ʼAtua].” Mo tatou totonu pe ʼe feala ke mole tou mahino lelei ki ʼatatou ʼu manatu pea mole tou ʼiloʼi pe feafeaʼi hatatou palalau ki te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo ʼotatou fihifihia, kae ʼe mahino lelei pe ia ki totatou ʼaluʼaga (Loma 8:26, 27). ʼE mole tonu anai ke tou punamaʼuli mo kapau ʼe ʼi ai he ʼu higa kovi ʼi totatou loto; pea ʼe mole tonu ke tou kumi hona ʼu takuʼaki (Senesi 8:21). ʼE tonu anai ke tou kumi te tokoni ʼa te ʼAtua moʼo pulihi ʼo talu ʼosi te faʼahi ʼaia ʼi totatou ʼatamai. Kapau ʼe tou ʼoʼofa moʼoni ia Sehova pea mo tana ʼu ala, ʼe feala ke tou fakaōvi kia te ia ʼaki te tokoni ʼaia ʼaki te falala ʼaē ko te “ ʼAtua e lahi age ʼi totatou ʼu loto pea ʼe ina ʼiloʼi ia meʼa fuli”. — 1 Soane 3:19-21.

18. a) E feafeaʼi te haga ʼa Sehova ʼo taki tatou ʼi te ala ʼo te ʼu temi ʼe mole ʼiloʼi hona gataʼaga? b) Kapau ʼe tou haga muliʼi te taki ʼa Sehova, koteā te ʼu faʼahiga fakavikiviki ʼe feala ke tou fakaʼamu kiai?

¹⁸ ʼO mulimuli ki te faikole ʼa te tagata fai pesalemo, ʼaē neʼe kole kia Sehova ke ina taki ia ia ʼi te ala ʼaē ʼe mole ʼiloʼi hona gataʼaga, pea ko Sehova ʼe ina taki tana ʼu kaugana agavaivai pea mo fakalogo. ʼE feala ke ina taki nātou ʼi te ala ʼaē ke nātou maʼuli fualoa ai, ʼaki tana mole matehi fakatomuʼa nātou ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe kovi ʼe nātou fai, pea ʼe ina toe taki nātou ki te maʼuli heʼegata. ʼE ina fakamahino mai kia tatou te ʼaoga ʼaē ʼo te sakilifisio ʼo Sesu. ʼAki tana Folafola pea mo tana kautahi, ʼe ina foaki mai te ako maʼuhiga koteʼuhi ke fealagia tatatou fai ʼo tona finegalo. ʼE ina fakahā kia tatou te maʼuhiga ʼaē ʼo tatatou tali tana tokoni koteʼuhi ke liliu totatou loto ohage ko te ʼuhigaʼi tagata ʼaē ʼe tou fia fakahā ki tuʼa (Pesalemo 86:11). Pea ina fakaloto mālohiʼi tatou ʼaki te ʼamanaki ki he maʼuli haohaoa ʼi he mālama foʼou faitotonu pea mo te maʼuli heʼegata, ke fakaʼaogaʼi ki te tauhi ʼaē kia te ia ʼaē ko te ʼAtua moʼoni e tahi. Kapau ʼe tou tali fakahagatonu ki tana taki, ʼe mahino ia, ʼe ina ʼui mai anai ohage ko tana fai ʼaē ki tona ʼAlo, ʼo fēnei: “Ku ʼau fiafia ʼaupito ia te koe.” — Luka 3:22; Soane 6:27; Sake 1:12.

Koteā takotou maʼu?

◻ He koʼe koa ko te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo tana ʼu kaugana ʼe kehekehe ia mo te manatu ʼaē ʼa te tagata?

◻ Koteā ʼaē ʼe feala ke tokoni kia tatou ke tou ʼiloʼi ai te meʼa ʼaē ʼe sio kiai te ʼAtua mokā ina vakaʼi totatou loto?

◻ Ko te faʼahiga ako feafeaʼi ʼaē ʼe tokoni kia tatou ke tou ako he ʼu meʼa pea ke tou taupau totatou loto?

◻ He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou ʼiloʼi te meʼa ʼaē ʼe ʼui e te ʼAtua pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe loto kiai?

◻ He koʼe koa ʼe tonu ke tou fai te faikole ʼaenī: “Sivisiviʼi ʼau, ê ʼAtua, pea ke ke ʼiloʼi toku loto”?

[Paki ʼo te pasina 16]

Ka koutou ako, koutou faiga ke koutou maʼu te ʼu manatu pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe loto kiai te ʼAtua maʼa koutou totonu.

[Paki ʼo te pasina 18]

Ko te ʼu manatu ʼa Sehova “ ʼe laka maumau age ia ʼi te fisiʼi ʼone”.

[Haʼuʼaga ʼo te paki]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.