“Ngam Uned Ko Cham Nib Gel Ni Fan Ko Michan’ Romed”!
“Ngam uned ko cham nib gel ni fan ko michan’ romed ni ke pi’ Got ngak girdien nri taab yay me par ni er rogon.”—JUDE 3, New World Translation.
1. Uw rogon e cham ni be tay e tin riyul’ e Kristiano ko ngiyal’ ney?
RIB mo’maw e par ko piin ni yad e salthaw. Mu lemnag nfaanra ga be chuw nga madan e salthaw ma ga be yan u but’ in e mayal mab kireb e yafang, ma ga be un ko boch ban’en nib mo’maw ni ngan skulnagem ngam fanay e talin e cham, ma thingar mu ayuweg e pogofan rom u fithik’ e magawon nge cham ara boch ban’en nrayog ni ngam mum’ riy. Machane tin riyul’ e Kristiano e dar ma un ko mahl ko pi am. (Isaiah 2:2-4; John 17:14) Machane ku thingar dabda paged talin ni gad be un nga ban’en ni bod e mahl. Ya ma fanenikay Satan Jesus nge urngin pi gachalpen u fayleng. (Revelation 12:17) Urngin e girdi’ ni kar turguyed ni ngar pigpiggad ku Jehovah Got e gowa kar uned ko salthaw ni ngar uned ko cham nib spiritual.—2 Korinth 10:4.
2. Mang e weliy Jude u morngaagen e cham ko Kristiano, ma uw rogon nrayog ni nge ayuwegdad e babyor rok ni ngad athamgilgad riy?
2 Ere bpuluw e n’en ni yoloy James ni walagen Jesus ni gaar: “Pi tafager rog nri gimed ba t’uf rog! Ug guy rogon ni nggu yoloy nga babyor nggu pi’ ngomed murung’agen kanawoen ni thapegdad Got ngak, ma aram mu gu finey ni nggu yol ngomed nggog ngomed ni ngam chamgad ni fan ko michan’ romed ni ke pi’ Got ngak girdien nri taab yay me par ni er rogon.” (Jude 3) Nap’an ni yog Jude ko pi Kristiano ni ngar “chamgad,” ma ke fanay bbugithin ni ba puluw ko “amith.” Arrogon, mo’maw e re cham ney, ma rayog ni nge yib amith riy! Yu ngiyal’ ma ke mo’maw rom ni ngam athamgil ko re cham ney fa? Fare babyor ni yoloy Jude e ba ngoch machane ba gel e thin riy ma rayog ni nge ayuwegdad. Ya ma pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngad togopuluwgad ko ngongol ndarngal, ma gad tay fan e piin ni dugliy Got ni ngar rogned e thin, ma ngad pared nib t’uf Got rodad. Ngad guyed ko uw rogon nrayog ni ngad folgad ko pi thin ney.
Ngam Togopuluw ko Ngongol Ndarngal
3. Mang fan ni ke ubchiya e ulung ko Kristiano u nap’an Jude?
3 Ke guy Jude ni gathi urngin e Kristiano ni yad be gel ko fare cham ngak Satan. Ke yib e riya’ ko fa yu ran’ i saf. Ke weliy Jude ni boch e girdi’ nib kireb e “kar bad ra maathukgad nga fithik’dad.” Pi girdi’ ney e ur mon’eged e ngongol ndarngal. Ma yad ba sasalap ya “kar pingeged e thin rok Got nga bayang, ni morngaagen e runguy rok, ya nge yib e tawey rorad ko ngongolen e darngal ni yad be rin’.” (Jude 4) Sana taareb e lem rorad ko piin ni Gnostic ni ur lemnaged ni faanra denen be’ ni boor ma ra gel e runguy rok Got ngak—ere kab fel’ ni ngan denen nib elmirin! Fa sana ur lemnaged ni Got e be’ ni ba gol ere ri dabi gechignagrad. Yugu demtrug, ma de mat’aw e lem rorad.—1 Korinth 3:19.
4. Mang dalip ban’en ni weliy Jude u morngaagen rogon ni ke pufthinnag Jehovah e girdi’ kafram?
4 Ke togopuluw Jude ko n’en ni ur rogned ya ke weliy morngaagen dalip yay ni ke pi’ Jehovah e gechig nkakrom: biyay ni ke gechignag yu Israel ya “de mich Got u wun’rad”; ma biyay e kan gechignag e “pi engel ni . . . ur paged e gin ni yad ma par riy” ni fan ni ngar uned ko denen ko piin ppin; ma biyay e kan gechignag piyu Sodom nge Gomorrah, ya “ur ngongliyed e ngongol ko darngal nib elmirin ma be darngalnag e pumoon e pumoon.” (Jude 5-7; Genesis 6:2-4; 19:4-25; Numbers 14:35) Ra biyay ma ke gechignag Jehovah e pi tadenen.
5. Mini’ e profet nkakrom ni ke weliy Jude e thin rok, ma uw rogon ni ke tamilangnag e re thin ko profet nem ni rib mudugil ni ra lebug?
5 Ma boch nga tomren me weliy Jude morngaagen ba pufthin ni kab baga’. Ke weliy e thin ni yiiynag Enok—ni reb e thin ni goo taab yay ni ka nog u lan e Bible.a (Jude 14, 15) I yiiynag Enok u morngaagen ba ngiyal’ nra pufthinnag Jehovah urngin e girdi’ nde mich Got u wan’rad ma yad be un ko ngongol nib togopuluw ngak. Ma ke weliy Enok u morngaagen e re n’em ni gowa ke m’ay i buch, ya rib mudugil e n’en ni yog Got nra rin’ ni gowa ke buch. Sana ke moningnag e girdi’ Enok nge Noah, machane pi girdi’ nem e goo kar limachgad u nap’an ni kan tharey e fayleng ko Ran.
6. (a) Mang e ba t’uf ko pi Kristiano u nap’an Jude ni ngan pugurannag ngorad? (b) Mang fan nsusun ni ngad ted nga gum’er’cha’dad e pi thin rok Jude?
6 Mang fan ni ke yoloy Jude u morngaagen e pufthin rok Got? Ya ke nang ni boch e girdi’ ni be un ko pi ulung ko Kristiano ko ngiyal’ nem e yad be un ko denen ni rib kireb ni bod e piin ni kan gechignag faram. Ere ke yoloy Jude ni ba t’uf ko pi ulung ni ngan puguran ngorad e thin riyul’. (Jude 5) Ya be m’ug riy ni kar paged talin ni be guy Jehovah e pi n’en ni yad be rin’. Arrogon, nap’an ni th’ab e pi tapigpig rok e motochiyel rok, mi yad alitnagrad mar alitnaged boch e girdi’, ma ma guyrad. (Proverbs 15:3) Ngongol ni aram rogon e ma kirebnagan’. (Genesis 6:6; Psalm 78:40) Ngongol ko girdi’ e rayog ni nge k’aring laniyan’ e Ani Ga’ u Pal pal Th’ib, ma aram ban’en ni ran ngat ngay. Gubin e rran ma be guydad, ma nap’an ni gad ma athamgil nib mus rogon ni ngad leked luwan ay Fak ni Jesus Kristus, ma ra falfalan’ ko ngongol rodad. Ere dabda dabuyed e fonow ni pi’ Jude ni nga i puguran ngodad ngad folwokgad riy.—Proverbs 27:11; 1 Peter 2:21.
7. (a) Mang fan ni baga’ fan ko piin ni be un ko denen nib ubchiya ni ngar gayiyed e ayuw nib tomgin? (b) Uw rogon nrayog ni ngad siyeged e ngongol ndarngal?
7 Ma gathi ke mus ni be guy Jehovah ban’en ya ku ma rin’ boch ban’en. Ir ba Got nib mat’aw, ere ma gechignag e piin nib kireb—ko ngiyal’ nib m’ag. (1 Timothy 5:24) Piin nib balyang e yad ma yog ni pufthin ni tay e bang ko chep nkakrom, ma dariy fan u wan’ e tin nib kireb ni yibe rin’ ko ngiyal’ ney. Rib ga’ fan ko girdi’ ko ngiyal’ ney ni be un ko ngongol ndarngal ni ngar gayed e ayuw ko piin piilal ko Kristiano! (James 5:14, 15) Gad gubin e susun ni ngad lemnaged fene gel e riya’ ko ngongol ndarngal ni rayog ni nge magawonnag e cham rodad nib spiritual. Gubin e duw ma bay e piin ni be mul—kan tharbognagrad ko ulung, ni baga’ ni bochan e kar uned ko ngongol ndarngal ndar kalngan’dad riy. Thingarda turguyed ni nge mudugilan’dad ni ngad togopuluwgad ko pi n’en ni ra waliydad ni ngad sorgad iyan ko pi n’en nem nib kireb.—Mu taarebnag ko Matthew 26:41.
Ngan Tay Fan e Piin ni Ke Dugliy Got Ni Ngar Rogned e Thin
8. Mini’ e “piin nib rir” ni bay ko Jude 8?
8 Ku reb e magawon ni weliy Jude morngaagen e dan tay fan e piin ni dugliy Got ni ngar rogned e thin. Susun, u verse 8 me yog ni tin ni baaram e girdi’ nib kireb e be “yog e thin nib kireb ni fan ngak e piin nib rir.” Mini’ e pi girdi’ ney nib “rir”? Yad e girdi’ ndar flontgad machane kan dugliyrad ko kan ni thothup rok Jehovah ni nge mil fan boch ban’en ngorad. Susun, bay e piin piilal ko ulung, ni ka nog ngorad ni ngar gafaliyed e yu ran’ i saf rok Got. (1 Peter 5:2) Maku bay e piin piilal ni ma lekag e ulung ni bod apostal Paul. Ma pi piilal u Jerusalem e yad e governing body, mi yad turguy boch ban’en ni fan ko ulung ni Kristiano ni ga’ngin. (Acts 15:6) Ke magawon laniyan’ Jude ko girdi’ ni be yog e thin nib kireb u morngaagen e pi girdi’ nem.
9. Mang e ke weliy Jude u morngaagen e dan tay fan e piin ni ma yog e thin?
9 U verse 11 me ke weliy Jude morngaagen dalip ban’en ni buch kakrom ni: Kain, nge Balaam, nge Korah. I dariy fannag Kain e fonow ni pi’ Jehovah ngak u fithik’ e t’ufeg me lek kanawoen e fanenikay ni ke m’agan’ ngay ni nge li’ be’ ngem’. (Genesis 4:4-8) Kan ginang Balaam ma re fonow nem e gathi sum ko girdi’—mus ni donkey rok e ke non ngak! Machane ba siin Balaam ma ke ngongliy e makath nib togopuluw ko girdi’ rok Got. (Numbers 22:28, 32-34; Deuteronomy 23:5) Ma de gaman u wan’ Korah e liw rok ni ir be’ ni baga’ lungun. Ere ke togopuluw ku Moses ni ir e en th’abi sobut’an’ u fayleng.—Numbers 12:3; 16:1-3, 32.
10. Uw rogon nrayog ni nge aw boch e girdi’ ko ngiyal’ ney ko wup ni ngan nog “boch e thin nib kireb ni fan ngak e piin nib rir,” ma mang fan nsusun ni ngan siyeg e thin ni aram rogon?
10 Pi thin nem e ma fil ngodad ni baga’ fan ni ngad folgad ko fonow ma gad tay fan e piin ni dugliy Jehovah ni ngar rogned e thin! (Hebrews 13:17) Rib mom ni ngan pirieg thibngin e piin piilal, yad e gathi yad ba flont, maku aram rogon gadad. Machane faanra gad ra lemnag thibngirad ma ngad dariy fannaged yad, ma gathi gad be “yog e thin nib kireb ni fan ngak e piin nib rir”? U verse 10, ma ke weliy Jude u morngaagen e piin ni be “moningnag bogi n’en ndar nanged fan.” Boch e girdi’ e ra gathibthibnag ban’en ni ke turguy e piin piilal ara judicial committee. Machane, dar nanged urngin ban’en ni manang e piin piilal ni kar gonopiyed ni ngar turguyed ban’en ngay. Ere mang fan ni ngan nog e thin nib kireb u morngaagen ban’en ndar nanged? (Proverbs 18:13) Piin ni yugu ma non non ni aram rogon e rayog ni ngar ruw raba’naged e ulung ma rayog ni ngan nog ni yad bod e “malang ni bay u maday ni be par nib mith” ko ngiyal’ ni be muulung e pi walag. (Jude 12, 16, 19; NW.) Dabda adaged ni ngad manged e piin ni ma kirebnag e girdi’ ko tirok Got ban’en. Ya ngad turguyed ni ngad ted fan e piin ni baga’ lungurad ni fan ko maruwel ni yad ma tay nib elmirin nge rogon ni yad ma pigpig ni fan ko yu ran’ i saf rok Got.—1 Timothy 5:17.
11. Mang fan ni de turguy Mikael e kireb ku Satan?
11 I weliy Jude u morngaagen be’ ni ke tay fan e liw ko ani ga’ rok. Ke yoloy ni gaar: “Mus ngak Mikael ni ir pilungen e engel ma de rin’ e biney e pa’. Faan ur luagew moonyan’ e thin ko arorow ni nge fek e dowef rok Moses, ma de yog rok Mikael ni nge turguy e gechig rok moonyan’ u fithik’ e thin nib kireb, machane me gaar ngak, ‘Ra puwan’ [Jehovah] ngom.’” (Jude 9) Yigoo Jude e ke yoloy morngaagen e re n’em nib manigil u lan e Bible, ma bay l’agruw ban’en nrayog ni ngad filed riy. Ma fil ngodad ni ngad paged Jehovah ni nge pufthinnagdad. Be m’ug riy ni ke lemnag Satan ni nge fanay downgin Moses ni fan ni ngan un liyor ngak. Rib kireb e re n’em! Machane ke sobut’an’ Mikael ya de turguy e kireb ko cha’ nem ya yigoo Jehovah e bay mat’awun ni nge rin’. Ere susun ni dabda turguyed e kireb ko girdi’ nib yul’yul’ ni yad be athamgil ni ngar pigpiggad ku Jehovah.
12. Mang e rayog ni nge fil e piin ni baga’ lungurad u lan e ulung ko Kristiano rok Mikael?
12 Maku piin ni baga’ lungun u lan e ulung e susun ni ngar filed ban’en rok Mikael. Ya ir fare “pilungen e engel,” machane de fanay e liw rok rogon nde mat’aw, mus ko ngiyal’ ni kan k’aring. Pi piilal nib yul’yul’ e ma fol ko re n’em, ya yad manang ni faanra yad ra fanay e liw rorad rogon nde mat’aw ma aram e yad be dariy fannag Jehovah nge mat’awun ni nge gagiyeg. Boor ban’en ni weliy Jude u morngaagen e pi pumoon ni baga’ lungurad u lan e ulung machane kar fanayed e liw rorad rogon nde mat’aw. Susun, u verse 12 nge mada’ ko 14, ma be weliy Jude e thin nib gel u morngaagen e “pi tachugol saf ni yad be abich ma dariy e marus rorad.” (Mu taarebnag ko Ezekiel 34:7-10.) Ere som’on ma yad ba adag ni ngar ayuweged yad ma gathi yu ran’ i saf rok Jehovah. Boor ban’en nrayog ni nge fil e pi piilal riy. Pi thin rok Jude e be tamilangnag e n’en nsusun ni dubdad ni ngad manged. Nap’an ni gad ra pag e ngongol nib siin nge gel nga lanin’dad ma dabiyog ni ngad pared ni gad e pi salthaw rok Kristus; ya kari mus ni gad be par ni gad be athamgiliy e n’en ni nge yog ngodad. Ere ngad folgad ko pi thin ney rok Jesus ni be gaar: “Ba gel e felfelan’ ni ma yib ko pi’ ban’en ngak be’ ko bin ni be’ e nge pi’ ban’en ngom.”—Acts 20:35.
“Um Pired ni Gimed Ba T’uf Rok Got”
13. Mang fan nsusun ni ngad adaged ni ngad pared ni gad ba t’uf rok Got?
13 U tungun e babyor ni ke yoloy me pi’ Jude e fonow ni ma pi’ e athamgil nga lanin’uy: “Um pired ni gimed ba t’uf rok Got.” (Jude 21) Dariy ban’en ni kab fel’ ni ra ayuwegdad ko cham ni be tay e Kristiano ko bin ni ngan par nib t’uf Got rodad. Ya t’ufeg e bin th’abi ga’ felngin Jehovah. (1 John 4:8) I yoloy Paul ko pi Kristiano u Roma ni gaar: “Ya rogon ni gadad ba t’uf rok e mmudugil u wun’ug ndariy ban’en nrayog ni nge daregdad riy, ndemtrug ko yam’ ara yafos; ara pi engel ara yugu boch e kan ni be gagiyeg u tharmiy ara gelngin e kan; ara tin ni bay e chiney ara tin ni bay yib; ara bin nu lang e tamilang ara bin nu ar e tamilang—dariy ban’en u fithik’ urngin e tin ni ke sunmiy Got nrayog rok ni nge daregdad u rogon ni gadad ba t’uf rok Got ni ke yog ngodad u daken Kristus Jesus ni ir e Somol rodad.” (Roma 8:38, 39) Ere uw rogon ni gad ra par ni gad ba t’uf rok Got? Rogon ni yog Jude ma bay dalip ban’en ni rayog ni ngad rin’ed.
14, 15. (a) Uw rogon ni rayog ni ngad ubunged gadad u daken e “mich rodad nib th’abi thothup”? (b) Uw rogon nrayog ni ngad yaliyed rarogon madan e salthaw rodad nib spiritual?
14 Som’on ma ma yog Jude ngodad ni nguud gelnaged gadad ko “mich rodad nib th’abi thothup.” (Jude 20) Kan weliy ko fa binem e article ni aram ban’en ni nguun athamgiliy iyan. Gad bod bochi naun ni ba t’uf ni ngan gelnag ngan ayuweg ko yafang nib kireb ni be gel iyan e kireb riy. (Mu taarebnag ko Matthew 7:24, 25.) Ere dabda pared ni nge pagan’dad nib pag rogon. Ya ngad yaliyed ko uw rogon nrayog ni ngad ubinged gadad u daken e def ko michan’ rodad, ma ngad gelgad iyan, ma nge gel e yul’yul’ rodad ngak Kristus ni gad e pi salthaw. Ere ngad lemnaged e yu yang ko madan e salthaw nib spiritual ni bay ko Efesus 6:11-18.
15 Uw rarogon e madan e salthaw rom nib spiritual? Ba gel e “gin’en ni yima mith nga fon ko cham” ni aram e michan’ rodad fa? Faan gad ra sap nga tomur ma gad be guy ni kad sagaalgad, ya gathi ri gad ma un ko muulung, ara gathi gad ba passig ko machib, ara gathi ri gad ma fil e Bible fa? Faanra er rogon ma rib ubchiya e re n’em! Ba t’uf ni ngad rin’ed ban’en e chiney ni ngad ubunged gadad ko thin riyul’.—1 Timothy 4:15; 2 Timothy 4:2; Hebrews 10:24, 25.
16. Uw rogon ni ngan meybil u daken e kan ni thothup, ma mang reb i ban’en ni rayog ni ngad yibilayed ku Jehovah u gubin ngiyal’?
16 Ma bin l’agruw e kanawo’ ni ngad pared ni gad ba t’uf rok Got e nguuda “meybilgad ngak Got u fithik’ gelngin fare kan ni thothup.” (Jude 20) Aram e ngad meybilgad ni kan ni thothup rok Jehovah e be suwey lanin’dad ma gad meybil nib puluw ko Thin Rok ni ke thagthagnag. Baga’ fan e meybil ni fan ni ngan chuchugur ku Jehovah ma ngad weliyed ngak ni ri gad ma tay fan. Dabda paged e re taw’ath ney nrib fel’! Ma nap’an ni gad ma meybil ma rayog ni ngad ninged—ma susun ni nguud ninged—e kan ni thothup rok. (Luke 11:13) Aram gelngin nth’abi gel ni rayog ngodad. U daken e re ayuw nem ma rayog ni ngad pared ni gad ba t’uf rok Got ma gad athamgil ni gad e pi salthaw rok Kristus.
17. (a) Mang fan ni rib fel’ e kanawo’ ni tay Jude u rogon ni ke runguy e girdi’? (b) Uw rogon ni rayog ni nguuda runguyed e girdi’?
17 Bin dalip e n’en ni yog Jude e nguuda runguyed e girdi’. (Jude 22) Ma ke tay e kanawo’ ni rib fel’ ko re n’ey. Bay rogon ni nge magawon laniyan’ ni bochan e ngongol nib sasalap nge ngongol ndarngal nge apostasy u lan e ulung ko Kristiano. Machane, de pag e pi magawon nem nge gel ngak me lemnag ni dabiyog ni ngan ngongol nib “sumunguy” me runguy e girdi’ ni bochan ni kari gel e kireb ko ngiyal’ nem. Danga’ ya ke pining e pi walag ni nguur runguyed e girdi’ uw rogon nib puluw, min ayuweg e piin ni yad be toruruw, min ‘girngiy nib tomgin’ e piin ni ke chugur ni ngar uned ko denen nib ubchiya ‘ngar chuwgad u mit e nifiy.’ (Jude 23; Galatia 6:1) Rib fel’ e pi thin nem ni fan ko piin piilal ko ngiyal’ ni boor e magawon riy! Ya ku yad ma athamgil ni ngar runguyed e girdi’ nfaanra bpuluw, machane yad ma par nib mudugil ko ngiyal’ nib t’uf. Ra bagadad e ku er rogon ni susun ni nge runguy bagadad. Susun, dabda pared ni gad be lemnag e n’en nib kireb ni ke rin’ be’ ngodad ni ban’en ni gathi ri baga’ fan, ya susun ni ngad golgad ngak e girdi’ ma gad n’ag fan e rorad.—Kolose 3:13.
18. Uw rogon nrayog ni ngad pared ni ke mudugilan’dad ni gad ra gel ko re cham ney?
18 Fare mahl ni gad bay riy e gathi ba mom. Be yog Jude ni aram ba “cham nib gel.” (Jude 3) Ya ba gel e pi toogor rodad. Ya gathi ke mus ni Satan e be togopuluw ngodad ya ku re fayleng ney nge thibngidad. Machane rayog ni nge mudugilan’dad ni gad ra gel riy! Mang fan? Ya gad bay ko ba’ rok Jehovah. Ma tin tomur e thin ni yog Jude ko babyor rok e ke puguran ngodad ni bay rogon Jehovah ni “ngan ta’ fan, me ir e ngan nang ni ir e ba th’abi tolang, me ir e gubin ma rayog rok, me ir e be gagiyegnag urngin ban’en ko tabolngin nge chiney i yan nga m’on ndariy n’umngin nap’an.” (Jude 25) Gathi aram ban’en ni ngan gin ngay fa? Ere bay tapgin ni nge maruwaran’dad ko rayog ko re Got ney ni nge “ta’dad ndabda mulgad”? (Jude 24) Ri danga’! Ere nge mudugilan’dad ni nguuda togopuluwgad ko ngongol ndarngal, ma gad tay fan e piin ni dugliy Got ni ngar rogned e thin, ma ngad pared ni gad ba t’uf rok Got. Aram rogon ma gad ra gel ko re cham ney.
[Boch e Thin nra Tamilangnag Murung’agen]
a Yog boch e girdi’ ni be weliy Jude e thin ni bay ko fare babyor ni apocryphal ni Book of Enoch. Machane weliy R. C. H. Lenski ni gaar: “Gad ra fith: ‘Mang tapgin e re ke babyor ney ni Book of Enoch?’ Sum e re ke babyor ney ko boch e thin nu bang ni kan puthuy u taabang, ma dariy be’ ni ke mudugilan’ ko ngiyal’ ni kan yoloy yu yang riy . . . ; dariy be’ nrayog ni nge turguy ni dan fek boch e thin ko babyor ni ke yoloy Jude.”
Boch e Deer ni Ngan Sul Nga Daken
◻ Uw rogon ni be skulnagdad e babyor rok Jude ni ngad togopuluwgad ko ngongol ndarngal?
◻ Mang fan ni baga’ fan ni ngad ted fan e piin ni dugliy Got ni ngar rogned e thin?
◻ Mang fan ni rib kireb ni nge ngongol be’ u rogon nib kireb u daken e liw rok u lan e ulung?
◻ Mang e rayog ni ngad rin’ed ngad pared ni gad ba t’uf rok Got?
[Sasing ko page 27]
Pi Kristiano e gathi yad bod e pi salthaw nu Roma, ya yad be un ko cham nib spiritual
[Sasing ko page 30]
Pi tachugol saf ko Kristiano e yad ma pigpig u fithik’ e t’ufeg ma gathi bochan ni yad ba siin