Jehovah e Ri Baadag e Yal’uw
“Be gaar Somol, “Gub adag e yal’uw.”—ISAIAH 61:8.
1, 2. (a) Mang fan fa gal bugithin ni “yal’uw” nge “de yal’uw”? (b) Mange be yog e Bible u murung’agen Jehovah nge fel’ngin nib yal’uw?
FAN e yal’uw e fare ‘fel’ngin nde laniyan’, ma ngongol nib puluw ko n’en nib mat’aw ma ba manigil.’ De yal’uw e ba muun ngay e laniyan’, kireb, nge gafgownag e girdi’ ni dariy tapgin.
2 Ke chugur ni nge gaman 3,500 e duw ni ke yan, ni yoloy Moses murung’agen Jehovah ni Th’abi Tolang ni gaar: “Ir e ba yal’uw ma mmat’aw urngin e tin ni ma rin’. Got romed e ba yul’yul’ ma der ma ban.” (Deuteronomy 32:4) Ke pag medlip e chibog nga tomuren, me thagthagnag Got ngak Isaiah ni nge yoloy e pi thin ney ni gaar: “Be gaar Somol, Gub adag e yal’uw.” (Isaiah 61:8) Ere bin som’on e chibog, me yog Paul ni gaar: “Nge lungudad e de mat’aw Got? Ri danga’!” (Roma 9:14) Ma ku lan e re chibog ney, me yog Peter ni gaar: “Gubin e girdi’ ma taareb rogorad u wan’ Got. En ni ba’ madgun Got u wan’ ma be rin’ e tin nib mat’aw e ra i par nib fel’ u wan’ Got ndemtrug ko be’ u ku nam.” (Acts 10:34, 35) Arrogon, “Somol e ba t’uf rok e tin nib mat’aw.”—Psalm 37:28; Malaki 3:6.
Tin ni De Yal’uw e Ke Gel
3. Uw rogon ni sum e tin de yal’uw nga fayleng?
3 Yal’uw e reb e fel’ngin ni ke war e chiney. Rayog ni ngada manged e piin ni yibe rin’ e tin ni de yal’uw ngorad u gubin yang—u tabon e maruwel rodad, u skul, nge rogon ni gad be ngongol ko pi tayugang’, nge ku boch e kanawo’—ni ki mada’ nga lan e tabinaw. Riyul’, ni tin ni de yal’uw e gathi ban’en ni kafin ni sum. I yib nga daken e tabinaw ko girdi’ u nap’an ni gal ga’ rodad ni som’on e ra togopluwgow ma dakur folgow, ni tapgin e fare kan ni tatogopuluw ni mang Satan ni fare Moonyan’. Ba togopuluw ko kenggin e motochiyel e n’en ni rin’ Adam, nge Efa, nge Satan nra fanayed nga kireb fare tow’ath ni rib manigil ni aram e puf rogon ni ke pi’ Jehovah ngorad. Ngongol rorad nib kireb e yib angin ni gafgow nib gel nge yam’ ngak e girdi’ ni urngin.—Genesis 3:1-6; Roma 5:12; Hebrews 2:14.
4. Ke uw n’umngin nap’an ni tin de yal’uw e ke mang bangi chepin e girdi’?
4 Ka nap’an fare togopuluw u Eden ni ka gonap’an 6,000 e duw, ma tin de yal’uw e ke mang bang ko par ko girdi’. Re n’ey e rayog ni nge buch ni aray rogon ya Satan e ir e got ko re fayleng ney. (2 Korinth 4:4) Ir be’ ni ma lifith l’ugun ma chitamangin e malulifith, ir be’ ni ma t’ar e thin ma ma togopluw ngak Jehovah. (John 8:44) Ma par ni yugu ma rin’ e tin de yal’uw. Ni reb riy, e bod rogon u m’on ko fare day u nap’an Noah, me guy Got ni ‘kari gel e kireb rok e girdi’ u gubin yang, ni gubin ngiyal’ ma ba sug lanin’rad ko tin nib kireb.’ (Genesis 6:5) Re n’em e ki immoy u nap’an Jesus. I gaar: “Dabi magafan’med nga rogomed gabul; ya ba gaman e tin nra magafan’uy ngay ni ba’ riy,” ni fan e mochuch ko magawon ni bay riy ni aram e tin de yal’uw. (Matthew 6:34) Bible e yog nib puluw ni gaar: “Urngin e tin ni ke sunumiy Got e be gel’gel’ ko amith ni bod rogon e amith ko gargel, ni kab kakrom i yib ke mada’ ko chiney.”—Roma 8:22.
5. Mang fan ni ke yoor e tin de yal’uw e ngiyal’ ney ko kakrom?
5 Arfan ni be buch e tin ni kireb nbochan e ke gel e tin de yal’uw ni be buch u n’umngin nap’an e chepin e girdi’. Chiney e ke gel fare magawon ko kafram. Mang fan? Ya bochan re m’ag ney ni kireb e ke taw ko tin “tomuren e rran” riy ni ke bokum e duw ni ke “mo’maw’ ni ngan par nrogon e tin riyul’ ni girdien Kristus” u nap’an ni be chugur i yan ko tomur. Ke yog e Bible u m’on nra taw ko ngiyal’ ney, ma girdi’ e kemus ni “yad e yad be lemnagrad, ma kari gel e chogow rorad, ma kar ufanthingad, ma ke tolangan’rad ni yad be lemnag nri ba ga’ farad; ma bay urogned e thin nib kireb ngak e girdi’, . . . ma bay dab kur pininged e magar ngak be’ u lanin’rad, ma bay dab kur liyorgad ngak Got; ma bay dab kur golgad, ma bay dab kur runguyed e girdi’, ma bay ur t’ared e thin nga daken e girdi’, ma dariy fan ban’en u wan’rad, ma yad ba damumuw; ma bay ra dabuyed e tin nib fel’; ma dabiyog ni nge pagan’uy ngorad, ma dariy fan e girdi’ u wan’rad, ma yad ba uf.” (2 Timothy 3:1-5) Wok ni kireb ni bod rogon e tinem e ma yib urngin mit e tin de yal’uw riy.
6, 7. Mange n’en nrib gel e de yal’uw riy ni ke gafgownag e tabinaw ko girdi’ e ngiyal’ ney?
6 Fa raay ni ke yan e duw e kan guy e tin de yal’uw ni ke gel ndawor ni guy ba ngiyal’. Reb riy e pi duw ney, e aray e pi duw nib gel e mahl riy. Bod rogon, ni ke susunnag boch e ta ma yol chep ni yigoo fa binem e Mahl ni Bin II ko Fayleng, ma yam’ riy e gonap’an 50 milyon nge yan mada’ ko 60 milyon, ni tin ni yoor riy e gathi salthaw—pumoon nge ppin nge bitir ndariy ban’en ni kar bucheged. Ka nap’an ni m’ay e re mahl nem, ma bokum milyon e kun li’rad u fithik’ boch e cham ni ku yooren riy e gathi salthaw. Be mon’ognag Satan e tin de yal’uw nbochan e kari damumuw, ya ke nang dabki n’uw nap’an me gel Jehovah ngak. Yiiy nu Bible e baaray rogon ni ke yog: “Ya ke yib fare Moonyan’ ngomed ni kari damumuw, ya manang ndaki n’uw nap’an ni nge par.”—Revelation 12:12.
7 Salpiy ni be pi’ e fayleng ko salthaw e gonap’an reb e trillion e dola reb e duw. Bokum miriay e milyon e girdi’ e dar yog e tin ba t’uf ko yafas rorad, ere ay gu mu lemnag e tin nib fel’ nra yog ni nge rin’ e pi salpiy nem ni faan yira pi’ ko tin nib t’uf. Gonap’an reb e bilyon e girdi’ e der gaman e ggan rorad, ma boch e girdi’ e ba pag oren e ggan rorad. Rogon reb e thin ni yib ko United Nations, e gonap’an lal milyon e bitir ni be yim’ nbochan e mak’iy u reb e duw. Uw fene de puluw! Maku, mu lemnag bokum ni dariy e n’en ni kar bucheged ni yibe li’rad u mayal. Gonap’an oren e be yan ko 40 e milyon nge mada’ ko 60 e milyon u fayleng i yan ni gubin e duw! Rib gel e kireb ko tin de yal’uw!
8. Kemus ni uw rogon ma rayog ni ngeb e tin riyul’ nib yal’uw ni fan ngak e girdi’?
8 Pilung ni girdi’ e darur pirieged e puf ko pi magawon nib gel ni be gafgownag e girdi’ e ngiyal’ ney; maku dabi fel’ boch rarogoy nbochan e maruwel ko girdi’. Thin rok Got e ke yog u m’on ni ngiyal’ rodad ney e “girdi’ nib kireb nge piin ni yad be dake girdien Kristus e bayi gel farad kireb nguur banniged boch e girdi’ ma yibe bannagrad.” (2 Timothy 3:13) Tin nde yal’uw e kari mang bang ko par ko yu rran ni dabiyog ko girdi’ ni nge chuweg. Kemus ni fare Got ko tin yal’uw e rayog ni nge chuweg. Ma kemus ni ir e rayog ni nge chuweg Satan, nge pi moonyan’, nge girdi’ nib kireb.—Jeremiah 10:23, 24.
Magafan’ ni Yira Nang Fan
9, 10. Mang fan ni meewar laniyan’ Asaph?
9 Kafram e ki mada’ ngak e piin ni ma yoloy e Bible ni i balyangan’rad ko mang fan ni dawori gagiyegnag Got rarogon e girdi’ nge fek i yan ko tin riyul’ nib yal’uw nge tin mat’aw. Mu lemnag, ni bod rogon, reb e pumoon u nap’an e Bible. Fare thal i yol u daken e Psalm 73 (NW) e pi’ fare ngochol ni Asaph, ni reb e fan ngak ba Levite nib ta musik u nap’an ni be gagiyeg David ni Pilung ara fan ngak e pi ta musik ko fare tabinaw ni Asaph e ir lolugen. Asaph nge pi fak nge piin owchen pi fak e boor e musik ko tang nra yoloyed ni un fanay ko liyor ko girdi’ ni yoor. Machane, ba ngiyal’ u nap’an e yafas rok, e ani yoloy e re tang ney me meewar ko tirok Got ban’en. I guy e piin nib kireb nib gel e fel’ rogon rorad, me guy nib gaman u wan’rad e tin bay rorad ni fan ko yafas rorad, darur pirieged e gafgow.
10 Gad ra beeg ni gaar: “Awan’ug ngak e piin ni yad ba uf, ya gguy ni piin nib kireb e boor ban’en rorad. Darir gafgowgad ko amith; ba fel’ rogorad ndariy e m’ar rorad. Darir gafgowgad ni bod boch e girdi’; darir mada’niged e tin nib mo’maw’ ban’en ni bod boch e girdi’.” (Psalm 73:2-8) Machane de n’uw nap’an me nang e cha’ nem ni ta yol Bible ni binem e lem ni de puluw mab kireb. (Psalm 73:15, 16) Me guy rogon fare psalmist ni nge fal’eg rogon e lem rok nge puluw, machane gathi ri nang ko mang fan ni piin kireb e danir kolrad ko kireb ni yad ma rin’ ma piin yad baadag e tin nib mat’aw e ba ga’ ni yad ma gafgow.
11. Mange n’en ni nang Asaph ni fare psalmist fan?
11 Munmun, ma re pumoon nem nib yul’yul’ ni ke kakrom e fini nang fan e n’en ni ba’ ni fan ngak e piin ni kireb—ni Jehovah e bayi tomur me yal’uweg urngin ban’en. (Psalm 73:17-19) Yoloy David ni gaar: “Mpar ni Somol e ke l’agan’um ngak mu um fol ko tin ni ke yog; me pi gelngim ni ngam tafnay e binaw, ma bay mu guy e piin nib kireb ni kan tulufrad kar chuwgad u daken e binaw.”—Psalm 37:9, 11, 34.
12. (a) Mange ba m’agan’ Jehovah ngay ni fan ko kireb nge tin nde yal’uw? (b) Uw rogon lanin’um ko re n’em u rogon ni ngan yal’uweg fare magawon ko tin nde yal’uw?
12 Rib mudugil, nib m’agan’ Jehovah ngay ni nge chuweg ko re fayleng ney e tin kireb nge n’en ni ba muun ngay ni tin nde yal’uw ko ngiyal’ ni ke dugliy. Aram reb e ban’en ni ki mada’ ko tin nib yul’yul’ e Kristiano ni thingar ur puged u ran ngorad ni gubin ngiyal’. Jehovah e bayi chuweg e piin yad ma togopuluw ko n’en nib m’agan’ ngay, ma ra tow’athnag e piin ni yad be par ni rogon nib m’agan’ ngay. “Owchen e be changar, ma owchen ni be gal e be fal’eg i guy pi fak e girdi’ ngay. Jehovah e ma yaliy e piin mat’aw nge piin ni kireb, Ir e ri ma fanenikay e cha’ ni baadag e cham. Bayi puog nga daken e piin ni kireb e wup, nge nifiy nge sulfur nge nifeng ni yira yik’ ngay . . . Ya bochan ni Jehovah e ba mat’aw; ma baadag e ngongol ni mat’aw.”—Psalm 11:4-7, NW.
Ba Fayleng nib Beech mab Yal’uw
13, 14. Mang fan ni tin mat’aw nge tin yal’uw e ra garer i yan u lan e bin nib beech e fayleng?
13 Nap’an nra gothey Jehovah e re m’ag ney nde yal’uw ni bay u tan gelngin Satan, ma ra fek i yib reb e fayleng ni beech ni rib fel’. Ni bayi gagiyegnag e am rok Got u tharmiy ni aram e n’en ni fil Jesus ngak pi gachalpen ni ngar yibilayed. Kireb nge tin nde yal’uw e bay ni thilyeg ko tin mat’aw nge tin yal’uw, ma aram e meybil e bay un fulweg taban nib musmus rogon: “Ma ga par ni gur e ga be gagiyegnagmad, min rin’ e tin nib m’agan’um ngay u roy u but’ ni bod rogon ni yibe rin’ u tharmiy.”—Matthew 6:10.
14 Be yog e Bible ngodad e re miti gagiyeg ni nga u da lemniged, gagiyeg ni urngin e girdi’ nib mat’aw gum’ircharad e yad be yim’ nbochan e chiney. Psalm 145:16 e rra lebug ni polo’ ni gaar: “Ba gaman urngin ni be pi’ [Jehovah Got] ngorad nge yan i aw ni ke fel’ u wan’rad ni yad gubin e tin ni ke yog ngorad.” Maku reb e, Isaiah 32:1 e gaar: “Ba’ reb e rran ni bay yib ba pilung [Jesus Kristus u tharmiy] nib mat’aw, nge piin ni bay urogned e thin [piin nu fayleng ni owchen Kristus], ko nam ma ba yal’uw e gagiyeg ni bay ur tiyed.” Rogon fare Pilung ni Jesus Kristus, e yog e Isaiah 9:7 u m’on riy ni gaar: “Gelngin nib pilung e bay i ga’ i yan; gin ni bay i gagiyeg riy e yugu bay i par u fithik’ e gapas. Bay i gagiyeg ni ir e ke yan nga luwan David ni pilung, ma gagiyeg ni bay i tay e mmat’aw ma ba yal’uw e chiney nge yan i mada’ ko tungun. I Somol ni Gubin ma Rayog Rok e ke turguy ni nge rin’ urngin e pi n’ey.” Rayog ni ngam lemnagem u tan e re am nem nib mat’aw?
15. Mange n’en ni bayi rin’ Jehovah ni fan ngak e girdi’ ko bin nib beech e fayleng?
15 U lan e fayleng rok Got ni beech e dakuriy fan ni nga u dogned e thin ni bay ko Eklesiastes 4:1, (NW) ni gaar: “I gag e kug sul ni nga gu guy urngin e ngongol nde yal’uw ni yibe rin’ u tan e yal’, ma, mu sap! lu’ rok e piin ni yibe gafgownagrad, ma dariy be’ ni nge fal’eg lanin’rad; ma ba’ rok e piin ni be gafgownagrad e ba’ gelngin, ere dariy be’ ni nge fal’eg lanin’rad.” Riyul’, ni lanin’dad ni ba’ ni de flont, e ba mo’maw’ ni ngada susunniged ko ri uw rogon feni rib fel’ e re fayleng ni beech nem ni ra yan i par. Tin nib kireb e ra chuw; n’en nra yib nga lon, e urngin e rran ni bay ni suguy ko tin nib fel’. Arrogon, Jehovah e bayi yal’uweg urngin e tin nib kireb, ra rin’ ni aram rogon u reb e kanawo’ nib pag rogon ko tini gad be lemnag. Rib puluw ni yiiynag Jehovah Got ngak apostal Peter ni nge yoloy ni gaar: “Ke yog Got ni bay sum e bin nib beech e lan e lang nge bin nib beech e fayleng, ni aram e tin nib mat’aw e ngongol e bay i par riy, ni ereray e pi n’en ni gadad be sonnag”!—2 Peter 3:13.
16. Uw rogon ni ke m’ay i ngongliy fa binem e “lan e lang nib beech” ma uw rogon ni yibe fal’eg rogon fare “fayleng nib beech”?
16 Riyul’, ni fare “lan e lang nib beech,” ni am rok Got u tharmiy u tan pa’ Kristus, e ke m’ay i tay nga tagil’. Piin ni yad ra mang def ko fare “fayleng nib beech,” e boch e girdi’ u fayleng ni ke mat’aw lanin’rad, ni yibe kunuyrad u nap’an e tin tomur ney e rran. Pi cha’ ney e yad ba gel ni ke chugur ni nge gaman e medlip e milyon urngirad nra bad u gonap’an 235 e nam u lan gonap’an 100,000 e ulung. Pi milyon i girdi’ ney e ku ur filed e kanawo’ nib mat’aw ma ba yal’uw rok Jehovah, ma angin ni ke yib riy, e yad be felfelan’ ko taab girdi’ ni kar tayed u fayleng i yan ni ke chagiyrad e t’ufeg ko Kristiano. Taab girdi’ ni kar tayed e ba gagiyel ma dabi m’ay u chepin e fayleng, ba taab girdi’ ni ke pag rogon ko tin ni ke pirieg e piin ni yad bay u tan pa’ Satan. Re taab girdi’ nge t’ufeg nem e be dag yaan fa ngiyal’ ni yira ngat ngay ni bay yib ko bin nib beech e fayleng rok Got, ni bay un gagiyegnag u fithik’ e mat’aw nge yal’uw.—Isaiah 2:2-4; John 13:34, 35; Kolose 3:14.
Cham rok Satan ni Ra War
17. Mang fan ni bin tomur e cham rok Satan ngak e girdi’ rok Jehovah e ba mudugil ni ra war?
17 Satan nge tirok e girdi’ e dabki n’uw nap’an ma bay ra togopuluwgad ngak e pi tapigpig rok Jehovah ni yad be gay rogon ni ngar chuweged yad. (Ezekiel 38:14-23) Aram bayang ko fare n’en ni yog Jesus ni “gafgow ko re ngiyal’ nem e ri kab mal’af ni kab gel e gafgow riy nga reb e gafgow ni kaa yib, ni ka nap’an ni sum e fayleng nge mada’ ko bin daba’ e rran, fa ki yib reb e gafgow ntaareb rogon ngay.” (Matthew 24:21) Gur ra fel’ rogon e cham rok Satan? Danga’. Thin rok Got e micheg ngodad ni gaar: “Yi Somol e ba t’uf rok e tin nib mat’aw, ma der ma pag e piin ni yad ba yul’yul’ ngak, ni aram girdien; ma yoror rorad ni gubin ngiyal’, machane piin ni owchen e girdi’ nib kireb e bay ni tulufrad ngar chuwgad u daken e nam. Piin ni yad mmat’aw e bay ra pired u daken e binaw u fithik’ e gapas, me par ni taferad ni dariy n’umngin nap’an.”—Psalm 37:28, 29.
18. (a) Mange ra rin’ Got ko cham rok Satan ni bay yibnag ngak e girdi’ Rok? (b) Mang fan ni fel’ ngom ni nguum beeg e thin nu Bible ni murung’agen e gel ni tay e tin ni yal’uw?
18 Fare cham rok Satan nge tirok e girdi’ ngak e pi tapigpig rok Jehovah e aram e bin tomur e ngongol ni kireb. Ke yog Jehovah u m’on u daken Zekariah ni gaar: “En ni ra math ngomed e be math nga tiren owcheg.” (Zekariah 2:8, NW) Ni faan gowa ke lik’íy be’ buguli pa’ nga tiren maruwan Jehovah. Ra fulweg taban nib pey nge chuweg fa piin ni kar rin’ed e kireb. Pi tapigpig rok Jehovah e th’abi gel e t’ufeg rorad ma yad ba taareb, ma yad ba gapas, ma yad e girdi’ ni ma fol ko motochiyel u fayleng. Ere dariy mat’awun ma de yal’uw ni ngan cham nib togopuluw ngorad. Fa en ni ri “baadag e yal’uw” e dabiyog ni nge k’adan’ ko re n’em. Ngongol ni be tay ni fan ngorad e ra yib angin ni magothgoth ni manemus ngak e pi toogor ko girdi’ rok, nge gel nra tay e tin ni yal’uw, nge thap ngak Got ni nge tay e piin ni yad be pigpig ko taare Got nib riyul’. Rib fel’ e n’en ni bay nga m’on rodad ni yira ngat ngay!—Proverbs 2:21, 22.
Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?
• Mang fan ni kari gel e tin nde yal’uw?
• Uw rogon nra yal’uweg Jehovah fare magawon ko tin nde yal’uw u fayleng?
• Mange n’en ke rin’ lanin’um ko re n’ey ni kan fil murung’agen e gel ko tin yal’uw?
[Picture on page 19]
Kireb e yoor u m’on ko fare Ran ni tharey e fayleng, ma ki yoor e chiney ko “tin tomuren e rran”
[Picture on page 20, 21]
U lan e fayleng nib beech rok Got, e tin ni yal’uw nge tin ni mat’aw e ra yan nga luwan e tin kireb