Machib U Mit E Tabinaw—Mang Nib Ga’ Fan E Chiney?
“Urngin e rran nra ululgad ngay nguur filed ngak e girdi’ ma yad be machibnag ngak e girdi’ fare Thin Nib Fel’ ni murung’agen Jesus, ni ir fare Messiah, ni ur machibniged u lan fare tempel ngu lan e tabinaw rok e girdi’ i yan.”—ACTS 5:42.
1, 2. (a) Ba miti mang kanawoen e machib e yimanang e Pi Mich Rok Jehovah riy? (b) Mang e gad ra fil u lan ere article ney?
BA DAKE urngin e nam u roy u fayleng ma yad ma guy ere n’ey. L’agruw ni’ ni kar chuwgow ko mad nib fel’ e ra bow nga reb e naun ni yow be gay be’ ni ngar weliyew boch e thin u Bible ni murung’agen Gil’ilungun Got ngak. Faanra dag ni baadag, ma sana yow ra pi’ reb e babyor ngak ni kan fek e thin riy ko Bible mar rognew e fol Bible ngak. Ngemu’ ma ranow ko bin migid e naun. Faan gara un ko re maruwel ney, mab ga’ ni gara guy ni ma poyem e girdi’ ni gur reb e Pi Mich Rok Jehovah u m’on ni ngam non. Riyul’ ni yimanang e Pi Mich Rok Jehovah ni bochan e machib u mit e tabinaw ni yad ma tay.
2 Boor e kanawo’ ni gad ma fanay ni ngad rin’ed fare maruwel ni pi’ Jesus ni ngan machib min pingeg e girdi’ ngar manged pi gachalpen. (Matt. 28:19, 20) Gad ma machib u market, ngu kanawo’, nge ku yu yang ntagil’ e yoor. (Acts 17:17) Ku boor e girdi’ ni gad ma non ngorad u telefon nge babyor ni gad ma yoloy nge yan ngorad. Gad ma weliy e thin nriyul’ ko Bible ngak e piin ni gad ma mada’nag ni gubin e rran. Maku bay bayang ko computer, nrayog ni ngan guy riy e thin u murung’agen e Bible u 300 mit e thin.a Gubin e pi kanawoen e machib ney ni gad ma tay e ma yib angin. Machane, yooren yang e ba ga’ nrogon ni gad ma wereg fare thin nib fel’ riy e u daken e machib u mit e tabinaw. Uw rogon e biney e kanawo’ ko machib? Uw rogon ma ke fanay e girdi’ rok Got e ngiyal’ ney nrib fel’ rogon? Ma mang nib ga’ fan e chiney?
Kanawoen e Machib ko Pi Apostal
3. Mang fonow u murung’agen e machib e pi’ Jesus ngak e pi apostal rok, ma mang e be dag ere n’ey u murung’agen rogon ni ngar machibgad?
3 Fare kanawo’ ni machib u mit e tabinaw e ba m’ag ko thin u Bible. Nap’an ni l’og Jesus fapi apostal ni ngar machibgad, me fonownagrad ni gaar: ‘Faan gimed ra yib nga reb e binaw ni pire’ e girdi’ riy fa reb e binaw nib lich e girdi’ riy, mi gimed yan nga lan ngam gayed be’ ni baadag e machib.’ Uw rogon ni ngar gayed e piin ni baadag e machib? I yog Jesus ngorad ni nga ranod nga tafen e girdi’ ni gaar: “Ma faan gimed ra yan nga lan reb e naun me lungumed ngorad, Nge yib e gapas ngomed. Ma faanra ba adag e girdi’ u lan fare naun ni kam marod ngorad, mi gimed pag e gapas ni ka mogned nge par.” Gur ngar songad nge taw nga nap’an ni ke piningrad be’ nga naun rok? Akum guy e thin ni yog Jesus ni gaar: “Ma faanra bay ba tabinaw ara reb e binaw ndaburad ni ngar motoyilgad ko tin ni nga mogned, me ere mu chuwgad riy mi gimed rurug e rifrif u aymed nge chuw e fiyath riy.” (Matt. 10:11-14) Pi thin ney e ba tamilang ni be dag nni nap’an ni be yan e pi apostal u “lan urngin e pi binaw i yan, ni yad be machibnag ngak e girdi’ fare Thin nib Fel’,” e yad rorad e yad be yan ra guyed e girdi’ nga tabinaw rorad.—Luke 9:6.
4. Uw u lan e Bible e kan weliy riy murung’agen e machib u mit e tabinaw i yan nrib fel’ rogon?
4 Ri be weliy e Bible nib tamilang ni pi apostal nem e ur machibgad u mit e tabinaw i yan. Bod ni kan weliy murung’agrad u Acts 5:42 ni gaar: “Ma aram e urngin e rran nra ululgad ngay nguur filed ngak e girdi’ ma yad be machibnag ngak e girdi’ fare Thin Nib Fel’ ni murung’agen Jesus, ni ir fare Messiah, ni ur machibniged u lan fare tempel ngu lan e tabinaw rok e girdi’ i yan.” Sogonap’an 20 e duw nga tomren me puguran apostal Paul ngak e piin piilal ko ulung nu Efesus ni gaar: “Gimed manang ndariy ban’en ni gu tel romed ni gomanga ban’en nra ayuwegmed nnap’an ni gu be machibnagmed ma gu be skulnagmed u fithik’ e girdi’ ni yoor ngu lan e tabinaw romed i yan.” Gur i yan i guy Paul e pi piilal nem u m’on ni nge mich u wan’rad e tin nriyul’? Ba tamilang ni aram rogon, ya skulnagrad ni ngar “sapgad ngak Got, me mich e Somol rodad ni Jesus u wan’rad.” (Acts 20:20, 21) I yog Robertson’s Word Pictures in the New Testament boch e thin u murung’agen e Acts 20:20 ni gaar: “Ba ga’ fan ni ngan nang ni piin ni ur moyed ni yad e th’abi salap ko machib e ur machibgad u mit e tabinaw i yan.”
Ba Ulung i Salthaw ni Asmen’ing ko Ngiyal’ N’ey
5. Uw rogon ni kan weliy murung’agen fare maruwel ko machib u lan e yiiy ku Joel?
5 Machib ni un tay ko bin nsom’on e chibog e be dag yaan reb e maruwel nib gel ni ngan rin’ ko ngiyal’ ney. I taareb rogonnag Joel ni profet fare maruwel ni machib ko pi Kristiano ni kan dugliyrad nga ba ulung i chachangeg nib muun e asmen’ing ngay. (Joel 1:4) Pi asmen’ing nem e yad bod ba ulung i salthaw ndariy ban’en nra magawon ngorad e yad ra yan nga naun mar longuyed urngin ban’en ni bay u kanawo’rad. (Mu beeg e Joel 2:2, 7-9.) Rib tamilang rogon yaan ni ke m’ug e pasig ko girdi’ rok Got e ngiyal’ ney ndariy ban’en ni nge talegrad nge dabra machibniged e girdi’! Bin nth’abi ga’ e kanawo’ ni be fanay e pi Kristiano ni kan dugliyrad nge fapi “yugu boch e saf” ni ngar lebguyed e re n’ey ni ke weliy e profet murung’agen e aram e machib u mit e tabinaw i yan. (John 10:16) Ma gad e Pi Mich Rok Jehovah, uw rogon ni kad folgad ko binem e kanawo’ ko machib?
6. Nap’an e 1922, ma mang athamgil ni kan pi’ nga lanin’uy ko machib u mit e tabinaw i yan, machane mang e rin’ boch e girdi’?
6 Ka nap’an e duw ni 1919 i yib ni kanog ni kari ga’ fan ni nge un e Kristiano ko fare maruwel ni machib. Bod ni, reb e article ni kenggin e “Pigpig e Ba Ga’ Fan” u lan fare Watch Tower ko August 15, 1922, e puguran ngak e pi Kristiano ni kan dugliyrad feni ga’ fan ni “ngan fek i yan fare thin nib fel’ ngak e girdi’ u fithik’ e pasig min non ngorad u tabinaw rorad, min dag e mich riy ni ke chugur fare gil’ilungun nu tharmiy.” Kan dag rogon ni ngan rin’ ere n’ey u lan fare Bulletin (chiney e yima yog e Machib Rodad ni Fan ko Gil’ilungun ngay). Machane, ba lich urngin e piin ni ur machibgad u mit e tabinaw ko som’on. Boch e i tel ir nde un ko re maruwel ney. Immoy boch ban’en ni ur togopluwnaged, machane magawon riy e yad be lemnag ni kaygi ga’ farad ni ngar uned ko machib u mit e tabinaw i yan. Nap’an ni gel fene ga’ fan ni ngan machib, ma boor e pi girdi’ ney nra siyeged ndakur chaggad ko ulung rok Jehovah.
7. Nap’an e pi duw ko 1950, ma mang e n’en ni m’ug nib t’uf?
7 Nap’an e pi duw nga tomren, me yoor i yoor e girdi’ nra uned ko fare maruwel ni machib. Machane, yib i tamilang ni kab t’uf ni ngan skulnag e girdi’ ko fare maruwel ko machib u mit e tabinaw. Mu lemnag rarogon yu Meriken. Tabolngin e pi duw ko 1950, ma 28 pasent e Pi Mich ko re nam nem nra buchuuwniged e machib nra ted nge ni par ni kemus ni yad be wereg nochi yang i babyor ara ur sak’iygad u kanawo’ ngaur wereged e pi magazine. Sogonap’an 40 pasent e girdi’ e dakur uned ko machib, ma re n’ey e k’aring ni nge yan boor e pul ndar uned ko machib. Mang e ra rin’ min ayuweg urngin e pi Kristiano ni kar ognaged yad ni ngar uned ko machib u mit e tabinaw i yan?
8, 9. Mang skul e ke tabab ko duw ni 1953, ma mang angin?
8 U reb e international convention nni tay u New York ko duw ni 1953 min fal’eg i tiyan’uy ko fare maruwel ni machib u mit e tabinaw i yan. Brother Nathan H. Knorr e yog ni bin nth’abi ga’ e maruwel ko piin ni yad ma guy e ulung e ngar ayuweged gubin e Pi Mich ngar uned ko machib u mit e tabinaw ni gubin ngiyal’. I gaar, “Gubin e girdi’ e susun ni ngar uned i machibnag fare thin nib fel’ u mit e tabinaw i yan.” Min tababnag reb e skul u ga’ngin e fayleng ni nge ayuwegey nge yog nni rin’ ere n’ey. Piin ndawor ra uned ko machib u mit e tabinaw e kan skulnagrad ni ngar nonad ko girdi’ u tabinaw rorad, mar weliyed e thin nu Bible ngorad, mar fulweged e pi deer rorad.
9 Rib ga’ angin ere skul ney ntay. U lan 10 e duw ma urngin e pi tamachib u ga’ngin yang e fayleng e mun ni 100 pasent, ma urngin e piin ni un sul ngorad e ki mun ni 126 pasent, ma piin ni un fil e Bible ngorad e 150 pasent. Ngiyal’ ney e sogonap’an medlip e milyon e pi tamachib ko Gil’ilungun e yad be machibnag fare thin nib fel’ u ga’ngin e fayleng. Re mon’og ney e mich riy ni be tow’athnag Jehovah e girdi’ rok ko machib u mit e tabinaw ni yad be tay.—Isa. 60:22.
Yibe Tay e Pow ko Piin ni Nge Magey nib Fas
10, 11. (a) Mang e ni piliyeg e changar rok Ezekiel nge guy nrogon ni bay ko Ezekiel guruy ni 9? (b) Uw rogon ni ke lebug ere n’em ko ngiyal’ ney?
10 Feni ga’ fan e machib u mit e tabinaw e rayog ni ngan guy ko n’en nni pilyeg e changar rok Ezekiel ni profet nge guy. I guy Ezekiel nel’ i pumoon ni bay talin e cham u pa’rad miki guy e bin medlip e pumoon ni ke chuw ko mad nib beech ni be gal gal ramaen ni bay tafen e tinta u tooben. Ma fa bin medlip e pumoon ngay e nog ngak ni nge ‘yan u ga’ngin yang fare binaw’ nge ‘tay e pow nga peri’ gubin e girdi’ ni ke kireban’rad ma ke gafgow lanin’rad ni bochan e pi n’en nth’abi dabuy ni kan rin’ u lan fare binaw.’ Tomren ere maruwel nem ni kan tay e pow nga peri’ e girdi’, ma fa nel’ i pumoon ni bay talin e cham u pa’rad e kan motochiyel ngorad ni ngar lied gubin e piin ndariy ere pow nem rorad.—Mu beeg e Ezekiel 9:1-6.
11 Kad nanged nra nge lebug ere yiiy ney, ma fare moon ni ke ‘chuw ko mad nib beech ni be gal gal ramaen’ e be yip’ fan e pi Kristiano ni kan dugliyrad ko kan ni thothup ni ka yad bay u fayleng. U daken fare maruwel ni machib nge ngan pingeg e girdi’ ngar manged pi gachalpen Jesus, e fare ulung ni kan dugliyrad e kar ted e pow nib fanathin ngak e piin ni kar manged bang ko fapi “yugu boch e saf” rok Kristus. (John 10:16) Mang ere pow nem? Gowa bod ni ke m’ug e mich riy u daken peri’rad ni pi saf ney e kar ognaged yad kan taufenagrad kar manged pi gachalpen Jesus Kristus ma kar ron’ed nga dakenrad e bin nib beech e pangin. (Efe. 4:20-24) Pi cha’ney ni yad bod e saf e kar taab ulunggad e pi Kristiano ni kan dugliyrad ma yad be ayuwegrad ko maruwel rorad nib ga’ fan ni ngkur ted e pow ngak boch e girdi’.—Rev. 22:17.
12. Uw rogon ma changar rok Ezekiel nni piliyeg nge guy e pow ni yibe tay nga peri’ e girdi’ e be dag feni ga’ fan ni ka gad be gay e piin ni yad bod e saf?
12 N’en nni piliyeg e changar ku Ezekiel nge guy e be dag reb i fan ni kari gur ni ngad ululgad i gay e girdi’ ni ‘ke kireban’rad ma ke gafgow lanin’rad.’ Fan e ba l’ag e yafas ko girdi’ ko re n’ey. Dabki n’uw nap’an ma salthaw rok Jehovah u tharmiy ni be dag fa nel’ i pumoon ni bay talin e cham u pa’rad yaan, e yad ra gothey e piin ndariy fare pow rorad ni be yip’ fan ban’en. Rogon e re pufthin nem ni bay yib, e yoloy apostal Paul ni fare Somol i Jesus, ni ke un ngak e pi “engel rok nib yargel” era fek e gechig i yib ngak e “piin ndarir folgad ko Thin nib Fel’ ni yib rok Got ni murung’agen e Somol rodad i Jesus.” (2 Thess. 1:7, 8) Mu tay fanam i yan riy ni girdi’ e yira pufthinnagrad ni be yan u rogon e n’en rin’ed u nap’an nra rung’aged fare thin nib fel’. Ere, yira ulul i wereg e thin rok Got ndabin tal nge ni mada’ ko tomur. (Rev. 14:6, 7) Re n’ey e ke ta’ e maruwel nib gel nga daken urngin e pi tapigpig rok Jehovah.—Mu beeg e Ezekiel 3:17-19.
13. (a) Mange n’en ni ke nang apostal Paul nib milfan ngak, ma mang fan? (b) Mange n’en ni ga be lemnag nib milfan ngom ni fan ngak e girdi’ ko gin ni ga ma machib riy?
13 Apostal Paul e ke nang nib milfan ngak ni nge weliy fare thin nib fel’ ngak e girdi’. I yoloy ni gaar: “I gag e thingar gu ayuweg e girdi’ ko pi nam, ni piin ni kar mon’oggad nge piin ndawor, nge piin ni yad ba skul nge piin ndar skulgad. Aram fan ni gub adag ni ngku gu machibnag e Thin Nib Fel’ ni yib rok Got ngomed e piin ni gimed ma par u Roma.” (Rom. 1:14, 15) Bochan e felfelan’ ko runguy ni kan dag ngak Paul ma ke lemnag nib milfan ngak ni nge gay rogon nge ayuweg boch e girdi’ nge yib angin e runguy rok Got ngorad nib gel nge bod rogon ir ni ke fel’ rogon riy. (1 Tim. 1:12-16) Gowa bod ni gubin e girdi’ ni ke mada’nag ma bay e malfith rorad nrogon ni nge fulweg puluwon ere malfith nem e kemus ni nge weliy fare thin nib fel’ ngak. Kam guy ni bay e malfith romed e girdi’ ko gin ni ga ma machib riy ni aram rogon, fa?—Mu beeg e Acts 20:26, 27.
14. Ri mang fan ni gad ma machib ko gin ni boor e girdi’ riy ngu mit e tabinaw i yan?
14 Yugu aram rogon nib ga’ fan ni ngan ayuweg e yafas ko girdi’, ma ka bay reb i fan ni kab ga’ ni gad be machib u mit e tabinaw i yan. U lan fare yiiy ni bay ko Malaki 1:11, e yog Jehovah riy ni gaar: “Girdi’ u gubin yang u fayleng e yad be liyor ngog. Gubin yang ni yad be urfiy e incense riy ngar pied ngog ma yad be pi’ e tin nib fel’ ban’en ngog. Yad gubin ni yad be liyor ngog!” Pi tapigpig rok Jehovah e yad be lebguy ere yiiy ney ni aram e yad be pining e sorok nga fithingan u ga’ngin e fayleng u daken e machib ni yad be tay u fithik’ e sobut’an’. (Ps. 109:30; Matt. 24:14) Ngad “pininged e magar” ngak Jehovah ni gubin ngiyal’ nge mang maligach rodad e ri aram fan ni gad ma machibnag e girdi’ ni yoor ngu mit e tabinaw i yan.—Heb. 13:15.
N’en nib Ga’ Fan Boch Nga M’on
15. (a) Uw rogon ni gelnag piyu Israel e maruwel rorad u nap’an nranod ngar liyeged yu Jeriko ko bin medlip e rran? (b) Mang e be dag e re n’ey u murung’agen fare maruwel ni machib?
15 Mang boch e mon’og ni bay ni fan ko fare maruwel ni machib? Fapi salthaw nra longobiyed yu Jeriko ni bay murung’agen u lan e babyor rok Joshua e be dag yaan ban’en. Dab mu pagtalin nu m’on ni gothey Got yu Jeriko, ma nog ngak piyu Israel ni nga ranod ngar liyeged fare mach taab yay u reb e rran ni nel’ e rran. Machane, bin medlip e rran, e ra yoor boch ban’en ni ngar rin’ed, i yog Jehovah ngak Joshua ni gaar: “Ngam marod e salthaw rom ngam liyeged e re binaw nem ni medlip yay, ni be thoy e pi prist e pi yabul nem ni gagey ko saf ni pumoon. Ma ngar thoyed bayay nib n’uw nap’an . . . ma gubin e girdi’ ni ngar tolulgad ni ba ga’ lamrad, ma aram e bayi puth e re yoror ni baaram nib liyeg e re binaw nem.” (Josh. 6:2-5) Ku rayog nra yoor boch ban’en ni gad ra rin’ ko machib ni gad be tay. Dariy e maruwar riy ni nap’an nra taw ko ngiyal’ ni ngan gothey ere m’ag ney, ma gad ra guy e bin th’abi ga’ e machib u fithingan Got nge Gil’ilungun u lan e chep ko re fayleng ney.
16, 17. (a) Mange yira rin’ u m’on ni nge mus “fare gafgow ni ba ga’”? (b) Mange gad ra weliy ko bin migid e article?
16 Sana bayi taw nga nap’an ma re thin ney ni gad be wereg e ra bod e ‘tolul.’ U lan fare babyor ni Revelation, ma thin nib gel ni fan ko pufthin e kan dag ni ayis ni gagang’ yang ni ma mul u lang nga but’ ni bod e “n’uw, nra bayang ma ba’ tomalngin nib gaman raay e pawn.”b Ma Revelation 16:21 e be gaar: “Ya reb e gafgow nrib ga’.” Dawor da nanged e n’en nra rin’ fare maruwel ni machib u mit e tabinaw ko tin th’abi ga’ fan e thin ni fan ko pufthin. Machane rayog ni nge mudugilan’dad nu m’on nra m’ay “fare gafgow ni ba ga’” ma ra garer fithingan Jehovah u ga’ngin yang ndawori buch ba ngiyal’ u nap’an chepin e girdi’.—Rev. 7:14; Ezek. 38:23.
17 Nap’an ni gad be sonnag e n’en ni bayi buch boch nga m’on nrib ga’ fan, ma manga yugu da ululgad i machibnag fare thin nib fel’ ni murung’agen fare Gil’ilungun u fithik’ e pasig. Mang boch e magawon ni ma yib ngodad u nap’an ni gad be rin’ ere maruwel nem ni machib u mit e tabinaw i yan, ma uw rogon nrayog ni ngad pithiged e pi magawon nem? Pi deer ney e gad ra weliy ko bin migid e article.
[Footnotes]
a Fare Web-site address e www.watchtower.org.
b Ra ngan sap nga tomalngin ba yang e pi ayis ney ni ma mul u lang ni bod e malang, ma rogon ni Greek e ra reb ma sogonap’an 45 e pawn.
Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?
• Mang thin ko Bible e ba m’ag ko fare machib u mit e tabinaw i yan?
• Uw rogon ni kan gelnag boch fare maruwel ni machib u mit e tabinaw ko ngiyal’ ney?
• Mang fan nib milfan ngak urngin e pi tapigpig rok Jehovah ni ngar machibgad?
• Mange n’en ni bay boch nga m’on nib ga’ fan?
[Pictures on page 10]
Ga be lemnag nib milfan ngom ni ngam machibnag boch e girdi’, ni bod ni i lemnag apostal Paul?