Ngan Ngongol Nrogon e Michan’ Ma Gathi Pi N’en ni Yibe Guy!
“N’en ni ke michan’dad ngay e ir e be gagiyegnag e ngongol rodad u roy u fayleng, ma gathi n’en ni gadad be guy.”—2 KORINTH 5:7.
1. Mang e be dag ni i ngongol Paul ni apostal nrogon e michan’ rok ma gathi n’en ni be guy?
FARE duw e 55 C.E. Sogonap’an 20 e duw ni ke yan, me Saul ni be’ ni ma togopuluw ngak e Kristiano kakrom, e ke mang reb e Kristiano. Tomren ni ke yan bokum e duw maku be par nib gel e michan’ rok ngak Got. Yugu aram rogon ni dabiyog ni nge guy e pi n’en u tharmiy nga owchen, ma kari mudugil e michan’ rok. Nap’an ni yol ngak e pi Kristiano ni kan dugliyrad, ni bay e athap rorad ko yan nga tharmiy, me gaar apostal Paul: “N’en ni ke michan’dad ngay e ir e be gagiyegnag e ngongol rodad u roy u fayleng, ma gathi n’en ni gadad be guy.”—2 Korinth 5:7.
2, 3. (a) Uw rogon ni ngada daged ni gad be ngongol nrogon e michan’ rodad? (b) Mang e be yip’ fan ni ngan ngongol nrogon e n’en ni yibe guy?
2 Ra ngan ngongol nrogon e michan’ ma ba t’uf e pagan’ nib polo’ ngak Got ni nge pow’iy e yafas rodad. Thingari mich u wan’dad ni ir e manang e n’en ni ba t’uf rodad. (Psalm 119:66) Nap’an ni ngad turguyed e pi n’en ni fan ko yafas rodad ma gad rin’ e pi n’em, ma aram e gad be dag ni ke michan’dad ko pi n’en “ndarid guyed nga owchedad.” (Hebrews 11:1, The New English Bible) Ba muun ngay fapi n’en ni kan micheg ni “bin nib beech e lan e lang nge bin nib beech e fayleng.” (2 Peter 3:13) N’en nib thil riy, e ngan ngongol nrogon e n’en ni yibe guy nga owchey e be yip’ fan ni gad be lek kanawoen e yafas nri be tor nga daken e pi n’en nrayog ni ngada guyed. Bay e riya’ ko re n’ey ya rayog nra pow’iydad ngada dariyfannaged e tin nib m’agan’ Got ngay.—Psalm 81:12; Eklesiastes 11:9.
3 Demtrug ko gad bang ko “fachi ulung” ni kan piningrad nga tharmiy, ara “yugu boch e saf,” ni bay e athap rorad ko par u fayleng, ma ra bagadad ma nge lemnag ni kan tay chilen ni ngauda ngongolgad nrogon e n’en ni ke michan’dad ngay ma gathi tin yibe guy. (Luke 12:32; John 10:16) Ngada guyed ko uw rogon nra ayuwegdad e re fonow ney ni dab da awgad ko “felfelan’ nib ngoch nap’an ni be ngongliy e denen,” nge wup ko chogowen e chugum, nge dabi mit owchedad ko n’en ni bay ko re fayleng ney ni ke chugur ni nge m’ay. Ngad fal’eged i yaliy e riya’ ni bay ko pi n’en ni yibe guy nga owchey.—Hebrews 11:25.
Ngan Pag e “Felfelan’ nib Ngoch Nap’an ni Yibe Ngongliy e Denen”
4. Mang e ke mel’eg Moses ni nge rin’, ma mang fan?
4 Am mu lemnag rogon e yafas nrayog ni nge yog ngak Moses, ni fak Amram. Kan chuguliy Moses u fithik’ e piin tolang nu Egypt kakrom, rayog ni nge yib gelngin, ma pire’ ban’en rok, me gilbuguwan. Bay rogon Moses ni nge yog ni: ‘Kan fil ngog urngin e llowan’ rok yu Egypt, me gag be’ nib sorog ko welthin nge ngongol ni gu be rin’. Faan gu ra par u tafen e pilung, ma rayog ni nggu fanay e liw rog nggu ayuweg pi walageg ni yibe gafgownagrad!’ (Acts 7:22) Machane, ke mel’eg Moses ni nge un “ngak girdien Got ko gafgow.” Mang fan? Mang e k’aring Moses ni nge pi’ keru’ nga urngin ban’en ni kan ognag ngak u Egypt? Be gaar e Bible: “Michan’ rok [Moses] ngak Got e ir e pow’iy Moses nge yan nge chuw u Egypt nde tamdag ngak e pilung nu Egypt ni ke damumuw; ma de sul nga Egypt, ni bochan e gowa ke guy fare Got ndab ni guy nga owchey.” (Hebrews 11:24-27) Michan’ rok Moses nib mudugil ngak Jehovah ni ra taw’athnag e piin ni yad ra rin’ e tin mat’aw e ke ayuweg ni nge palog ko denen nge tin yima felfelan’ ngay nib ngoch nap’an.
5. Uw rogon ma n’en ni ke rin’ Moses e ke pi’ e athamgil nga lanin’dad?
5 Ku arrogodad ni ba dake gubin ngiyal’ ma ba t’uf ni ngad turguyed ban’en nib mo’maw’ ni bod e pi n’en ni baaray: ‘Susun nggu taleg boch e ngongol ni kugu mecham ngay nde puluw ko kenggin e machib nu Bible, fa? Susun nggu un nga reb e maruwel ni gowa ra fel’ rogog riy machane ra magawonnageg ko tirok Got ban’en, fa?’ Ke dag Moses e kanawo’ ni ke gelnagdad nge dab da mel’eged ban’en ni gad be fol u rogon ni ma mel’eg e girdi’ ko re fayleng ney ban’en, ngada maruweliyed e michan’ rodad ko gonop nib toar ko fare Got “ndab ni guy nga owchey”—ni aram Jehovah. Mang e yugu da chaariyed e tha’ u thildad Jehovah nge gel boch ko urngin ban’en nrayog ni nge ognag e re fayleng ney ngodad ni bod rogon Moses.
6, 7. (a) Uw rogon ni ke dag Esau ni baadag ni nga i ngongol nrogon e tin ni be guy nga owchen? (b) Mang e n’en ni ke rin’ Esau ni be ginangdad?
6 Mu taareb rogonnag Moses ngak Esau, ni fak Isak. Esau e ke mus ni baadag ni ngeb ngak e taw’ath nib papey. (Genesis 25:30-34) ‘De ta’ fan e tin nib thothup ban’en,’ ke pi’ Esau mat’awun ni bay nbochan e ir e bin nganni’ e bitir ni fan nga “taab yay i abich.” (Hebrews 12:16) De lemnag nib fel’ rogon ko mang e ra buch ko tha’ u thilrow Jehovah nge pi fak nbochan ni ke dugliy ni nge pi’ ni chuway’ mat’awun ni ir e bin nganni’. De lemnag e tirok Got ban’en. Ke mol owchen Esau ko n’en rib ga’ fan ko tin ke micheg Got, be guy ni gowa ban’en ndariy fan. I ngongol nbochan e n’en ni be guy nga owchen, ma gathi bochan e michan’.
7 Be fil Esau ban’en ngodad e ngiyal’ ney. (1 Korinth 10:11) Nap’an ni ngad turguyed ban’en ni demtrug ko baga’ fa ba achichig, ma thingari dabi bannagdad e fayleng rok Satan, ni ma yog ni thingar yog ngom e tin ga baadag e chiney. Ffel’ ni thingar da fithed gadad: ‘Be m’ug rarogon Esau ko n’en ni kug turguy fa? N’en ni gu be lek ni gu baadag e chiney e be yip’ fan nra tomurnag e tirok Got, fa? Pi n’en ni kugu mel’eg ra kirebnag thilmow Got nge taw’ath rog ko gabul nge langlath, fa? Miti mang kanawo’ e kug ta’ ni fan ngak boch e girdi’?’ Faanra pi n’en ni kada mel’eged e be dag ni gad be tay fan e tin ba thothup ban’en ma ra flaabnagdad Jehovah.—Proverbs 10:22.
Ngan Palog ko Wup ko Chogowen e Chugum
8. Mang e kan pi’ ko pi Kristiano nu Laodicea ni be ginangrad, ma mang fan ni bay fan ngodad?
8 Ban’en ni kan dag ngak John ni apostal u nap’an ni ke chuchugur ni nge m’ay e bin som’on e chibog, e Jesus Kristus ni be pi’ e thin ni fan ko ulung nu Laodicea, ni bay u Asia Minor. Aram e thin ni be ginangey u chogowen e chugum. Yugu aram rogon nib flaab yu Laodicea ko chugum, ma kar gafgowgad ko tirok Got. Dakur ul’ulgad nga u ranod nrogon e michan’ rorad, kar paged e chugum ke malmitnagrad ko tirok Got. (Revelation 3:14-18) Chogowen e chugum e ku ma yibnag e magawon ni aram rogon e ngiyal’ ney. Be warnag e michan’ rodad ma be talegdad ko fare ‘mil ni ngad tawgad ko gin ni gad be nameg’ ko yafas. (Hebrews 12:1) Faanra dab da kol ayuwgad, ma “felfelan’ ko re fayleng ney” e ra magawonnag e maruwel rodad ko tirok Got nge “thang fapi thin rok Got u lanin’rad.”—Luke 8:14.
9. Faanra ke fel’ u wan’dad ma gad be tay fan e thin rok Got ma uw rogon ni nge ayuwegdad?
9 Reb e n’en nra ayuwegdad ko tirok Got e nge fel’ u wan’dad e tin ba’ rodad ma dab da pied e tayim rodad ni fan ko re fayleng ney nge chugum ni bay riy. (1 Korinth 7:31; 1 Timothy 6:6-8) Nap’an ni gad ra ngongol nrogon e michan’ rodad, ma gathi bochan e n’en ni gad be guy nga owchedad, ma gad ra felfelan’ ko paradis ko tirok Got ban’en e chiney. Nap’an ni gad ra duruw’iydad ko thin riyul’, ma gathi gad ra “tolul u fithik’ e felfelan’ ya ba fel’ rarogon gum’irchadad”? (Isaiah 65:13, 14, NW) Maku reb, e gad ra felfelan’ ni gad be chag ngak e piin bay wom’engin e kan ni thothup rok Got rorad. (Galatia 5:22, 23) Rib ga’ fan ni kada pirieged e felfelan’ nge toffan nbochan e tirok Jehovah ni ke pi’ ngodad!
10. Mang boch e deer ndabisiy ni ngad fithed gadad riy?
10 Boch e deer nib fel’ ni ngad fithed gadad riy e baaray: ‘Uw feni ga’ fan e chugum u wan’ug ko yafas rog? Gu ma fanay e chugum rog ni fan ko felfelan’ ara fan ko nga gu mon’eg e bin riyul’ e liyor? Mang e bin baga’ e felfelan’ ni ma yib ngog? Fol Bible nge chagil ko piin Kristiano ko muulung ara ngan yan nga bang nib palog ko maruwel ko Kristiano? Gu ma tay boor e Sabado nge Madenom ni fan ko fafel ko bin ni bin nggu fanay e pi tayim nem ni fan ko machib nge boch ban’en nib peth ko bin riyul’ e liyor?’ Ngan ngongol nrogon e michan’ rodad e be yip’ fan ni ngad yoornaged e maruwel rodad ni fan ko Gil’ilungun, ma ngari pagan’dad ko pi n’en ni ke micheg Jehovah.—1 Korinth 15:58.
Nguun Lemnag nib Chugur e Tomur
11. Uw rogon ma ngongol nrogon e michan’ e ra ayuwegdad nga u da lemnaged ni ke chugur tomuren e fayleng?
11 Ngan ngongol nbochan e michan’ rodad e ra ayuwegdad ngad paloggad ko fare lem ni kab palog tomuren e fayleng ara dabi yib. Gadad ba thil e piin nde mich u wan’rad e yiiy nu Bible, ya gadad manang ni pi n’en ni be buch u fayleng e ngiyal’ ney e be lebguy e Thin rok Got e ngiyal’ ney. (2 Peter 3:3, 4) Baaray rogon, gathi pangin e girdi’ nge ngongol rorad e be dag e mich riy ni gad bay ko “tin tomuren e rran”? (2 Timothy 3:1-5) Bochan e michan’ rodad, ma gad be guy ni pi n’en ni be buch u fayleng e gathi ke mus ni be sul u daken e tin ni ka e buch. Ya pi n’en ney e be dag “fare pow ko ngiyal’ ni ba’ [Kristus] nge tomuren e re m’ag ney.”—Matthew 24:1-14, NW.
12. Uw rogon ni ke lebug fare thin rok Jesus ni bay ko Luke 21:20, 21 ko bin som’on e chibog?
12 Mu lemnag e n’en ni buch ko bin som’on e chibog u nap’an Kristus ara Common Era ni taareb rogon ko ngiyal’ ney. Nap’an ni bay Jesus Kristus u fayleng, me ginang pi gachalpen ni gaar: “Faanra mu guyed yu Jerusalem ni ke longobiy yu raba’ i salthaw, ma aram e kam nanged ndab ki n’uw nap’an min kirebnag. Ma aram e piin ni yad bay u lan yu Judea e thingar ra milgad nga daken e pi burey; ma piin ni yad bay u lan e binaw e thingar ra chuwgad riy.” (Luke 21:20, 21) Rogon ni ke lebug e re yiiy ney, e fapi salthaw nu Roma ni Cestius Gallus e en ma yog e thin rorad e ra bad ra longobiyed yu Jerusalem ko duw ni 66 C.E. Machane fapi salthaw e ra chuwgad ni papey, ma aram e pow riy ni mab e kanawo’ ko pi Kristiano ni ngar ‘milgad nga daken e pi burey.’ U lan e duw ni 70 C.E., me sul fa raba’ i salthaw nu Roma, ngar chamgad nga Jerusalem, mar gotheyed fare tempel. I yog Josefus nib pag reb e milyon e girdi’ ni ke yim’, ma 97,000 e girdi’ nni fekrad. Ke gechignag Got piyu Jew. Piin ni kar ngongolgad nrogon e michan’ rorad ma kar folgad ko tin ni yog Jesus e ka ra thaygad ko fare gafgow.
13, 14. (a) Mang e ke chuchugur ni nge buch? (b) Mang fan ni thingar da tayedan’dad nga rogon ni be lebug e yiiy nu Bible?
13 Bay ban’en ni taareb rogon ni ke chuchugur ni nge buch ko ngiyal’ ney. Fapi nam ni yad bang ko United Nations ni bay e salthaw rorad ni boor e yad ra un i lebguy e pufthin rok Got. Bod rogon e salthaw nu Roma ko bin som’on e chibog ni kan tay ni ngar ayuweged nge par fare Pax Romana (Gapas nu Roma), maku arrogon ni fare United Nations e ngiyal’ ney e kan tay ni nge ayuweg ni nge aw e gapas u fayleng. Yugu aram rogon ni pi salthaw nu Roma e kar guyed rogon ni nga ra ayuweged e fayleng e ngiyal’ nem nge pagan’rad, machane kar kirebnaged yu Jerusalem. Taareb rogon ko ngiyal’ ney, yiiy nu Bible e be dag ni fapi salthaw ko United Nations e bay ra tayed ni teliw e be k’aring e magawon ma aram e ngar gotheyed e Jerusalem ko ngiyal’ ney—ni aram e Kristiano nde riyul’—ma muun ngay e tin ka bay ko fare Babylon nib Gilbuguwan. (Revelation 17:12-17) Arrogon, urngin e teliw ni bay u fayleng ni googsur e ke chugur ni ngan thang.
14 Ran gothey e teliw ni googsur ma aram e pow u tabolngin fare gafgow ni baga’. Tomren fare gafgow ni baga’ ma tin ni ke magey e ulung nib kireb ko re m’ag ney e goo yira thang. (Matthew 24:29, 30; Revelation 16:14, 16) Ngan ngongol nrogon e michan’ e ra ayuwegdad ni ngad nanged rogon ni be lebug e yiiy nu Bible. Darud lemnaged ni ulung ni girdi e ke sunumiy ni bod fare United Nations e ra fanayrad Got ni nge fek e bin riyul’ e gapas nge pagan’ i yib. Ere, gathi kanawoen e yafas rodad e thingari dag ni kari michan’dad ni ke chugur “fare rran rok Jehovah ni baga’”?—Zefaniah 1:14, NW.
Ngan Ngongol ni Rogon e N’en ni Yibe Guy—Uw Feni Gel e Riya’ Riy?
15. Yugu aram rogon ni ke flaabnagrad Got, ma mang e wup ni ke aw e nam nu Israel ngay?
15 Pi n’en ni buch rok piyu Israel kakrom e be dag ni bay e riya’ riy ni nga un ngongol nbochan e n’en ni yibe guy nga owchey ya ra warnag e michan’. Yugu aram rogon ni guy piyu Israel fa ragag i gafgow nge rogon ni kan dariyfannag e pi got ni googsur nu Egypt ma kar th’abed e Red Sea, ma de fol piyu Israel kar ngongliyed yaan ba fak e garbaw ni gol ma kar tababgad i liyor ngay. Dakiyog ni ngar gum’an’gad ya kar chalbangad i sonnag Moses, ni “ke n’uw nap’an ma dawori yib nga but’.” (Exodus 32:1-4) Bochan ni dakura gum’an’gad ma kar liyorgad nga reb e liyos ni yira guy nga owchey. Bochan e kar ngongolgad nrogon e n’en ni yibe guy nga owchey ma kar dariyfannaged Jehovah ma “gonap’an e 3000 e biyu’ e pumoon” ni li’rad e chirofen nem. (Exodus 32:25-29) Rib gel e kireban’ riy ni faanra reb e tapigpig rok Jehovah e ngiyal’ ney e ra turguy ban’en ni be m’ug riy nder pagan’ ngak Jehovah ni be lemnag ni dabiyog rok ni nge lebguy e tin ke micheg!
16. Uw rogon ni ke magawon piyu Israel ni fan ko n’en ni yibe guy?
16 N’en ni yibe guy nga owchey e ke kirebnag piyu Israel u boch e kanawo’. Bochan kar ngongolgad nrogon e n’en ni yibe guy nga owchey ma ke k’aringrad kar rusgad ko pi toogor rorad. (Numbers 13:28, 32; Deuteronomy 1:28) Bochan e re n’em ma kar togopuluwgad nga mat’awun Moses ni ke pi’ Got ngak ma yad be gun’gun’ ni bochan e yafas rorad ni aram rogon. Ma bochan nde gaman e michan’ rorad ma kar adaged e par u Egypt ni moonyan’ e be gagiyegnag ko bin ni ngar lemnaged fare Binaw ni kan Micheg. (Numbers 14:1-4; Psalm 106:24) Uw feni kari kireban’ Jehovah ni ke guy e girdi’ rok ni dakur ted fan ni ir e Pilung rorad ndab ni guy!
17. Mang e ke k’aring piyu Israel mar paged e fonow rok Jehovah u nap’an Samuel?
17 Ku bayay e nap’an Samuel ni profet, ma fare nam nu Israel ni ri yad ba t’uf e kar awgad ko wup nbochan e n’en ni yibe guy. Fapi girdi’ e kar m’ad nbochan ni nge yog reb e pilung ngorad nrayog nni guy. Yugu aram rogon ni i dag Jehovah ngorad ni ir e Pilung rorad, ma de gaman e re n’em ni ngar daged ni yad be ngongol nrogon e michan’. (1 Samuel 8:4-9) Kar paged e fonow rok Jehovah nib flont, arfan ni kar gafgowgad, ma kar adaged ni ngar boded e pi nam u charrad.—1 Samuel 8:19, 20.
18. Mang e gad ra fil u murung’agen e riya’ ni bay ni faanra ngan ngongol nrogon e n’en ni yibe guy?
18 Gad e Pi Mich Rok Jehovah ko ngiyal’ ney, e bay rogon ni ngad felfelan’gad ko tha’ u thildad Got. Gadad baadag ni ngada filed ban’en ni baga’ fan ni buch kakrom ma gad fanay ko yafas rodad. (Roma 15:4) Nap’an ni i lek piyu Israel e n’en ni yibe guy, ma ra paged talin ni ke ta’ Jehovah Moses ni nga i pow’iyrad. Faanra dab da kol ayuwgad, maku rayog ni da paged talin ni Jehovah Got nge Moses ni Ga’, ni aram Jesus Kristus, e yow be pow’iy fare ulung ko Kristiano e ngiyal’ ney. (Revelation 1:12-16) Thingari da kol ayuwgad ni dab da dariyfannaged e ulung rok Jehovah u roy u fayleng. Ra ud rin’ed ni aram rogon ma rayog ni ngauda gun’gun’gad ma dab ku uda ted fan e piin owchen Jehovah nge fare thin riyul’ ni ma pi’ “fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop.”—Matthew 24:45.
Ngam Turguy ni Ngam Ngongol ni Rogon e Michan’
19, 20. Mang e kam turguy ni ngam rin’, ma mang fan?
19 Be gaar e Bible, “Ya gadad e gathi gadad be cham ngak e girdi’, ya gadad be cham ngak gelngin e kan nib kireb, ni pi kan ni yad e yad be gagiyeg, nge gelngin e kan u lan e lang ko ngiyal’ ney nib talumor.” (Efesus 6:12) An pilungen e toogor rodad e Satan ni Moonyan’. Ri be nameg ni nge kirebnag e michan’ rodad ngak Jehovah. Der ma pag ni nge dabi guy e pi n’en ra palognagdad ko pigpig ngak Got. (1 Peter 5:8) Mang e ra yororiydad nge dab ni bannagdad ko tin yibe guy ko m’ag rok Satan? Ran ngongol nrogon e michan’, ma gathi pi n’en ni yibe guy! Pagan’ ko tin ni ke micheg Jehovah e ra ayuwegdad nge dabi ‘kirebnag rogon nib mich Kristus u wan’dad.’ (1 Timothy 1:19) Demtrug rogon, ma thingar da turguyed ni ngan ngongol nrogon e michan’, ma aram e ra gel e pagan’ rodad ko flaab rok Jehovah. Nguuda meybilgad nge yog ni ngad thaygad ko pi n’en nra buch ni ke chugur.—Luke 21:36.
20 Ra ngan ngongol nrogon e michan’, ma gathi pi n’en ni yibe guy, ma bay rodad be’ ni ngan folwok rok. Be gaar e Bible, “Kristus e ir e gafgow ni bochmed me dag ngomed rogon ni ngam folwokgad rok, ni aram e nguum leked luwan ay.” (1 Peter 2:21) Bin migid e article e be weliy ko uw rogon ni ngauda leked luwan ay.
Ka Ga Manang?
• Mang e kam fil ko n’en ni rin’ Moses nge Esau u murung’agen ni ngan ngongol nrogon e michan’, ma gathi pi n’en ni yibe guy?
• Mang e ra ayuwegdad ngad paloggad ko chogowen e chugum?
• Uw rogon nra ayuwegdad e ngongol nrogon e michan’ nge dab ku uda lemniged ni kab palog nap’an feni yib e tomur?
• Mang fan ni bay e riya’ riy ni ngan ngongol nrogon e pi n’en ni yibe guy?
[Picture on page 15]
Moses e i ngongol nrogon e michan’
[Picture on page 16]
Baga’ ni ma magawonnagem e fafel ma ga pag e tirok Got fa?
[Picture on page 18]
Uw rogon ni ga ma tiyan’um ko Thin rok Got me yoror rom?