Ngan Ta’ Fan Yugu Boch E Girdi’

“Ngam dag ni ga be ta’ fan yugu boch e girdi’.”​—ROMANS 12:10, New World Translation.

1, 2. (a) Mang e thingarda rin’ed ma rayog ni ngada daged ni gadad e piin nib sobut’ lanin’dad? (b) Baga’ ni u rogon ni ma fanay e Bible fare bugithin ni “gilbuguwan,” ma mini’ e piin nib mom ngorad ni ngar daged e re gilbuguwan nem’?

FARE article ni ke yan e ke weliy u murung’agen fare fonow ko Thin rok Got: “Ma gimed gubin ngam chichiiyed nga lukungumed ngam pared nib sobutan’med nge bigimed me pigpig ngak bigimed, ya Got e ma togopuluw ko piin nib tolngan’rad, machane ma dag ni ba gol ko piin nib sobutan’rad.” (1 Peter 5:5) Reb e kanawo’ ni ngad chichiiyed nga lukungudad nge par nib sobutan’dad e aram ngada athamgilgad ni ngad ted fan yugu boch e girdi’.

² Fare bugithin ni “gilbuguwan” e baga’ ni ma fanay e Bible nib m’ag ko tayfan, nge ngan sap ngak be’, nge boch ban’en ni thingarda rin’ed ni nge felfelan’ yugu boch e girdi’ ngay. Gad be gilnag buguwan yugu boch e girdi’ nfaanra gad ba gol ngorad, ma gad ma tay fan rogon e par rorad, ma ngada rung’aged u nap’an ni yad be weliy ban’en ngodad, ma ngada pied ngorad e n’en ni yad be pining ni ngad rin’ed nib puluw. Piin ni ba sobut’ laniyan’rad e de mo’maw’ ni ngar rin’ed e re n’ey. Machane, piin nib tolngan’rad e ba mo’maw’ ngorad ni ngar gilnaged buguwan yugu boch e girdi’ ma baga’ ni yad ma yog e thin ni de riyul’ ni nge felfel’anag e boch e girdi’ me yog boch ban’en ngorad ni bochan.

Ma Gilnag Jehovah Buguwan e Girdi’

3, 4. Uw rogon ni ke gilnag Jehovah buguwan Abraham, ma mang fan?

³ Ke dag Jehovah rogon ni ma gilnag buguwan be’. Ke sunumeg e girdi’ ni ba pufrogorad ni ngar turguyed ban’en ma gathi ke mus ni yad bod e robot uwan’. (1 Peter 2:16) Bod rogon, u nap’an ni ke yog ngak Abraham ni ngan thang e girdi’ nu Sodom ya rib kireb e n’en ni yad be rin’, me fith Abraham ni gaar: “Nga ri mu chagiy e piin ni dawora ngongliyed e kireb ngak e piin ni kar ngongliyed e kireb ngam thang e fan rorad? Susun ba’ wugem e girdi’ u lan e re binaw nem ndarir ngongliyed e kireb ma ka ga ra kirebnag e re mach nem ni ga’ngin. Dab mu tay ni dab mu kirebnag ni fan e ngam ayuweg e pogofan rok e re wugem i girdi’ nem?” Ke fulweg Jehovah ni dabi kirebnag fare mach ni nge ayuweg e wugem e girdi’ nib mat’aw. Me ulul Abraham nge wenignag u fithik’ e sobut’an’. Uw rogon nfaanra ke mus ni bay 45? 40? 30? 20? 10? Ke micheg Jehovah ngak Abraham ni dabi thang e Sodom nfaanra kan pirieg ni bay ragag e pumoon nib mat’aw u rom.​—Genesis 18:20-33.

⁴ Manang Jehovah ni dariy ragag e girdi’ ni pumoon nib mat’aw u Sodom, machane ke tay fan Abraham ma aram ke motoyil ko mang e ke yog ngak u fithik’ e fan. Mang fan? Bochan ni “ke mich Jehovah uwan’ Abraham; ma aram ke matheeg ngak ni ir be’ nib mat’aw.” Kan pining ngak Abraham e “tafager rok Jehovah.” (Genesis 15:6; James 2:23) Maku, ke guy Jehovah ni ma tayfan Abraham yugu boch e girdi’. Faani yib e tayim ni i maluwag thin e piin ni yad be gafaliy e gamanman rok nge piin ni yad be gafaliy e gamanman rok Lot ni fak walagen, me gilnag Abraham buguwan Lot ya aram ke pag ni nge mel’eg nsom’on e binaw ni baadag ni nge yan ngay. Ke mel’eg Lot e binaw ni be lemnag ni ir e bin th’abi fel’, ngemu’ me yan Abraham nga yugu reb e binaw.​—Genesis 13:5-11.

5. Uw rogon ni gilnag Jehovah buguwan Lot?

⁵ Ku arrogon ke gilnag Jehovah buguwan Lot ni ir be’ nib mat’aw. U m’on ni kan thang fare binaw ni Sodom, ke yog ngak Lot ni nge yan nge mil nga daken e burey. Machane, ke yog Lot ngak ni dabun ni nge yan ngaram; ma baadag ni nge yan nga binaw nib chuchugur ngay ni Zoar fithingan, yugu demtrug ni ir e binaw ni bang ko fare binaw ni yira thang. Ke yog Jehovah ngak Lot: “Ku ba fel’ uwan’ug e thin ni kam mog, ma dabgu kirebnag e binem e mach ni kam weliy ngog.” Ke gilnag Jehovah buguwan Lot ni ir be’ nib yul’yul’ ma aram e ke rin’ e n’en ni ke pining.​—Genesis 19:15-22; 2 Peter 2:6-9.

6. Uw rogon ni ke gilnag Jehovah buguwan Moses?

⁶ Nap’an ni ke l’og Jehovah Moses nge sul nga Egypt ni nge pow’iy e girdi’ Rok ni ngar chuwgad u rom ma nge yog ngak Pharaoh nge pag e girdi’ rok nga ranod, me fulweg Moses ni gaar: “Wenig ngom, Jehovah, ya gathi gub salap ko welthin.” Ke micheg Jehovah ngak Moses: “I gag e gu ra ayuwegem ma nggog ngom e n’en ni thingar mog.” Machane ka be maruwaran’ Moses. Ma aram ke micheg Jehovah biyay ngak Moses ma ke yarmiy ni nge l’og Aaron ni walagen ni nge un ngak ma ir e ra ayuweg nge yog boch e thin.​—Exodus 4:10-16.

7. Mang fan ni baadag Jehovah ni nge gilnag buguwan yugu boch e girdi’?

⁷ Pi ne’n n’ey, e be dag ni baadag Jehovah ni nge gilnag buguwan yugu boch e girdi’, ma baga’ ni yad e piin ni yad be pigpig ngak. Yugu demtrug ni kar ninged ban’en nib thil ko n’en ni ke lemnag ko tabolngin, ma ra motoyil ko n’en ni kar rogned ngak me pi’ ngorad e n’en ni yad baadag nfaanra ban’en ni de puluw ko tin m’agan’ ngay.

Ke Gilnag Jesus Buguwan Yugu Boch e Girdi’

8. Uw rogon ni ke gilnag Jesus buguwan reb e ppin ni rib m’ar?

⁸ Ke folwok Jesus rok Jehovah rogon ni ke gilnag buguwan yugu boch e girdi’. Nap’an ni immoy u fithik’ e yoor, ma bay be’ ni ppin nib m’ar ni molul ko 12 e duw. Dariy e togta ni ke golnag e cha’ nem. U tan fare Motochiyel rok Moses, ma ir be’ nib alit ma susun ni de moy u rom ko ngiyal’ nem. Immoy u tooben Jesus, me math ko mad rok, ma ke gol. De weliy Jesus u murung’agen ko mang e be weliy fare motochiyel nib m’ag ko m’ar rok, ma de puwan’ ngak ko n’en ni ke rin’. Machane, bochan ni manang e magawon rok, me ta’fan e cha’ nem, ma be gaar: “Fakag, michan’ rom ngak Got e ke golnigem. Mman ni ke pagan’um, ya kam gol ko m’ar rom nib gel.”​—Mark 5:25-34; Leviticus 15:25-27.

9. Uw rogon ni ke gilnag Jesus buguwan be’ ni gathi ir be’ nu Israel?

⁹ Yugu reb e tayim ma bay be’ ni ppin, ni Phoenician e ke gaar ngak Jesus: “Mu runguyeg, Somol, ni fak David. Bochi ppin ni fakag e ke ying ba moonyan’ ngak ni kari ubchiya.” Bochan ni manang ni kan l’og ni fan ni nge ayuweg fare nam nu Israel ma gathi fan ko girdi’ ni gathi yad piyu Israel, ma aram ke yog Jesus ni: “De mat’aw ni ngan fek ggan e bitir [ko piyu Israel] nga nin’ ko pilis [Piin ni gathi yad piyu Israel].” Ke fulweg fare ppin: “Machane mus ko pilis ma ma kay e ggan ni ke aw ni ke mul nga but’ u tebel ko masta rorad.” Ma aram ke yog Jesus: “I gur reb e ppin, nrib gel e michan’ rom; tin ni ga baadag e bay ni rin’ ngom.” Ma ke gol e bitir rok. Ke gilnag Jesus buguwan e cha’ nem ni gathi ir be’ nu Israel ni bochan e michan’ rok. Ku nap’an ni ke fanay fare bugithin ni “pilis nib achichig,” ma de yog ni yad bod e pi pilis ni maloboch, ma aram ba fel’ uwan’ re thin nem ma ke dag Jesus ni ir be’ nib mu runguy.​—Matthew 15:21-28.

10. Mang e n’en ni ke fil Jesus ngak pi gachalpen nib gel, ma mang fan ni ri bat’uf e re n’ey ko ngiyal’ nem?

¹⁰ Gubin ngiyal’ ma ma fil Jesus ngak pi gachalpen rogon nib t’uf rorad ni nge par nib sobut’ lanin’rad nge rogon ni ngar gilnaged buguwan yugu boch e girdi’, ya ka bay rorad fare lem ni gag-e som’on ni aram reb e magawon rorad. Reb e rran u tomren ni kar tugthingad, me fithrad Jesus: “Mang e um tugthinniged u kanawo’?” Ma dar fulweged lungun, ya ur tugthingad u kanawo’ ko arorad ni ir e th’abi tolang u fithik’rad.” (Mark 9:33, 34) Fare rran u m’on ni ke yim’ Jesus, “me maluwagthin e pi gachalpen ko mini’ arorad ni ir e ngar tiyed nib tolang u fithik’rad.” (Luke 22:24) Ere nap’an ni yad be madenomnag fare paluk’af, ma Jesus e ir e ke “tay e ran nga lan baraba’ i ban’en ni yima maluknag ayiy ngay me tabab i maluknag e rifrif u ay pi gachalpen.” N’en ni ke rin’ e ri yima fil ban’en riy! I Jesus e ir fak Got, ma liw rok e aram be par ni ir e migid ko chitamangin u ga’ngin yang u palpalthib. Machane, ke fil e tin nib fel’ ngak pi gachalpen ma aram ke luknag ayrad. Me gaar: “Kug dag ngomed e n’en ni nguum rin’ed ngomed, ya nge yog ni mrin’ed nri bod rogon e n’en ni ka fin gu rin’ ngomed.”​—John 13:5-15.

Ke Dag Paul e Tayfan

11, 12. Tomren ni kan pingeg Paul nge mang e Kristiano, ma mang e n’en ni ke fil, ma uw rogon ni ke fanay e re n’ey ko magawon rok Philemon?

¹¹ Bochan ni ke fol rok Kristus, ma aram ke dag Paul ni apostal rogon ni ke gilnag buguwan yugu boch e girdi’. (1 Corinthians 11:1) Me gaar: “Gathi ug guyed rogon ni nge yog bigimed ara be’ e sorok ngomad . . . Machane, gamad be par romed ni gamad ba munguy ni bod feni munguy ba matin ngak pi fak ni be ayuwegrad.” (1 Thessalonians 2:6, 7) Matin e ma ayuweg e bitir rok ni kab achichig. Tomren ni ke mang Paul e Kristiano, ma ke fil rogon ni nge sobut’nag laniyan’ nge rogon ni nge gilnag buguwan yugu boch e Kristiano ma aram ke dag ni ir be’ nib gol ngorad. Bochan e re n’ey, ku arrogon ni ma tay fan mat’awrad nrogon nrayog ni ngar rin’ed e n’en ni yad ba adag, ma kan dag e re n’ey ko n’en ni ke buch u nap’an ni kan kalbusnag u Rome.

¹² Reb e sib ni ke mil nge par nib palog ko masta rok ni Onesimus fithingan e ke motoyil ko machib ni tay Paul. Ke mang reb e Kristiano ku ke mang tafager rok Paul. Fare masta rok e aram Philemon, ku arrogon ir reb e Kristiano, ma ma par u Asia Minor. Reb e babyor ni ke pi’ ngak Philemon, e aram ke yoloy Paul ngak ni be weliy ni baadag daken ya ma pi’ e ayuw ngak, be gaar: “Gu baadag ni nge par rog ni nge ayuwegeg.” Machane, ke sulweg Paul Onesimus ngak Philemon, ya ke yoloy ni: “Faanra de fel’ uwan’um ma aram dabug ni nggu rin’ ban’en, ya gu baadag ni ngam rin’ ni gur e lem rom, gathi bod ni kan towasariyem, machane rogon ni ga baadag.” Dabun Paul ni nge towasariy Philemon nge fol ko n’en ni baadag nbochan e ir reb e apostal, machane ke gilnag buguwan Philemon ma aram de ning ni nge par Onesimus rok u Rome. Maku, ke pi’ Paul e athamgil nga laniyan Philemon ni nge gilnag buguwan Onesimus, nge tay nga laniyan’ ni ir e “kab fel’ ko sib, ya ke mang reb e walag nib t’uf rok.”​—Philemon 13-16.

Ngan Dag e Tay Fan e Ngiyal’ N’ey

13. Mang e be yog e Roman 12:10 ni ngad rin’ed?

¹³ Be fonownagdad e Thin rok Got: “Ngam dag rogon ni gur e gab pasig rogon ni ngam gilnag buguwan be’.” (Romans 12:10) Biney e be dag ni thingar dabda sonnaged yugu boch e girdi’ ni ngar gilnaged buguwdad nib m’on ngodad, machane bat’uf ni gadad e som’on ni ngad gilnaged buguwrad. “Ra be’ ma gathi go ir e nga i tafinaynag e tin nib fel’ ngak, ya ngki tafinaynag e tin nib fel’ ngak boch e girdi’.” (1 Corinthians 10:24; 1 Peter 3:8, 9) Arfan, ni pi tapigpig rok Jehovah e thingara guyed rogon ni ngar pirieged e tayim ni ngar daged rogon ni ngar gilnaged buguwan be’ u lan e tabinaw rorad, nge ngak e pi walag u lan e ulung, nge girdi’ ni gathi yad bang ko ulung rodad.

14. Uw rogon ni nge dag e pumoon nge ppin nra bagayow e ma tay fan bagayow?

¹⁴ Fare Bible e be weliy ni: “Kristus e ir lolugen urngin e pumoon, ma pumoon e ir lolugen leengin.” (1 Corinthians 11:3) Ke tay Jehovah chilen ko pumoon ni nge ayuweg leengin ni nge folwok rok Kristus nrogon ni ke ayuweg e galesiya. U 1 Peter 3:7, e kan tay chilen ko pumoon ni nge tay fan e ppin rok ni ir e “ba meewar ko pumoon, ere thingari tay fan.” Ma rayog ni nge rin’ e re n’ey ni faanra ri baadag ni nge motoyil ngak ma nge thabthabelnag boch e thin ni nge yog ngak fare ppin. (Genesis 21:12) Ma rayog ni nge pag e ppin rok ni nge turguy ban’en nfaanra manang ndariy e magawon nra yib riy, ma ma rin ban’en ni fan ngak ma ma ayuweg e ppin rok u fithik’ e gol. Maku, “thingar ki tay leengin fan e pumoon rok.” (Ephesians 5:33) Ma motoyil ngak, ma gathi ma athamgil ni gubin ngiyal’ ma nge rin’ e n’en ni be lemnag, der ma dariyfannag ara ma meeriyog ngak e pumoon rok. Be dag nib sobut’ laniyan’ nfaanra dabi guy rogon ni nge gagiyegnag laniyan’ e pumoon rok, ni yugu demtrug rogon ko kab llowan’ u yugu boch ban’en.

15. Uw rogon ni ri yima lemnag e piin ni pilibthir ma mang e kar daged nbochan?

¹⁵ U lan e ulung ni Kristiano, ma bay boch e girdi’ ni bay rogorad ni ngan gilnag buguwrad, ni bod rogon e piin ni kar ilalgad. “Thingarmu sak’iygad u m’on ko llug ni ke mana’, ma ga tay fan e piin ni ke pilibthir ni pumoon [ara, ppin].” (Leviticus 19:32) Baga’ ni aram rogon e pi ta pigpig rok Jehovah ni kar pired ni yad ba yul’yul’ ngak ni boor e duw ya “piyan lolugen ni ke mana’ e aram e teeliyaw nib fel’ yaan ni faanra be be yan be’ u kanawo’ nib mat’aw.” (Proverbs 16:31) Piin ni piilal e thingara daged ngak yugu boch e girdi’ rogon ni yad ma tay fan e pi walag u lan e ulung ni yad ba ilal ngorad. Ma riyul’, ni piin ni kar pilibthirgad e thingara ngongolgad nrogon ni yad ma tay fan e piin ni kab pagal, ma ri aram rogon e n’en ni ngar rin’ed ngak e piin ni mil fan ngorad ni ngar gafaliyed fa yu ran’ i saf.​—1 Peter 5:2, 3.

16. Uw rogon ni piin ni llabthir nge piin ni bitir e ni ra bagayow ma nge tay fan bagayow?

¹⁶ Piin fel’ yangaren e thingara liyorgad ko gallabthir rorad: “Piin ni bitir, thingar mu folgad rok e gallibthir romed nrogon girdien Somol, ya ereray e tin nib mat’aw ni ngan rin: ‘Mu liyor ko chitamam nge chitiningin’ e bin som’on e motochiyel ni bay bugithin ni yigey ngay ni gaar: ‘Ni fan e nge fel’ rogom me ma aram rayog ni ngam par nib n’uw nap’am u fayleng.’ ” Maku, pi labthir e ngar tedfan e pi bitir rorad, ya kan nog ngorad ni ‘dabra rin’ed ban’en ni nge k’aring e damumuw ngak e pi bitir rorad machane ngar ayuweged yad ma ngar llowan’naged yad nrogon ni ma yal’uweg Jehovah.’​—Ephesians 6:1-4; Exodus 20:12.

17. Mini’ e piin ni bay rogorad ni ngan “gilnag buguwrad ni ke l’agruw yay”?

¹⁷ Maku piin ni ma maruwel nib elmirin ni ngar ayuweged e ulung e bat’uf ni ngan tay farad: “Piin piilal ko ulung nib fel’ e maruwel ni yad be tay ni aram e yad be gagiyegnag girdien e ulung e susun ni ngan tafinaynag ni bay rogorad ni nge bagayad min tay fan ni ke l’agruw yay, ni baga’ ni piin nrib gel e maruwel ko machib ni yad be tay nge thin rok Got ni yad be fil ngak e girdi’” (1 Timothy 5:17) Reb e kanawo’ nrayog ni ngad gilnaged buguwrad riy e aram ngada rin’ed e n’en ni bay ko Hebrews 13:17 ni be gaar: “Ngam mu folgad ko thin rok e piin ni yad be yog e thin romed ma dabmu gun’gun’gad.”

18. Mang e bat’uf ni ngad rin’ed ngak e piin ni gathi yad bang ko ulung rodad?

¹⁸ Bat’uf ni ngada ted fan e girdi’ ni gathi yad bang ko ulung, fa? Arrogon. Susun, kan fonownagdad: “Gubin e girdi’ ma thingara folgad ko am.” Romans 13:1) Ya am e ke pagrad Jehovah ni ngar gagiyegnaged e girdi’ nge mada’ ko ngiyal’ ni Gil’ilungun Got e ke yib nga luwan. (Daniel 2:44) Ere “mu pied e salpiy ni ngan pi’ ngorad, ni urngin e tax ni yima pi’, mi gimed liyor ngorad mi gimed tay farad ni yad gubin.” (Romans 13:7) Bat’uf ni ngad “ted fan e piin ni pumoon ara [piin ni ppin] ni yad gubin.”​—1 Peter 2:17.

19. Uw rogon ni ngada “maruweliyed e tin nib fel’” ngak yugu boch e girdi’ ma ngad gilnaged buguwrad?

¹⁹ Riyul’ ni thingarda ted fan urngin e girdi’ ni ba muun ngay e piin ni gathi yad bang ko ulung, nga mu lemnag ko mang e be weliy e Thin rok Got: “Ere urngin ngiyal’ nra puf rogodad ma ngada ngongliyed e ngongol nib fel’ ngak urngin e girdi’, machane nge ga’ fadad ngak e piin ni kad manged girdien e tabinaw rok Got u fithik’ e mich uwan’uy ngak Kristus.” (Galatians 6:10) Riyul’, reb e kanawo’ ni bin th’abi fel’ nrayog ni ngada “maruweliyed e tin nib fel’” ni fan ku yugu boch e girdi’ e aram ngada ayuweged yad ma ngada pied ngorad e tin nib t’uf rorad nib m’ag ko tirok Got ban’en. (Matthew 5:3) Ma rayog ni ngad yodorgad nfaanra gad ra fol ko fonow ni pi’ Paul ni apostal ni gaar: “Mu athamgiliy u rogon nrayog rom nge par e maruwel rom nrib fel’ u mit Got, ni bod rogon be’ ni girdien e maruwel nder tamra’ ko maruwel rok, ni ir be’ ni ma machibnag e thin rok Got nrogon.” Faanra ri gad ma gay e tayim nrogon nrayog ni ngada weliyed e thin rok Got ngak e girdi’, ‘ma ngada mu’naged e re maruwel n’ey ni musmus rogodad riy,’ gathi ke mus ni gad be rin’ ban’en ni nge fel’ rogon urngin e girdi’ riy machane ku gad be gilnag buguwrad.​—2 Timothy 2:15; 4:5.

Ngan Gilnag Buguwan Jehovah

20. Mang e ke buch ku Farao nge pi salthaw rok, ma mang fan?

²⁰ Ma gilnag Jehovah buguwan e tin ni sunmiy. Ere bay fan ni ngada gilnaged buguwan nbochan. (Proverbs 3:9; Revelation 4:11) Thin rok Jehovah e be gaar: “Piin ni ma gilnag buguwag ma ma nggu gilnag buguwan, ma piin ni ma dariyfannageg e yad be par ndariy farad.” (1 Samuel 2:30) Nap’an ni kan nog ngak Pharaoh nu Egypt ni nge pag girdien Got nga ranod, ma aram be par nib ufanthin rogon ni ke fulweg: “I mini’ Jehovah, ni nggu fol u laman?” (Exodus 5:2) Nap’an ni ke l’og Farao e pi salthaw rok ni ngar thanged e fan rok piyu Israel, ma aram ke ruwraba’nag Jehovah e day ni kan nog fare Day ni Row ngay ni fan ni nge ayuweg piyu Israel. Machane nap’an ni ke lekrad piyu Egypt, me n’igin Jehovah nge sul fare day biyay. “Ke yin’ [Jehovah] e pi karrow nge salthaw rok Farao nga maday.” (Exodus 14:26-28; 15:4) Ere bochan ni ke dabuy Farao ni nge gilnag buguwan Jehovah ma aram ke yim’.​—Psalm 136:15.

21. Mang fan ni ke togopuluw Jehovah ngak Belshazzar, ma mang wenegen?

²¹ I Belshazzar ni ir e Pilung nu Babylon e ke dabuy ni nge gilnag buguwan Jehovah. Nap’an ni yad be unum boor e wain ma kar chinggad, me moningnag Jehovah ma aram ke fanay e pi kap ni kan ngongliy ko gol nge silver ni kar feked u temple nu Jerusalem. Ma nap’an ni be rin’ e re n’ey, ma aram ke n’uf e pi Got rorad ni pagan. Machane Daniel ni ir reb e tapigpig rok Jehovah e ke yog ngak: “Dawor mu sobut’nag an’um . . . Machane kam tolangnagem ni gab par nib togopuluw ku fare Somol nu tharmiy.” Ma aram kan li’ Belshazzar ko re nep nem, ma kan fek gil’ilungun u pa’.​—Daniel 5:22-31.

22. (a) Mang fan ni ke damumuw Jehovah ngak e pi tolang nu Israel nge girdi’ rorad? (b) Ke ayuweg Jehovah mini’, ma mang angin ni yib riy?

²² Nap’an e fa bin som’on e chibog C.E., ma Herod ni Pilung e ke pi’ e welthin ni fan e yoor, ma kar tolulgad ni ke lungurad: “Laman got eram, ma gathi laman e girdi’!” Fare pilung nib ufanthin e de talegrad machane ke adag ni ngar rogned e sorok ngak. Ma ka chi ngiyal’ nem, “i yib fare engel rok Jehovah nge toy pa’ ngak, ya ke dabuy ni nge yog e girdi’ e sorok ngak Got.” (Acts 12:21-23) I Herod e ke gilnag buguwan ir, ma gathi Jehovah, ma kan li’ kem’. Fapi tayugang ko teliw ko ngiyal’ nem e kara dariyfannaged Got ma aram kara makathnaged ni ngar li’ed Jesus ngem’. Boch e girdi’ nib tolang e liw rorad e kar nanged ni be fil Jesus e tin riyul’ machane kara dabuyed ni ngar folwokgad rok, “ya kab t’uf rorad ni ngar fel’gad u laniyan’ e girdi’ ko bin ni ngar fel’gad u laniyan’ Got.” (John 11:47-53; 12:42, 43) Re nam nem e de gilnag buguwan Jehovah ara Jesus ni ir e Owchen. Aram fan, ni ke dabuy Jehovah ni nge gilnag buguwrad nbochan, me pagrad nge tempel rorad ni ngan kirebnag. Machane ke ayuweg e girdi’ ni kar gilnaged buguwan Got nge Fak ni ngar magaygad nib fas.​—Matthew 23:38; Luke 21:20-22.

23. Mang e thingarda rin’ed ma aram rogon rayog ni ngad pared u lan e bin nib biech e fayleng? (Psalm 37:9-11; Matthew 5:5)

²³ Urngin e girdi’ ni yad baadag ni ngar pared ko bin nib biech e fayleng u tomren ni kan thang e re m’ag n’ey nib kireb e thingara gilnaged buguwan Got nge Fak, ni Jesus Kristus, ma ngar folgad rorow. (John 5:22, 23; Philippians 2:9-11) Piin ni dubrad ni ngar daged e re gilbuguwan nem e “ngan thang e fan rorad ma dabkuura pared u roy u fayleng.” Machane, piin nib mat’aw ni aram ni girdi’ be gilnag buguwan ma be fol ko thin rok Got nge Kristus e “yad e piin ni ngar pared u fayleng.”​—Proverbs 2:21, 22.

Ngan Sul Nga Daken

◻ Ngan tay fan yugu boch e girdi’ e sor fan ko mang, ma u rogon ni ke rin’ Jehovah e re n’ey?

◻ Uw rogon ni ke tay Jesus nge Paul fan yugu boch e girdi’?

◻ Mini’ e piin ni bay rogorad ni ngan tay farad ko ngiyal’ n’ey?

◻ Mang fan ni thingarda gilnaged buguwan Jehovah nge Jesus?

[Picture on page 27]

Ke tay Jehovah fan Abraham ma aram ke motoyil ko n’en ni ke wenignag ngak

[Picture on page 28]

Fapi mabgol ni ke yib angin ngorad, e yad e mabgol ni pumoon nge ppin ni ra bagayow ma nge tay fan bagayow