Uw Rogon Min Pirieg e Bin Riyul’ e Falfalan’
REB e tayugang ko teliw ni Buddhist, ni fare Dalai Lama, e yog ni gaar: “Ba mich u wan’ug ni kemus ni fan e yafas e ngan gay e falfalan’.” Ma aram miki weliy murung’agen ni ba mich u wan’ ni falfalan’ e rayog ko ngan skulnag fani pow’iy, lanin’uy nge gum’ercha’ey. “Lem,” e yog, “ni kemus ere talin e maruwel nib ga’ fan nib t’uf rodad ni nge yog e falfalan’ nib polo’ ngodad.” Michan’ ku Got e de ga’ fan, aram rogon ni ta’.a
N’en nib gel e thil riy e, amu lemnag Jesus, ni ba’ e michan’ rok ngak Got ni rib gel ma pi n’en ni i fil e keb angin nga bokum miriay e milyon e girdi’ ko tin baaray e raay e duw ni ke yan. Jesus e rib m’ag u wan’ e falfalan’ ko girdi’. I tabab ko fare machib ni goo-yi manang ni tay u daken e burey ma mereb yay ni—ra tabab me yog ni gaar: “Ba falfalan’ e . . .” (Matthew 5:1-12) Ku nap’an ere yay i machib ni tay nem, me yog ngak e piin ni yad be motoyil ngak ni ngar skengnaged, ma ra tamilangnaged, ma ra pow’iy e lem rorad nge gum’ercha’rad—ngar thiliyegned e bugel, ngongol ni de yalen, nge lem ni fel’ ngak ko gapas, ma ba klin, ma bay e lem ko t’ufeg riy. (Matthew 5:21, 22, 27, 28; 6:19-21) Ni bod rogon niki ta’ reb fapi apostal rok chilen nga tomuren, ni thingar “udi pired ni gad be lemnag” e tin ba ‘riyul’ banen, ngan fal’eg i lemnag e tin i mat’aw, ma ba machalbog, ma ba murunguy, ma ba fel’ thin, ma ba manigil, ma dariy thibngin.’—Filippi 4:8.
Jesus e manang ni bin riyul’ e falfalan’ e ba mu un ngay e puruy’ ni nge fel’ thilin e girdi’. Gadad e girdi’ e da sumgad ni gadad baadag ni nga udi chaggad ko girdi’, ere dabiyog ni ngad falfalan’gad ni riyul’ ni faanra ngad pired rodad ni goo gadad ara der taareb lungudad ni yi gad be cham e piin ni bay u toobedad. Rayog ni ngad falfalan’gad ni kemus ni faanra gadad manang ni yibe t’ufegdad ma ka gadad be t’ufeg e girdi’. Kenggin e re t’ufeg nem, e fil Jesus ni aram, e fel’ u tha’ thildad Got. Aray e gini, ba dar ko n’en ni fil Jesus’ ko fare Dalai Lama, ya Jesus e fil ni girdi’ e dabiyog e bin riyul’ e falfalan’ ngak ni faanra nge digey Got. Mang fan ni aram rogon?—Matthew 4:4; 22:37-39.
Mu Lemnag e Tirok Got Ban’en nib T’uf Rom
Reb fa yu bugithin ni fan e falfalan’ e gaar: “Nge falan’ e piin ni yad manang nib t’uf e tirok Got ban’en rorad.” (Matthew 5:3) Mang fan ni yog Jesus ere n’en ney? Ya, gad ba thil ko gamanman, ba t’uf e tirok Got ban’en rodad. Kan sunmiydad ni bod yaan Got, rayog rodad ni ngad rin’ed boch e pi fel’ngin Got, ni bod e t’ufeg, nge mat’aw, nge yal’uw, nge runguy nge gonop. (Genesis 1:27; Mikah 6:8; 1 John 4:8) Tirok Got ban’en nib t’uf rodad e ba mu un ngay fene t’uf ni nge yib fan e yafas rodad.
Uw rogon me yog ngodad e tirok Got ban’en nib t’uf rodad? Gathi nge thum’ nga waru’ ara nge pag rogon i lemnag rodad fa reb e kemus ni nga udi skengniged e lem rodad. Bin ni, yog Jesus e gaar: “Girdi’ e dabiyog ni yigoo flowa e ra i kay mi i par nib fas, machane urngin bug e thin ni be yog Got e ir e ra i tay e girdi’ nib fas ndabi yim’.” (Matthew 4:4) Ere mu gu’, Jesus e yog ni Got e ir e ma sum rok “urngin bug e thin” nib ga’ fan ko yafas rodad. Boch e deer e kemus ni goo Got e ra ayuwegdad ko fulweg riy. Re tamilangan’ nem e kari taw nga nap’an e chiney, ke yoor i yoor murung’agen e yafas nge fan e yafas nge rogon kanawoen e falfalan’.
Jehovah Got e manang rogon nni ngongliydad nge n’en ni ra falfalan’nagdad. Manang ko mang fan ni tay e girdi’ nga daken e fayleng nge mang e pi n’en ba’ nge ra buch gabul nge langleth, maku be weliy boch murung’agen e pi n’en ney ngodad u lan fare Bible. N’en ni be dag u lan e re ke babyor ni kan thagthagnag nem e ke taw nga laniyan’ e piin ni yad baadag ma rayog fare falfalan’ ngorad. (Luke 10:21; John 8:32)
Re falfalan’ nem e ra gel u nap’an ni gad ra pag ni tin riyul’ nu Bible e nge i pow’iy e yafas rodad. Ma aray rogon, ma falfalan’ e rayog ni ngan taareb rogonnag nga ba rigim. Ni ma yib i m’ug ko ngiyal’ nib fel’ e yafang, ma ra galgal boch ramaen—fa ra lag’ruw—ni faanra rib fel’ e yafang.
Athap—e Bay Angin nib Ga’ ko Falfalan’
Ba lich e piin yad rayog ni dabi gel e falfalan’ rodad ni faanra udi changargad nga fel’ngin e yafas nge fel’ngin e tin ni bay finib gabul nge langleth. Machane, re n’en nem ni ngan sap nga fel’ngin ban’en e thingari sum nga daken ban’en nib mich nib riyul’, ma gathi ban’en ni kemus ni yibe finey ni manga yigi buch. Maku reb e, demtrug rogon ni yibe sap nga fel’ngin ban’en ara feni ke mudugil e tafinay ma dabiyog ni nge chuweg e mahl, nge uyungol, nge m’ar, nge yub, nge pillibthir, nge liliy, ara yam’—ara pi n’en ni ma kireb ara chuweg e falfalan’ rok boor e girdi’. Demtrug rogon, ma sap ni yima yaliy fel’ngin ban’en e bay rogon.
Machane, fare Bible e der fanay fare bugithin ni sap nga fel’ngin ban’en; ya be fanay bbug e thin nib gel boch ko binem ni aram e—athap. Reb e babyor ni Vine’s Complete Expository Dictionary e be weliy fan ni be gaar “athap” ni be fanay e Bible e bod “ban’en ni ba fel’ u wun’uy ma pagan’uy ngay ni yibe nameg, . . . nib fel’.” Rogon ni ma fanay e Bible, e athap e kab gel ko rogon ni yibe sap nga fel’ngin ban’en. Maku be yan u rogon e n’en kam yiluy e athap rom nga daken. (Efesus 4:4; 1 Peter 1:3) Ni bod rogon, fare athap ko Kristiano ni urngin ban’en ni dabuy ni kan weliy faram ma goo bay i chuw. (Psalm 37:9-11, 29) Machane ku boor boch ban’en nib muun ngay.
Piin ni Kristiano e yad be sonnag e ngiyal’ ni ka ba’ nga m’on ni ra taw ngay ma piin ni ba yul’yul’ e bay i yog e yafas ni ba flont ngorad u paradis u fayleng. (Luke 23:42, 43) Ni weliy murung’agen e re athap nem ko, Revelation 21:3, 4 ni gaar: “Chiney e keb i par tafen Got nga fithik’ e girdi’! Bayi par rorad, ma bay ra manged girdien. Mi Got e bay i par rorad, mi ir e bayi mang Got rorad. . . . Ma bayi n’ag urngin e lu’ u owcherad, ma aram dab ku unim’ ma dabki i kireban’uy, ma dab ku un yor, ma dab ku un amith. Ya tin kakrom ban’en e ke chuw.”
Ani be athapeg ni nge yog e binem e yafas ngak gabul nge langleth, e ngari falfalan’, ni ku yugu ra manga ku bay boch ban’en rok e chiney ni ba felel. (James 1:12) Ere mang fan ni dab mu fal’eg i poy e Bible ngam pirieg fan ni rayog ni nge mich u wan’um. Ga ra gelnag e lagan’ rom ni faan ga ra tay yu ngiyal’ ni nga um poy e Bible ni gubin e rran. Ga ra rin’ ni aray rogon ma ra gelnigem ko tirok Got ban’en, me ayuwegem ngam pilo’ ko pi n’en ma chuweg e falfalan’ ko girdi’, ma ra gelnag e falfalan ko lem rom. Arrogon, n’en th’abi ma gelnag e falfalan’ e ngan rin’ e tin nib m’agan Got ngay. (Eklesiastes 12:13) Ba yafas ni ilal nga daken e fol ko pi motochiyel nu Bible e ba yafas nib falfalan’, ya yog Jesus ni gaar: “Ri ba falan’ e piin ni kar rung’aged e thin rok Got ma kar pired ni yad be fol riy!”—Luke 11:28.
[Footnote]
a Michan’ ku Got e gathi ban’en ni ba ga’ fan ko fa en ni Buddhist.
[Picture on page 5]
Fare Athap ko Kristiano e ra Falfalan’ag be’