ʼE Fua Lelei Kia Tatou Te ʼu Lao ʼa Te ʼAtua

“ ʼE ʼau manako ki tau lao!”—Pesalemo 119:97.

1. E feafeaʼi te aga ʼa te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te fakalogo ki te ʼu lao ʼa te ʼAtua?

IA ʼAHO nei ʼe lahi te hahaʼi ʼe mole nātou fakalogo ki te ʼu lao ʼa te ʼAtua. Ki te tokolahi, ʼe mole he ʼuhiga ʼo hatatou falala ki he pule māʼoluga ʼe fakapulipuli. Kua tou maʼuli nei ʼi te temi kua meʼa noaʼi ai te ʼu aga ʼaē ʼe tonu ke fai, heʼe mole kei ʼiloʼi lelei e te hahaʼi te ʼu tuʼakoi pea mo te ʼu ʼaluʼaga ʼaē ʼe lelei pea mo ʼaē ʼe kovi. (Tāʼaga Lea 17:15; Isaia 5:20) ʼO ʼuhiga mo te manatu kua mafola ʼi te hahaʼi ʼaē ʼe mole lotu, neʼe fai te sivi ʼe ʼui ai “kua tokolahi te kau Amelika ʼe nātou fia kumi tonu te meʼa ʼaē ʼe totonu, mo te meʼa ʼaē ʼe lelei pea mo te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga.” ʼE nātou loto ki he “ ʼAtua pea mo he ʼu lekula ʼe mole fefeka. Pea ʼe mole nātou loto ki he ʼu pule mālohi naʼa nātou fakamaʼua age he ʼu aga ʼe tonu ke fai.” Neʼe tokagaʼi e te tagata sosioloke, ko te temi nei “kua fakalogo pe ki te hahaʼi ke nātou tahi kumi peʼe feafeaʼi te faʼahiga maʼuli ʼaē ʼe lelei pea mo fakaʼapaʼapa.” ʼE ina toe ʼui fēnei: “Ko te ʼu pule fuli ʼe tonu ke nātou faka ʼalutahi tanatou ʼu fakatotonu mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga moʼoni ki te hahaʼi.”

2. ʼE hā feafeaʼi ko te ʼuluaki palalau ʼa te Tohi-Tapu ʼe pipiki tāfito ki te tapuakina pea mo te ʼofa ʼa te ʼAtua?

² Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ʼe tokolahi ia nātou ʼe mole nātou fia faka maʼuhigaʼi te ʼu lao ʼa Sehova, koia ʼe tonu ai ke tou tui mālohi ko te ʼu lekula ʼa te ʼAtua ʼe fua lelei kia tatou. ʼE ʼaoga ke tou vakaʼi ʼi te Tohi-Tapu ia te fakamatala ʼaē neʼe ʼuluaki palalau ai ki te lao. Ia Senesi 26:5, ʼe tou lau ai te ʼu palalau ʼaenī ʼa te ʼAtua: “Ko Apalahamo neʼe . . . haga tokaga ki tona ʼu maʼua kia te ʼau, mo taku ʼu fakatotonu, mo taku ʼu lagiaki pea mo taku ʼu lao.” Ko te ʼu palalau ʼaia neʼe fai ʼi te ʼu sēkulō ʼi muʼa ʼo te foaki e Sehova te ʼu lao ki te hākoga ʼo Apalahamo. Neʼe fakapale feafeaʼi e te ʼAtua ia te fakalogo ʼa Apalahamo, ohage ko tana fakalogo ki Tana ʼu lao? Neʼe fakapapauʼi fēnei age e Sehova ʼAtua: “ ʼAki tou hāko ʼe tapuakina moʼoni ai anai te ʼatu puleʼaga fuli pe ʼo te kele.” (Senesi 22:18) Koia ko te fakalogo ki te ʼu lao fakaʼatua ʼe pipiki tāfito ki te tapuakina pea mo te ʼofa ʼo te ʼAtua.

3. (a) Neʼe feafeaʼi te manatu ʼa te tahi tagata fai pesalemo ʼo ʼuhiga mo te lao ʼa Sehova? (b) Koteā te ʼu fehuʼi ʼe tonu ke tou tokagaʼi?

³ Ko te tagata fai pesalemo—lagi ko he tama ʼaliki ʼo Suta pea neʼe hau ki muli age—neʼe ina fakahā te manatu ʼi te agamāhani ʼe mole fai ʼo ʼuhiga mo te lao. Neʼe kalaga fēnei ki te ʼAtua: “ ʼE ʼau manako ki tau lao!” (Pesalemo 119:97) Neʼe ko he ʼu palalau neʼe haʼu mai tona loto. Neʼe manako ki te finegalo ʼo te ʼAtua ʼaē neʼe tuʼu ʼi te lao. Neʼe manatu feiā mo Sesu Kilisito, ia te ʼAlo haohaoa ʼo te ʼAtua. ʼE ʼui fēnei ʼi te lea faka polofeta ʼo ʼuhiga mo Sesu: “Neʼe ʼau fiafia, Ê toku ʼAtua, ʼi te fai ʼo tou finegalo, pea ko tau lao ʼe nofo ʼi toku loto.” (Pesalemo 40:8; Hepeleo 10:9) E feafeaʼi kia tatou? ʼE tou fiafia koa ʼi te fai ʼo te finegalo ʼo te ʼAtua? ʼE tou tui papau koa ʼe ʼaoga pea mo fua lelei te ʼu lao ʼa Sehova? E feafeaʼi tatatou fakalogo ki te ʼu lao ʼa te ʼAtua ʼi tatatou tauhi, mo totatou maʼuli ʼi te ʼaho fuli, mo te ʼu tonu ʼaē ʼe tou fai, pea mo tatatou ʼu felogoi mo te hahaʼi? Kapau ʼe tou fia manako ki te lao fakaʼatua, pea ʼe tonu ke tou mahino lelei pe koʼe ʼe tonu ki te ʼAtua ke ina fai pea mo fakahoko tana ʼu lao.

Ko Sehova—Te Tuʼi Fakamāu Faitotonu

4. He koʼe ʼe tāu mo Sehova ke Tuʼi Fakamāu?

⁴ ʼE tāu mo Sehova ke Tuʼi Fakamāu ʼo te ʼatulaulau heʼe ko ia te Tupuʼaga. (Apokalipesi 4:11) Neʼe ʼui fēnei e te polofeta ko Isaia: “Ko Sehova ʼe ko totatou Tagata fai lao.” (Isaia 33:22) Neʼe ina fakatuʼu te ʼu lao ʼi te ʼatulaulau moʼo takitaki te ʼu manu pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe mole maʼuli. (Sopo 38:4-38; 39:1-12; Pesalemo 104:5-19) Pea ʼe fakalogo te maʼuli ʼo te tagata ki te ʼu lao ʼo te ʼatulaulau, he neʼe fakatupu ia ia e te ʼAtua. Logola te loto faʼitaliha ʼo te tagata, pea mo tona poto ʼi te fakakaukauʼi ʼo te ʼu meʼa, kae hoki maʼuli fiafia pe mokā ʼe fakalogo ki te ʼu lao ʼaē ʼe ʼalutahi mo te tauhi ki te ʼAtua.—Loma 12:1; 1 Kolonito 2:14-16.

5. ʼE hoko moʼoni feafeaʼi te pelesepeto ʼo Kalate 6:7 ʼo ʼuhiga mo te ʼu lao fakaʼatua?

⁵ ʼE tou ʼiloʼi, ʼe mole lava maumauʼi te ʼu lao ʼa Sehova ʼi te ʼatulaulau. (Selemia 33:20, 21) Kapau ʼe mole mulimuli he tahi ki ʼihi lao ʼo te ʼatulaulau, ohage la ko te lao ʼo te gravité, pea ʼe fua kovi anai kia ia. Pea ʼe toe feiā mo te ʼu lao ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai, ʼe fua kovi anai kia tatou mo kapau ʼe tou maumauʼi pea mo talagataʼa kiai. ʼE tonu ke maʼuliʼi te ʼu lao ʼaia ohage pe ko tana ʼu lao ʼaē ʼi te ʼatulaulau, tatau aipe mo kapau ʼe mole tou foimo maʼu hona ʼu fua ʼi te moʼi temi pe ʼaia. “E mole nukinukiʼi te Atua. He ko te mea ae e to e te tagata pea e ina utu anai.”—Kalate 6:7; 1 Timoteo 5:24.

Te Maʼuhiga ʼo Te Lao ʼa Sehova

6. E feafeaʼi te ʼu lao fakaʼatua?

⁶ Ko te Lao ʼa Moisese, ʼe kau ki te ʼu lao fakaʼatua ʼaē ʼe maʼuhiga ʼaupito. (Loma 7:12) ʼAki te temi, neʼe fetogi e Sehova ʼAtua te Lao ʼa Moisese ʼaki te “lao a Kilisito.”a (Kalate 6:2; 1 Kolonito 9:21) ʼI totatou ʼuhiga Kilisitiano ʼe tou mulimuli ki “te lao haohaoa ʼaē ʼo te ʼāteaina,” pea kua tou mahino ʼe mole takitaki pe e te ʼAtua totatou maʼuli ʼi te ʼu faʼahi ʼo te ʼu akonaki peʼe ko te ʼu toʼotoʼoga faka lotu. Kae ko tana ʼu pelesepeto ʼe ʼaoga ki te ʼu ʼaluʼaga fuli ʼo totatou maʼuli, ohage la ko te maʼuli faka famili, mo te ʼu felogoi ʼi te gāue, mo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai e te hahaʼi tagata ki te hahaʼi fafine, mo te aga ʼaē ki te ʼu tēhina mo tuagaʼane, pea mo te lagolago ki te tauhi moʼoni.—Sakopo 1:25, 27, MN.

7. Koutou fakahā he ʼu faʼifaʼitaki ʼo he ʼu lao fakaʼatua maʼuhiga.

⁷ Ohage la, ʼe ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “ ʼE mole he tagata fai folonikasio, he tagata tauhi tamapua, he tagata fai feʼauʼaki, he ʼu tagata ʼe taupau ke fai kia nātou he ʼu holi ʼe mole tonu ke fai, he ʼu tagata ʼe momoe mo he tahi ʼu tagata, he kau kaihaʼa, he hahaʼi mānumānu, he kau konahihia, he kau leakovi, he ʼu hahaʼi ʼe nātou faʼao he ʼu meʼa ka mole ʼanatou, ʼe nātou maʼu anai te puleʼaga ʼo te ʼAtua.” (1 Kolonito 6:9, 10, MN ) Ei, ko te tono pea mo te folonikasio ʼe mole faka ʼuhiga pe “ko he feʼofaʼaki.” Ko te ʼu felāveʼi fakasino ʼa he tagata mo he tagata ʼe mole “ko he faʼahiga maʼuli ʼe feala ke fili e te hahaʼi ke nātou fai.” Ko te ʼu aga ʼaia ʼe nātou maumauʼi te lao ʼa Sehova, ohage pe ko te kaihaʼa, mo te loi, pea mo te fasituʼu. (Pesalemo 101:5; Kolose 3:9; 1 Petelo 4:15) Neʼe tauteaʼi e Sakopo te fia laupisi, pea ʼe tokoniʼi tatou e Paulo ke ʼaua naʼa tou fai he ʼu palalau vale pea mo he ʼu fakahuahua heʼeʼaoga. (Efeso 5:4; Sakopo 4:16) Maʼa te kau Kilisitiano, ʼe kau te ʼu lekula fuli ʼaia ki te lao haohaoa ʼa te ʼAtua.—Pesalemo 19:7.

8. (a) ʼE faka ʼuhiga feafeaʼi te lao ʼa Sehova? (b) Koteā te faka ʼuhiga tāfito ʼo te kupu “lao” ʼi te faka Hepeleo?

⁸ Ko te ʼu taʼi lekula maʼuhiga ʼaia ʼi te Folafola ʼa Sehova, ʼe hā ʼaki mai ko tana lao ʼe mole ko he ʼu tuʼuga lekula pe ʼe fakamaʼua fakafefeka mai. Kae ʼe ko te fakatafito ʼaia ʼo he maʼuli fakapotopoto, pea mo tuputupu ʼi te ʼu ʼaluʼaga fuli ʼo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai. Ko te lao fakaʼatua ʼe ina fakatuputupu, ʼe ina fakahā mai te aga ʼaē ʼe tonu ke fai, pea ʼe ina akoʼi te hahaʼi. (Pesalemo 119:72) Ko te kupu “lao” ʼaē neʼe fakaʼaogaʼi e te tagata fai pesalemo neʼe fakaliliu mai te kupu faka Hepeleo toh·rahʹ. ʼE ʼui fēnei e te tagata sivi Tohi-Tapu: “Ko te kupu ʼaia ʼe haʼu mai te kupu ʼe faka ʼuhiga ki te takitaki, ki he fakatuʼutuʼu, ki he faigaʼi he meʼa ke haʼele ki muʼa. Koia ʼe faka ʼuhiga ki he aga ʼe tonu ke fai.” Ki te tagata fai pesalemo, ko te lao neʼe ko he meʼa ʼofa mai te ʼAtua. ʼE mole tonu koa la ke toe feiā kia tatou, ʼo tou tuku ke takitaki totatou maʼuli e te lao?

9, 10. (a) He koʼe ʼe ʼaoga kia tatou he takitaki lelei? (b) ʼE hoki tou maʼu feafeaʼi he maʼuli fiafia pea mo fua lelei?

⁹ ʼE ʼaoga ki te ʼu meʼa maʼuli fuli ke lelei tonatou takitaki pea mo nātou falala ki te takitaki ʼaia. Neʼe takitaki Sesu pea mo te tahi kau ʼaselo, logola tonatou māʼoluga age ʼi te tagata. (Pesalemo 8:5; Soane 5:30; 6:38; Hepeleo 2:7; Apokalipesi 22:8, 9) Kapau neʼe takitaki e te ʼAtua te ʼu maʼuli haohaoa ʼaia, pea e feafeaʼi age la ki te ʼu hahaʼi agahala! ʼI te hisitolia ʼa te tagata, pea mo te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko kia tatou takitokotahi, ʼe hā ʼaki mai te moʼoni ʼo te ʼu palalau ʼaenī ʼa Selemia: “ ʼE ʼau ʼiloʼi pe, Ê Sehova, ko te tagata kelekele ʼe mole ʼa ia tona ala. ʼE mole ʼa te tagata ʼaē ʼe haʼele te takitaki ʼo tana haʼele.”—Selemia 10:23.

¹⁰ Kapau ʼe tou loto ke fakafiafia pea mo fua lelei totatou maʼuli, ʼe tonu ke tou kumi te takitaki ʼa te ʼAtua. Neʼe mahino ki te hau ko Salomone ʼe mole lelei ke tou fai e tatou totonu he ʼu lekula ke tou ʼāteaina mai te takitaki ʼa te ʼAtua: “ ʼE feala ke lelei he ala ki te tagata, kae ko tona ikuʼaga ʼe ko te mate.”—Tāʼaga Lea 14:12.

Te ʼu Tupuʼaga Ke Tou Manako Ai Ki Te ʼu Lao ʼa Sehova

11. He koʼe ʼe tonu ke tou holi ke tou mahino ki te lao ʼa te ʼAtua?

¹¹ ʼE tonu ke tou holi mālohi ke tou mahino ki te lao ʼa Sehova. Neʼe fakahā e te tagata fai pesalemo te taʼi holi ʼaia ʼi tana ʼui ʼaenī: “Avahi toku ʼu mata ke ʼau sio ki te ʼu meʼa taulekaleka ʼo tau lao.” (Pesalemo 119:18) Kapau ʼe tou ʼiloʼi lelei age te ʼAtua pea mo tana ʼu ala, pea ʼe lahi age anai tatatou mahino ki te moʼoni ʼo te ʼu palalau ʼaenī ʼa Isaia: “Ko ʼau, Sehova, ko ʼau tou ʼAtua, ia Ia ʼaē ʼe ina akoʼi koe ke ʼaoga kia te koe, ia Ia ʼaē ʼe ina taki koe ʼi te ala ʼaē ʼe tonu ke ke haʼele ai. Kanapaula neʼe ke tokagaʼi moʼoni taku ʼu fakatotonu!” (Isaia 48:17, 18) ʼE holi mālohi e Sehova ke tekeʼi e tana hahaʼi te ʼu malaʼia, pea ke nātou maʼuli fiafia ʼo nātou tokagaʼi tana ʼu fakatotonu. Tou vakaʼi te ʼu tupuʼaga tāfito ke tou manako ai ki te lao ʼa te ʼAtua.

12. ʼE ʼiloʼi tatou e Sehova, koia he koʼe ʼe lelei ʼaupito ke ina foaki mai te ʼu lao?

¹² ʼE haʼu te lao fakaʼatua mai ia Ia ʼaē ʼe ina ʼiloʼi lelei tatou. ʼE ʼiloʼi lelei e Sehova ia te tagata, koteʼuhi ko ia totatou Tupuʼaga. (Pesalemo 139:1, 2; Gaue 17:24-28) Ko totatou ʼu kaumeʼa, mo totatou ʼu kāiga, ʼo feiā mo tatatou ʼu mātuʼa, ʼe mole nātou ʼiloʼi lelei tatou ohage ko Sehova. Pea ko te ʼAtua ʼe ina ʼiloʼi lelei age tatou ia tatou totonu! ʼE ʼiloʼi lelei e totatou Pule te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou ʼi te faʼahi fakalaumālie, mo te ʼu meʼa ʼaē ʼi totatou loto pea mo totatou fakakaukau, pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ki totatou maʼuli fakasino. ʼE tokagaʼi tatou e Sehova, koia ʼe ina ʼiloʼi lelei ai peʼe feafeaʼi totatou faʼufaʼu, mo tatatou ʼu holi, pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou fakaʼamu kiai. ʼE mahino ia Sehova ki totatou ʼu tuʼakoi, kae ʼe ina toe ʼiloʼi foki mo te ʼu meʼa maʼuhiga ʼaē ʼe tou lava fai. ʼE ʼui fēnei e te tagata fai pesalemo: “ ʼE ina ʼiloʼi lelei peʼe faʼu tatou ʼaki teā, ʼo ina manatuʼi ko tatou ʼe tou efu.” (Pesalemo 103:14) Pea ʼe tou logoʼi ʼe tou maʼuli tokalelei ʼi te faʼahi fakalaumālie, mokā ʼe tou mulimuli ki tana ʼu lao, pea mo tana takitaki.—Tāʼaga Lea 3:19-26.

13. He koʼe ʼe tou lava falala ko Sehova ʼe tokaga tāfito ki te meʼa ʼaē ʼe lelei kia tatou?

¹³ ʼE haʼu te lao fakaʼatua mai ia Ia ʼaē ʼe ʼofa kia tatou. ʼE tokaga ʼaupito te ʼAtua ki totatou maʼuli fīmālie. Neʼe mole koa la ko he sakilifisio lahi ia tana foaki mai tona ʼAlo ko “he totogi moʼo fetogi ʼaki ʼo te tokolahi”? (Mateo 20:28, MN ) Neʼe mole fakapapau mai koa la e Sehova “e mole ina fakagafua anai ke lahiʼage toutou fakahalaʼi i te mea e [tou] lavaʼi”? (1 Kolonito 10:13) ʼE mole fakahā lelei mai koa la e te Tohi-Tapu ʼe ‘tokaga kia tatou’? (1 Petelo 5:7) ʼE mole he tahi ʼe ʼofa lahi age ohage ko Sehova, moʼo foaki mai ki te malamanei he ʼu tokoni ʼaoga. ʼE ina ʼiloʼi te meʼa ʼaē ʼe lelei kia tatou pea mo te meʼa ʼaē ka tou maʼu ai te maʼuli fīmālie peʼe ko te maʼuli mamahi. Logola totatou heʼe haohaoa pea mo te ʼu hala ʼaē ʼe tou fai, kae kapau ʼe tou haga kumi te faitotonu, pea ʼe ina fakahā mai anai tona ʼofa kia tatou ʼi te ʼu ʼaluʼaga ʼe fua lelei anai ki totatou maʼuli pea mo tou maʼu ai anai te ʼu tapuakina.—Esekiele 33:11.

14. Ko te ʼaluʼaga fea ʼaē ʼe kehekehe ai te lao ʼa te ʼAtua pea mo te ʼu manatu fakatagata?

¹⁴ ʼE mole fetogi te lao ʼa te ʼAtua. ʼI te temi maveuveu ʼaenī ʼe tou maʼuʼuli ai, ko Sehova ʼe ko he maka talu mai he ʼu temi heʼegata mo heʼegata. (Pesalemo 90:2) Neʼe ina ʼui fēnei ʼo ʼuhiga mo ia totonu: “Ko ʼau ia Sehova; ʼe mole heʼeki ʼau fetogi.” (Malakia 3:6) Ohage ko tona tuʼu ʼi te Tohi-Tapu, ʼe feala ke tou falala katoa ki te ʼu lekula ʼa te ʼAtua—heʼe mole hage ko te ʼu manatu fakatagata ʼaē ʼe fetogi tuʼumaʼu. (Sakopo 1:17) Ohage la, lolotoga ni ʼu tau, ko te kau tōketā psychologues neʼe nātou lagolago ki te ʼui ʼaē ʼe tonu ke tuku te fānau ke nātou faʼifaʼitaliha, kae ki muli age ko ʼihi neʼe nātou fetogi tanatou manatu pea mo ʼui neʼe nātou faihala. Ko te ʼu lekula pea mo te ʼu tokoni ʼa te mālama, ʼe fetogi tuʼumaʼu ohage pe ko te feʼaluʼaki ʼa te matagi. Kae ko te Folafola ʼa Sehova ʼe mole fetogi ia. Lolotoga te ʼu sēkulō neʼe foaki e te Tohi-Tapu te ʼu tokoni moʼo akoʼi te fānau ʼaki te ʼofa. Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “ ʼU tāmai, ʼaua naʼa koutou fakatupu ke ʼiʼita takotou fānau, kae ke koutou haga ako ia nātou ke nātou maʼu te akonaki pea mo te ʼu fakatokaga ʼa Sehova.” (Efeso 6:4, MN ) ʼE tou loto fīmālie heʼe tou ʼiloʼi ʼe tou lava falala ki te ʼu lekula ʼa Sehova, heʼe mole fetogi anai.

Te ʼu Tapuakina Kia Nātou ʼe Fakalogo Ki Te ʼu Lao ʼa Te ʼAtua

15, 16. (a) Koteā anai tona ʼu fua mo kapau ʼe tou maʼuliʼi te ʼu lekula ʼa Sehova? (b) ʼE lava feafeaʼi ki te lao ʼa te ʼAtua ke ina foaki he takitaki lelei ki te nofo ʼohoana?

¹⁵ ʼAki tana polofeta ko Isaia, neʼe ʼui fēnei e te ʼAtua: “[Ko] taku folafola ʼaē ʼe mavae atu ʼi toku gutu . . . ʼe lava lelei anai.” (Isaia 55:11) Ei kapau ʼe tou faiga moʼoni ke tou mulimuli ki te ʼu lekula ʼaē ʼe tuʼu ʼi tana Folafola, ʼe tou maʼuli lelei anai, pea ʼe hoko anai te ʼu meʼa lelei ʼaē ʼe tou fakatuʼutuʼu kiai pea ʼe tou maʼuli fīmālie anai.

¹⁶ Tou vakaʼi peʼe feafeaʼi te takitaki lelei e te ʼu lao ʼa te ʼAtua he nofo ʼohoana ke maʼuli fīmālie. Neʼe tohi fēnei e Paulo: “Ke faka maʼuhigaʼi e te hahaʼi fuli te nofo ʼohoana pea ke ʼaua naʼa ʼulihi te moeʼaga faka taumatuʼa, heʼe fakamāuʼi anai e te ʼAtua te kau fai folonikasio pea mo te kau tono.” (Hepeleo 13:4, MN ) ʼE tonu ki te taumatuʼa ke nā fefakaʼapaʼapaʼaki pea mo feʼofaʼaki: “Koutou tahi ofa ki tona ohoana o hage ko kita totonu, pea ko te fafine ohoana, ke fakaapaapa ki tona ohoana.” (Efeso 5:33) Ko te faʼahiga ʼofa ʼaē ʼe tonu ke tou fakahā, ʼe fakamatalatala ia 1 Kolonito 13:4-8, MN: “Ko te ʼofa ʼe kātaki fualoa pea mo agalelei. Ko te ʼofa ʼe mole maheka, ʼe mole laupisi, ʼe mole fialahi, ʼe mole ina fai he ʼu aga ʼe mole mata feʼauga, ʼe mole ina kumi pe te meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia te ia, ʼe mole ʼita ia. ʼE mole ina tokagaʼi te kovi ʼaē neʼe fai kia te ia. ʼE mole fakafiafia ki te heʼe faitotonu, kae ʼe fakafiafia ʼaki te moʼoni. ʼE ina ʼamo ia meʼa fuli, ʼe tui kia meʼa fuli, ʼe falala kia meʼa fuli, ʼe ina kātakiʼi ia meʼa fuli. Ko te ʼofa ʼe mole puli anai ʼi he lakaga.” ʼE fua lelei anai te nofo ʼohoana mo kapau ʼe maʼu ai te taʼi ʼofa ʼaia.

17. Koteā te ʼu fua lelei ʼe tou maʼu mokā ʼe tou maʼuliʼi te ʼu lekula ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te fakaʼaogaʼi ʼo te kava?

¹⁷ Ko te ʼu lekula ʼa Sehova ʼe lelei ʼi te tahi faʼahi, heʼe ina tauteaʼi te konahia. ʼE mole ina tali mo te “manako lahi ki te inu vino.” (1 Timoteo 3:3, 8; Loma 13:13) Tokolahi ʼe mole nātou ʼiloʼi te ʼu lekula ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, pea ʼe nātou mahahaki ʼuhi ko te ʼinu kava fakavalevale. Ko ʼihi, ʼi tanatou mole ʼiloʼi te tokoni faka Tohi-Tapu ʼaē ke kita ʼinu kava fakapotopoto, kua nātou māhani ʼi te ʼinu kava fakavalevale “ke nātou fīmālie ai.” ʼE lahi te ʼu fihifihia ʼe maʼu mai te ʼinu kava, ohage ko takita lainoa, mo te tokakovi ʼo te felogoi faka famili peʼe kua puli te felogoi ʼaia, pea mo te pulinoa ʼo te falā ʼo feiā mo te gāue. (Tāʼaga Lea 23:19-21, 29-35) Koia ko te ʼu lekula ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te kava ʼe ina puipui tatou.

18. ʼE ʼaoga koa te ʼu lao ʼa te ʼAtua ʼi te ʼu faʼahi faka paʼaga? Koutou fakamahino.

¹⁸ ʼE toe tokoni mai te ʼu lekula ʼa te ʼAtua ʼi te ʼu ʼaluʼaga ʼo te falā. ʼE fakaloto mālohiʼi e te Tohi-Tapu te kau Kilisitiano ke nātou agatonu pea mo fakalogo. (Luka 16:10; Efeso 4:28; Kolose 3:23) Tokolahi te kau Kilisitiano ʼi tanatou muliʼi te tokoni ʼaia neʼe fakapale nātou ʼi tanatou gāue, he neʼe nātou haga gāue ai kae ko ʼihi neʼe fakamavae. ʼE toe fua lelei ki he tahi te faʼahi faka paʼaga, mo kapau ʼe mole ina fai te ʼu aga ʼaē ʼe tauteaʼi e te Tohi-Tapu ohage la ko te gaoʼi paʼaga, mo te suluka, pea mo te toloke. E lagi koutou ʼiloʼi he tahi ʼu faʼifaʼitaki, ʼe nātou lagolago ki te ʼaoga moʼoni ʼo te ʼu pelesepeto ʼa te ʼAtua ʼi te faʼahi faka ekonomika.

19, 20. He koʼe ʼe ko he aga fakapotopoto mo kapau ʼe tou tali pea mo taupau te ʼu lao fakaʼatua?

¹⁹ ʼE faigafua ki te hahaʼi heʼe haohaoa ke nātou hēhē pea mo fakamamaʼo mai te ʼu lao pea mo te ʼu lekula ʼa te ʼAtua. Koutou manatuʼi te kau Iselaele ʼi te Moʼuga ʼo Sinai. Neʼe ʼui fēnei age e te ʼAtua kia nātou: “Kapau ʼe koutou fakalogo lelei ki toku leʼo pea mo koutou taupau fakalelei taku fuakava, pea ʼe koutou liliu moʼoni anai ko toku koloā makehe ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu hahaʼi fuli.” Neʼe nātou tali fēnei: “Ko meʼa fuli ʼaē kua folafola kiai ia Sehova, ʼe mātou lotolelei ke mātou fai.” Kae ki muli age neʼe mole nātou fai te faʼahi ʼaia! (Ekesote 19:5, 8; Pesalemo 106:12-43) Koia tou tali pea mo tou taupau te ʼu lekula ʼa te ʼAtua.

²⁰ Kapau ʼe tou mulimuli lelei ki te ʼu lao maʼuhiga ʼaē neʼe foaki mai e Sehova moʼo takitaki ʼo totatou maʼuli, pea ʼe tou aga fakapotopoto anai pea mo maʼu ai te fīmālie. (Pesalemo 19:7-11) Ke toe fua lelei totatou maʼuli, ʼe tonu foki ke tou mahino pea mo manako ki te ʼu pelesepeto maʼuhiga ʼa te ʼAtua. Ko te meʼa ʼaia ʼe hoki tou talanoa anai kiai ʼi te alatike ka hoa mai.

[Kiʼi nota]

ʼE Kei Koutou Manatuʼi Koa?

• He koʼe ʼe tou lava falala ko te ʼu lao ʼa te ʼAtua ʼe lelei kia tatou?

• Koteā te ʼu tupuʼaga ʼaē ʼe tonu ai ke tou manako ki te lao ʼa Sehova?

• Ko te ʼu ʼaluʼaga fea ʼaē ʼe lelei ai te ʼu lao ʼa te ʼAtua?

[Paki ʼo te pasina 13]

Neʼe tapuakina lahi ia Apalahamo he neʼe fakalogo ki te lao ʼa Sehova

[Paki ʼo te pasina 15]

ʼE mole tokaga te tokolahi ki te lao fakaʼatua, heʼe nātou hoha fau ia ʼaho nei ki te ʼu meʼa ʼo te maʼuli

[Paki ʼo te pasina 17]

Ohage ko te ʼapi ʼaē neʼe laga ʼi te fuga maka, ko te lao fakaʼatua ʼe tuʼu maʼu pea ʼe mole fetogi