Pi Leengiy Ngar​—Um Tiyed Fan Pi Figirngimed

“Piin ni ppin, um marod nga laniyan’ pi figirngimed.”​—EFESUS 5:22.

1. Mang fan ni mo’maw’ ni ngan tay fan figirngiy?

BOCH e nam e nap’an nra mabgol ruw ni’, me micheg fare pin nra i tay fan figirngin. Machane, rogon ni ma ngongol pi figirngiy ngak pi leengirad e ra dag ko ra mo’maw’ ni nge lebguy e n’en ni ke micheg fa danga’. Machane, mabgol e rib fel’ rogon ko tabolngin. Ya ke fek Got reb e yumiyaw rok Adam ni bin som’on e pumoon, me sunumiy fare pin riy. Ke yog Adam ni gaar: “Ka fini yog be’ ni taareb rogomow, ni yil rok e ni fek ko yil rog, ma ufin u dow e ni fek ko ufin u dowag.”​—Genesis 2:19-23.

2. Mang e ke buch ko ppin nge mabgol rorad ndawori n’uw nap’an?

² Yugu aram feni fel’ ko som’on, me sum reb e ulung ko ppin ni ka nog e women’s liberation ngay​—yad be gay rogon ni ngar chuwgad u tan pa’ e pumoon—​ke tabab e re n’em ko tabolngin e pi duw ni 1960 nge mada’ ko 1969 u Meriken. Ngiyal’ nem, ma ra 300 e piin figirngiy ma bay 1 riy ni ke digey e tabinaw rok ngak leengin. Ma tungun e pi duw ni 1960 nge mada’ ko 1969, me thil ni gonap’an 100 ma bay 1 riy. Ma chiney, e gowa ke tayaba’ e piin ni ppin, ma ke tamuun rrum, ma ke tatamagow ma yad be un ko ngongol nde yalen ni ke bod e pumoon. Gur be felfelan’ e pi ppin nem? Danga’. Boch e nam e gonap’an baley ko piin ni ke un ko mabgol e kar dargad. Gur, pi n’en ni ke rin’ boch e ppin ni ngar mon’ognaged e mabgol rorad e ba’ angin nib fel’ fa ke gelnag e magawon?​—2 Timothy 3:1-5.

3. Mang kenggin e magawon ko mabgol?

³ Mang fare kenggin e magawon? Aram fare magawon ni ke sum u nap’an ni bannag fare engel ni togopluw Efa, ni “fare porchoyog ni ke kakrom, ni kan tunguy fithingan ni Moonyan’ ara Satan.” (Revelation 12:9; 1 Timothy 2:13, 14) Ke thilyeg Satan e pi n’en ni i fil Got. Ni bod rogon, murung’agen e mabgol, ke gagiyegnag Moonyan’ ni nge m’ug ni kaygi mo’maw’. Thin nde riyul’ ni be wereg ko media ko re fayleng ney​—ni ir e en be gagiyegnag—​be guy rogon ni nge aw ni fonow rok Got e gowa de fel’ ma daki puluw ya ke kakrom. (2 Korinth 4:3, 4) Machane, faanra ngan fal’eg i yaliy ko mang e n’en ni yog Got u murung’agen e maruwel ko ppin u lan e mabgol, ma gad ra guy riy feni gonop fare Thin rok Got.

Nge Kol Ayuw e Piin Ra Un ko Mabgol

4, 5. (a) Mang fan ni nge kol ayuw reb e ppin u m’on ni nge un ko mabgol? (b) Mang e dabisiy ni nge rin’ e ppin u m’on ni nge un ko mabgol?

⁴ Thin rok Got e be ginangey. I gaar re fayleng ney ni be gagiyegnag Moonyan’, e mus ko mabgol nib fel’ ma ku ma pirieg e “gafgow.” Yugu aram rogon ni Got e ke yarmiy e mabgol, machane be yog e Bible ni nge kol ayuw e piin ra un ngay. Reb e ta yol Bible ni kan thagthagnag e yog murung’agen e ppin ni ke yim’ figirngin e ke puf rogon ni ku rayog ni mabgol bayay: “Machane kab fel’ rogon nra par nib muchugbil.” Maku ke tay Jesus chilen ko piin muchugbil “nrayog rorad ni ngar pired ni aram rogon.” Yugu aram rogon, ma faanra ke mel’eg be’ ni nge un ko mabgol, ma ke mus ni ngak be’ ni “girdien Kristus,” be’ ni ke ognag ir ke un ko taufe be pigpig ngak Got.​—1 Korinth 7:28, 36-40; Matthew 19:10-12.

⁵ Arfan ni fare pin e thingari tiyan’ ko en mabgol rok ya be gaar e Bible: “Re pin nem e ke m’ag e motochiyel ngak e pumoon rok u n’umngin nap’an ni kab fos fare moon.” Ke mus ni faanra yim’ fare moon ara ke un ko ngongol ndarngal ma fa wu’ i mabgol e rayog ni dar nbochan ni ke chuw u tan e “motochiyel” rok fare moon. (Roma 7:2, 3) Adag ko som’on nni guy be’ e sana ra gaman ko felfelan’ ko t’ufeg rorow, machane gathi aram e def ko felfelan’ ko mabgol. Reb e ppin nib muchugbil, e arfan ni ba t’uf ni nge fith ir, ‘Ke m’agan’ug ngay ni nggu un ko fare yaram ni nggu par u tan e motochiyel ko re moon ney fa?’ Ngiyal’ ni ngan fal’eg i lemnag e re deer ney e u m’on ni ngan un ko mabgol ma gathi tomuren.

6. Boor ko ppin e mang e rayog ni ngar turguyed e ngiyal’ ney, ma mang ni rib ga’ fan?

⁶ Boor yang e ngiyal’ ney, ni ppin e rayog ni nge mel’eg ko nge un ko mabgol fa danga’. Machane, n’en ni ngan turguy nib fel’ e aram ban’en nib mo’maw’ ni nge rin’ reb e ppin, nbochan e ar’ar rok ko chuchugur nga taabang nge t’ufeg ni bay u thilin e mabgol e rib gel. Reb e tayol e yog ni: “Feni be gel i adag rodad ni ngada rin’ed ban’en​—ndemtrug ko ngan un ko mabgol ara ngan yan nga daken e burey—​e aram feni gad ra lemnag nib fel’ e tin ni gad be rin’ ma kemus ni gad ra motoyil ko thin ni gadad baadag ni ngad rung’aged.” Be’ ni nge yan nga daken e burey nder mudugil laniyan’ e rayog ni nge mul e yafas rok nbochan; taareb rogon ko an ngam mabgolgow ni de fel’ i mel’eg ni ku bay e riya’ riy.

7. Mang e fonow nib gonop ni kan pi’ ni fan ko piin be gay e en ngar mabgolgow?

⁷ Reb e ppin e susun ngari fal’eg i lemnag ko mang e ba muun ngay ni nge par u tan e motochiyel ko fare moon ni nge leay. Boch e duw kafram, ma bay ba rugod nu India ni i non u fithik’ e sobut’an’ ni gaar: “Gallabthir rodad e yad ba ilal ma ku yad ba gonop, ma dabiyog ni ngan bannagrad nib papey ni bod gadad. . . . Mmom ni gu ma oloboch.” Ayuw rok e gallabthir nge ku boch e girdi’ e rib ga’ fan. Reb e tafonow nib llowan’ e pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin fel’ yangaren ni ngar nanged e gallabthir rok e piin ni yad ra mabgol nib fel’ rogon ara nge fal’eg i yaliy e ngongol ko cha’ nra leay nge chon e tabinaw rok.

Rogon ni Dag Jesus ni Nguun Fol

8, 9. (a) Uw rogon ni i fol Jesus rok Got? (b) Mang angin nib fel’ nra yib nbochan ni yima fol?

⁸ Yugu aram rogon nde mom ni nguun fol, ma piin ni ppin e rayog ni ngar ted ni ban’en nib fel’ ni ngan rin’, ni bod ni i rin’ Jesus. Fol ni i tay ngak Got e ba muun ngay e gafgow ni tay u daken fa ley i ren, ma ke pirieg e felfelan’ nbochan ni i fol rok Got. (Luke 22:41-44; Hebrews 5:7, 8; 12:3) Rayog ni nge fol e piin ni ppin rok Jesus, ke yog e Bible ni gaar: “Ma pumoon e ir lolugen leengin, mi Got e lolugen Kristus.” (1 Korinth 11:3) Machane, gathi ke mus ni nga fini mabgol e ppin me par u tan e gagiyeg rok e pumoon.

⁹ Be weliy e Bible ni piin ni ppin, e demtrug ko ke un ko mabgol ara ba muchugbil, ma ba t’uf ni ngan fol ko piin ni pumoon ni ma gagiyegnag e ulung ni Kristiano. (1 Timothy 2:12, 13; Hebrews 13:17) Nap’an nra fol e piin ni ppin u rogon ni be pow’iyey Got, ma yad be dag ngak e pi engel u rogon ni ngan fol nib puluw ko yaram rok Got u lan e ulung rok. (1 Korinth 11:8-10) Maku reb, bochan e ngongol nib fel’ ni ke dag e piin kar puwelwolgad ni yad ba mabgol, e ra ayuweg e piin rugod ni nguur ‘folgad rok pi figirngirad.’​—Titus 2:3-5.

10. Uw rogon ni dag Jesus kanawoen ni ngan fol?

¹⁰ Manang Jesus feni ga’ fan ni nguun fol. Ba’ bayay, ni pow’iy Jesus apostal Peter ni nge pi’ e birorow e tax, me pi’ ngak Peter e salpiy ni puluwon. Tomuren me yoloy Peter ni gaar: “Bochan Somol ma aram fan ni ngam folgad rok urngin e piin ni yad be tay murung’agen e girdi’.” (1 Peter 2:13; Matthew 17:24-27) Rogon ni i fol Jesus e aram e bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ke dag, i yog e Bible ni gaar: “Me pag e flaab rok ni gubin, nge yib i ngal’ nib tapigpig. Mi ni gargeleg ni bod e girdi’, me m’ug ni bod rogon e girdi’; mi i par nib sobut’an’ ma be fol rok Got nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni yim’ riy.”​—Filippi 2:5-8.

11. Mang fan ni ke pi’ Peter e athamgil nga laniyan’ pi leengiy ni nguur folgad rok pi figirngirad nde michan’rad?

¹¹ Nap’an ni be pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi Kristiano ni ngaur folgad ko girdien e am ko re fayleng ney nde mat’aw, me yog Peter ni gaar: “Ereray e re n’en ni ir e ke piningmed Got ngay; yi Kristus e ir e gafgow ni bochmed me dag ngomed rogon ni ngam folwokgad rok, ni aram e nguum leked luwan ay.” (1 Peter 2:21) Tomuren ni kan weliy gelngin e gafgow ni i tay Jesus nge rogon ni i fol u fithik’ e gum’an’, miki pi’ Peter e athamgil nga laniyan’ pi leengiy ni pi figirngirad e de michan’rad ni gaar: “Ma ku er rogomed pi leengiy nthingar um folgad rok pi figirngimed, ni fan e faanra ba’ boch i yad ndawori mich e thin rok Got u wan’rad ma rayog ni nge mich u wan’rad ni bochan pangimed, ma aram e dakuriy fan bbugithin ni ngam mogned ngorad, ya bay ra guyed rogon feni machalbog pangimed nge rogon ni gimed be ta’ farad.”​—1 Peter 3:1, 2.

12. Mang boch angin ni yib ngak Jesus nbochan e fol ni i tay?

¹² Nguun fol ni yugu aram rogon ni yibe moning ma yibe yog e thin nib kireb e ra yog ni ngan lemnag ni aram e pow ko meewar. Machane, gathi aram rogon ni lemnag Jesus. I yoloy Peter ni gaar, “Ma faan nog e thin nib kireb ngak ma de ta’ puluwon ni thin nib kireb; ma faan nni gafgownag ma de gaar e bayi fulweg taban ngak e piin ni yad be gafgownag.” (1 Peter 2:23) Boch e girdi’ ni ur guyed Jesus ni be gafgow e michan’rad, nib muun reb e moro’ro’ ngay ni immoy u tooben Jesus u daken baley i ren nge reb e pilungen e salthaw ni guy rogon ni kan li’ Jesus ngem’. (Matthew 27:38-44, 54; Mark 15:39; Luke 23:39-43) Ku arrogon ni yog Peter, boch i figirngiy nde michan’rad​—ni yad ma gafgownigey—​e ku ra manged Kristiano u tomren ni kar guyed e ngongol rok pi leengirad ni yad be fol rorad. Kada guyed e mich riy ni be buch e ngiyal’ ney.

Rogon ni Ra Ayuweg Pi Leengiy Figirngirad

13, 14. Mang angin ni ra yib ni faanra un fol rok pi figirngiy ni de michan’rad?

¹³ Pi leengiy ni ke michan’rad e kar ayuweged pi figirngirad nbochan e ngongol rorad ni bod Kristus. Reb e district convention ko Pi Mich Rok Jehovah ni ka fini m’ay, e yog reb i figirngiy riy murung’agen leengin ni gaar: “Ku gu nang nib kireb e ngongol ni gu ma rin’ ngak. Machane, ri ma tay fag. Dariy bayay ni ke darifannigeg. Dawori towasariyeg ni nggu fol ko michan’ rok. Ma lemnageg u kanawoen e t’ufeg. Nap’an nra yan ko assembly, ma ra maruwel nib gel ni nge fal’eg rogon e ggan rog u m’on ni nge yan ma ke mu’ ko maruwel u tabinaw. Ngongol rok e ke tabab ni nge pug lanin’ug ni nggu adag e fol Bible. Ma angin ni yib, e kug mang reb e Mich!” Arrogon, ke yib angin ngak nbochan e “ngongol rok leengin ma gathi thin rok.”

¹⁴ I tamilangnag Peter, ni gathi nge yoor e thin ni nge yog pi leengiy ya ngongol rorad e ma yib angin nib fel’. Ni bod ni ke dag reb i leengiy ni fil e thin nriyul’ u Bible me turguy ni nge un ko pi muulung ko Kristiano. I tolul figirngin ni gaar, “Agnes, faan ga ra yan nga wen ko binem e mab, ma dab kum sul riy nga naun!” Ma aram me yan u “yugu reb e mab” nga wen. Bin migid e nep’ ko muulung, me yog e thin nib gel ngak ni gaar: “Ngiyal’ ni ga ra sul ma da gu moy u roy.” Aram me chuw u tabinaw​—nge yan dalip e rran. Nap’an ni ke sul, ma rib gol fare pin me fith, ko “mang e ba adag ni nge kay?” De thilyeg Agnes laniyan’ ko pigpig ngak Jehovah. Munmun me un figirngin ko fol Bible, me ognag e yafas rok ngak Got, me tomur riy me pigpig ni ir reb e piilal ni boor e maruwel rok u lan e ulung.

15. Mang ‘fal’eg yaay’ e ka nog ni nge rin’ e piin ni leengiy ni Kristiano?

¹⁵ Ke yog apostal Peter ban’en ni ke dag e piin leengiy ni kan weliy murung’agen i er nga lang, murung’agen rogon i ‘fal’eg yaay’ ngan pidorang, ara ‘fal’eg rogon piyan lolugey’ ara “mad ni yima yin’.” Ya gaar Peter: “Lanin’med e nge par nib pidorang, ni aram e [pidorang] ndabi m’ay ni aram e lem nib sumunguy ma ba gapas, ni ir ba ga’ fan u mit Got.” Re n’en ney, e yima dag u lunguy nib sumunguy nge ngongol nib gol ma gathi thin nib gel ara be k’aring e damumuw. Aram e be dag ni leengiy nib Kristiano e ma tay fan figirngin.​—1 Peter 3:3, 4.

Pi N’en ni Ngan Fil Ban’en Riy

16. Mang kanawo’ e ke dag Sarah nib fel’ ni nge fol e pi leengiy ni Kristiano riy?

¹⁶ I yoloy Peter ni gaar: “Piin ni ppin ni kakrom ni ur ngongliyed rogorad ni ngar pidoranggad, ni piin ni ppin ni yad ba yul’yul’ ngak Got ma kar pired ni Got e ke l’agan’rad ngak; ma yad be fol rok figirngirad.” (1 Peter 3:5) Kar lemnaged ni yira fol ko fonow nib m’agan’ Jehovah ngay ma angin nra yib e felfelan’ u tabinaw nge tow’ath ni yafas ni manemus. Ke weliy Peter murung’agen Sarah, ni be’ nib pidorang ni leengin Abraham, nge rogon ni “ma fol rok Abraham me pining ni gaar, ‘masta’ rog.” Ke ayuweg Sarah figirngin ni bay madgun Got u wan’, ni ke turguy Got ni nge yan nge pigpig u reb e nam nib palog. Ke digey e par rok nib fel’ rogon me tay e yafas rok nga thatharen e riya’. (Genesis 12:1, 10-13) I yog Peter murung’agen Sarah nder rus ni gaar: “Kam manged bogi ppin ni pi fak ni faanra um rin’ed e tin nib fel’ ma damur tamdaggad nga ban’en.”​—1 Peter 3:6.

17. Mang fan ni ma lemnag Peter Abigail ni ir e nge fol pi leengiy ni Kristiano rok?

¹⁷ Abigail e reb e ppin ni der rus ni ma l’agan’ ngak Got, ma sana ku be lemnag Peter e cha’ nem. Ba “gonop” Abigail, machane Nabal ni figirngin e “dariy e runguy rok mab kireb e ngongol rok.” Nap’an ni siyeg Nabal ni nge pi’ e ayuw ngak David nge girdi’ rok, mar fal’eged rogorad ni nga ranod ra lied Nabal nge urngin e girdi’ rok. Machane i gurnag Abigail ir nge ayuweg girdien e tabinaw rok. I fek boch e ggan nge tay nga daken e os nge bibiy David nge girdi’ rok i yan ni kar bad ni yad be fek talin e cham. Nap’an ni guy David, me ragbug nga but’, ni be wenig ngak ni dabi gur ko cham. Me taw nga gum’irchaen David. Me gaar, “Nguun pining e sorok ngak Jehovah ni fare Got nu Israel, ni ir e ke l’ogem ngam mada’nageg e daba’!” me ul’ul ngay ny gaar “Ma nguun pining e magar ngom nbochan e gonop rom.”​—1 Samuel 25:2-33, NW.

18. Faanra wawliyey yugu reb e pumoon, ma piin leengiy e mini’ yad ra fal’eg i lemnag kanawoen, ma mang fan?

¹⁸ Reb e kanawo’ ni kan dag nib fel’ e nge fol pi leengiy rok fare rugod nu Shulem ni i par nib yul’yul’ ko fare tachugol saf ni kar michegew ni yow ra mabgol. T’ufeg rok ngak fare tachugol saf e be par nib gel nyugu aram rogon ni ke yog fare pilung nib fel’ rogon ni ba adag. Ke k’aring ni nge weliy laniyan’ ngak fare tachugol saf ni gaar: “Mu tayeg ni pow nga daken ngorongorem ni bod e pow u daken paam; ya adag e ba gel ni bod feni gel e yam’ . . . Ran ni ba yoor e dabiyog ni nge thang e adag, mus ko lul’ ma dabiyog ni nge chuweg.” (Tang rok Solomon 8:6, 7, NW) Manga yigi yog rok urngin e ppin ni nge un ko mabgol me par nib yul’yul’ ngak pi figirngirad u fithik’ e tay fan.

Ku Boch e Fonow Rok Got

19, 20. (a) Mang fan ni dabisiy ni nge fol pi leengiy rok pi figirngirad? (b) Mang kanawo’ e ba fel’ ni kan tay ni fan ngak pi leengiy?

¹⁹ Tomuren, e ngan lemnag e thin nu Bible ni bay u m’on nge tomren e re verse ney ni gaar: “Piin ni ppin, um marod nga laniyan’ pi figirngimed.” (Efesus 5:22) Mang fan ni rib ga’ fan e re n’ey? Ya bin migid e verse e gaar, “figirngiy e ir lolugen leengin ni bod rogon Kristus ni ir lolugen e ulung.” Arfan, ni ka nog ngak pi leengiy ni gaar: “Bod rogon e ulung ni be par u tan pa’ Kristus, e aram rogon pi leengiy ni yad be par u tan pa’ pi figirngirad u urngin ban’en.”​—Efesus 5:23, 24, 33, NW.

²⁰ Ra ngan fol ko re motochiyel ney, ma pi leengiy e ba t’uf ni ngar filed rogon ni nguur leked kanawoen e ulung rok Kristus nge girdien ni kan dugliy. Mu beeg 2 Korinth 11:23-28 u rom e ga ra nang rogon ni i k’adan’ reb girdien e ulung, ni apostal Paul, nbochan e yul’yul’ rok ngak Jesus Kristus, ni ir Lolugen. Bod rogon Paul, pi leengiy nge girdien e ulung e ba t’uf ni ngar pared nib yul’yul’ nguur folgad rok Jesus. Pi leengiy e ma dag e re n’ey u rogon ni yad ma fol rok pi figirngirad.

21. Mang e ra k’aring pi leengiy ni nguur folgad rok pi figirngirad?

²¹ Yugu aram rogon ni boor e piin leengiy e ngiyal’ ney ni dubrad ni ngar folgad, ma be’ ni ppin nib gonop e ra lemnag angin nra yib. Bod rogon, ni faanra en figirngin e de mich Got u wan’, ma ra fol u urngin ban’en ni faanra de togopluw ko motochiyel rok Got ara kenggin e motochiyel ma rayog puluwon ngak nbochan e ke ‘ayuweg figirngin.’ (1 Korinth 7:13, 16) Maku, ra pirieg e felfelan’ ya ke nang nib fel’ u wan’ Jehovah Got e tin ke rin’ ma ra tow’athnag ya be folwok rok e ani Fak.

Ka Ga Manang?

• Mang fan ni ma mo’maw’ rok be’ ni leengiy ni nge tay fan figirngin?

• Mang fan ni ngan turguy ni ngan mabgol e ri ba ga’ fan?

• Uw rogon ni dag Jesus e kanawo’ ni nge fol pi leengiy riy ma mang angin nra yib ni faani yira folwok rok?

[Picture on page 23]

Mang fan nib ga’ fan ni ngan turguy lanin’uy ko ngan un ko fare mabgol ni ka nog fa danga’?

[Picture on page 25]

Mang e rayog ni fil piin leengiy ko n’en ni rin’ Abigail ni bay u Bible?