Susun Ni Nge Pagan’dad Ku Jehovah
“Ra yan i aw ni Jehovah e ir e ma pagan’um ngak.”—PROVERBS 3:26, New World Translation.
1. Yugu aram rogon ni boor e girdi’ e ma yog ni yad ma pagan’ ku Got, machane mang e be dag ni gathi aram rogon u gubin ngiyal’?
FARE thin ni “Ke Pagedan’dad Ngak Got” e bay ko salpiy ko Meriken. Machane piin ni ma fanay e re salpiy nem ko re binaw nem fa yugu bang e rriyul’ ni yad ma pagan’rad ku Got fa? Fa yad ma pagan’ ko salpiy? Pagan’iy ko salpiy ko re binaw nem ara yugu reb e binaw e dabi puluw ko pagan’iy ngak fare Got ni ma t’ufegey, ni der ma fanay gelngin u rogon nib kireb, ma der siin. Bin riyul’ riy e ri ma togopuluw ko ngongol nib siin.—Efesus 5:5.
2. Mang e ma lemnag e tin riyul’ e Kristiano u morngaagen gelngin e salpiy?
2 Tin riyul’ e Kristiano e yad ma pagan’ ngak Got ma gathi salpiy ya salpiy e bay “gelngin nib sasalap.” (Matthew 13:22) Yad manang ni salpiy e dariy gelngin ni nge pi’ e falfalan’ me ayuweg e yafas nib mus rogon. Ma gathi aram rogon gelngin Got ni An Th’abi Gel Gelngin. (Zefaniah 1:18) Ere rib gonop e pi thin ney: “Dabi m’on e salpiy u lanin’med, ma ngam pired ni nge fel’ u wun’med e tin ni ba’ romed ban’en. Ya ke yog Got ni ke gaar, ‘Ri dab gu pagem; ma ri dab gu n’igem’”!—Hebrews 13:5.
3. Uw rogon ni be tamilangnag e thin ko Deuteronomy 31:6 e n’en ni yog Paul u morngaagen e re verse nem?
3 Nap’an ni ke yoloy e pi thin nem ngak e pi Kristiano ni Hebrew me weliy Paul e pi thin ni yog Moses ngak piyu Israel u m’on ni yim’ ni gaar: “Mpired ni gimed ba gel ma damur rusgad. Dab mu tamdaggad ngorad. Ya Got romed, ni aram [Jehovah] e bayi un ngomed; dabi pagmed ngam wargad ara n’agmed.” (Deuteronomy 31:6) Pi thin ney e be tamilangnag ni be pi’ Moses e athamgil nga laniyan’ e girdi’ ni ngar pagedan’rad ku Jehovah ma gathi ke mus ni fan ko tin nib t’uf rorad ko par. Uw rogon?
4. Uw rogon ni ke micheg Got ngak yu Israel ni rayog ni ngan pagan’iy ngak?
4 Nap’an fa 40 e duw ni i milekag yu Israel u daken e ted me yul’yul’ Got ngorad ya ke pi’ ngorad e tin nib t’uf rorad. (Deuteronomy 2:7; 29:5) Miki pow’iyrad. Reb e kanawo’ ni ke rin’ e re n’em e ke pi’ e manileng nrran nge nifiy nnep’, ni nge pow’iy yu Israel iyan nga lan fare binaw nib “sug ko milk nge t’ay e ngul.” (Exodus 3:8; 40:36-38) Nap’an ni ke chugur iyan ko ngiyal’ ni nga ranod nga lan fare Binaw ni Kan Micheg ngorad, me dugliy Jehovah Joshua ni nge yan nga luwan Moses. Ma girdi’ ko re binaw nem e ra togopuluw ngorad. Machane i ayuweg Jehovah e girdi’ rok u lan in e duw ere dariy rogon ni ngar rusgad. Bay tapgin ni nge pagan’ yu Israel ngak Jehovah Got!
5. Uw rogon nib taareb rogon e pi Kristiano ko ngiyal’ ney ko yu Israel u nap’an ni yad be n’en ni nga ranod nga lan fare Binaw ni Kan Micheg?
5 Pi Kristiano ko ngiyal’ ney e yad be milekag iyan u lan e re m’ag nib kireb ney ma yad be sor iyan ko fa bin nib biech e fayleng rok Got. Boch i yad e boor ko 40 e duw ni yad be yan ko re kanawo’ nem. Ma chiney e yad ba chuchugur ko bin nib biech e fayleng rok Got. Machane bay e pi toogor rorad ni be dibchey u kanawo’ rorad, ma yad be guy rogon ni ngar taleged e girdi’ ndabkur ranod nga lan fare n’en ni taareb rogon ko fare Binaw ni Kan Micheg, machane kab gel e fel’ riy ko fa binem ni ke sug ko milik nge t’ay e ngul. Ere rib puluw ko pi Kristiano ko ngiyal’ ney e n’en ni yog Moses ni ke weliy Paul morngaagen ni gaar: “Ri dab gu pagem; ma ri dab gu n’igem’”! Urngin e piin ni ra par nib gel ma dabra rusgad mi i pagan’rad ngak Jehovah e dabi siy ni ran taw’athnagrad.
Pagan’ ni Bay u Daken e Tamilangan’ nge Fel’ Thiliy
6, 7. (a) Uw rogon ni kan skengnag e michan’ rok Abraham ngak Jehovah? (b) Mang e be lemnag Abraham u nap’an ni be milekag iyan ko gin ni ngan pi’ Isak riy ni maligach?
6 Bay biyay ni kan tay chilen ngak Abraham ni ir e chitamangin yu Israel ni nge pi’ Isak ni fak ko maligach u daken ba altar. (Genesis 22:2) Mang e ke k’aring e re matam nem ni kari pagan’ ku Jehovah me ere ka chi ngiyal’ nem ma ke fol riy? Hebrews 11:17-19 e be pi’ e fulweg ni gaar: “Michan’ rok Abraham ngak Got e ir e pow’iy Abraham nge pi’ Isak ni maligach ngak Got ko fa ngiyal’ nem ni faani sikengnag Got gelngin e michan’ rok Abraham ngak. Yi Abraham e ir e cha’ ni yog Got ngak ni bayi pi’ bbitir ngak, machane i dugliy u wan’ ni nge pi’ fak ni kari maagirag rok ngak Got ni nge mang maligach. Ya ke mu’ i yog rok Got ngak ni gaar, ‘U daken Isak ni fakam e bayi yib owchem riy ni pire’.’ Me pagan’ Abraham ngay nrayog rok Got ni nge faseg Isak ko yam’, ere yan ni aw ni susun e fos Isak ko yam’ nge sul ngak Abraham.”
7 Mu tay fanam iyan riy ni dalip e rran ni ke yan Abraham nge Isak fin nra tawgow ko gin ni ngan pi’ fare maligach riy. (Genesis 22:4) Ere boor e tayim ni rayog ni nge thiliyeg Abraham e lem rok. Rayog ni ngad lemnaged ko uw rogon e re n’em u wan’? Nap’an nni gargeleg Isak mab gel e falfalan’ riy ya dan lemnag ni rayog e re n’em. Bochan ni ke n’igin Got e re n’em ma ke gel fan e t’uf Got rok Abraham nge Sara ni ppin rok ni de yog ni nge diyen faram. Dabi siy ni ur parew ni yow be lemnag e n’en ni bay nga m’on rok Isak nge pi fak. Ere ke m’ug riy ni ke m’ay fan e n’en ni ke l’agan’row ngay ni bochan e n’en ni yog Got ni ngan rin’ fa?
8. Uw rogon ni ke pagan’ Abraham ku Got ni gathi ke mus ni ke michan’ ngak ni rayog ni nge faseg Isak ko yam’?
8 I pagan’ Abraham ni bochan e manang Got ni bod rogon e piin ni yad e fager. Abraham e “fager rok Jehovah,” me par nib “mich Got u wan’, ma bochan e michan’ rok ngak Got me matheeg Got ngak ni ke mang be’ nib mat’aw.” (James 2:23) Rogon ni pagan’ Abraham ku Jehovah e gathi ke mus ni ke mich u wan’ nrayog ni nge faseg Isak ko yam’. Ya ke mich u wan’ nib mat’aw e n’en ni ke yog Jehovah ngak ni nge rin’ ni demtrug ko mang, ni yugu aram rogon ni de nang Abraham ko mang fan. Dariy e maruwar u wan’ ni bay rogon rok Jehovah ni nge yog ngak ni nge rin’ e re n’em. Ma ke gel rogon ni pagan’ Abraham ku Jehovah u nap’an ni kan l’og e engel ni nge taleg ni dabki pi’ Isak ni maligach.—Genesis 22:9-14.
9, 10. (a) Ku mang ba ngiyal’ u m’on riy ni ke dag Abraham ni ke pagan’ ku Jehovah? (b) Mang ban’en nib baga’ fan nrayog ni ngad filed rok Abraham?
9 Ma 25 e duw u m’on riy e ku aram rogon ni i michan’ Abraham ku Jehovah nib mat’aw e tin ni ma rin’. Kan ginang ni ran gothey yu Sodom nge yu Gomorrah, ma ke magafan’ ko piin nib mat’aw ni be par u rom, nib muun ngay Lot ni fak walagen. I wenig Abraham ku Got ni gaar: “Rib mudugil ndab mu thang e fan rok e piin ndawora ngongliyed e kireb ngam chagiyrad ko piin ni yad ba kireb. Dabiyog! Dabiyog ni ngam rin’ ni er rogon. Ya ra yodor, me ere bay ni gechignag e piin ndawor ra ngongliyed e kireb ntaareb rogon ngak e piin ni kar ngongliyed e kireb. Dabiyog ni nge dor. Tapufthin ko fayleng ni polo’ e nge ngongol nib yal’uw?”—Genesis 18:25.
10 I mich u wan’ Abraham ni dabi rin’ Jehovah ban’en u rogon nde mat’aw. Bay e tang ko Psalm ni be gaar: “I [Jehovah] e mmat’aw urngin e tin ni ma rin’, ma ma runguy e girdi’ u fithik’ urngin e ngongol rok.” (Psalm 145:17) Ffel’ ni ngad fithed gadad: ‘Ke felan’ug ni nge pag Jehovah e pi n’en ni ma buch ngog, ma dabgu toruruw ko mmat’aw fa? Ke mich u wan’ug ni demtrug e n’en nra pag ni nge buch ngog ma ra yib angin ngog maku ra yib angin ngak yugu boch e girdi’ fa?’ Faanra rayog ni ngad dogned ni arrogon, ma aram e kad filed ban’en nib baga’ fan rok Abraham.
Ngan Pagan’ ko Tin ni Ke Dugliy Jehovah
11, 12. (a) Mang e ba t’uf ko pi tapigpig rok Got ni nge pagan’rad ngay? (b) Mang e rayog ni nge magawonnag lanin’dad yu ngiyal’?
11 Piin ni ma pagan’rad ku Jehovah e ku thingari pagan’rad ko piin ni ke dugliyrad Jehovah ni ngar rin’ed e tin nib m’agan’ ngay. Me ere thingari pagan’ yu Israel ku Moses nge Joshua ni en ni ke yan nga luwan. Ma pi Kristiano kakrom e thingara pagedan’rad ko pi apostal nge pi piilal ko ulung nu Jerusalem. Ma ngiyal’ ney e thingarda pagedan’dad ngak “fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop” ni kan dugliyrad ni ngar pied “gadad u ngalan’ nib puluw,” nge ku piin ni yad fare Governing Body.—Matthew 24:45.
12 Ma riyul’ ni ra yib angin ngodad ni ngad pagedan’dad ko piin ni ma yog e thin u lan e ulung ko Kristiano. Ka nog ngodad ni gaar: “Mu folgad ko thin rok e piin ni yad be yog e thin romed. Ya yad be matanagiy lanin’med ndarir talgad, ni bochan e thingar rogned ngak Got rogon e maruwel rok ni ur ngongliyed. Ya faan gimed ra fol rorad ma ra ur ngongliyed e maruwel rorad nib felan’rad ngay; ya faanra dangay ma bay ur ngongliyed nib taganan’rad, ma aram e dabi fel’ rogomed riy.”—Hebrews 13:17.
Nge Siy i Maruwaran’uy ko Tin ni Ke Dugliy Jehovah
13. Mang fan nrayog ni nge pagan’dad ko piin ni kan dugliyrad ni ngar rogned e thin?
13 Ma ayuwegdad e Bible ni ngad pared nib thabthabel u rogon ni gad ma pagan’ ko piin ni ma yog e thin u lan e ulung rok Jehovah. Ngad fithed gadad: ‘Ke oloboch Moses fa? Ma gubin ngiyal’ ni i par e pi apostal ni be m’ug laniyan’ Kristus rorad ni bod ni ba adag Jesus ni ngar pared fa?’ Goo gad manang e fulweg riy. I turguy Jehovah ni nge fanay e girdi’ nib yul’yul’ ni ngar pow’iyed e girdi’ rok, ni yugu aram rogon ndar flontgad. Ku arrogon e piin piilal ni dar flontgad, machane susun ni ngad ted farad ya “[dugliyrad] fare kan ni thothup ni ngar rogned e thin, mi yad gafaliy e ulung rok Got.” Bay rogorad ni ngan gifegrad min tay farad.—Acts 20:28.
14. Mang fan ni ngad ted fadad iyan riy ni ke mel’eg Jehovah Moses ma gathi Aaron fa Miriam ni nge yog e thin?
14 Aaron e dalip e duw ni ba ilal ku Moses ma yow l’agruw ni ba ilal Miriam ni walagrow ngorow. (Exodus 2:3, 4; 7:7) Ma kab cheg Aaron ku Moses ko welthin me ere kan dugliy ni nge afuweg e thin rok walagen. (Exodus 6:29–7:2) Machane de mel’eg Jehovah Miriam ni ir e bin nib ilal ni nge pow’iy yu Israel ma de mel’eg Aaron ni ir e bin th’abi cheg ko welthin. Bay fan ni ke mel’eg Moses ya bpuluw ko tin nib t’uf ko ngiyal’ nem. Bay biyay ni dawori tamilang e re n’ey u wan’ Aaron nge Miriam mar gun’gun’gow nra gaar: “Gur ke mus nu l’ugun Moses e ke non [Jehovah] riy? Gathi ku er rogodow ni ke yib i non u l’ugundow?” Sana Miriam e ke k’aring e binem ma aram e kan gechignag ya de tay fan e en ni dugliy Jehovah, ma susun ni ngar nangew Aaron ni Moses e ir e “th’abi sobut’an’ u fithik’ e girdi’ nu fayleng.”—Numbers 12:1-3, 9-15.
15, 16. Uw rogon ni dag Kaleb ni ke pagan’ ku Jehovah?
15 Nap’an ni kan l’og 12 e spy ni ngar guyed fare Binaw ni Kan Micheg, mar sulod ma 10 i yad e ur rogned e thin nib kireb u morngaagen. Ur k’aringed e marus ngak piyu Israel ya ur weliyed u morngaagen e girdi’ nu Kanaan ni yad e “girdi’ nib n’uwn’uw.” Ma aram me non yu Israel “nib togopuluw ngak Moses nge Aaron.” Machane gathi urngin e spy ni da ur pagan’rad ku Moses nge Jehovah. Ya be gaar: “Me yog Kaleb ngak e girdi’ ni yad be non nib togopuluw ngak Moses ni ngar th’abed gulungurad, me gaar: ‘Susun e ngad m’aged e mahl ngorad e chiney ngad feked e re nam nem; ya rayog rodad.’” (Numbers 13:2, 25–33; 14:2) Miki par Joshua nib mudugil ni bod Kaleb ni yow e spy. Ur dagew ni ke pagan’row ngak Jehovah ya ur gaargow: “Ra gadad ba fel’ u wan’ [Jehovah] ma ra fekdad nga lan e re binaw nem me pi’ ngodad e re nam nem nib sug ko milik nge t’ay e ngul. Dab mu rusgad ngak e girdi’ ni be par u rom . . . I [Jehovah] e bay rodad. Ere dab mu rusgad.” (Numbers 14:6-9) Kan taw’athnagrow ni bochan ni ur pagewan’row ku Jehovah. Urngin e piin nib ilal ko re mfen nem ma ke mus ni goo Kaleb nge Joshua nge boch piyu Levi e kan pagrad nga ranod nga lan fare Binaw ni Kan Micheg.
16 Ma in e duw nga tomren me yog Kaleb ni gaar: “Me gag e kug lek Jehovah ni Got rog ni kari mus rogog. . . . Ma chiney e ke tayeg Jehovah ni gub fas, ni bod ni ke micheg, ma ke gaman aningeg i ragag nge lal e duw u tomren ni ke yog Jehovah e re n’ey ku Moses u nap’an ni be milekag yu Israel u daken e ted, ma chiney e ke gaman meruk i ragag nge lal e duw rog. Machane kab gel gelngig ni bod u nap’an ni ke l’ogeg Moses kug wan. Rogon gelngig ko ngiyal’ nem e taareb rogon e chiney.” (Joshua 14:6-11) Mu tiyan’um nga rogon fene mudugilan’ Kaleb mab yul’yul’, mab gel gelngin. Machane da i mel’eg Jehovah Kaleb ni nge yan nga luwan Moses. Kan pi’ e re taw’ath nem ngak Joshua. Rayog ni nge mich u wan’dad ni bay fan ni ke yodorom Jehovah, ma n’en ni ke dugliy e ba th’abi fel’.
17. Uw rogon Peter ni be m’ug riy ni dariy rogon ngak ni ngan tay ban’en nib mil fan ngak?
17 Dalip yay ni yog apostal Peter ni de nang e Masta rok. Miki ngongol nder lem ya ke th’ab yuwan tel fare tapigpig rok fare prist nib tolang. (Matthew 26:47-55, 69-75; John 18:10, 11) Sana ra yog boch e girdi’ ni Peter e be’ nib ta tamdag ma de par nib thabthabel laniyan’, ma dariy rogon ngak ni nge un nga boch ban’en nib taw’ath. Machane mini’ e kan pi’ ngak fa dalip e kiy ko Gil’ilungun Got ni nge bing e kanawo’ ni nge yan dalip e ulung ko girdi’ ni nga ranod nga tharmiy? Aram Peter.—Acts 2:1-41; 8:14-17; 10:1-48.
18. Mang oloboch ni weliy Jude morngaagen ni susun ni ngad siyeged?
18 Pi n’en ney e be dag ni thingarda ayuwgad riy ndabda pufthinnaged e girdi’ u daken e pi n’en ni gad be guy rorad. Faanra pagan’dad ku Jehovah ma dabda toruruwgad ko tin ni ke mel’eg. Ma yugu aram rogon ni de flont e girdi’ ni bay ko ulung rok u fayleng, ma be fanayrad ngar rin’ed boch ban’en nib baga’ fan ma dar rogned ni dar ma olobochgad. Jude ni walagen Jesus e ke ginang e pi Kristiano u nap’an e bin som’on e chibog u morngaagen e piin ni be “dariy fannag e piin ni ma tay morngaagen ban’en ma yad be yog e thin nib kireb ni fan ngak e piin nib rir.” (Jude 8-10) Ngad guyed rogon ndabda boded yad.
19. Mang fan ni dariy tapgin ni nge maruwaran’dad ko tin ni mel’eg Jehovah?
19 Piin ni i mel’egrad Jehovah ni ngar rogned e thin e bay rorad e tin nib t’uf ni ngar pow’iyed e girdi’ rok u rogon ni ba adag ko ngiyal’ nem. Susun ni ngad athamgilgad ni ngad ted e re n’ey nga lanin’dad, ma dabi maruwaran’dad ko tin ni mel’eg Got, mu fithik’ e sobut’an’ ma gad pigpig ku Jehovah uw rogon ni ke turguy. Me ere gad be dag ni ke pagan’dad ku Jehovah.—Efesus 4:11-16; Filippi 2:3.
Ngan Pagan’iy ni Jehovah e Mmat’aw
20, 21. Mang e rayog ni ngad filed ko ngongol rok Got ngak Moses?
20 Faanra yu ngiyal’ ma gad ma pagan’dad ngodad ma dabda pagedan’dad ku Jehovah ma ngad filed ban’en rok Moses. Nap’an ni ke 40 e duw rok, me yan ni ir rok ni nge ayuweg yu Israel ngar chuwgad u Egypt. Dabi siy nib fel’ e n’en ni ke finey, machane wenegan ni yib riy e de yog rok ni nge ayuweg yu Israel ko ngiyal’ nem maku ke kirebnag salpen. Ya thingari mil u rom. Ke mus u tomren ni ke athamgil u lan e binaw nu bang e ke bung rogon nrayog ni ngan dugliy ni nge rin’ e n’en ni ke finey ni nge rin’ faram. Ma yay ney e rayog ni nge pagan’uy ni ra ayuweg Jehovah ya be rin’ e n’en ni ba adag Jehovah ni nge rin’ ko ngiyal’ nib m’ag Ngak.—Exodus 2:11–3:10.
21 Ra bagadad mab ffel’ ni nge fith ir: ‘Yu ngiyal’ ma dagur ma sonnag Jehovah nge pi piilal ni kan dugliy u lan e ulung ma gu ma guy rogon ni nge papey boch ban’en fa nggu rin’ ban’en rogon ni gu ba adag fa? Gu be lemnag ni kan pageg ndan pi’ e liw ngog, fa fel’ u wan’ug e n’en ni gu be rin’ e chiney ni bod ni be fl’eg rogog nge bung rogog fa?’ Kad filed ban’en nib baga’ fan rok Moses fa?
22. Yugu aram rogon ni ke mul e taw’ath u pa’ Moses, machane u rogon Jehovah u wan’?
22 Maku, ka bay boch ban’en nrayog ni ngad filed rok Moses. Numbers 20:7-13 e be weliy u morngaagen e oloboch rok, ma ke mul ban’en u pa’ ni bochan. Ya dan pag ni nge pow’iy yu Israel nga lan fare Binaw ni Kan Micheg. Ma aram me yog ni de mat’aw e n’en ni turguy Jehovah fa? Ma ke dur ni bochan ni ke puwan’ Got ngak fa? Ma daki pagan’ Moses nib mat’aw Jehovah fa? Rayog ni ngad nanged e fulweg ko pi deer nem ko thin ni yog Moses ngak yu Israel u m’on ni yim’. Yog Moses u morngaagen Jehovah ni gaar: “Ir e ba yal’uw ma mmat’aw urngin e tin ni ma rin’. Got romed e ba yul’yul’ ma der ma ban, ngongolen e ba fel’ ma ba yal’uw.” (Deuteronomy 32:4) I par Moses ni be pagan’ ku Jehovah nge mada’ ko tomur. Ma gadad? Gad be rin’ boch ban’en ni nge gelnag rogon ni gad ma pagan’ ku Jehovah nge ngongol rok nib mat’aw fa? Uw rogon nrayog ni ngad rin’ed ni aram rogon? Ngad guyed.
Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?
◻ Mang fan ni bay tapgin ni nge pagan’ yu Israel ku Jehovah?
◻ Mang e rayog ni ngan fil rok Abraham u morngaagen e pagan’?
◻ Mang fan ni susun ni ngad siyeged i maruwaran’dad ko tin ni ke mel’eg Jehovah?
[Sasing ko page 10]
Pagan’iy ngak Jehovah e ba muun ngay ni ngan tay fan e piin ni ma yog e thin u lan e ulung