ʼE Feala Koa Ke Mole Toe Maʼu Te Agamalohi ʼi Te Malamanei?

TE AGAMALOHI ʼI TE LOTO FALE MO TE FAKAʼALIKIʼI ʼO HE TAHI: ʼE fakaha ʼi te tanaki neʼe fai e te Kautahi ʼo te ʼu Puleʼaga “ko te teitei tolugofulu ma tolu ki te teau hahaʼi fafine ʼe ta peʼe fakaʼalikiʼi e he tahi ʼe natou feʼiloʼiʼaki lelei.” Meʼa fakaʼofaʼofa foki, he ʼe “fakafuafua ko te teitei ʼuafulu ki te teau hahaʼi fafine ʼe fakaʼalikiʼi ʼi te malamanei katoa.”

TE AGAMALOHI ʼI TE ALA: ʼE fakafuafua ko te toko 30 000 tupu kutuga agamalohi ʼi Amelika. ʼI Amelika Latina, ʼe lau pe ko te teitei tolugofulu ma tolu ki te teau neʼe tau mo te agamalohi.

TE ʼU FAIFAKAPO: Heʼeki faʼa fualoa ki ai, neʼe fakafuafua ko te teitei vaeluaʼi miliona hahaʼi neʼe fakapogi ʼo laka age ia natou ʼae neʼe mamate ʼi te tau. ʼI te Potu Uesite ʼo Afelika mo te Lotomalie ʼo Amelika, neʼe lahi ai te ʼu fakapo. Ko te toko 100 000 hahaʼi neʼe matematehi ʼi Amelika Latina ʼi te taʼu pe ʼe tahi pea ko te teitei 50 000 ʼi Pelesile pe. ʼE feala koa ke tou maʼu he puleʼaki ʼe tologa ʼo ʼuhiga mo te agamalohi?

ʼE FEALA KOA KE GATA TE AGAMALOHI?

He koʼe ʼe mafola te agamalohi ʼi te malamanei katoa? ʼE lahi te ʼu tupuʼaga ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. Koia, tou vakaʼi te ʼu tupuʼaga ʼaeni: Te ʼu faigataʼaia fakasosiale mo fakaekonomika, mo te fakaʼaogaʼi fakavale ʼo te kava mo te toloke, mo te mole fakaʼapaʼapa ki te maʼuli ʼo te hahaʼi, mo te ʼu fanau ʼae ʼe sisio ki te agamalohi ʼa te hahaʼi lalahi, pea mo te mole fakatuʼā ʼo natou ʼae ʼe natou fakahoko te ʼu agamalohi.

ʼE moʼoni, neʼe fai he ʼu fakatuʼutuʼu moʼo fakasiʼisiʼi te agamalohi ʼi ʼihi koga fenua ʼo te malamanei. ʼI te kolo kaugā malie ko São Paulo, ʼi Pelesile, neʼe fakaha ʼi te tanaki neʼe fai ko te ʼu faifakapo neʼe hifo mai te 80 ki te teau ʼi te ʼu taʼu ʼe hogofulu kua hili. Kaʼe, ko te ʼu faʼahiga agamalohi kehekehe ʼe kei hoko atu pe ʼi te kolo ʼaia. Logo la te hifo ʼo te ʼu faifakapo ʼaia kaʼe ʼe kei lahi tuʼumaʼu pe te agamalohi. Koia, kotea ʼae ʼe feala ke ina fakagata te agamalohi ʼo talu ai?

ʼE tonu ke fetogi e te hahaʼi ʼanatou aga he ʼe ko te puleʼaki pe ʼaia ʼe tahi moʼo pulihi te agamalohi. Ke fetogi e te hahaʼi agamalohi ʼanatou aga ʼe tonu ke natou maʼu te ʼofa, mo te fakaʼapaʼapa pea mo te tokaga ki te hahaʼi ʼi hanatou fiameʼameʼa, mo manumanū pea mo manatu pe kia natou totonu.

Kotea ʼae ʼe feala ke ina ʼekenaki he tahi ke ina fai he ʼu fetogi maʼuhiga feia? Kotou fakakaukauʼi te ʼu manatu ʼaeni ʼe akoʼi mai ʼi te Tohi-Tapu:

• “Koeni te ofa ki te Atua, ko te fai o ana fakatotonu.”—1 Soane 5:3.

• “Ko te [“manavasiʼi kia Sehova,” MN], ko te fehia aia ki te kovi.”a—Taaga Lea 8:13.

Ko te ʼofa ki te ʼAtua mo te manavasiʼi kia te ia ʼe feala ke tokoni ki te hahaʼi agamalohi ke natou fetogi tonatou maʼuli. ʼE mole fakaʼuhiga ke natou fetogi feia pe kaʼe ke natou fetogi fuli tonatou ʼuluagaaga. ʼE feala ke hoko moʼoni feafeaʼi te aluʼaga ʼaia?

Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼa Alex,b neʼe pilisoni ia taʼu ʼe 19 ʼi Pelesile ʼuhi neʼe ina fai te ʼu agamalohi. Neʼe liliu ko te Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi te taʼu 2000, hili tana ako te Tohi-Tapu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Neʼe kua ina fetogi moʼoni koa tana agamalohi? ʼEi pea neʼe fakahemala ia Alex ki te ʼu aga kovi neʼe ina fai. ʼE ina ui fenei: “Kaʼe, ʼe au ʼofa ʼi te ʼAtua koteʼuhi neʼe tokoni mai ke au logoʼi neʼe lotofakamolemole kia au. Ko taku lotofakafetaʼi kia Sehova pea mo toku ʼofa kia te ia neʼe tokoni mai ke au fetogi toku faʼahiga maʼuli.”

Ko César neʼe toe maʼuli ʼi Pelesile, neʼe kau ʼi te ʼu kaihaʼa neʼe fai. Neʼe ko tona faʼahiga maʼuli ʼaia lolotoga taʼu ʼe 15. Kotea ʼae neʼe ina fetogi ai tona maʼuli? ʼI tana nofo ʼi te pilisoni, neʼe felogoʼi mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova pea neʼe ina toe ako foki te Tohi-Tapu. ʼE ui fenei e César: “Ko taku hoki maʼu ʼae he fakatuʼutuʼu ki toku maʼuli. Neʼe au ako ke au ʼofa ki te ʼAtua. Neʼe au toe ako te manavasiʼi kia te ia, ko tona fakaʼuhiga ke mole au toe fai te ʼu meʼa ʼae ʼe kovi pea mo mamahi ai te loto ʼo Sehova. Neʼe au lotofakafetaʼi ʼo ʼuhiga mo tana agalelei. Ko te ʼofa mo te manavasiʼi ʼaia neʼe ina ʼekenaki au ke au fetogi toku faʼahiga maʼuli.”

Kotea ʼae ʼe ha mai ʼi te ʼu faʼifaʼitaki ʼaia? ʼE feala ke fetogi te maʼuli ʼo te hahaʼi pea mo ʼanatou faʼahiga manatu ʼuhi ko te malohi ʼo te Tohi-Tapu. (Efeso 4:23) ʼE ui fenei e Alex ʼae neʼe tou talanoa ki ai ʼi ʼoluga: “Ko te ʼu faʼahi ʼae neʼe au ako ʼi te Tohi-Tapu neʼe hage he vai maʼa ʼe hifo kia au pea ʼe ina fakamaʼa mamalie ʼaku manatu ʼae ʼe kovi. Neʼe au manatu ʼe mole feala anai ʼi he temi ke au pulihi te ʼu manatu ʼaia.” ʼEi, ʼe feala ke tou fafaga ʼatatou fakakaukau ʼaki te logo maʼa ʼo te Tohi-Tapu. Koteʼuhi ʼe feala ke tokoni mai ke tou toʼo ia tatou te ʼu manatu ʼae ʼe kovi. ʼE maʼu ʼi te Folafola ʼa Te ʼAtua te malohi ʼae ke ina fakamaʼa tatou. (Efeso 5:26) Ki muli age, ʼe feala ki te hahaʼi ʼae ʼe manatu pe kia natou totonu mo agakovi ke natou fetogi ʼonatou maʼuli. Pea ʼe natou liliu anai ʼo agalelei pea mo tokalelei mo te hahaʼi. (Loma 12:18) ʼE natou maʼuli fiafia anai ʼaki tanatou maʼuliʼi te ʼu pelesepeto ʼo te Tohi-Tapu.—Esaia 48:18.

Neʼe maʼu e te teitei toko valu miliona tupu kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ia fenua ʼe 240, ia te puleʼaki ʼae ke pulihi te agamalohi. Neʼe ako e te hahaʼi fuli mai te ʼu fenua mo te ʼu agaʼi fenua kehekehe ia te ʼofa mo te manavasiʼi ki te ʼAtua. Pea neʼe natou toe ako te femaʼuʼaki ʼo te ʼofa ʼaki tanatou maʼuʼuli ʼi he famili fakamalamanei ʼe logo tahi. (1 Petelo 4:8) Koia, ʼe ha lelei mai ai ʼe feala ke mole toe maʼu te agamalohi ʼi te malamanei.

KUA OVI MAI HE MALAMA ʼE MOLE TOE MAʼU AI TE AGAMALOHI

ʼE fakapapauʼi mai ʼi te Tohi-Tapu kua vave fakamaʼa pe e te ʼAtua te kele ʼaeni mai te agamalohi. Ko te malama agamalohi ʼaeni, ʼe fakatuʼutuʼu e te ʼAtua ki te “aho o te fakamaau mo te maumaui o te kau agakovi.” (2 Petelo 3:5-7) Koia, ʼe mole toe maʼu anai ia he hahaʼi agamalohi ʼe natou fakamamahiʼi te hahaʼi. ʼE tou tui papau feafeaʼi ko te ʼAtua ʼe ina loto ke haofaki tatou pea ke pulihi te agamalohi?

ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu ko te ʼAtua ʼe “fehia ia ia ki te tagata agakovi mo ae e fiafia i te agamalohi.” (Pesalemo 11:5) ʼE ʼofa te Tupuʼaga ki te tokalelei pea mo te faitotonu. (Pesalemo 33:5; 37:28) Koia ʼae ʼe mole ina fakagafua anai ke agamalohi te hahaʼi ʼo talu ai.

ʼEi, kua ovi mai he malama foʼou ʼe maʼu ai te tokalelei. (Pesalemo 37:11; 72:14) He koʼe ʼe mole kotou ako pe ʼe kotou tuha ke kotou maʼuʼuli ʼi te malama ʼae ʼe mole toe maʼu ai te agamalohi?