ʼE Fakatahiʼi e Sehova Ia Tana Hahaʼi Fiafia
“E ke fakatahii anai te hahai, tagata, mo fafine, mo fanau, mo te matapule.”—TET. 31:12.
KOTEĀ TAKOTOU TALI?
Koteā te ʼu faʼifaʼitaki ʼe hā ai neʼe maʼuhiga tuʼumaʼu ia te ʼu fakatahi lalahi ki te hahaʼi ʼa Sehova?
Koteā te ʼu faiga neʼe fakahoko e te kau Iselaele ke feala hanatou kau ki te ʼu ʼaho lalahi ʼi Selusalemi?
He koʼē ʼe tonu ke tou kau ki te ʼu fakatahi lalahi fuli?
1, 2. Koteā anai he ʼu ako ʼe feala ke tou tāʼofi mai te ʼu fakatahi lalahi ʼi te ʼalatike ʼaenī?
KUA hili kiai ni taʼu, ʼe teuteuʼi e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ia te ʼu fakatahi fakamālamanei pea mo te ʼu fakatahi fakatisitilike. Tokolahi iā tātou neʼe kau ʼi te ʼu fakatahi ʼaia lolotoga ni taʼu.
2 ʼI te ʼu taʼu e lauʼi afe ki muʼa atu, neʼe kua fai e te hahaʼi ʼa te ʼAtua ia te ʼu fakatahi lalahi. ʼE tou vakaʼi anai he ʼu ako mai te ʼu fakatahi lalahi ʼa te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼaē ʼe talanoa kiai ʼi te Tohi-Tapu pea mo tona pikipikiga mo ʼatatou fakatahi lalahi ʼi te temi nei. Pea ʼe tou toe vakaʼi anai pe koʼē ʼe maʼuhiga ke tou kau kiai.—Pes. 44:2; Loma 15:4.
KO TE ʼU FAKATAHI MAʼUHIGA ʼO TE TEMI MUʼA PEA MO ʼAĒ ʼO TOTATOU TEMI
3. (1) Koteā ʼaē neʼe hoko ʼi te ʼuluaki fakatahi ʼa te hahaʼi ʼa Sehova ʼaē ʼe talanoa kiai ʼi te Tohi-Tapu? (2) Neʼe ʼiloʼi feafeaʼi e te kau Iselaele ia te temi ʼaē neʼe tonu ke natou fakatahitahi ai?
3 Ko te ʼuluaki fakatahi lahi ʼaē ʼe talanoa kiai ʼi te Tohi-Tapu ʼe ko te temi ʼaē neʼe ʼolo ai te kau Iselaele fuli ki te vaʼe Moʼuga ʼo Sinai ke foaki age ai e Sehova kiā nātou ʼana fakatotonu. Neʼe ko he ʼaluʼaga makehe ʼaia ʼi te hisitolia ʼo te tauhi maʼa. Neʼe fakahā e Sehova ki te kau Iselaele ia tona mālohi pea mo foaki age kiā nātou tana Lao. Neʼe mole feala ke natou galoʼi ia te ʼaho ʼaia. (Eke. 19:2-9, 16-19; lau ia Ekesote 20:18; Tetelonome 4:9, 10.) ʼI te ʼaho ʼaia, neʼe fetogi ia te ʼu felōgoi ʼa te kau Iselaele pea mo te ʼAtua. Mole faʼa fualoa ki te fakatahi lahi ʼaia ʼi te Moʼuga ʼo Sinai, neʼe fakahā ai e Sehova kiā Moisese peʼe feafeaʼi tana fakatahiʼi ia tana hahaʼi. Neʼe ina fakatotonu kiā Moisese ke ina faʼu he ʼu pupuhi fakatagi siliva e lua. Mokā tagi ia te ʼu pupuhi fakatagi ʼaia e lua, neʼe ʼiloʼi ai e te kau Iselaele ʼe tonu ke natou ʼolo ki te “uluaga o te falela tapu.” (Num. 10:1-4) Kotou fakakaukauʼi age muʼa ia te toe fiafia ʼa te hahaʼi ʼi tanatou kau ki te ʼu fakatahi lalahi ʼaia.
4, 5. He koʼē neʼe maʼuhiga ia te ʼu fakatahi lalahi ʼaē neʼe fakatuʼutuʼu e Moisese pea mo Sosue?
4 ʼI te hili ʼo tanatou feʼoloʼaki ʼi te toafa lolotoga taʼu e 40, neʼe fakatuʼutuʼu e Moisese ia te fakatahi lahi maʼa te kau Iselaele. Neʼe hoko ia te faʼahi ʼaia ʼi te temi maʼuhiga ʼaupitō ʼi te hisitolia ʼo te puleʼaga ʼo Iselaele. ʼI tanatou ʼamanaki hū ki te Kele ʼo Te Fakapapau, neʼe ko te faigamālie lelei ʼaia kiā Moisese ke ina fakamanatuʼi ki ʼona tehina ia meʼa fuli ʼaē neʼe fai e Sehova maʼa nātou pea mo ʼaē kā ina haga fai anai.—Tet. 29:1-15; 30:15-20; 31:30.
5 Neʼe lagi fakahā e Moisese ki te hahaʼi ʼi te ʼaluʼaga ʼaia ʼe fai anai he fakatahi makehe. ʼI te ʼu taʼu e fitu fuli, ʼi te ʼAho Lahi ʼo Te ʼu Fale Pola, neʼe fakatotonu ki te ʼu tagata fuli, mo te ʼu fafine fuli, mo te ʼu tamaliki fuli, pea mo te ʼu matāpule fuli ʼe natou māʼuʼuli fakatahi ke natou fakatahitahi ʼi te koga meʼa ʼaē neʼe filifili e Sehova. Pea ʼi te fakatahi ʼaia neʼe natou ako ai te Lao ʼa Sehova, ʼo tupu ai tanatou manavasiʼi pea mo tanatou fakalogo ʼaē kiā te ia. (Lau ia Tetelonome 31:1, 10-12.) ʼE mahino ia neʼe loto e Sehova ke fakatahitahi tana hahaʼi ke natou ako ʼana fakatotonu pea mo tona finegalo. Pea ki muli age, ʼi te hili ʼo tanatou maʼu ia te Kele ʼo Te Fakapapau, neʼe ʼui age e Sosue kiā nātou ke natou fakatahitahi. ʼI te temi ʼaia, neʼe māʼuʼuli te ʼu puleʼaga pagani ʼi ʼonatou tafaʼaki, koia neʼe mahino ki ai ʼe ʼaoga he fakalotomālohi ki te kau Iselaele ke feala hanatou nonofo agatonu kiā Sehova. ʼI te ʼaho ʼaia, neʼe fai ai e te hahaʼi ia he fakapapau maʼuhiga ke natou tauhi ki te ʼAtua.—Sos. 23:1, 2; 24:1, 15, 21-24.
6, 7. Koteā ia te ʼu fakatahi lalahi maʼuhiga ʼaē neʼe fai ʼi te ʼu taʼu kua hili atu?
6 Heʼeki faʼa fualoa, neʼe toe fai ai ia te ʼu fakatahi lalahi maʼuhiga. ʼI te ʼu fakatahi lalahi ʼaia, neʼe fakahā ai te ʼu fetogi ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼutuʼu ʼo te gāue pea mo te mahino ki ʼihi atu vaega Tohi-Tapu. (Taag. 4:18) ʼI te taʼu 1919 ʼi te hili pē ʼo te ʼUluaki Tau Fakamālamanei, neʼe fai e Te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu ia tanatou ʼuluaki fakatahi lahi. Neʼe fai ʼi Cedar Point, ʼi Ohio, ʼi Amelika, pea neʼe kau kiai te toko 7 000. ʼI te fakatahi ʼaia, neʼe fakahā ai ʼe fakahoko anai e te hahaʼi ʼa te ʼAtua ia he ʼu faiga mālohi moʼo fakamafola ia te logo lelei ʼi te mālamanei kātoa. ʼI te taʼu 1922 ʼi te koga meʼa pē ʼaia, ʼi te lolotoga ʼo te fakatahi e ʼaho hiva, neʼe fai ai e Joseph F. Rutherford ia he akonaki maʼuhiga ʼaupitō pea mo fakalotomālohiʼi ai te nofoʼaki ke natou haga fai fakamafola ʼi te potu fuli ʼo kaku pē ki te fakaʼauha ʼo Papilone Lahi. Neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE tonu ke ʼiloʼi e te mālamanei ʼe ʼAtua ia Sehova pea ko Sesu Kilisito ko te Hau ʼo te ʼu hau pea ko te ʼAliki ʼo te ʼu ʼaliki. Koʼenī te ʼaho ʼe maʼuhiga age ʼi te ʼu ʼaho fuli. Kotou fakatokagaʼi, te Hau ʼe ʼafio! Ko koutou ko tana hahaʼi lagolago. Kotou tala, kotou tala, kotou tala te Hau pea mo tona puleʼaga.” Ko tona fua lelei, neʼe kamata fai fakamafola ʼaki he loto faʼafai ia nātou ʼaē neʼe kau ki te fakatahi ʼaia, ʼo kau ai mo ʼonatou tehina mo tuagaʼane ʼi te mālamanei kātoa.
7 ʼI te taʼu 1931, ʼi te fakatahi lahi neʼe fai ʼi Columbus, ʼi Ohio, neʼe tali fakafiafia e Te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu ke natou toʼo ia te higoa ʼaē ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Pea ʼi te taʼu 1935 ʼi Washington, neʼe fakamahino ai e te tehina ko Rutherford peʼe ko ai te “hahai kaugamalie osi” peʼe ko te toe hahaʼi tokolahi, ʼaē ʼe talanoa kiai ia Apokalipisi ʼaē ʼe “natou tutuu ia mua o te hekaaga fakahau pea mo te Akeno.” (Apk. 7:9-17) Ki muli age, ʼi te taʼu 1942, ʼi te lolotoga ʼo te Lua Tau Fakamālamanei, neʼe fai ai e Nathan H. Knorr ia te akonaki maʼuhiga ʼaē ko tona kupu tāfito ʼaenī: “ ʼE Tologa Anai Koa Te Tokalelei?” Neʼe ina fakamahino ai peʼe koteā ia te “manu kula” ʼaē ʼe talanoa kiai ia Apokalipisi kāpite 17 pea neʼe ina ʼui ʼe toe lahi anai ia te gāue fai fakamafola ʼi te hili ʼo te tau.
8, 9. He koʼē ko ʼihi fakatahi lalahi neʼe ko he ʼu ʼaluʼaga fakafiafia maʼa te hahaʼi ʼa te ʼAtua?
8 ʼI te fakatahi lahi “Ko He ʼu Puleʼaga Fiafia” ʼo te taʼu 1946, neʼe fai e te tehina ko Knorr ia te akonaki maʼuhiga ʼo ʼuhiga mo te gāue fakamālamanei ʼaē ko tona kupu tāfito ʼaenī: “Te ʼu Fihifihia Ki Te Toe Laga Pea Mo Te Fakalahi.” ʼI te lolotoga ʼo te akonaki ʼaia, neʼe tokagaʼi e te tehina ʼi te faiakonakiʼaga ia te agaaga ʼo te nofoʼaki. Neʼe ina tokagaʼi ʼi te temi ʼaē neʼe talanoa ai ia te tehina ko Knorr ki te ʼu fakatuʼutuʼu ʼo ʼuhiga mo te fakalahi ʼo te Petele ʼo Brooklyn pea mo te ʼu fale gāue, neʼe fualoa te pasipasi ʼa te nofoʼaki. Neʼe hā lelei ia te fiafia ʼo te hahaʼi. ʼI te taʼu 1950, ʼi te fakatahi fakamālamanei ʼi New York, neʼe fiafia te nofoʼaki ʼi tanatou maʼu ia te Tohi-Tapu Les Écritures grecques chrétiennes — Traduction du monde nouveau. Ki muli age, ʼi te hili ʼo te fakaliliu ʼo te Koga Tohi-Tapu Fakahepeleo, neʼe fakatahiʼi ai te ʼu tohi ʼaia pea mo te Koga Tohi-Tapu Fakakeleka. Pea ko te Tohi-Tapu foʼou ʼaia ʼi te lea Fakapilitānia, neʼe toe fakaʼaogaʼi ai te huafa ʼo te ʼAtua ʼi te ʼu vaega ʼaē neʼe fetogi ai tona huafa.—Sel. 16:21, MN.
9 Neʼe toe fai te ʼu fakatahi lalahi ʼi ʼihi fenua neʼe fakatagaʼi ai te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova pe neʼe tapuʼi fakatemi ai te gāue fai fakamafola. Neʼe ko he ʼu ʼaluʼaga fakafiafia maʼa nātou ʼaē neʼe kau kiai. Ohagē lā, neʼe ʼui e Itilele, te pule ʼo te kau Nasi ʼe ina pulihi anai ia te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Siamani. Kae ʼi te taʼu 1955, ʼi te kolo ko Nuremberg, neʼe fakatahitahi te toko 107 000 ʼo te kau Fakamoʼoni ʼi te koga meʼa pē ʼaē neʼe fakatahi ai ia Itilele pea mo tana hahaʼi lagolago. Tokolahi iā nātou neʼe natou fetāgihi ʼuhi ko tonatou fiafia. ʼI te taʼu 1989, neʼe ʼolo ia te toko 166 518 ʼo te ʼu tehina mo tuagaʼane ki Polonia ʼo kau ki te ʼu fakatahi lalahi e tolu ʼaē ko tona kupu tāfito: “Pipiki Ki Te ʼAtua.” Tokolahi neʼe ʼomai mai Lusia pea mo Tchécoslovaquie pea mo ʼihi atu fenua ʼo te Potu ʼEsitē ʼo te Eulopa. Ki ʼihi, ko tanatou hoki fakatahi ʼaia mo he toe kaugamālie ʼo te hahaʼi ʼa te ʼAtua. Kotou fakakaukauʼi age muʼa ia tonatou fiafia ʼi te Fakatahi Fakamālamanei ʼaē ko tona kupu tāfito: “Akonaki Fakaʼatua” ʼi Kiev, ʼi Ukraine, ʼi te taʼu 1993, ʼaē neʼe papitema ai te toko 7 402. ʼE lagi ko te fakatahi pē ʼaia neʼe kaugamālie ai te kau papitema ʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼi te ʼaho pē e tahi.—Esa. 60:22; Ake. 2:7.
10. Ko te ʼu fakatahi lalahi fea ʼaē neʼe makehe kiā koutou? Pea koteā tona tupuʼaga?
10 Neʼe lagi ʼi ai he ʼu fakatahi fakatisitilike peʼe ko he ʼu fakatahi fakamālamanei neʼe makehe kiā koutou. ʼE kei kotou manatuʼi koa ia te ʼuluaki fakatahi ʼaē neʼe kotou kau kiai peʼe ko te fakatahi ʼaē neʼe kotou papitema ai? ʼE maʼuhiga ia te ʼu ʼaluʼaga ʼaia ki takotou tauhi ʼaē kiā Sehova pea ʼe mole tonu anai ke kotou galoʼi. ʼE ko he ʼu ʼaluʼaga fakalotofiafia ʼe tou manatuʼi tuʼumaʼu.—Pes. 42:5.
KO HE ʼU TEMI FAKAFIAFIA ʼE FAKATUʼUTUʼU ʼI TE TAʼU FULI
11. Ko te ʼu ʼaho lalahi fea ʼaē neʼe fakamaʼua e te ʼAtua ke kau kiai te kau Iselaele ʼi te taʼu fuli?
11 Neʼe fakamaʼua e Sehova ki te kau Iselaele ke natou fakatahitahi ʼi Selusalemi ʼi te ʼu ʼAho Lalahi e tolu ʼi te taʼu fuli. Neʼe fai ia te ʼAho Lahi ʼo Te ʼu Pane Hala Fakatupu, mo te ʼAho Lahi ʼo Te ʼu Vāhaʼa (ʼaē neʼe fakahigoaʼi ki muli age ko te Penikositē), pea mo te ʼAho Lahi ʼo Te ʼu Fale Pola. Neʼe tala fēnei e te ʼAtua ki te kau Iselaele: “E tua tolu i te tau te alu a te tagata fuli kia mua o te Aliki, [ia Sehova].” (Eke. 23:14-17) Tokolahi ʼi te ʼu pule fāmili neʼe natou mahino ki te maʼuhiga ʼo te ʼu ʼaho lalahi ʼaia ki tanatou tauhi ʼaē kiā Sehova, ko te tupuʼaga lā ʼaia ʼo tanatou kau kiai pea mo ʼonatou fāmili kātoa.—1 Sam. 1:1-7; Luka 2:41, 42.
12, 13. Koteā ʼaē neʼe tonu ke fai e te tokolahi ʼo te kau Iselaele ke feala hanatou kau ki te ʼu ʼaho lalahi ʼaia ʼi te taʼu fuli? He koʼē ʼe ko he faifaitaki lelei maʼa tātou?
12 Kotou fakakaukauʼi age muʼa peʼe koteā ʼaē neʼe tonu ke fai e he fāmili Iselaele neʼe fia kau ki te ʼu ʼaho lalahi ʼaia. Ohagē lā ko Sosefo mo Malia, neʼe nā fai folau iā kilometa e 100 mai Nasaleti ki Selusalemi. Kotou fakakaukauʼi age muʼa ia te loaloaga ʼo te fai folau mo kanapau lā neʼe kotou ʼolo lalo mo he ʼu kiʼi tamaliki. Mokā kotou lau ia te fakamatala ʼo ʼuhiga mo te ʼalu ʼa Sesu ki Selusalemi ʼi tana kei tamasiʼi, ʼe kotou tokagaʼi ai ʼe fai folau fakatahi ia te fāmili pea mo ʼonatou kaumeʼa. Kotou fakakaukauʼi age muʼa ia tanatou fai folau fakatahi, mo tanatou teuteuʼi fakatahi ia te meʼa kai pea mo tanatou kumi he faʼahi pē ke natou momoe ai. Kapau neʼe tuku age e Sosefo mo Malia ia Sesu ke faʼifaʼitaliha logopē lā neʼe kei taʼu 12 koteʼuhi ʼaē neʼe mole feala ke hoko he tuʼutāmaki ʼi te fai folau ʼaia. Neʼe mole feala ke natou galoʼi ia te ʼu ʼaho lalahi ʼaia, tāfito ia nātou ʼaē kei tūpulaga.—Luka 2:44-46.
13 ʼI te kua mavetevete ʼo te kau Iselaele ʼi ʼihi atu potu ʼo te kele, neʼe ʼomai ia nātou ʼaē neʼe natou fia kau ki te ʼu ʼaho lalahi ʼaia mai te ʼu fenua kehekehe. ʼI te Penikositē ʼo te taʼu 33, neʼe fakahā e te kau Sutea pea mo ʼihi atu kau ʼatolasio ʼa Sehova ia tanatou fakamaʼuhigaʼi ia te ʼu ʼaho lalahi ʼaia ʼaki tanatou fai folau mai Italia, mo Lipia, mo Kelete, mo Asia pea mo Mesopotamia ki Selusalemi.—Gaue 2:5-11; 20:16.
14. Koteā ʼaē neʼe logoʼi e te kau Iselaele ʼi te temi ʼaē neʼe natou kau ai ki te ʼu ʼaho lalahi ʼi te taʼu fuli?
14 Maʼa te kau Iselaele agatonu, ko te faʼahi ʼaē neʼe maʼuhiga tāfito ʼi te ʼu fai folau ʼaia, neʼe ko te tauhi ʼaē kiā Sehova fakatahi mo he toko lauʼi afe hahaʼi neʼe natou ʼoʼofa kiā te ia. Koteā ʼaē neʼe natou logoʼi? ʼI te temi ʼaē neʼe palalau ai ia Sehova ki tana hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼAho Lahi ʼo Te ʼu Fale Pola, neʼe ina ʼui fēnei: “E ke fakafiafia anai i te aho aena ia koe, mo tou foha, mo tou ofafine, mo tau tagata faifekau, mo tau fafine faifekau, mo te matapule, mo te fanau ae kua mate ana matua, mo te fafine ae kua mate tona ohoana, ae e nonofo anai mo koe. E ke fai anai te aho aena [maʼa Sehova], tou Atua, ia aho e fitu, i te kogamea ae e filifili anai e [Sehova]; koteuhi e tapuaki anai kia koe [e Sehova], tou Atua, i te u taukai fuli pea mo te gaue fuli o ou nima, pea e ke fiafia mooni anai.”—Tet. 16:14, 15; lau ia Luka 11:28.
HE KO’Ē ʼE TONU KE TOU FAKAMAʼUHIGAʼI ʼATATOU FAKATAHI ʼI TE TEMI NEI?
15, 16. Koteā te ʼu faiga neʼe kotou fakahoko ke feala hakotou kau ki te ʼu fakatahi lalahi? He koʼē neʼe kotou fiafia ʼi te fakahoko ʼo te ʼu faiga ʼaia?
15 Ko te ʼu ʼaho lalahi ʼaia neʼe fai ʼi Selusalemi ʼe ko he ʼu faifaitaki lelei ʼaia maʼa te hahaʼi ʼa te ʼAtua iā ʼaho nei. ʼE lahi ia te ʼu ʼaluʼaga ʼe tatau ai ʼatatou fakatahi lalahi mo ʼaē ʼo te temi muʼa. Ohagē ko te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼi te temi muʼa, tokolahi iā tātou ʼe tou faiga ke tou kau kiai logolā te ʼu faigataʼaʼia. Kae ʼe tou fiafia ʼi te fakahoko ʼo te ʼu faiga ʼaia koteʼuhi ʼe tou ʼiloʼi ia te ʼu lelei ʼe feala ke tou maʼu mai te ʼu fakatahi lalahi ʼaia. ʼE ko he faʼahi ʼe maʼuhiga ʼaupitō ki tatatou tauhi. ʼE ʼaoga ke tou maʼu ia te ʼatamai mālama pea mo te mahino ke feala hatatou taupau ke mālohi ʼatatou felōgoi mo te ʼAtua. ʼE uga tātou e te ʼu fakatahi ke tou maʼuliʼi ia te ʼu meʼa ʼaē neʼe tou ako mai te Tohi-Tapu pea ʼe tokoni mai ke tou hao mai te ʼu fihifihia. ʼE ina fakalotomālohiʼi tātou ke tou lītuʼa ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe feala ke ina fakatupu iā tātou ia te hoha pea mo uga tātou ke tou fakamuʼamuʼa ia te ʼu meʼa ʼaē kā ina fakafiafiaʼi anai tātou.—Pes. 122:1-4.
16 Neʼe liliu tuʼumaʼu ia te ʼu fakatahi ko he ʼu ʼaluʼaga fakafiafia kiā nātou ʼaē neʼe kau kiai. Neʼe ʼui ʼi te fakamatala ʼo ʼuhiga mo te fakatahi lahi neʼe fai ʼi te taʼu 1946, neʼe ko he ʼaluʼaga fakafiafia ʼi te sio ʼaē ki he toko lauʼi afe kau Fakamoʼoni ʼe mata fiafia ʼi he koga meʼa pē e tahi. Neʼe ko he ʼaluʼaga fakafiafia ʼi te logo ʼaē ki te foʼi māholo pea mo te nofoʼaki ʼe natou hiva ia he ʼu kātiko moʼo fakavikiviki kiā Sehova. Pea neʼe kaugamālie ia nātou ʼaē neʼe natou lotolelei ke natou gāue ʼi te ʼu selevisi kehekehe. Neʼe natou fiafia ʼi tanatou tōkakaga ki ʼonatou tehina mo tuagaʼane. Neʼe kua kotou logoʼi koa ia te taʼi fiafia ʼaia ʼi ʼatatou fakatahi fakatisitilike peʼe ko ʼatatou fakatahi fakamālamanei?—Pes. 110:3; Esa. 42:10-12.
17. Koteā ʼaē kua fetogi ʼi te faʼahiga fakatuʼutuʼu ʼo te ʼu fakatahi?
17 Neʼe ʼi ai te ʼu fetogi ʼi te faʼahiga fai ʼo te ʼu fakatahi lalahi. Ohagē lā, ko ʼihi ʼe kei natou manatuʼi ia te temi ʼaē neʼe fai ai te fakatahi lahi lolotoga ʼaho e valu. Neʼe ʼi ai te ʼu akonaki ʼi te ʼuhu, mo te hili hoʼatā pea mo te afiafi. Neʼe fakatuʼutuʼu ai ia he temi ki te fai fakamafola. ʼI ʼihi temi neʼe kamata te polokalama ʼi te ʼuhu ʼi te hola hiva ʼo kaku ki te hola hiva afiafi. Neʼe gāue kinakina ia te kau gāue lolotoga he ʼu hola moʼo teuteuʼi ia te kafe, mo te meʼa kai ki te hoʼatā pea mo te afiafi. ʼE mole kei tatau te loaloaga ʼo te ʼu fakatahi ʼaē ʼe fai ʼi te temi nei mo ʼaē ʼo te temi muʼa. Pea tokolahi te ʼu tehina mo tuagaʼane kua natou lava muliʼi te polokalama ʼo te fakatahi koteʼuhi kua natou tahi teuteuʼi pē tana meʼa kai ʼo ʼomai mo ia.
18, 19. Koteā te ʼu koga ʼo te ʼu fakatahi lalahi ʼe kotou leleiʼia? Pea koteā tona tupuʼaga?
18 ʼE ʼi ai ʼihi koga ʼo te polokalama ʼe tou fakaʼamuʼamu tuʼumaʼu kiai pea ʼe fai ʼi te ʼu fakatahi fuli talu mai fualoa. Ohagē lā, ʼe tou maʼu ia “te meakai i tona temi totonu” mai te ʼu akonaki pea mo te ʼu tohi foʼou ʼaē ʼe tokoni mai ke lelei age tatatou mahino ki te ʼu lea fakapolofetā pea mo te ʼu akonaki ʼo te Tohi-Tapu. (Mat. 24:45) ʼE lahi te ʼu tohi ʼe feala ke tou fakaʼaogaʼi moʼo tokoni ki te hahaʼi ke natou mahino ki te ʼu moʼoni Fakatohi-tapu. ʼE tokoni mai ia te ʼu kiʼi gaoʼi Fakatohi-tapu, tatau aipē peʼe kei tou tūpulaga peʼe kua tou mātutuʼa, ke tou ʼiloʼi peʼe tou tauhi fakamālotoloto kiā Sehova pea mo puipui tātou mai te faʼahiga manatu ʼo te mālama. ʼE tokoni mai ia te akonaki ʼo te papitema ke tou fakakaukauʼi peʼe koteā ʼaē ʼe maʼuhiga age ʼi totatou maʼuli. Pea ʼe tou fiafia ʼi tatatou sisio ki ʼihi ʼe natou fakahā ia te foaki ʼo tonatou maʼuli kiā Sehova ʼaki te papitema.
19 Kua hili kiai ni taʼu e lauʼi afe, neʼe kau ia te ʼu fakatahi lalahi ki te tauhi maʼa. ʼE tokoni mai ke tou fiafia pea mo nonofo agatonu kiā Sehova lolotoga te ʼu temi faigataʼa pea mo fakalotomālohiʼi tātou ke tou faʼafai ʼi tatatou gāue fakaminisitelio. ʼE tou maʼu ai he ʼu fealagia ke tou feʼiloʼiʼaki lelei ai mo ʼihi atu, pea ʼe tou mahino ai leva ki te fakaʼuhiga ʼaē ʼo te kau ki he foʼi fāmili fakamālamanei. Ko te ʼu fakatahi lalahi ʼaia ʼe ko he ʼu fealagia ʼaia kiā Sehova ke ina tapuakinaʼi pea mo fakahā ai tana tokaga ki tana hahaʼi. ʼE tonu kiā tātou takitokotahi ke tou faigaʼi ke tou kau ki te ʼu koga fuli ʼo te ʼu fakatahi.—Taag. 10:22.
[Paki ʼo te pāsina 30]
Taʼu 1950, fakatahi fakamālamanei ʼi New York
[Paki ʼo te pāsina 32]
Mozambique
[Paki ʼo te pāsina 32]
Corée du Sud