ʼE Kovi Koa Te ʼu Faʼahiga Meo Fuli?

ʼE ʼi ai koa he ʼu mamahi ʼe fakaloto mamahi age ʼi te ʼu mamahi ʼaē ʼe mole feala ke tou fakahā?​—Marquis De Custine, 1790-1857

LOLOTOGA taʼu e lua, neʼe kātakiʼi e te fafine te ʼu fakaneke ʼa tona kaugā gāue ke nā fai he ʼu felāveʼi fakasino. Neʼe laukoviʼi ia ia ʼi tana fakahā te faʼahi ʼaia pea neʼe mole tokagaʼi e he tahi tana meo. Ko te lotomamahi ʼaē neʼe ina taupau neʼe tupu ʼaki ai tona mahaki, kae koteā koa te meʼa ʼaē neʼe feala ke ina fai? ʼO toe feiā pe, ko te tūpulaga neʼe gāue lelei ʼaupito ʼi tana kalasi, neʼe kapu ia ia he neʼe mole fakagafua e tona leʼo ʼo loto ke kau ki te faigaoʼi ohage ko te kalate, ʼaē neʼe fakamaʼua e te faleako ke fai. Ko te fafine pea mo te tūpulaga ʼaia, neʼe nā ʼiloʼi neʼe nātou faihala, kae neʼe tonu koa ke nā meo? Kapau neʼe nā fai te faʼahi ʼaia, neʼe feala koa ke nā ʼamanaki ki honā fakaloto fīmālie, pe neʼe ko he fakaʼāsili kovi ʼaia ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko kia nāua?

Ko te ʼu faʼahiga meo ʼaia pea mo ʼihi ʼatu, ʼe ko he ʼu meʼa ʼe hoko māhani ʼi te temi nei, heʼe tou maʼuʼuli ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu hahaʼi agahala pea mo he mālama ʼe mole lelei. ʼE lahi te ʼu faʼahiga meo, ohage ko te meo fakalogologo ki he meʼa ʼe mole tou leleiʼia, ki he meʼa ʼe tou mamahi ai, peʼe tou ʼiʼita ki he ʼaluʼaga, ʼo aʼu ki te tala ʼo he meʼa neʼe hoko moʼo fakafeagai ki he tahi. ʼE tokolahi te hahaʼi ʼe nātou leleiʼia age tanatou mole meo pea mo tanatou mole fakafifihi; kae ʼe tonu koa ke nofo fakalogologo tuʼumaʼu he tahi? Koteā koa te manatu ʼa te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia?

Tona ʼu Fua Kovi Kia Kita Pea Mo Te Hahaʼi

ʼE mahino papau ko he tahi ʼe meo tuʼumaʼu ʼe ko he meʼa fakatupu kovi, pea ʼe ko he meʼa ʼe tauteaʼi ʼi te Tohi-Tapu. Ko he tahi ʼe meo ʼe ina fakatupu kovi anai kia ia totonu ʼi te faʼahi fakasino pea mo te faʼahi fakalaumālie, pea mo fakaloto mamahi anai kia nātou ʼaē ʼe meo kiai. ʼI tana talanoa ʼo ʼuhiga mo he fafine ʼe meo tuʼumaʼu, ʼe ʼui fēnei e te tāʼaga lea ʼo te Tohi-Tapu: “ ʼE tatau te ʼato ʼaē ʼe tutulu ʼi te ʼaho ʼaē ʼe ʼua lalahi ai ʼo maʼua ke kita mavae mai ai, pea mo te fafine ʼaē ʼe faʼa kē.” (Tāʼaga Lea 27:15) ʼE kovi tāfito mokā tou meo ʼo ʼuhiga mo Sehova peʼe ki hana fakatuʼutuʼu. ʼI te temi ʼaē neʼe meo ai te puleʼaga ʼo Iselaele ʼo ʼuhiga mo te mana ʼaē neʼe foaki faka milakulo age lolotoga tanatou haʼele ʼi te toafa ia taʼu e 40, ʼo nātou fakahigoaʼi ko te “pane fakalialia,” neʼe ʼaumai ai e Sehova te ʼu gata kafokona moʼo tauteaʼi te hahaʼi meo ʼaia ʼaē neʼe mole nātou fakaʼapaʼapa, pea ko te tokolahi neʼe nātou mamate ai.​—Faka au 21:​5, 6.

Ki muli age, neʼe tokoniʼi e Sesu tana ʼu tisipulo ke mole nātou meo ʼo ʼuhiga mo “te mohuku,” ʼaē ʼe ina fakatātā te ʼu hala ʼa te hahaʼi, kae ke nātou tokaga lelei ki te “lalago” lahi, ʼaē ʼe ina fakatātā tatatou ʼu vaivaiʼaga. (Mateo 7:​1-5) ʼO toe feiā, neʼe tauteaʼi e Paulo te fakamāuʼi (ʼe ko he faʼahiga meo ʼaia) ʼa he tahi, ʼo ina ʼui ʼe ko he meʼa “ ʼe mole feala ke faka lākatonuʼi . . . koteʼuhi ko koe ʼaē ʼe faifakamāu ʼe ke fai mo koe te ʼu meʼa ʼaia.” Ko te ʼu fakatokaga ʼaia ki te meo ʼe tonu ke ina uga tatou ke mole tou fai fatufatu, pea mo tou meo tuʼumaʼu.​—Loma 2:1.

ʼE Tauteaʼi Koa Te ʼu Faʼahiga Meo Fuli?

ʼE tonu koa ke tou manatu ai, ko te ʼu faʼahiga meo fuli ʼe tonu ke tauteaʼi? Kailoa, ʼe mole tonu ke tou manatu feiā. ʼE fakahā mai e te Tohi-Tapu ʼe lahi te ʼu aga heʼe faitotonu ʼi te mālama fakapikopiko ʼaē ʼe tou maʼuʼuli ai ʼe tonu ke fakatonutonuʼi. ʼI tana tahi lea fakatātā, neʼe talanoa ia Sesu ʼo ʼuhiga mo te tuʼi fakamāu heʼe faitotonu, neʼe ina foaki ʼaki he loto fakakinau, he fakamāu ʼe totonu ki te fafine vitua lotomamahi, ke “ ʼaua naʼa haʼu tuʼumaʼu ia ʼo tukipalaʼi [ia ia], ʼo aʼu ki tana fakamālohiʼi [ia ia] ke [ina] fai te meʼa ʼaē ʼe loto kiai.” (Luka 18:​1-8) ʼI ʼihi ʼu lakaga, ʼe lagi tonu mo tatou ke tou faʼa kātaki ʼi tatatou ʼu meo ʼo aʼu ki te fakatonutonuʼi ʼo te hala ʼaē neʼe fai mai kia tatou.

ʼI tana fakaloto mālohiʼi ʼaē tatou ke tou faikole ke hoko mai te Puleʼaga ʼa te ʼAtua, neʼe mole uga koa la tatou e Sesu ke tou ʼiloʼi te ʼu hala ʼo te mālama ʼaenī pea mo tou ‘kalaga’ ke fakatokatoka e te ʼAtua? (Mateo 6:​10) ʼI te temi ʼaē neʼe logo ai ia Sehova ki “te meo” ʼo ʼuhiga mo te agakovi ʼo Sotoma pea mo Komola ʼo te temi muʼa, neʼe ina fekauʼi tana ʼu tagata ʼave logo ke nātou ʼolo ʼo “mamata peʼe nātou fai ia meʼa fuli ʼaia ohage ko te kalaga ʼaē neʼe fai ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia” pea ke ina fakatokatoka. (Senesi 18:20, 21) Moʼo fakafimālieʼi ia nātou ʼaē ʼe nātou meo age kia te ia, neʼe fakatokatoka ai e Sehova te ʼaluʼaga ʼaia ʼo ina maumauʼi te ʼu kolo ʼaia e lua pea mo te hahaʼi aga heʼeʼaoga ʼaē neʼe nonofo ai.

Te Kokelekasio Faka Kilisitiano

ʼE tonu koa ke mole hoko he meʼa feiā ʼi te ʼu tēhina ʼo te kokelekasio faka Kilisitiano? Logope la ko he ʼu tagata pea mo he ʼu fafine agahala, kae ʼe faiga fakamalotoloto e te kau Kilisitiano ke nātou tauhi ki te ʼAtua ʼi te tokalelei pea mo te logo tahi. Kae ʼe hoko anai ʼi te kokelekasio he ʼu ʼaluʼaga ʼe fakatupu ʼaki ai he faʼahiga meo, pea ʼe tonu anai ke fakatokatoka. ʼI te ʼuluaki sēkulō, mole faʼa fualoa ʼi te hili ʼo te Penikosite, pea hoko te meʼa ʼi te kokelekasio ʼo te kau Kilisitiano fakanofo. Ko te tokolahi ʼo te kau Kilisitiano foʼou neʼe nātou nonofo ʼi Selusalemi ke hoko atu tanatou ako pea ke fakaloto mālohiʼi nātou. Neʼe fai ai te tufa ʼo te meʼa kai. Kae “neʼe hoko te meo ʼi te kau Sutea ʼaē neʼe lea faka Keleka ki te kau Sutea ʼaē neʼe lea faka Hepeleo, koteʼuhi neʼe mole faʼa tokagaʼi tanatou ʼu fafine vitua ʼi te tufa ʼaē neʼe fai ʼi te ʼaho fuli.” Neʼe mole tauteaʼi e te kau ʼapositolo te hahaʼi meo ʼaia, ʼo nātou ʼui ko he ʼu hahaʼi fakatupu maveuveu, kae neʼe nātou fai he ʼu fakatuʼutuʼu moʼo fakatokatoka te ʼaluʼaga ʼaia. Ei, ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe fai fakapotopoto pea mo fai ʼaki he fakaʼapaʼapa pea mo he manatu ʼe lelei, ʼe tokagaʼi anai pea mo vakaʼi anai hona puleʼaki e nātou ʼaē ʼe nātou takitaki te kokelekasio.​—Gāue 6:​1-6; 1 Petelo 5:3.

Tou Fai Tatatou ʼu Meo Kia Nātou ʼAē ʼe Tāu Mo Nātou Ke Nātou Logo Kiai

Neʼe koutou fakatokagaʼi koa ʼi te ʼu faʼifaʼitaki ʼi ʼoluga, te maʼua ʼaē ke fai te ʼu meo ʼaki he manatu ʼe lelei pea mo fai kia nātou ʼaē ʼe tonu ke fai kiai? Ohage la, ʼe mole tonu anai ke tou meo ki te kau polisi ʼo ʼuhiga mo te totogi kovi ʼo te ʼu tukuhau, peʼe ke tou meo ki he tuʼi fakamāu ʼo ʼuhiga mo totatou ʼu mahaki fakasino. Pea tahi ʼaē meʼa, ʼe mole lelei anai ke tou meo ʼo ʼuhiga mo he ʼaluʼaga neʼe hoko ʼi loto peʼe ʼi tuʼa ʼo te kokelekasio, ki he tahi ʼe mole tonu peʼe mole feala ke tokoni atu ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia.

Ia ʼaho nei, ʼe lahi te ʼu fenua ʼe maʼu ai te ʼu telepinale peʼe ko he ʼu pule ʼe lelei, pea ʼe feala ke fakaʼaogaʼi moʼo maʼu ʼo he faʼahiga fīmālie. ʼI te fakahoko e te tūpulaga ʼaē neʼe tou talanoa ki ai ʼi te kamataʼaga ʼo te alatike tana meo ki te telepinale, neʼe foaki e te ʼu tuʼi fakamāu he tonu ʼe lelei kia ia, pea neʼe toe fakahū ki te faleako, ʼaki he faifakalelei ʼa te faleako. ʼO toe feiā, ko te fafine gāue ʼaē neʼe fakaneke ke ina fai he ʼu felāveʼi fakasino, neʼe tali te meʼa ʼaē neʼe ina kole e te kautahi ʼaē ʼe gāue maʼa te hahaʼi fafine. Neʼe faifakalelei age te conseil dʼadministration kia ia. Neʼe fai e tona ʼu patolo he ʼu fakatuʼutuʼu moʼo fakagata te ʼu fakaneke ʼaē ke fai he ʼu felāveʼi fakasino.

Kae ʼe mole tonu ke tou ʼamanaki ʼe iku feiā anai te ʼu meo fuli ʼaē ʼe tou fai. Neʼe fakatokagaʼi fakalelei e te Hau poto ko Salomone: “Ko te meʼa ʼaē ʼe liliu ʼo pikopi ko ʼe mole feala hona fakatonutonuʼi.” (Tagata Tānaki 1:​15) ʼE tonu ke mahino lelei kia tatou, ʼe ʼi ai te ʼu meʼa ʼe hoki fakatokatoka anai e te ʼAtua ʼi tona temi totonu.

[Paki ʼo te pasina 31]

ʼE fakalogo te ʼu tagata ʼāfea pea mo fai he ʼu puleʼaki ʼo ʼuhiga mo te ʼu meo ʼaē ʼe feala ke nātou fakatokatoka