Thin rok Jehovah e Ba Fas

Tin Ba Ga’ Fan ko Babyor rok John

JOHN​—“ni faanem nib t’uf rok Jesus”—​e ir e en tomur ni yoloy murung’agen e yafas nge machib ni tay Kristus. (John 21:20) Ke yoloy John fare Gospel rok ko duw ni 98 C.E., ma gathi ri boor e thin ni ke yoloy ni taareb rogon ko thin ni bay ko fa dalip ni baaram e Gospel.

Yoloy John ni apostal e Gospel rok ni bay taab n’en ni be nameg. Murung’agen e tin ke yoloy, e yog John ni gaar: “Tiney e kan yoloy ni bochan e nge yog ni mich u wun’med ni Jesus e ir fare Messiah, ni faanem ni Fak Got, ni aram u daken e re michan’ ney e ir e rayog e yafos riy ngomed u fithingan.” (John 20:31) Thin ni bay riy e riyul’ nrib ga’ fan ngodad.​—Heb. 4:12.

“BAARAM FARE FAK E SAF ROK GOT”

(John 1:1–11:54)

Nap’an ni guy Jesus, me yog John ni Tataufe u fithik’ e girdi’ ni gaar: “Baaram fare Fak e Saf rok Got ni ir e nge chuweg e denen rok e girdi’ nu fayleng!” (John 1:29) Nap’an e milekag ni tay Jesus nga Samaria, Galile, Judea, nge fare binaw ni bay u ngek u Jordan ni be machib, ma be fal’eg e maang’ang ma aram e ‘boor e girdi’ ko gin’em nra bad ngak me mich Jesus u wun’rad.’​—John 10:41, 42.

Reb e maang’ang ni ke fal’eg Jesus nrib gilbuguwan e ke faseg Lazarus ko yam’. Boor e girdi’ ni mich Jesus u wan’rad u nap’an nra guyed be’ nib moon ni kan faseg ko yam’ ni ke yim’ ni ke yan aningeg e rran. Machane fapi prist nge Farise u rom e ra puruy’gad ni ngar lied Jesus ngem’. Aram fan ni chuw Jesus “nge yan nga bangi ban’en nib chugur nga bangi ted nder tugul ban’en riy nga bbinaw ni Efraim fithingan.”​—John 11:53, 54.

Fulweg u Boch e Deer ko Bible:

1:35, 40​—Andrew nge mini’ e yad ba sak’iy John ni tataufe u taabang? En ni yoloy e re ke babyor ney e gubin ngiyal’ ni ma yog “John” ngak John ni Tataufe ma de yog fithingan u lan e Gospel rok. Ere, ba tamilang ni fare gachalpen Jesus nda nog fithingan e John ni ir e yoloy fare Gospel.

2:20​—Mang tempel e ‘kan toy u lan aningeg i ragag nge nel’ e duw’? Be weliy piyu Jew murung’agen e tempel rok Zerubbabel ni toy Herod ni Pilung nu Judea biyay. Rogon ni yog Josefus ni tayol chep, e ni tabab ko re maruwel nem ko bin 18 e duw ko gagiyeg rok Herod, ara duw ni 18/17 B.C.E. Fare sanctuary ko re tempel nem nge boch ban’en riy nib ga’ fan e kan ngongliy u lan meruk e duw. Machane, fare maruwel ko tempel e ke ulul iyan u nap’an ni ke thumur fare Paluk’af ko duw ni 30 C.E., ni aram e tayim ni yog piyu Jew ni ke m’ay i toy fare tempel u lan 46 e duw.

5:14​—Ma yib e m’ar ngak e girdi’ nbochan e denen, fa? Gathi gubin ngiyal’. Fare pumoon ni ke golnag Jesus e ke m’ar u lan 38 e duw nbochan e denen ni ke af rok Adam ngodad. (John 5:1-9) Thin rok Jesus e be yip’ fan nbochan ni kan dag e runguy ngak fare moon, ma thingari fol u kanawoen e yafas ya faanra danga’ ma bay ban’en nra buch rok ni kab gel e kireb riy ko m’ar. Rayog ni nge aw ko denen ndabiyog ni ngan n’ag fan, ma ra yim’ ma dab kun faseg ko yam’ bayay.​—Matt. 12:31, 32; Luke 12:10; Heb. 10:26, 27.

5:24, 25​—Mini’ e piin ni ‘kar chuwgad ko yam’ kar thapgad ko yafos’? Be weliy Jesus murung’agen e piin immoy ni yad ba yam’ ko tirok Got machane tomren ni kar rung’aged e thin rok me mich u wan’rad mi yad tal i yan u kanawoen e kireb. ‘Kar chuwgad ko yam kar thapgad ko yafos’ ni aram e kan chuwegrad u tan e pufthin ko yam’, min pi’ e athap ko yafas ndariy n’umngin nap’an ngorad nbochan e michan’ rorad ngak Got.​—1 Pet. 4:3-6.

6:64​—Gur nap’an ni ke mel’eg Jesus Judas Iskariot ma manang ni ir e ra yognag? Ba tamilang nde nang. Machane, ba ngiyal’ u nap’an e duw ni 32 C.E., me yog Jesus ngak e pi apostal rok ni gaar: “Ba’ bigimed nib moonyan’.” Rayog ni, ngiyal’ nem e ke guy Jesus ni ke ‘tabab’ Judas Iskariot i rin’ ban’en nib kireb.​—John 6:66-71.

Tin Gad Ra Fil Riy:

2:4. I dag Jesus ngak Maria nbochan e ir fak Got ni kan dugliy min taufenag, ma thingari sap ngak e Chitamangin u tharmiy ni nge yog e n’en ni nge rin’. Yugu aram rogon ni ka fini tabab Jesus ko machib, ma ri manang fare awa, ara tayim, ni fan ko maruwel rok, nib muun ngay e yam’ nib maligach nra tay. Dariy reb i girdien e tabinaw rok nrib chugur ngak ni bod Maria nrayog ni nge taleg ko fare maruwel ni ke pi’ Got ngak. Ku thingar da pigpiggad ngak Jehovah Got ni aram rogon.

3:1-9. N’en ni ke buch rok Nikodemus, ni pilung rok piyu Jew, e be fil ngodad l’agruw ban’en. Som’on, e dag Nikodemus ni ir be’ nib sobut’an’, mab gonop, ma ke nang ni ke gafgow ko tirok Got ban’en, miki guy ni fare fak e daykusang e ba tamachib ni Got e ke l’og. Tin riyul’ e Kristiano e ngiyal’ ney e ba t’uf ni ngar sobut’an’gad. Bin l’agruw, e de athamgil Nikodemus nge mang gachalpen Jesus u nap’an ni ka ba’ Jesus u fayleng. Re n’em e sana bochan e marus ko girdi’, makub t’uf rok e liw rok u Sanhedrin, nge flaab rok. Rayog ni ngad filed ban’en nib ga’ fan ko re n’ey: Thingar dabda paged e pi n’ey nge talegdad ndab da ‘feked e ley rodad e gek’iy nguuda leked Jesus ni gubin e rran.’​—Luke 9:23.

4:23, 24. Ra nge fel’ u wan’ Got e liyor rodad, ma thingari puluw ko thin riyul’ ni kan dag u Bible ma kan ni thothup e thingari pow’iyey.

6:27, NW. Nguun maruwel ni fan ko “fare ggan nra par ni fan ko yafas ndariy n’umngin nap’an” e be yip’ fan ni ngan athamgil nge gaman e tin nib t’uf rodad ko tirok Got. Ra felan’dad nfaan gadra rin’ e re n’ey.​—Matt. 5:3.

6:44. Ri ma lemnagdad Jehovah. Ma ayuwegdad ni be’ nge be’ ni ngad chugurgad ngak Fak u daken e machib ma be ayuwegdad ni ngad nanged e thin riyul’ ma gad fol riy u daken e kan ni thothup Rok.

11:33-36. Gad ra dag e runguy ku be’ ma gathi pow ko meewar.

‘NGUUM LEK NI GUBIN NGIYAL’

(John 11:55–21:25)

Nap’an ni chugur fare Paluk’af ko duw ni 33 C.E., me sul Jesus nga Bethany. Rorran ni Nisan 9, me yib nga Jerusalem, ni be yan u daken e donkey. Me yan i rorran ni Nisan 10, me yib Jesus nga tempel bayay. Kan fulweg fare meybil rok Jesus ngak e Chitamangin ni ngan thothupnag fithingan, me yib ba lam u tharmiy ni gaar: “Kug ta’ fan ma bay kug rin’ bayay.”​—John 12:28.

Nap’an ni yad be madnomnag fare Paluk’af, me fonownag Jesus pi gachalpen me fek e meybil rorad. Tomren nni kol Jesus, min skengnag, min richibiy, ma aram min faseg ko yam’.

Fulweg u Boch e Deer ko Bible:

14:2​—Uw rogon nra ‘ngongliy’ Jesus tagil’ pi gachalpen nib yul’yul’ u tharmiy? Ba muun ngay e n’en ni ke rin’ Jesus ni aram e ke riyul’nag fare m’ag nib beech ya ke yan nga p’eowchen Got ke pi’ Ngak puluwon e racha’ rok. Kub muun ngay ba ngiyal’ ni kan pi’ ngak Jesus gelngin, ma tomur riy e ra tabab fare fos ko yam’ ni fan ngak pi gachalpen ni kan dugliyrad.​—1 Thess. 4:14-17; Heb. 9:12, 24-28; 1 Pet. 1:19; Rev. 11:15.

19:11​—Gur, be weliy Jesus murung’agen Judas Iskariot u nap’an ni weliy ngak Pilate murung’agen fare pumoon ni ke yognag? De weliy murung’agen Judas ara yugu be’, ya be m’ug riy ni be lemnag Jesus urngin e piin ni kar rin’ed ban’en ni fan e ngan li’ ngem’. Ba muun Judas ngorad nge ‘pi tolang ko prist nge girdien e Sanhedrin,’ nge ‘fare ulung i girdi’’ ni kan k’aringrad ni ngar ninged ni ngan pag Barabbas.​—Matt. 26:59-65; 27:1, 2, 20-22.

20:17​—Mang fan ni yog Jesus ngak Maria Magdalene ndabki math ngak? Ba tamilang ni ke math Maria ngak Jesus ya lemnag ni nge yan nga tharmiy e ngiyal’ nem ma dabkiyog ni nge guy bayay. I dag Jesus ngak ndawori taw nga nap’an ni nge yan, ma aram me yog ngak ndabki math ngak ya nge yan nge yog ngak pi gachalpen ni kan faseg ko yam’.

Tin Gad Ra Fil Riy:

12:36. Ra ngad manged ‘girdien e tamilang,’ ara girdi’ ni be fek e tamilang, mab t’uf ni nge yog ngodad e tamilangan’ ko Thin rok Got nib puluw, ni aram e Bible. Ma thingarda fanayed e re tamilangan’ nem ni ngad chuweged boch e girdi’ u fithik’ e lumor ni be yip’ fan ban’en nga ranod ko tamilang rok Got.

14:6. Dakuriy reb e kanawo’ nga bayang nrayog ni ngad fel’gad u wan’ Got ya kemus nu daken Jesus Kristus. Kemus nfaan gad ra maruweliy e michan’ rodad ngak Jesus mad folwokgad rok e rayog ni ngad chuchugurgad ngak Jehovah.​—1 Pet. 2:21.

14:15, 21, 23, 24; 15:10. Gad ra fol ku Got ma ra ayuwegdad ni ngad pired ko t’ufeg rok Got nge Fak.​—1 John 5:3.

14:26; 16:13. Kan ni thothup rok Jehovah e ba sensey ngodad maku ma puguran ban’en ngodad. Ku ma gagiyelnag e tin nriyul’. Ere, rayog ni nge ayuwegdad nge ga’ e tamilangan’ rodad, nge gonop rodad, me fel’ rogon ni gad ma turguy ban’en, nge rogon ni gad ma lem. Ere susun ni ngaud meybilgad ni gubin ngiyal’, ma gad ning ere kan ni thothup nem.​—Luke 11:5-13.

21:15, 19, NW. Kan fith ku Peter ko kab gel e t’ufeg rok ku Jesus ko ‘pi n’ey,’ ni aram e, nig ni bay u p’eowchen. Ere tamilangnag Jesus feni t’uf ni nge mel’eg Peter ni nge lek u polo’ e tayim rok ko bin ni nge ulul ko maruwel rok ni ir reb e ta fita’. Tomren ni kad weliyed murung’agen fare Gospel, ma rayog ni nge mudugilan’dad ni nge gel rogon nib t’uf Jesus rodad ko tin ka bay ban’en nrayog ni mit owchedad ngay. Arrogon, ngad ululgad i lek u polo’ i gum’irchadad.

[Sasing ko page 31]

Mang e rayog nda filed ko n’en ni buch ku Nikodemus?