“Ngam Mon’ed E Gum’an’ Nga Dakenmed Nge Mang Mad Romed”

“Ngam mon’ed nga dakenmed e sumunguy . . . nge gum’an’ nge mang mad romed.”​—KOLOSE 3:12, New World Translation.

1. Ngam weliy rogon ni karin dag e gum’an’.

RÉGIS, ni ma par u southwestern France, e kan taufenag nge mang Mich Rok Jehovah ko duw ni 1952. U lan boor e duw ma ke rin’ e ppin rok urngin ban’en ni rayog rok ni fan e nge taleg e cha’ nem ko pigpig ku Jehovah. I guy rogon ni nge kuruf e tiya ko karro rok ni fan e nge dabiyog ni nge un ko pi muulung, ma fayanem e ke lek e pumoon rok u nap’an ni be machibnag e thin nu Bible u mit e tabinaw iyan, ma be moningnag ko ngiyal’ ni be non ngak e girdi’ u murung’agen e thin nib fel’ ko Gil’ilungun. Yugu aram rogon ni be ulul iyan e re togopuluw ney, ma be par Régis nib gum’an’. Arfan, ni ke dag Régis e n’en nib fel’ ni nge fol urngin e Kristiano riy, ya ke tay Jehovah chilen ngak urngin e tapigpig rok ni ngar gum’an’gad ko ngiyal’ ni yad be rin’ ban’en ngak yugu boch e girdi’.

2. Ri mang fan fare bugithin ni Greek ni kan thiliyeg ni “gum’an’,” ma mang e be yip’ fan e re thin ney?

² Fare thin ni Greek ni fan ko “gum’an’” e ri be yip’ fan e “lem nib n’uw.” Fare New World Translation ni thin nu Meriken e be fanay e re bugithin ney ni “gum’an’” ni ragag yay, nge “k’adan’” ni dalip yay, ma “ngan dag e gum’an’” ni taab yay.” Fare bugithin ni Hebrew nge Greek ni kan thiliyeg ni “gum’an’” e ba m’ag ko k’adan’, nge athamgil, nge sasagaal ni ngan damumuw.

3. Uw rogon nib thil rogon ni be lemnag e Kristiano fare gum’an’ ko piin Greek ko fa bin som’mon e chibog?

³ Piin ni Greek ko fa bin som’mon e chibog e dar lemnaged ni fare gum’an’ e reb e fel’ngin. Ma piin ni Stoic philosopher e daur fanayed e re thin ney. Rogon ni yog reb e Bible scholar ni William Barclay fithingan ni, gum’an’ e “ri ba math keru’ ko felngin ni Greek,” ni be uf nib muun ngay yugu boch ban’en ni nge “dabi pag urngin e thin ni ka nog ni ngan amithnag lanin’ be’ ara thin nra kirebnigey.” Ke yog ni gaar: “Rogon ni be lemnag e piin ni Greek ni fare pumoon e bay rogon me ir e en ni ma rin’ urngin ban’en ni fan ni nge fulweg taban. Rogon ni be lemnag e Kristiano ni fare pumoon ni bay rogon, e ir e en ni yugu aram rogon ma rayog rok ni nge fulweg taban, ma dabi rin’.” Piin ni Greek e sana yad be lemnag ni fare gum’an’ e ir e pow ko lem nib meewar, machane u roy, ntaab rogon ko yugu boch ban’en ni, “n’en ni be finey e girdi’ ni thin ko balyang rok Got e ka ba ga’ e gonop riy ko gonop rok e girdi’, ma n’en ni be lemang e girdi’ ni meewar rok Got e kab gel nga gelngin e girdi’.”​—1 Korinth 1:25.

Rogon ni Dag Kristus e Gum’an’ Rok

4, 5. Uw rogon ni kari dag Jesus e gum’an’?

⁴ Kristus Jesus e kari guman’nag ir ni kemus e bin migid ko gum’an’ ni dag Jehovah. Ngiyal’ ni ke tomal laniyan’ nrib gel, me kari k’adan’ Jesus. Kan yiiynag murung’agen ni gaar: “Rib gel e gafgow ntay ngak, machane me athamgil u fithik’ e sobut’an’; de yog taab bugithin. Bod ba fak e saf ni yibe n’en ni ngan th’ab bunuen nge m’ay, ma de yog taab bugithin.”​—Isaiah 53:7.

⁵ Rib gel e gum’an’ ni dag Jesus u nap’an ni be machib u fayleng i yan! I k’adan’ ko pi deer nib sasalyeb ni ke fith e piin toogor rok nge boch e thin ni ra amithnag laniyan’ ni ke yog e piin tatogopuluw ngak. (Matthew 22:15-46; 1 Peter 2:23) Ke k’adan’ rok pi gachalpen, nyugu aram rogon ni yad be tugthin ko mini’ e th’abi tolang u fithik’rad. (Mark 9:33-37; 10:35-45; Luke 22:24-27) Ma rib gel e k’adan’ ni dag Jesus ko fare nep’ ni kan yognag nge nap’an ke mol Peter nge John u tomren ni ka nog ngorow ni ngar parew ni “yow be od”!​—Matthew 26:36-41, NW.

6. Uw rogon ni ke fel’rogon Paul ko gum’an’ ni dag Jesus, ma mang e gad ra fil riy?

⁶ Tomren ni ke yim’ Jesus min faseg ko yam’, me ulul i dag e gum’an’. Paul ni apostal e kari nang e re n’eney, ya bochan ir be’ ni i togopuluw kafram ko fapi Kristiano. I yoloy Paul ni gaar: “Re bugithin ni baaray e rib riyul’, ma ngari mich u wan’uy me pagan’uy ngay: ni Kristus Jesus e yib ngaray nga fayleng ni nge thapeg e pi tadenen ngak Got. Me gag e th’abi kireb u fithik’rad, machane arfan ni ke runguyeg Got, ni bochan ni nge yog ni dag Kristus Jesus feni gum’an’ u puluwog, i gag e en nth’abi tadenen u fithik’ e pi tadenen, ni nge dag ngak e piin ni bayi mich Jesus u wan’rad nga tomreg me yog e yafos ndariy n’umngin nap’an ngorad.” (1 Timothy 1:15, 16) Demtrug rogon e yafos rodad kafram, ma faanra ke mich Jesus u wan’dad, ma ngari gum’anag ir u puluwdad​—ma ba riyul’ ni be sonnagdad ni nge m’ug ni “kad kolgad ngan’dad.” (Acts 26:20; Roma 2:4) Thin rok Kristus ni ke pi’ ngak fa medlip e ulung u Asia Minor e be dag ni yugu aram rogon ni ir e en nrib gum’an’, maku be tafinaynag ni ngan mon’og ko ngongol nib fel’.​—Revelation, chapters 2 and 3.

Reb i Waamngin e Kan ni Thothup

7. Mang e tha’ u thilin e gum’an’ nge kan ni thothup?

⁷ U lan fa bin lal e guruy ko fare babyor ni pi’ Paul ngak piyu Galatia, me taarebnag e thil u thilin e tin ni ma rin’ fare dowef ni de flont ko fapi waamngin fare kan ni thothup. (Galatia 5:19-23) Bochan ni gum’an’ e ir reb u fithik’ fapi felngin Jehovah, ma re felngin ney e yib rok ma ir reb i waamngin e kan ni thothup rok. (Exodus 34:6, 7) Riyul’, ni fare gum’an’ e kan ta’ ni fa bin aningeg ko ngiyal’ ni ke weliy Paul murung’agen fapi waamngin e kan ni thothup, nib muun ngay e “t’ufeg, nge falfalan’, nge gapas laniyan’, . . . nge gol, nge fel’ ngak e girdi’, nge michan’, nge sobut’an’, nge t’ar laniyan’.” (Galatia 5:22, 23) Arfan, ni nap’an ni ra dag e pi tapigpig rok Got e k’adan’ ara gum’an’ rok Got, ma yad be rin e re n’eney u tan e ayuw ko fare kan ni thothup.

8. Mang e ra ayuwegdad ma rayog rodad ni ngada gelnaged wom’engin fare kan ni thothup, nib muun ngay e gum’an’?

⁸ Machane, gathi be yip’ fan nra pi’ Jehovah e kan ni thothup rok ngak be’ u fithik’ e towasar. Susun ni nge m’agan’dad ngay ni ngad folgad rok u rogon ni be pow’iydad. (2 Korinth 3:17; Efesus 4:30) Ngada paged ni ra maruwel fare kan ni thothup u fithik’dad ma aram e gad fal’eg rogon ni ngad daged waamngin ko urngin ban’en ni gad ra rin’. Tomren ni ke yoloy Paul e pi ngongol ni ma rin’ e dowef ni tadenen nge fapi waamngin e kan ni thothup, me ulul ngay ni gaar: “Dabmu banniged gimed, ya dariy be’ ni rayog ni nge bannag Got. Ra be’ ma mit i n’en ni yung e ir e ra t’ar wom’engin. Faanra yung be’ ban’en nga daken e milay’ ni aram e tin nib kireb ni be ar’arnag, ma wom’engin nra yib riy e yam’; ma faanra yung be’ ban’en ni fan ngak fare Kan ni Thothup, ma wom’engin nra yib riy ngak ni Kan ni Thothup e ke yib rok e yafas ndariy n’umngin nap’an.” (Galatia 5:25; 6:7, 8) Faanra fel’ rogodad ko gum’an’ ni gad be tay, maku gad ra rin’ e tin ka bay ko fapi waamngin ni ma sum ko Kristiano ni ma pi’ fare kan thothup.

“T’ufeg e Ba Gum’an’”

9. Mang fan ni ke yog Paul ngak piyu Korinth ni “t’ufeg e ba gum’an’”?

⁹ I dag Paul nrib peth fare t’ufeg nge gum’an’ ko ngiyal’ ni gaar: “T’ufeg e ba gum’an’.” (1 Korinth 13:4) Reb e Bible scholar ni Albert Barnes fithingan e ke yog ni kari weliy Paul e re n’eney, nbochan e maluagthin nge cham ni immoy u lan e ulung ko Kristiano u Korinth. (1 Korinth 1:11, 12) Be yog Barnes ni gaar: “Fare thin ni yibe fanay u roy [ni fan ko gum’an’] e ba math’ keru’ ko ngan gurgur: nge nga nog e thin nge ngan lemnag ban’en u fithik’ e damumuw, nge ngan papey ni ngan damumuw. Re n’ey e be yip’ fan rogon e lem ni nge yog e K’ADAN’ NIB N’UW NAP’AN u nap’an ni kan magawonnag, kan k’aring e damumuw.” T’ufeg nge gum’an’ e baga’ ni ma ayuweg ni nge gapas e ulung ko Kristiano.

10. (a) Uw rogon ni t’ufeg e ra ayuwegdad ni ngada gum’an’gad, ma mang fonow ni ke pi’ Paul ni apostal nib m’ag ngay? (b) Mang e ke yog reb e Bible scholar u murung’agen e gum’an’ nge gol ni dag Got? (Mu guy fare footnote.)

¹⁰ “T’ufeg e ba gum’an’ ma ba gol. T’ufeg . . . e gathi kemus ni goo ir e ma lemnag ir, ma der k’aring e damumuw.” Arfan, ni t’ufeg e ra ayuwegdad ni ngada gum’an’gad u boor e kanawo’.a (1 Korinth 13:4, 5) T’ufeg e ra ayuwegdad ni ngada kadan’dad rok yugu boch e girdi’ ma rayog ni ngeb ngan’dad ni gad gubin e daworda flontgad ma gad ma oloboch nge fadad meewar. Ma ra ayuwegdad e re n’eney ni ngada lemnaged yugu boch e girdi’ ma gad ma n’ag fan e kireb rorad. Paul ni apostal e be pi’ e athamgil nga lanin’dad me yog ni ngan “par nib sobut’an’uy, ma ngan par nib sumunguy, ma ngan par nib gum’an’ ni gubin ngiyal’. Nge bagayad mi i ayuweg bagayad ko meewar rok u fithik’ e runguy. Min athamgiliy ni ngan par ni taareb e lem min ayuweg ni ngari aw e gapas.”​—Efesus 4:1-3.

11. Ri mang fan ni baga’ fan ni ngan gum’an’ u fithik’ e pi Kristiano?

¹¹ Gum’an’ ni ma dag e piin ni yad bang riy e rayog ni ngara uneged e gapas nge falfalan’ ngay u fithik’ e piin Kristiano, nyugu demtrug ko fapi ulung, ara Bethel homes, ara missionary homes, ara construction teams, ara skul. Bochan ba thilthil pangirad, nge tin ni yad baadag lamen, nge rogon ni kan fil ban’en ngorad, nge rogon ni yad ma tayfan ban’en, nge rogon ni yad ma klinnag ban’en, ma aram fan ni ma yib e magawon ngorad ni ma skengnagrad. Ku aram rogon e pi tabinaw. Ngan sasagaal ni ngan damumuw e baga’ fan. (Proverbs 14:29; 15:18; 19:11) Ngan gum’an’​—nge ngan k’adan’ ni yibe athamgiliy, ni yibe athapeg ni nge fel’ boch ban’en—​e ba t’uf ko urngin e girdi’.​—Roma 15:1-6.

Gum’an’ e Ra Ayuwegdad ni Nge Yog e K’adan’

12. Mang fan ni baga’ fan ni ngan gum’an’ u nap’an ni ra yib e skeng?

¹² Gum’an’ e rayog ni nge ayuwegdad ni ngada k’adan’dad ko skeng ni gowa dabki chuw ara dabiyog ni ngan pithig nib papey. Ireray e n’en ni ke buch rok Régis, ni kan weliy ko tabolngin. U lan boor e duw, ma be par ni ma togopuluw e ppin rok ko athamgil ni ma ta’ ni fan ni nge pigpig ku Jehovah. Machane, reb e rran me yib ngak ni be yor me yog ni gaar: “Gumanang ni ireray e tin riyul’. Ngam ayuwegeg. Gu baadag ni nggu fil e Bible.” Me taaboch ma kan taufenag me mang Mich. Ke yog Régis ni gaar: “Biney e be micheg ni ke taw’athnag Jehovah fapi duw ni un athamgiliy, nge gum’an’, nge kadan’.” Gum’an’ ni ke ta’ e kan pi’ puluwon.

13. Mang e ke ayuweg Paul ni nge k’adan’, ma uw rogon nra ayuwegdad ni ngada k’adan’dad?

¹³ Ngan sul ko fa bin som’mon e chibog C.E., ma Paul ni apostal e i dag rogon ni ke gum’an’ag ir. (2 Korinth 6:3-10; 1 Timothy 1:16) Nap’an ni ke chuchugur nga tungun e yafas rok ko ngiyal’ ni be fonownag Timothy ni en ni yow ma yan u taabang ni ka bochi pagal, me ginang Paul ni ra yib e pi skeng ngak urngin e Kristiano. I weliy Paul murung’agen e tin ni ke rin’ me yog boch e felngin e Kristiano nib t’uf ni fan ni ngan athamgiliy. I yoloy ni gaar: “Machane kam fol ko machib ni gu be yog, nge pangig, nge n’en ni gu be nameg ko biney e tamilang, ma kam fal’eg i yaliy rogon ni gu be par nib mich Kristus u wun’ug, nge fanag gum’an’, nge rogon ni gu ma k’adan’ug, nge gafgow ni yibe tay ngog, nge gafgow ni gu be tay. Ga manang urngin e pi n’en ni kan rin’ ngog u lan yu Antiok ngu Ikonium, ngu Lystra, ni fapi gafgow nrib gel ntay ngog mu gu k’adan’ug riy! Machane Somol e ke ayuwegeg riy ni gubin. Urngin e girdi’ ni yad baadag ni ngar pired u reb e pangin nib m’agan’ Got ngay ma kar taab girdi’gad Kristus e bay ni gafgownagrad.” (2 Timothy 3:10-12; Acts 13:49-51; 14:19-22) Ba t’uf rodad ni gadad gubin e michan’, nge t’ufeg, nge gum’an’ ni fan ni ngada athamgilgad.

Nganin’ Madan e Gum’an’

14. I taarebnag Paul e re felngin Got ney ni gum’an’ ko mang, ma mang fonow ni ke pi’ ngak fapi Kristiano u Kolose?

¹⁴ Paul ni apostal e ke taarebnag fare gum’an’ nge yugu boch felngin Got ko mad ni thingari yin’ e Kristiano nga daken u tomren ni ke chuweg boch e ngongol nib m’ag ko “pangiy ni kakrom nib kireb.” (Kolose 3:5-10) I yoloy ni gaar: “Gimed girdien Got; ya gimed ba t’uf rok ma ke dugliymed ni ngam manged girdien. Aram fan ni runguy, nge gol, nge sobut’an’, nge sumunguy, nge gum’an’, e thingar mon’ed nga dakenmed nge mang mad romed. Nge bigimed mi i ayuweg bigimed ko meewar rok u fithik’ e runguy, mu um n’iged fan u wan’med e n’en ni manga ke kirebnag bigimed u laniyan’ bigimed ko re ngiyal’ i n’en ni ba’ ban’en ni ke dabuy bigimed ni ke rin’ bigimed ngak. Thingar um n’iged fan u wan’med e n’en ni ke rin’ bigimed ngak bigimed ni bod rogon ni ke n’ag Somol fan u wan’ e tin ni kam rin’ed nib togopuluw ngak.”​—Kolose 3:12-14.

15. Mang angin ni ra ‘yin’’ fapi Kristiano e gum’an’ nga dakenrad ni bod e munmad nge ku boch e felngin Got?

¹⁵ Ngiyal’ ni boch e girdi’ u lan e ulung e ‘yad ra yon’ nga daken’rad’ e runguy, nge gol, nge sobutan’, nge gum’an’, nge t’ufeg nge mang mad rorad ma rayog rorad ni ngara pithiged fapi magawon ma ra ululgad ko pigpig ku Jehovah ni ba taareb lanin’rad. Piin Kristiano ni ma ayuweg e ulung e rib t’uf ni ngar gum’an’gad. Sana bay e tayim ni ngara yal’uweged yugu reb e Kristiano, machane bay boch e kanawo’ nib thil thil u rogon ni ngan rin’ e re n’ey. I weliy Paul murung’agen felngin ni th’abi fel’ u nap’an ni yol ngak Timothy ni gaar: “Ngam llowannagey, ma ngam yal’uweg e kireb ni yibe rin’, ma ngam fonownagey, u fithik’ e gum’an’ nrogon ni ga be skulnagey.” (2 Timothy 4:2, NW) Arrogon, pi saf rok Jehovah e thingar uni rin’ ban’en ngorad u fithik’ e gum’an’, nge tayfan, nge sumunguy u gubin ngiyal’.​—Matthew 7:12; 11:28; Acts 20:28, 29; Roma 12:10.

“Ngan Gum’an’nagey Rok Urngin e Girdi’”

16. Susun mang angin nra yib ngodad u nap’an ni “gad be dag e gum’an’ ngak urngin e girdi’”?

¹⁶ Gum’an’ ni dag Jehovah ngak e girdi’ e ke taydad ni nge mil fan ngodad ni ngad “pired nib gum’an’dad rok urngin e girdi’.” (1 Thessalonika 5:14) Biney e be yip’ fan ni ngan par nib gum’an’ rok girdien e tabinaw ni gathi Pi Mich, nge buguli yoror, nge girdi’ ni yibe maruwel u taabang, nge piin yad nga skul. Boor e girdi’ ni be lemnag ban’en nib togopuluw ko Pi Mich, ma be par ni yad ma rung’ag e thin ni ma yog e girdi’ u murung’agrad ni be moningnagrad ni yu ngiyal’ u lan boor e duw ni yad e girdi’ ni yad ma maruwel u taabang ara u lan e skul. (Kolose 4:5, 6) Peter ni apostal e i yoloy ni gaar: “Ma susun e ngar um pired u fithik’ e piin ndar nanged Got nib fel’ pangimed, ya nga rogned nib kireb e ngongol romed, me Chirofen ni yib Got ni nge yaliy e girdi’ mi guy nga owcherad nib fel’ e ngongol romed, ma aram mi yad yog e sorok ngak Got.”​—1 Peter 2:12, NW.

17. Uw rogon ni ngada folwokgad rok Jehovah nga rogon ni ma dag e t’ufeg nge gum’an’, ma mang fan nib t’uf ni ngada rin’ed e n’en ni aram rogon?

¹⁷ Bochan e gum’an’ rok Jehovah ma bokum milyon e girdi’ e ra fas. (2 Peter 3:9, 15) Faanra ngada folwokgad ko t’ufeg nge gum’an’ ni dag Jehovah, ma ngada ululgad i wereg e thin nib fel’ u fithik’ e k’adan’ ma ngada filed ngak yugu boch e girdi’ ni ngada pired u tan e gagiyeg rok Kristus u Gil’ilungun. (Matthew 28:18-20; Mark 13:10) Faan gad ra tal ko machib, ma bod ni gad baadag ni ngada ngochnaged e gum’an’ rok Jehovah ma de yog rodad ni ngada nanged fan, ni ngan pow’iy e girdi’ ni ngara kalgad ngan’rad.​—Roma 2:4.

18. Mang e ke yibilay Paul ni fan ngak piyu Kolose?

¹⁸ U lan fare babyor ni ke pi’ Paul ngak fapi Kristiano u Kolose, u Asia Minor, me yoloy ngay ni gaar: “Erera’ fan ni gubin ngiyal’ ma gamow be pi’ e meybil ni fanmed, ni fa ngiyal’ ni baaram ni gu rung’agew murung’agmed riy ke mada’ ko chiney. Gamow ma wenig ngak Got ni nge tamilangnag lanin’med ngam nanged e tin nib m’agan’ ngay ni ir e ngam rin’ed, nib chag urngin e gonop nge tamilangan’ ngay ni ma pi’ e Kan ni Thothup rok. Ma aram me yog ni um ngongolgad nrogon ni ba adag Somol, mu um rin’ed e tin nib m’agan’ ngay ni gubin ngiyal’. Me yib wom’engin i pangimed u fithik’ urngin mit e maruwel nib fel’, ma gimed be nang rogon Got i yan nge tin ni baadag. Nge gelnagmed Got nga polo’ i gelngin ni ma yib u gelngin ndabi m’ay, nge yog ni mu athamgiliyed urngin ban’en u fithik’ e gum’an’.”​—Kolose 1:9-11.

19, 20. (a) Uw rogon ma rayog ni ngada paged i lemnag ni reb e skeng e gum’an’ ni be dag Jehovah? (b) Mang angin nra yib ngodad nbochan ni gadad ba gum’an’?

¹⁹ Dabi skengnagdad e gum’an’ ni be dag Jehovah i yan nfaanra kan “suguy lanin’dad ko tamilangan’ ko tin nib m’agan’ ngay,” ni aram e nge “urngin e girdi’ e ra fasgad ma rayog ni ngari tamilang u wan’rad e thin riyul’.” (1 Timothy 2:4) Ma ra par ni “nge yib wom’engidad ni aram urngin e maruwel nib fel’” ma baga’ ni tin ni baaray ni ngan wereg e “re thin nib fel’ ney ko fare gil’ilungun.” (Matthew 24:14) Faanra ngada ululgad ni ngada rin’ed e tin ni aram rogon, ma ra pi’ Jehovah “gelngidad nib polo’” nra ayuwegdad “ni ri ngada k’adan’dad ma ngada gum’an’dad nib falfalan’.” Ra gad be rin’ e tin ni aray rogon, ma “gad be yan ni bay rogodad Jehovah,” ma ra aw e gapas u lanin’dad ya gad manang ni ri gad be “falan’nag Got.”

²⁰ Yibe athapeg ni kari michan’dad ko gonop rok Jehovah u rogon ni be dag e gum’an’ rok. Be ayuwegdad ni ngada fosgad nge piin ni ra motoyilgad ko machib rodad nge tin ni gad ra fil ngorad. (1 Timothy 4:16) Ra ngada gelnaged e wom’engin fare kan ni thothup ni​—t’ufeg, nge gol, nge fel’ ngak e girdi’, nge sobutan’, nge t’ar laniyan’—​e ra ayuwegdad ni ngad gum’an’dad u fithik’ e falfalan’. Ma ri rayog rodad ni ngada chaggad ngak girdien e tabinaw rodad nge fapi walagdad ni pumoon nge ppin u lan e ulung rodad u fithik’ e gapas. Gum’an’ e ku rayog ni nge ayuwegdad ni ngada k’adan’dad rok e girdi’ ni gad ma maruwel u taabang nge piin gad nga skul. Ma gum’an’ rodad e bay fan, ni aram e ngan ayuweg e piin ma rin’ e tin kireb ngar thapgad ngak Got min pining e sorok ngak Jehovah, ni fare Got nib gum’an’.

[Footnotes]

Rayog ni Ngam Weliy Fan?

• Mang boch e kanawo’ ni rib fel’ rogon ni dag Kristus e gum’an’ riy?

• Mang e ra ayuwegdad ni ngada gelnaged e gum’an’ rodad?

• Uw rogon ma fare gum’am’ e ra ayuweg chon e tabinaw, nge ulung ko girdi’ ni Kristiano, nge piin ni piilal?

• Uw rogon ma gum’an’ rodad e ra yib angin ngodad nge ngak yugu boch e girdi’?

[Picture on page 28]

Nap’an ni ke tomal laniyan’ Jesus nrib gel, me par ni be k’adan’ u puluwon pi gachalpen

[Picture on page 29]

Fapi Kristiano ni ma ayuweg e ulung e kan fonownagrad ni ngara daged rogon ni ngar gum’an’gad u nap’an ni yad be rin’ ban’en ngak pi walagrad

[Picture on page 30]

Faanra ngada folwokgad rok Jehovah nrogon ni ma dag e t’ufeg nge gum’man’, ma ngada ululgad i wereg e thin nib fel’

[Picture on page 31]

I yibilay Paul fapi Kristiano ni “ngar gum’an’gad u fithik’ e falfalan’”