Pi Tapigpig Rok Jehovah E Bay E Bin Riyul’ E Athap Rorad
“Piin ra magaygad rok Jakob e thingara pired u fithik’ e girdi’ni yoor ni bod e waangchal ni yib rok Jehovah . . . ma dab ra torgad ngak e girdi’.”—MIKAH 5:7, NW.
1. Uw rogon ma fare Israel nib spiritual e ir tabolngin ni ma yibnag e fel’ laniyan’?
JEHOVAH e ir e Ga’ ni ta fal’eg e n’uw nge waangchal. Ba m’ay fan ni ngan pagan’uy ko girdi’ ni nge pi’ e waangchal ara n’uw. Ki yoloy fare profet i Mikah ni: “Piin ra magaygad rok Jakob e thingara pired u fithik’ e girdi’ ni yoor ni bod e waangchal ni yib rok Jehovah, ni bod nochi yangi n’uw ni boor yang, ni ma aw nga daken e pan, ni der l’agan ko girdi’ ara i sonnag pi fak e girdi’ nu fayleng.” (Mikah 5:7, NW) Mini’ e piin ni ka bay e chiney ni kar “magaygad rok Jakob”? Yad e piin nu Israel nib spiritual, fa piin ni kar magaygad ko “fare Israel rok Got.” (Galatia 6:16, NW) Ma “boor e girdi’” nu fayleng, ni yad bod e “waangchal nib u tharmiy” ni be fal’eg laniyan’ e girdi’ nge “nochi yangi n’uw nboor yang ni be aw nga daken e pan nge woldug.” Arrogon, piin ni Kristiano ni kan duguliyrad e chiney e ba towath rok Got ngak e girdi’. Ni bod ni yad e Tawereg murung’agen fare gil’ilungun, be fanayrad Jehovah ni nga rogned ko girdi’ e thin rok ko bin riyul’ e athap.
2. Mang fan ni bay e bin riyul’ e athap rodad ni yugu aray rogon feni wagey e re fayleng ney ni gad be par riy?
2 Thingari yib ni dabni gin ngay ni re fayleng ney e dakuriy e bin riyul’ e athap riy. Am ni der mudugil, pangiy ni ke kireb, cham, magawon ko salpiy, terrorism, ngongolen e mahl—pi ney e gad manang ni ra buch u lan ba fayleng ni Satan ni fare Moonyan’ e ir e be gagiyegnag. (1 John 5:19) Boor e girdi’ e kar pared ni yad be rus ko mang e bayi buch nga m’on. Machane, bochan ni gadad ma liyor ngak Jehovah, ma dabda rusgad, ya bay e bin riyul’ e athap rodad ni fan ko gabul nge langlath. Ba athap nib riyul’ ya kan yiluy nga daken e Thin rok. Bay e michan’ rodad ngak Jehovah nge Thin rok ni bochan ni urngin e n’en ma yog e ma yibi m’ug nib riyul’.
3. (a) Mang fan ni togopuluw Jehovah ngak yu Israel nge yu Judah? (b) Mang fan ni fapi thin rok Mikah e kub m’ag ko tiney e rran?
3 Fare yiiy ni thagthagnag Got ku Mikah e ke gelnagdad nga u darod ni ba’ fithingan Jehovah rodad me pi’ ngodad e def ko bin riyul’ e athap. Nap’an e bin meruk e chibog ko B.C.E., e ngiyal’ ni yiiynag Mikah, ni piin ni bay e m’ag u thilrad Got e yad ra ruwraba’ ngar manged l’agruw i nam—Israel nge Judah—ma yow l’agruw ni kar pagew e m’ag rok Got. Angin ni yib e ke kireb pangiy, togopuluw ko piyu raba’ i teliw, nge chogowen e tin u fayleng ban’en. Arfan, ni ginangrad Jehovah ni bayi togopuluw ngorad. Riyul’, ya ginang ni ta’ Got e ba sor ko girdi’ u nap’an Mikah. Machane, rarogon e ngiyal’ nem u nap’an Mikah ni aram e pi thin rok nem e ku yibe fanay ko ngiyal’ ney. Re n’ey e bayi gagiyal u nap’an ni gad ra lemnag boch ban’en nib ga’ fan ko fa medlip i guruy ni bay ko babyor rok Mikah.
N’en ni Yira Changar Ngay Me M’ug
4. U Mikah guruy ni 1 nge mada’ ko 3 mang e pi n’en ni be pi’ murung’agen?
4 Ngad changargad bochuw ko pi n’en ni ba’ ko babyor rok Mikah. Lan e guruy ni 1, e dag rogon e togopuluw ni be ta’ yu Israel nge Judah. Bochan angin nda ur folgad, ma yu Israel e bayni gothey ma gechig rok yu Judah e bayi yan nge taw ko garog nu Jerusalem. Guruy ni 2 e be dag ni piin fel’ rogon ma ba gel gelngirad e yad be gafgownag e piin nib meewar nge piin ndabiyog ni ngar rin’ed ban’en. Machane, ku ba’ ban’en ni micheg Got. Ni girdi’ rok Got e bay ni kunuyrad nga taabang ngar taarebgad. Guruy ni 3 e be yog e pi n’en ni ke yog Jehovah nib togopuluw ko tayugang ko pi nam nge pi profet nde m’ag e maruwel rorad. Pi tayugang e yad be pingeg e tin ba mat’aw nge kireb, ma pi profet e yad be lifith l’ugun’rad. Yugu demtrug rogon, ma ke pi’ e kan ni thothup gelngin Mikah ni nge weliy ngan nang rogon e gechig ni bay yib rok Jehovah.
5. Mang e gin rib ga’ fan ko Mikah guruy ni 4 nge 5?
5 Guruy ni 4 e ke weliy u m’on ni tin tomuren e rran, e gubin e pi nam ni bay ra bad ko fare burey nib tolang ko fare naun rok Jehovah ni nge skulnagrad. U m’on ko binem, ma yu Judah e bay ni chuwegrad ngan pi’rad nga Babylon, machane bay i yan Jehovah i ayuweg nge chuweg u rom. Guruy ni 5 e be dag ni fare Messiah e yira gargeleg u Bethlehem u Judah. Bay i ayuweg e girdi’ rok nge chuwegrad rok e pi nam ni yad be gafgownagrad.
6, 7. Mang e pi n’en ni kan pi’ u lan e guruy ni 6 nge 7 ko yiiy rok Mikah?
6 Mikah guruy ni 6 e yoloy e pi n’en ni yog Jehovah nib kireb e girdi’ rok riy ni rogon ko motochiyel. Mang e n’en ni ke rin’ ni nge k’aringrad ngar togopuluwgad? Ri dariy. Ya rogon, e pi n’en ni be yog ni ngan rin’ e ri ba’ fan. Baadag e piin ni yad be liyor ngak ni nguur ngongolgad nib yal’uw ma ngar golgad ma yad manang e gin ngar musgad riy ni yad be un ngak. Dara rin’ed ni aram rogon, yu Israel nge Judah e kar leked reb e kanawo’ ko togopuluw ni aram e yad ra gafgow ni bochan ere n’em.
7 U lan e bin tomur e guruy ko yiiy rok, me non Mikah nib togopuluw ko kireb rok e girdi’ e ngiyal’ nem. Machane daani mulan’, ya kari turguy u wan’ “ni nge dag rogon e ma son u fithik’ e gum’an’” ni ngaun sonnag Jehovah. (Mikah 7:7, NW) Meni mus fare babyor ni be yog rogon e pagan’ ngak Jehovah ni ra runguy e girdi’ rok. Chep e ke yog ni re athap ney e ke lebug. U lan e duw ni 537 ko B.C.E., e ngiyal’ ni lebug rogon ni yaluweg Jehovah e girdi’ rok, me runguyrad me fulweg e tini ke magey ko nam rorad.
8. Uw rogon ni ga ra weliy e tin baga’ fan ko fare ke babyor ku Mikah?
8 Uw feni rib fel’ e pi n’en ni ke dag Jehovah u daken Mikah! Re ke babyor ney ni kan thagthagnag e be ginangdad u rogon ni ma ngongol Got ngak e piin ni yad be yog ni yad be pigpig ngak machane dar yul’yul’gad. Ke weliy u m’on e pi n’en ni be m’ug e chiney. Ma be pi’ e fonow rok Got u rogon ni ngauda ngongolgad ko re ngiyal’ i n’eney ni kari mo’maw’ rogon ni nge par e athap rodad nib gel.
Fare Somol ni Jehovah ni Th’abi Tolang e Be Non
9. Rogon ni ba’ ko Mikah 1:2, mang e n’en ni bayi rin’ Jehovah?
9 Chiney e nga kud fal’eged i yaliy fare ke babyor ku Mikah nib fel’ rogon. U Mikah guruy ni 1:2, (NW) e gadad ra bieg riy ni gaar: “O gimed e girdi’, ni gimed urngin; mu fal’eged e motoyil, o fayleng nge pi n’en ni ke sugnag, mu paged Somol ni Jehovah ni Th’abi Tolang nge micheg ba bugithin nib togopuluw ngomed, ni Jehovah e be non ko Tempel rok nib thothup.” Faan manga um moyed u nap’an Mikah, ma pi yu bugithin nem e dariy e maruwar riy ni gimed ra motoyil ngay. Rriyul’, gimed ra motoyil ngay ya bochan ni be non Jehovah u tempel rok nib thothup ni be non ni gathi kemus ni goo yu Israel nge piyu Judah e be non ngorad ya girdi’ u gubin yang. Nap’an e tirok Mikah e rran, ma girdi’ e kar feked yathin fare Somol ni Jehovah nib Th’abi Tolang ni kaygi n’uw nap’an. Dabki n’uw nap’an, ma ra thil e re n’em. Jehovah e ke turguy u wan’ ni nge tamilangeg nge mudugil.
10. Mang fan nib ga’ fan ngodad e thin rok Mikah ni bay ko 1:2?
10 Riyul’ ni taareb rogon e re n’em ngodad e chiney. U Revelation 14:18-20 e be dag ni Jehovah e ku be non bayay u tempel rok nib thothup. Ni dabki n’uw nap’an ma ba mudugil ni nge rin’ Jehovah ban’en, ma aram e pi n’en nib ga’ fan ni ra buch e kura magawonnag e girdi’. Ngiyal’ ney, e tin nib kireb e “grapes ko fayleng” e bay nun’ ngalan fare n’en nib ga’ ni ma udiy e wain riy ni aram e damumuw rok Jehovah, ni ra yan nge taw ko mogothgoth ni polo’ ko re m’ag rok Satan ney.
11. Mang e be yip’ fan fayu bugithin ko Mikah 1:3, 4?
11 Mmotoyil ko n’en ni nge rin’ Jehovah. Mikah 1:3, 4 (NW) e be gaar: “Mu sap! Jehovah e ke chuw ko gin ni ma par riy, ma ri bay yib nga but’ nga i yan u daken e yungi n’en nib tolang u fayleng. Ma pi burey e thingari ranran u tanggin, ma yu ngin ba sobut e but’ e bayi ki’ nge dar ni bod e kindel ni bochan e nifiy, bod e ran nni puog nga but’ u bangi n’en nib ngalol.” Gur ri ra digey Jehovah e gin ni ma par riy u tharmiy nga i yit’yit’ e pi burey nge yungi n’en nib tagapas ko fare Binaw ni kan Micheg? Danga’. De t’uf ni nge rin’. Kemus ni nge tayan’ ko fayleng ni bochan e tin nib m’agan’ ngay ni ngan mu’nag. Maku reb, e gathi riyul’ ni but’ i yan, ya girdi’ ni be par riy e yad ra gafgow ko fapi n’en ni kan weliy. Nap’an ni ra mithmith Jehovah, ma aram angin ni rib gel e mogothgoth riy ngak e piin ni dar yul’yul’gad—ni faan gowa ke ranran e pi burey ni bod e kindel ma yu ngin nib tagpas e ke ki’eg ba durru’ ke dar.
12, 13. Rogon nib puluw ko 2 Peter 3:10-12, mang e n’en ni ra fl’eg e athap rodad nge mudugil?
12 Fayu bugithin ko yiiy rok Mikah ko 1:3, 4 e sana ra yibnag ngan’um reb e yiiy nni thagthagnag ni ki i weliy rogon boch e mogothgoth u fayleng. Ni bod ni ka nog ko bin 2 Peter 3:10 (NW), ni faani yoloy apostal Peter ni: “Rran rok Jehovah e ra yib ni bod ba moro’ro’, ni aram e tharmiy e bay i yan nga bayang ni be falgar lingan, machane pi n’en ni kari gawel e bayi ranran, ma fayleng nge urngin e maruwel ni ba’ riy e bay ni pirieg.” Ba chuchugur ko yiiy rok Mikah, thin rok Peter e gathi be weliy murung’agen e bin riyul’ e lan e lang nge bin riyul’ e fayleng. Pi thin nem e be sor fan ko gafgow nib ga’ ni bay yib nga daken ere m’ag ni kireb ney.
13 Dariyfan ni ra yib ere mogothgoth nem nib elmirin, ya pi Kristiano e rayog ni pagan’rad ko gabul nge langleth, ni ri bod e n’en ni rin’ Mikah. Uw rogon? Ngan fol ko fonow ni ba’ ko pi thin ni baaram ni ba’ ko babyor rok Peter. Fare apostal e yog ni gaar: “Mit i mang girdi’ e susun e ngam boded? Pangimed e nge par nib thothup ma kam pied gimed nga pa’ Got, ma gimed be sonnag e chirofen nem, ni ir e Rran rok Got!” (2 Peter 3:11, 12) Athap rodad nga m’on e ra mudugil ni faan gadad ra ayuweg gum’irchadad nga i fol ma ngar ud pired nib thothup ngongoldad ma yafas rodad e nge sug ko ngongol ni kad pied nga pa’ Got. Faanra ngad duguliyed e athap rodad, maku thingar uda lemniged ni rran rok Jehovah e rra yib nib mudugil.
14. Mang fan ni ba’ rogon ni ngan gechignag yu Israel nge yu Judah?
14 I fal’eg i weliy Jehovah fan ni girdi’ rok kakrom e ba t’uf ni ngan gechignagrad. Mikah 1:5 (NW) e gaar: “Bochan ni chel Jakob nge togopuluw arfan ni keb urngin e pi n’ey, nge ku bochan e denen rok yu Israel. Mang e togopuluw rok Jakob? Gathi piyu Samaria? Mang e yungi n’en nib tolang nu Judah? Gathi aram e yu Jerusalem?” Yu Israel nge yu Judah e yad be par ni yad ba fas ni bochan Jehovah. Machane, kar togopuluwgad ngak, ma togopuluw ni kar ted e ke yan ke taw ko mach rorad ni th’abi ga’, ni yu Samaria nge yu Jerusalem.
Ngongol ni Kireb e Ke Yoor
15, 16. Girdi’ u nap’an Mikah e babuch e rorad ko mang ngongol nib kireb?
15 Reb i rogon e tin kireb ko girdi’ u nap’an Mikah e kan weliy ni rib tamilang ko Mikah 2:1, 2 (NW) ni gaar: “Ri bay i gafgow e piin ni yad ma par u bet rorad, ngaur t’ared liben e tinib kireb ni ngan fal’eg ngak be’ nge piin ni yad be rin’ e tin kireb! Meni kakadabul ni ke tamilang ma ranod ngar rin’ed, ni bochan ni ba’ gelngin pa’rad. Ma ra yad baadag e binaw mar feked; ma faanra naun, mar feked; ma be’ nib moon ni kab gel mar sasalapiyed ngar feked e chugum rok nge be’ nge tini fen ni yog ngak ko gallabthir rok.”
16 Piin ba chogow e yad ma par ni yad be od ni nep’ ngaur t’ared liyeben rogon ni ngar laged e binaw nge naun ko piin ni yad ba buguli yoror. Meni kadbul, mar gurgad ni ngara rin’ed e n’en kar ta’red liyeben. Dabra rin’ed e tinem e ngongol ni kireb ni faan manga bay u wan’rad e m’ag rok Jehovah. Fare Motochiyel rok Moses e ba’ riy rogon ni ngan ayuweg e piin ni yad ba gafgow. U tan e re motochiyel nem e ba’ riy, ndariy reb e tabinaw ni nge mul u pa’rad ni dabki sul e tini ferad ko gallabthir rorad. Machane, binem e ri der lemnag e piin ni yad ba chogow. Kar dariyfannaged e thin ko Leviticus 19:18, ni faani gaar: “Ya nge par nib t’uf yugu boch e girdi’ rok ni bod ir nib t’uf ir rok.”
17. Mang e rayog ni buch u nap’an ni piin ni yad be yog ni yad be pigpig ku Got e yad ra ta’ e tin u fayleng ban’en nga m’on ko yafas rorad?
17 Re n’ey e be dag ko mang e ra buch ko girdi’ ni yad be yog ni yad be pigpig ku Got mar paged ni da ku ra guyed e tin ni yibe nameg ko tirok Got me m’on i gay rorad e tin u fayleng ban’en. I ginang Paul e piin ni Kristiano ko tirok e rran ni gaar: “Machane piin ni yad baadag ni nge yoor e salpiy rorad e yad ma pagrad ngak e pi n’en ni ma pingeg e girdi’ nge denen, mi yad aw ko wup ko arar ni aram e yibe ararnag e tin ndariyfan nge tin nra kirebnagey, ni ir e ma girngiy e girdi’ ko tagan mi yad malog.” (1 Timothy 6:9) Nap’an ni ra par be’ ni salpien e be nameg ni nge yoor u lan e yafas rok, ma aram e ir be’, ni n’en be rin’, e be liyor ngak ba got ni de riyul’—ni aram e chugum. Re got ni de riyul’ nem, e dabiyog ni nge ognag e bin riyul’ e athap ni fan ko gabul nge langlath.—Matthew 6:24, footnote.
18. Mang e ra buch rok e piin ni ba m’on u wan’rad e fel’ rogon nu fayleng ko tirok Mikah e rran?
18 Boor e girdi’ u nap’an Mikah ni bochan e gafgow ni yib ngorad fin ra nanged ni pagan’uy ko tin nu fayleng ban’en e rib m’ay fan. Rogon ni yog Mikah 2:4, (NW) e gaar Jehovah: “Roran nem e bayi yog be’ ban’en ni murung’agmed ma ba mudugil ni ra kireban’med. Ma be’ e ra gaar: Kan fek e chugum romad ma tin fen e girdi’ rog e ke chefeg. Kari chuweg rog. Ke foth e binaw romad u pa’ e piin ndar yul’yul’gad.’” Arrogon, piin ni baaram ni yad ma iring e tabinaw nge binaw e bayi mul u pa’rad e tini yog ngorad ni taferad. Bay ni chuwegrad ko nam ngan pi’rad nga bang ni gathi taferad, ma chugum rorad ni kan fek u fithik’ e yargel e bay i fanay e “piin dar yul’yul’gad,” ara girdi’ nu fayleng. Urngin e athap ko fel’ rogon ko gabul nge langlath e bayi puth.
19, 20. Mang e buch ko piin nu Jew ni ra pagedan’rad ngak Jehovah?
19 Machane, dabi puth e athap ko piin ni ma pagan’rad ngak Jehovah. Jehovah e ba yul’yul’ ko m’ag u thilrad Abraham nge David, ma ma runguy e piin ni, yad bod Mikah, ni yad ma t’ufeg ma ma kireban’rad ngak e piin ni yad nga binaw ni kar chelgad kar fanenikayed Got. Bochan e piin ni yad ba yal’uw, ma aram e bay kun fulweg urngin ban’en nga rogon ko ngiyal’ ni ke dugliy Got.
20 I buch ere n’enem u nap’an e duw ni 537 B.C.E., u tomuren ni war yu Babylon me sul e tin ni ke magey e Jew ko binaw rorad. Nap’an ere ngiyal’ i n’em, e aram e som’mon ni lebug fapi thin ko Mikah 2:12. Ni gaar Jehovah: “Machane gimed gubin e piin ni bay mmageygad ko girdi’ nu Israel e bay gu kunuymed nga taabang ni gimed gubin. Bay gu kunuymed nga taabang ngam pired ni gimed bod e saf ni bay u lan ba sum, ma bod ba ran’ i saf ni bay u daken e ted ko gin ni bay e pan riy ni yad ma kay. Laman e girdi’ ni pire’ e bay i suguy e nam romed.” Uw feni rib gel e t’ufeg rok Jehovah! Tomuren ni ke llowan’nag e girdi’ rok, me pag e piin ni kar mageygad ngar sulod ngar pigpiggad ngak ko fare binaw ni pi’ ngak pi chitamangirad.
N’en ni Be Buch e Chiney ni Taareb Rogon ko N’en i Buch Kakrom
21. Mang rarogon e ngiyal’ ney ni taareb rogon ko ngiyal’ ni immoy Mikah?
21 Nap’an ni gadra lemnag e gal guruy ni m’on ko Mikah, ma gathi ra manigil lan’um ngay nga urngin e pi n’en ba’ riy ni rib taareb rogon ko chiney? Ni bod, ni boor e girdi’ e chiney, e yad be yog ni yad be pigpig ngak Got ni bod u nap’an Mikah. Taareb rogon ngak yu Judah nge yu Israel yad be yog ni yad be pigpig, machane, yad ba ki’ u but’ ni ku yad be mahl ngorad. Ma boor e piin ni yad ma yog ni yad e Kristiano ni boor ban’en rorad ni yad be gafgownag e piin ni gafgow. Ma be yoor i yan, e pi tayugang ko teliw ni yad be m’ay nagfan ara yad be fek owcherad ko ngongol ni kari yog e Bible ni dab un rin’. Ere arfan ni piin ni Kristiano ni googsur e dabki n’uw nap’an me taw e tomur rorad nge tin ni yad bang ko “Babylon ni Gilbuguwan,” ni aram e yu raba’ i teliw u fayleng ni googsur! (Revelation 18:1-5) Machane, yira lek rarogon e ngiyal’ ni immoy Mikah, ma ra ta’ Jehovah e pi tapigpig nib yul’yul’ ngar mageygad u daken e fayleng.
22. Mang fa gal ulung i girdi’ ni kar ted e athap rorad nga daken Gil’ilungun Got?
22 U lan e duw ni 1919, ma piin ni Kristiano ni yad ba yul’yul’ ni kan dugliyrad e ra chuwgad ko teliw ko kristiano ni googsur ma ranod ngar wereged fare thin nib fel’ ni murung’agen fare Gil’ilungun ngak urngin e nam. (Matthew 24:14) N’en ni som’mon ni rrin’ed, e ra gayed e piin ni kaba’ ni gathon fare Israel nib spiritual. Me migid ma “yugu boch e saf” e ni tabab i kunuy, ma fa gal ran’ i saf e ra “taab ulunggow, ma taareb e tachugol saf.” (John 10:16) Ni yugu aram rogon ni yad be pigpig ku Got u lan 234 e nam, ma urngin e picha’ ney ni yad ba yul’yul’ ni yad ma liyor ngak Jehovah e rriyul’ ni kan ta’rad ni yad “ba taareb.” Ere chiney, e re sum ko saf nem e “ke mada’ lamay riy ngalang ni bochan e piin pumoon,” maku arrogon e piin ni ppin nge bitir. Ni athap rorad, e dariy ko biney e m’ag ni kireb, ya ba’ ko fare Gil’ilungun Got, ni dabki n’uw nap’an me paradisnag e fayleng.
23. Mang fan ni ke mich u wan’um ni athap rom e ba riyul’?
23 Rogon murung’agen fa piin ni yad ba yul’yul’ ni yad ma liyor ngak Jehovah, e bugun tomur ko Mikah guruy ni 2 verse 13 (NW) e gaar: “Pilung rorad e bay ra th’abed p’eowcherad, ni Jehovah e bay u m’on rorad.” Ga be guyem ni ga ba’ ko re thelap nem ni yibe fal’falan’ ya kan gel, ga be lek e Pilung rom i, Jesus Kristus, mi Jehovah e ir e th’abi m’on? Faanra arrogon, ma rayog ni ngari mich u wan’um ni gel e rib mudugil ma athap rom e rib riyul’. Re n’ey e rib mich u nap’an ni gad ra lemnag e tin kaba’ nib ga’ fan ko yiiy rok Mikah.
Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?
• U nap’an e pi rran rok Mikah, mang fan ni turguy Jehovah u wan’ ni nge maruwel nge togopuluw ngak yu Judah nge yu Israel?
• Mang e ra buch rok e piin ni baaram ni yad be yog ni yad be pigpig ku Got e ngiyal’ ni yad ra ta’ e tin u fayleng nga m’on ko yafas rorad?
• Tomuren ni kam fal’eg i lemnag e Mikah guruy ni 1 nge 2, mang fan ni ke mich u wan’um ni athap rom e ba riyul’?
[Picture on page 5]
Yiiy rok Mikah e rayog ni nge gelnagdad ko tirok Got ban’en
[Picture on page 6]
Ni bod rogon fapi Jew ni ra magaygad u nap’an fare duw ni 537 B.C.E., piin ni spiritual Israelites nge pi gachalperad e ra mon’ogniged e bin riyul’ e liyor