Ga Ma Lemnag e Meewar rok Boch e Girdi’ ni Bod Rogon ni Ma Lemnag Jehovah, Fa?
“Dabiyog ni ngad pired ndariy e yungi n’en ni ba’ u dowdad ni gadad be finey nib meewar.”—1 KOR. 12:22.
1, 2. Mang fan nrayog rok Paul ni nge nang fan rarogon laniyan’ e piin ni yad ba meewar?
GAD gubin nra taw nga ba ngiyal’ ma gad ma thamiy ni kad meewargad. Bay yu ngiyal’ ni ma yib e misilpig ngodad ara yugu boch e m’ar ni ma meewarnag fithik’ i dowdad ndabkiyog ni ngad rin’ed e tin nib t’uf ni ngad rin’ed u reb e rran ngu reb. Chiney e ngam susunnag ni gathi kemus ni taareb ara l’agruw e wik ni kam par nib meewar fithik’ i dowam, ya ke yoor e pul ni kam par ni aram rogon. Faanra aram rogon, ma dabisiy ni ga baadag ni ngan nang rarogon lanin’um nge magawon rom.
2 Mus ngak apostal Paul maku immoy yu ngiyal’ ni i meewar e lem rok ni bochan e magawon ni i mada’nag u wuru’ e ulung ngu lan e ulung. Boor yay ni i lemnag ndabkiyog ni nge athamgil u fithik’ e pi n’em. (2 Kor. 1:8; 7:5) Nap’an ni be lemnag Paul rarogon e yafas rok nge urngin e magawon ni ke mada’nag ni bochan e ir reb e Kristiano nib yul’yul’, me yog ni gaar: “Faanra meewar be’, me un lanin’ug ngak ni susun e gag e kug meewar.” (2 Kor. 11:29) Maku nap’an ni be weliy murung’agen e girdi’ u lan e ulung ni Kristiano ni taareb rogorad nga yu yang u downgin e girdi’, me yog ni pi arorad ni “gadad be finey nib meewar” e aram e piin nib ga’ farad. (1 Kor. 12:22) Mang e be yip’ fan? Mang fan nib t’uf ni ngad lemnaged e piin ni yad ba meewar ni bod rogon ni ma lemnagrad Jehovah? Ma uw rogon nra yib angin e re n’ey ngodad?
ROGON NI MA LEMNAG JEHOVAH E MEEWAR KO GIRDI’
3. Mang e rayog ni nge k’aringdad ni ngad lemnaged boch ban’en nde puluw u murung’agen boch e walag u lan e ulung ni yugu ra un par ma yibe ayuwegrad?
3 Gad be par u ba fayleng nib gel e tagenging ni ma tay e girdi’ riy, ma yima lemnag ni piin ni ka yad ba pagel ma ka yad ba gel e rayog ni nge fel’ rogorad. Boor e girdi’ ni yad ma athamgil u rogon nrayog rorad ni fan e ngar rin’ed ara nge yag ngorad e tin ni yad baadag. Machane, ba ga’ ni yad ma gafgownag e piin ni yad ba meewar ni fan e nge yag nra rin’ed e re n’ey. Yugu aram rogon nde m’agan’dad ko mit ney e ngongol, machane rayog ni nge af ngodad. Rayog ni ngaud lemnaged boch ban’en nde puluw u murung’agen boch e walag u lan e ulung ni yugu ra un par ma yibe ayuwegrad. Machane, rayog ni ngad lemgad nib fel’ rogon ni bod rogon Got.
4, 5. (a) Uw rogon nra ayuwegdad fare fanathin ni bay ko 1 Korinth 12:21-23 ni ngad nanged rogon ni ma lemnag Jehovah e pi meewar ko girdi’? (b) Faan gad ra ayuweg e piin ni yad ba meewar, ma mang angin nra yib ngodad?
4 Faan gad ra lemnag fare fanathin ni weliy Paul ko fa gin som’on e babyor ni pi’ nge yan nga Korinth, ma rayog ni ngad nanged rogon ni ma lemnag Jehovah e pi meewar ko girdi’. Ke puguran Paul ngodad ko guruy ni 12 ni ki mada’ ko yungi n’en u dowey nde fel’ usun ara yungin nib meewar u dowdad ma bay fan. (Mu beeg e 1 Korinth 12:12, 18, 21-23.) Bay boch e girdi’ nib mich fare machib ni evolution u wan’rad ara fare machib ni ke sum e girdi’ ko gamanman ni yad ma yog ni bay yu yang u downgin e girdi’ ndariy gam’engin. Machane, bay boch e girdi’ ni yad ma fil murung’agen fithik’ i dow e girdi’ ni kar pirieged ni yungi n’en u dowey ni un lemnag ndariy fan e bay boch ban’en ni ma rin’ nib ga’ fan.a Bod ni, bay boch e girdi’ ni ka rogned nde ga’ fan e bin nib achig i buguli ay e girdi’; machane, chiney e kan pirieg ni bin nib achig i buguli aydad e ma ayuwegdad ni nge dab da thiggad.
5 I tamilangnag Paul ko fare fanathin rok ni gubin e girdi’ u lan e ulung ni Kristiano ni bay farad. Gubin e pi tapigpig rok Jehovah ni kub muun ngay e piin ni yad ba meewar nib ga’ farad u wan’, ma “dabiyog ni ngad pired” nde moy bagayad e pi girdi’ nem. Machane, Satan e ma guy rogon ni ngad lemnaged ndariy fadad. (Job 4:18, 19) Faanra gad ma lem ni aray rogon ma ra ayuwegdad ni ngad felfelan’gad ko maruwel rodad u lan e ulung ni gad bang ko ulung rok Got ni bay u ga’ngin yang e fayleng. Am lemnag ba ngiyal’ ni kam kol pa’ reb e pilibthir nib t’uf e ayuw rok. Dabisiy ni kam man nib sagaal ya nge m’ag nga payngin ni be yan fare pilibthir. Gathi ba ga’ fan e n’en ni kam rin’, ma kum felfelan’ ngay? Arrogon, gad ra ayuweg e girdi’ ko tin ni t’uf rorad, ma gad ra felfelan’, ma gad ra nang rogon ni ngaud daged e gum’an’, nge t’ufeg, ma gad mon’og ko tirok Got ban’en. (Efe. 4:15, 16) Manang e Chitamangidad ni bay u tharmiy ni faanra i tay reb e ulung fan e girdi’ riy ni yugu aram rogon ni bay boch i yad ni bay boch ban’en ndabiyog rorad, ma aram e be m’ug nib gel e t’ufeg u thilin e girdi’ u lan fare ulung.
6. Uw rogon ni i fanay Paul fa gal bugithin ni “meewar” nge “gel”?
6 Nap’an ni yol Paul ngak piyu Korinth, me fanay fare bugithin ni “meewar” u nap’an ni be weliy murung’agen rogon ni i lemnag e girdi’ e pi Kristiano ko bin som’on e chibog ngu nap’an ni be weliy rogon laniyan’. (1 Kor. 1:26, 27; 2:3) Nap’an ni be weliy Paul murung’agen e piin nib “gel” e michan’ rorad, ma de lemnag ni nge k’aring e pi Kristiano nem ni nge tolangan’rad. (Rom. 15:1) Ya fan e re thin nem ni yog e susun ni piin ni ke gel e michan’ rorad e ngaur gum’an’naged yad u puluwon e piin ndawori gel e michan’ rorad.
BA T’UF NI NGAD THILYEGED E LEM RODAD, FA?
7. Mang e rayog ni nge talegdad ndab da ayuweged e piin ni ke t’uf e ayuw rorad?
7 Nap’an ni gad ra ayuweg e “piin gafgow,” ma gathi kemus ni gad be folwok rok Jehovah ya ku gad ra par ni gad ba fel’ u wan’. (Ps. 41:1, BT; Efe. 5:1) Machane, dabiyog ni ngad ayuweged e piin ni ke t’uf e ayuw rorad ni faanra ud pared ma gad be lemnag thibngirad. Maku reb e faanra dad nanged ko mang e nga dogned ngak be’ ni ke yib e magawon ngak, ma rayog ni ngad tamra’gad ara da palognaged gadad rok faanem. Immoy reb e walag ni ka nog Cynthiab ngak ni chel e pumoon rok nge n’ag ni yog ni gaar: “Faanra i fek e pi walag yathim fa dab ra ngongolgad nrogon ni susun e nge ngongol e tin riyul’ e fager, ma rayog ni nge kirebnag e re n’ey lanin’um. Nap’an ni ga ra mada’nag e skeng, ma aram e ngiyal’ nib t’uf ni ngan ayuwegem.” Mus ngak David ma ki kireban’ u nap’an ni fek e pi tafager rok owcherad rok u nap’an ni ke t’uf e ayuw rok.—Ps. 31:12.
8. Mang e ra ayuwegdad ni ngad nanged rarogon e girdi’?
8 Ra mom ni ngad nanged rarogon laniyan’ pi walagdad ni faanra dab da paged talin ni bay boch i yad ni kar meewargad ni bochan boch e magawon nib ga’ ni ke yib ngorad ni bod rogon e m’ar, ara yad be par u reb e tabinaw nde taareb e michan’ ko girdi’ riy, ara ke kireban’rad. Rayog ni nge ba ngiyal’ mu kud mada’naged e magawon ni aray rogon. Am lemnag e n’en ni buch rok piyu Israel kakrom. Ba gel e gafgow ni ur ted u Egypt. Machane, u m’on ni nga ranod nga lan fare Nam ni Kan Micheg, min puguran ngorad nsusun e dab ra “siingad” ngak pi walagrad ni yad be gafgow. Ya baadag Jehovah ni ngar ayuweged pi walagrad ni yad ba gafgow ma yad ba meewar.—Deut. 15:7, 11, BT; Lev. 25:35-38.
9. Mang e susun ni nge m’on u wan’dad u nap’an ni gad be ayuweg e piin ni ke yib e magawon ngorad? Mu susunnag.
9 Susun ndab da gurgad nga don’ed e kireb nga daken pi walagdad ni bochan e magawon rorad ara da lemnaged ni ka gad ba fel’ ngorad, ya susun ni ngad ayuweged yad ko tirok Got ban’en. (Job 33:6, 7; Matt. 7:1) Susun e ke yan be’ u reb e otobay me yan i dol’ nge maad’ad nib gel, ngemu’ min fek nga aspital. Nap’an ni yira fek ngaram, ma gur, ra par e togta ngaur lemnaged ko mini’ e ke k’aring fare accident? Danga’, ya yad ra gur ni ngar tafalaynaged e maad’ad u dow facha’. Ere, ku er rogon nnap’an nra meewar reb i walagdad ni bochan reb e magawon, ma n’en nib ga’ fan e ngad lemnaged rogon nrayog ni ngad ayuweged ko tirok Got ban’en.—Mu beeg e 1 Thessalonika 5:14.
10. Uw rogon ni piin ni yima lemnag ni yad ba meewar e rib “gel e michan’ rorad”?
10 Faan gad ra fal’eg i lemnag rarogon e magawon ni ke yib ngak reb i walagdad, ma rayog ni nge thil rogon ni ngad lemnaged facha’. Am lemnag boch e walag nib pin ni ke yoor e duw ni ma togopuluw chon e tabinaw rorad ngorad. Sana yira guy boch i yad min lemnag ni yad ba meewar, machane bin riyul’ riy, e yad be athamgil ni ngar pared nib gel e michan’ rorad nge lem rorad. Nap’an ni gad ra guy reb e matin ndariy e pumoon rok ni ma athamgil ni ngaur bad pi fak ko muulung ni gubin ngiyal’, ma gathi ga ra ngat nga gelngin e michan’ rorad nge rogon ni yad be par nib mudugil lanin’rad? Ma uw rogon e pi fel’ yangaren ni yad be athamgil ni ngar pired ko tin riyul’ ni yugu aram rogon nib gel e towasar ni yad be mada’nag u skul? Nap’an ni gad ra lemnag e pi walag ney nge magawon ni yad be mada’nag, ma rayog ni ngad nanged ni pi girdi’ ney ni yima lemnag ni yad ba meewar e rib “gel e michan’ rorad,” ma taareb rogorad ngak e pi arodad ndarur mada’naged boch e magawon ni aray rogon.—Jas. 2:5.
MU LEM NI BOD JEHOVAH
11, 12. (a) Mang e ra ayuwegdad ni ngad thilyeged rogon ni gad ma lemnag e pi meewar rok boch e girdi’? (b) Mang e gad ra fil u rogon e ngongol rok Jehovah ngak Aron?
11 Gad ra lemnag e n’en ni i rin’ Jehovah ngak boch e tapigpig rok, ma rayog ni ngad lemnaged e pi meewar rok boch e girdi’ ni bod rogon ni ma lemnag. (Mu beeg e Psalm 130:3.) Bod ni, faanra um moy rok Moses u nap’an ni ngongliy Aron fare liyos ni gol ni yaan ba pi fak e garbaw, ma ra uw rogon u wan’um e n’en ni yog Aron? (Ex. 32:21-24) Fa reb e ra uw rogon e lem rok Aron u wan’um, u tomuren ni k’aring Miriam Aron ni walagen ni nge gathibthibnag Moses ni ke leay reb e ppin nu bang? (Num. 12:1, 2) Ma uw rogon u wan’um fa ngiyal’ nem nde yag rok Aron nge Moses ni ngar piningew e sorok ngak Jehovah u nap’an ni Pi’ e ran nge unum piyu Israel u Meribah?—Num. 20:10-13.
12 Gubin e pi n’ey ni rin’ Aron e rayog ni nge gechignag Jehovah riy ni ka ngiyal’ nem. Machane, Ke guy ni Aron e gathi ir be’ nib kireb, ma pi n’em ni i buch e gathi goo ir e kireb rok. Bin riyul’ riy e faan gad ra lemnag ma bod ni ke pag Aron boch ban’en ara boch e girdi’ ni ngar k’aringed ni nge dab ki rin’ e tin nib fel’ ban’en. Machane, yugu aram rogon, ma nap’an nnog e kireb rok ngak, me yog nriyul’ ni ir e ba kireb e rok me fol ko fonow ni pi’ Jehovah ngak. (Ex. 32:26; Num. 12:11; 20:23-27) Ba t’uf Jehovah rok Aron ma ki kalngan’ ko kireb rok, ere aram fan ni n’ag Jehovah fan e oloboch rok. Ere in e chibog nga tomuren, ma ka yima weliy murung’agen Aron nge pi fak ni yad boch e tapigpig rok Jehovah ni yad ba yul’yul’.—Ps. 115:10-12; 135:19, 20.
13. Mang e ba t’uf ni ngad lemnaged u rogon ni gad ma lemnag e pi meewar rok boch e girdi’?
13 Faanra ngaud lemgad ni bod rogon ni ma lem Jehovah, ma susun ni ngad fal’eged i lemnag rogon ni gad ma lemnag e piin ni be m’ug ni yad ba meewar. (1 Sam. 16:7) Mang e ga ra rin’ ni faanra der kol ayuw reb e fel’ yangaren ko miti n’en ni ma chuweg e chalban rok ngay fa der ma kol ayuw u boch ban’en? Mang ndab mu lemnag rogon nrayog ni ngam ayuweg ni nge mon’og ko tirok Got ban’en, ko bin ni ngaum gathibthibnag? Rayog ni ngad ayuweged be’ ni ke t’uf e ayuw rok, ma faan gad ra rin’ ni aray rogon ma aram e rayog ni ngad nanged rarogon laniyan’ facha’ me t’uf rodad.
14, 15. (a) Mang e lemnag Jehovah u nap’an ni rus Elijah? (b) Mang e rayog ni ngad filed ko re n’ey?
14 Ku rayog ni nge thil rogon ni gad ma lemnag e pi meewar rok boch e girdi’ ni faan gad ra lemnag rogon e ngongol rok Jehovah ngak boch e tapigpig rok kakrom ni ke mulan’rad. Elijah bagayad e pi girdi’ nem. Yugu aram rogon nde rus ni nge non nib togopuluw ngak 450 e profet rok Baal, machane nap’an ni nang ni be guy Jezebel ni Leengin e Pilung rogon ni ngan li’, ma aram me mil. Tomuren ni ke yan u but’ ni 95 e mayel palogin ni be sor i yan nga Beer-sheba, ma aram me sor i yan nga daken e ted. Ma rib gel e yal’ ni be mat e ngiyal’ nem ma kari aw parwon. Ere, tal nge yan i par nga tan ba ke gek’iy “ngi i athapeg u wan’ ni manga yigi yim’.”—1 Ki. 18:19; 19:1-4.
15 Mang e lemnag Jehovah u nap’an ni sap u tharmiy me guy reb e tapigpig rok nib yul’yul’ ni ke mulan’? Gur, ke lemnag nib kireb Elijah ni bochan taaboch i ngiyal’ ni ke kireban’ ma ke rus? Danga’, ya ke lemnag Jehovah e tin ndabiyog rok Elijah ma aram me l’og reb e engel ni nge yan i ayuweg. L’agruw yay ni yog fare engel ngak Elijah ni nge kay ban’en, ya ngki yib gelngin ni nge ulul ko milekag ni be tay. (Mu beeg e 1 Kings 19:5-8.) Arrogon, u m’on ni nge yog Jehovah ngak Elijah e n’en ni nge rin’, me motoyil ngak me ayuweg ko n’en nib t’uf rok.
16, 17. Uw rogon ni ngad folwokgad u rogon ni ayuweg Jehovah Elijah?
16 Uw rogon ni ngad folwokgad rok Got ni ma lemnagdad? Susun ndab da gurgad nga dogned e n’en ni nge rin’ be’. (Prov. 18:13) Faanra be kireban’ facha’ ara be lemnag ni dakuriy fan, ma som’on e ba t’uf ni ngad motoyilgad ngak ma gad dag ngak ni gad be lemnag. (1 Kor. 12:23) Faan gad ra rin’ ni aray rogon ma aram e rayog ni ngad nanged rogon ni ngad ayuweged facha’.
17 Bod rogon faanem i Cynthia ni faan kad weliyed murung’agen ni ke chel e pumoon rok ke n’agrad l’agruw i ppin ni fak. Kar pared ni yigoo yad. Ere, uw rogon ni ke ayuwegrad e pi walag u lan e ulung? I weliy Cynthia ni gaar: “Tomuren ni gog ngorad u telefon e n’en ni ke buch, ma 45 e minit nga tomuren mar bad nga tabinaw romad. Kar uned ngomad ko meyor. Ma dar digeyed gamad u lan l’agruw ara dalip e rran. Kari kireban’mad nib gel, ma mus ko abich ni ke mo’maw’, ere ra feked gamad nggu pared boch rorad.” Dabisiy nra yib ngan’um e n’en ni yoloy James ni gaar: “Susun e er rogon ma ba’ pi walagey ni girdien Kristus ni pumoon ara ppin ni kar gafgowgad ko mad ma de gaman e ggan rorad. Ere mang e ra fel’ riy ngorad ni faanra lungum ngorad, ‘Nge ayuwegmed Got! Mpired ndabi yib e ulum ngomed ma ba fel’ rogomed ko abich!’ ni faanra da mpi’ ngorad e tin ni nge yog ngorad? Ere baaray rogon e michan’ ngak Got: faanra ke mus ni goo michan’ ngak Got ma de chag e ngongol ngay, ma aram e ba yam’ fare mich.” (Jas. 2:15-17) Ere, bochan e ayuw ni pi’ e pi walag u lan e ulung ngak Cynthia nge fa gali ppin ni fak, ma aram me yan i nel’ e pul nga tomuren mi yad un ko pioneer ni ayuw.—2 Kor. 12:10.
BOOR E PIIN NRA YIB ANGIN NGORAD
18, 19. (a) Uw rogon ni ngad ayuweged e piin ni kar meewargad? (b) Faan gad ra ayuweg e pi girdi’ ney, ma mini’ e ra yib angin ngak?
18 Faanra ke n’uw nap’an ni ke par ba mit e m’ar rodad, mab n’uw nap’an mfini yag ni nge fel’ rogodad. Ku er rogon e pi Kristiano ni kar meewargad ni bochan boch e magawon ara boch e skeng ni yad be mada’nag. Pi walag ney e ba n’uw nap’an mfini yag ni ngkur sulod nga rogorad ko tirok Got ban’en. Riyul’ nib t’uf ni ngar gelnaged e michan’ rorad u daken e fol Bible ni yad ma tay ni yigoo yad, nge meybil, nge ku boch ban’en ni ma rin’ e piin Kristiano. Machane, ba t’uf ni ngad gum’an’naged gadad u puluwrad nge taw ko ngiyal’ ni kar sulod nga rogorad bayay. Kub t’uf ni ngad daged ngorad ni yad ba t’uf rodad mab ga’ farad ko ulung rodad.—2 Kor. 8:8.
19 Dab mu pagtalin nrayog ni ngad pirieged e felfelan’ u nap’an ni gad be ayuweg e pi walagdad ni ke t’uf e ayuw rorad. Ku aram e ngiyal’ nrayog ni ngad filed rogon ni ngad nanged rarogon laniyan’ boch e girdi’ nge rogon ni ngaud gum’an’naged gadad u puluwrad. Machane, gathi yigoo gadad e ra yib angin e re n’ey ngodad. Ya ku ra gelnag e t’ufeg u thilin e girdi’ u lan e ulung. Ma bin th’abi ga’ fan riy e, faan gad ra rin’ e pi n’ey, ma aram e gad be folwok rok Jehovah ni ma tay ni gubin e girdi’ nib ga’ farad u wan’. Arrogon, gad gubin ni bay fan ni ngad “ayuweged e piin ni yad ba war.”—Acts 20:35.
a I yoloy Charles Darwin u reb e babyor rok ni boor yang u dow e girdi’ ni “dariy gam’engin.” (The Descent of Man) Ki yog be’ nib mich e biney e machib u wan’ ni ku boor yang u dow e girdi’ ndariy fan, ni bod e appendix nge bang u dowey ni ka nog e thymus ngay.
b Kan thilyeg fithingan e girdi’ u roy.