Ke Gagiyel ko Mini’ i Sum e Kireb Rok!

BOOR piyu Jew ni ur sonnaged e wub nra tay fare Messiah, u nap’an e bin nsom’on e chibog. (John 6:14) Nap’an ni yib Jesus nga fayleng, me yibnag e gapas laniyan’ ngak e girdi’ me yoornag e tamilangan’ ko girdi’ u murung’agen e Thin Rok Got. I golnag e m’ar, me duruw’iy e piin ni ke yib e bilig ngorad, me mocha’nag e yafang, miki faseg e yam’. (Matthew 8:26; 14:14-21; 15:30, 31; Mark 5:38-43) Ma ki weliy e thin rok Jehovah nge n’en ni kan micheg ni fan ko yafas ni manemus. (John 3:34) N’en ni i yog nge n’en ni i rin’ e dag Jesus riy ni ir fare Messiah, ma ir e ra chuweg gubin e girdi’ ko denen nge wenegan e kireb.

Ba puluw ni pi tayugang’ ko teliw rok piyu Jew e ngar nonad ku Jesus nsom’on, mi yad motoyil ngak, mar folgad ko pi fonow rok u fithik’ e felfelan’. Machane, dar rin’ed ni aram rogon. Ya ra fanenikayed, mar gafgowniged, mar makathgad ni ngar lied ngem’!​—Mark 14:1; 15:1-3, 10-15.

Jesus e rib puluw rogon ni puwan’ ko pi girdi’ nem nib kireb. (Matthew 23:33-35) Machane, ki yib i nang ni ku bay be’ ni ir e ku be tay tanggin e kireb ko pi girdi’ nem. I gaar ngorad: “Gimed e pi fak e chitamangimed, ni fare moonyan’, ma gimed ba adag ni ngam folgad ko tin nib m’agan’ e chitamangimed ngay. Ka nap’an ko tabolngin ni i par ni ir be’ ni ma thang e fan rok e girdi’; dariy ba ngiyal’ ni ke yib nga ba’ rok e tin riyul’, ya dariy e tin riyul’ rok. Ya ngiyal’ nra lifith l’ugun riy e aram e be rin’ ban’en nib mecham ngak, ya ir be’ ni ma lifith l’ugun me ir e chitamangin urngin e malulifith.” (John 8:44) Yugu aram rogon ni yog Jesus nrayog ko girdi’ ni ngar rin’ed e kireb, miki dag e en nri sum gubin e kireb rok​—Satan ni Moonyan’.

Nap’an ni yog Jesus ni Satan e ‘de par nib mudugil ko tin riyul’,’ ma be dag ni fare kan e immoy ba ngiyal’ ni ir reb e tapigpig rok Got nib yul’yul’ machane munmun ma daki fol. Mang fan ni togopuluw Satan ngak Jehovah? Ya bochan ni i gel i lemnag rok ni nge ga’ fan nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni ke chogownag e liyor ni kemus ni yigoo Got e ba mil fan ngak.a​—Matthew 4:8, 9.

I m’ug e togopuluw ni tay Satan u lan fare milay’ nu Eden u nap’an ni bannag Efa nge kay fare wom’engin e gek’iy nnog ndab ni kay. I tay Satan ir ni “chitamangin urngin e malulifith” u nap’an ni yog e tin nth’abi som’on e thin ni yigoo ban me t’ar e thin nga daken Jehovah. Ma ki waliy Adam nge Efa ni nge dab kur folgow, me k’aring ngar denengow, ma re denen nem ni rin’ew e ir e yibnag e yam’ ngorow nge pi fakrow. Ere ki tay Satan ir ni “ba ta thang e fan”​—arrogon, ir e en nth’abi kireb ni bay ni ba ta thang e fan!​—Genesis 3:1-6; Roma 5:12.

Gelngin e kireb rok Satan e ke yan ke taw ko giyow ko kan, me k’aring boch e engel ni ngar chaggad ngak nguur togopuluwgad. (2 Peter 2:4) Ki yad bod Satan, pi kan ni kireb ney e ra adaged e girdi’ ni ban’en ni susun dab ra rin’ed. Machane, n’en ni yad baadag e ngongol ni darngal ni nga ra pared e girdi’, me yib wenegan ni kireb.

Kireb e Ke Suguy e Fayleng

Be gaar e Bible: “Re ngiyal’ i n’em e ke yoor e girdi’ . . . ma yibe gargeleg e ppin. Me guy boch e kan ni ur moyed ba ngiyal’ u tan pa’ Got e pi ppin nem ni yad ba pidorang, ma aram mi yad leay e pi arorad ni yad baadag.” (Genesis 6:1, 2) Mini’ “pi fak e bin nriyul’ e Got”? Yad e kan, gathi girdi’. (Job 1:6; 2:1, NW) Uw rogon ni kad nanged? Reb e, mabgol u thilin e girdi’ e ban’en ni ka ma buch ni ke pag 1,500 e duw ma ban’en ndariy rogon ni ngan weliy. Ere nap’an ni kan weliy murung’agen e par ni ta’ ‘pi fak e bin nriyul’ e Got’ u nap’an ni kar thilyeged dowrad kar manged girdi’, mar feked e pi “ppin nem ni yad ba pidorang,” ma rib tamilang ni re n’em e ban’en ndawori buch biid ma yugu ba thil nga gubin ban’en.

Re n’ey e ke riyul’ ni bochan e re miti bitir ni ur fakayed. Yad bogi giant nib n’un’uw, ni yima yog e Nephilim ngorad. Maku yad ba ta cham. Tin nriyul’ riy e, fare thin ni “Nephilim” e be yip’ fan e “Tafabguy,” ara “piin ni ma k’aring e girdi’ nge dol’.” Pi kan ni kireb ney e kan weliy murung’agrad ni “yad e piin ni ur gelgad ko mahl ma ba gilbugurad kakrom.”​—Genesis 6:4.

Pi Nephilim ney nge pi chitamangirad e ri gel i gel e kireb rorad nge thum’ nga wuru’. I yog ko Genesis 6:11 ni gaar, “Urngin e tin ni ka ba’ e girdi’ e yad gubin ni yad ba kireb u p’eowchen Got, ma . . . kireb rorad e ke wer nga gubin yang.” Arrogon, me tabab e girdi’ ni ngar folwokgad ko ngongol rorad.

Uw rogon ni afweg e pi Nephilim nge pi chitamangirad e kireb rorad ko girdi’? Ur fanayed e meewar nge n’en ni baadag e girdi’. Mang angin ni yib? “Yan i par urngin e girdi’ ni kari kireb.” Tomur riy, me pag Jehovah e Ran nge tharey e fayleng, ma kemus ni yigoo Noah nge chon e tabinaw rok e ra mageygad nib fos. (Genesis 6:5, 12-22) Machane, fapi engel nra thilyeged dowrad nga downgin e girdi’ e ra sulod ko giyow ko kan ni ke gel e tamra’ rorad. Bochan e kar manged e pi kan nib kireb, mar ul’ulgad nguur togopuluwgad ku Got nge pi engel rok nib yul’yul’ ngak. Ba tamilang ni nap’an e re ngiyal’ i n’em nge yib i mada’ ko chiney, ma daki pag Got e pi kan ni kireb nem ni ngar thilyeged dowrad nga dow e girdi’. (Jude 6) Yugu aram rogon, ma kar pared nib gel gelngirad ni be maruwel u fithik’ e girdi’.

Kari Gagiyel Fa En nib Kireb!

Kan dag gelngin Satan ni ma fanay u 1 John 5:19 ni be gaar: “Tin ni ka ba’ e girdi’ nu fayleng e ke suweyrad Faanem nib Kireb.” Be mith mitheg Moonyan’ e girdi’ i yan nga fithik’ bangi lang nib gel e gafgow riy. Tin nriyul’ riy e, kari dugliy u wan’ ni nge gafgownag e girdi’. Mang fan? Bochan e kan tharbog u tharmiy nga fayleng nib muun ngak e pi kan nib kireb u tomuren ni kan sunumiy Gil’ilungun Got ko duw ni 1914. Be weliy e Bible murung’agen e re n’ey ni gaar: “Ri bayi gafgow e fayleng . . . , ya ke yib fare Moonyan’ ngomed ni kari damumuw, ya manang ni daki n’uw nap’an ni nge par.” (Revelation 12:7-12) Ere, uw rogon ni ma fanay Satan gelngin nge bannag e girdi’ e ngiyal’ ney?

Satan e ma rin’ ni ma mon’ognag e lem ni ir e be gagiyegnag rogon ni ma lem nge ma ngongol e girdi’. Arfan ni pining fare Moonyan’ u Efesus 2:2 (NW) ni “fare pilung ko n’en ni bay gelngin ko nifeng, lem [ara ngongol nib gel gelngin] ni ir e be maruwel e chiney u fithik’ pi fak e piin ni ma togopuluw.” Re “nifeng” ney e be gelnag e togopuluw ngak Got nge pi motochiyel rok ko bin ni nge gelnag madgun nge fel’ngin Got. Satan nge pi moonyan’ rok e yad be gelnag e kireb ni be rin’ e girdi’.

“Mu Matanagiy Gum’irchaem”

Reb e kanawo’ ni ma m’ug e re “nifeng” n’ey riy e daken e pornography ara yaan e puwlag, ni ir e ma k’aring boch e ar’ar ko ngongol ni darngal ma be k’aring e ngongol nde yalen ni gowa bogi ban’en nib fel’. (1 Thessalonika 4:3-5) Ma kol ppin u fithik’ e yargel ni taabe’ nge boor e girdi’, nge gafgownag boch e girdi’, nge girdi’ ni yow ma par e gamanman, nge ngan towasariy e bitir nge un ko ngongol ndarngal e boch e ngongol ni puwlag ni yima dag ni nge felfelan’nagey. Maku ra de gel e kireb riy ma rayog ni ngan mecham ngay ma ra gafgownag e piin ni yad ma guy ara yad ma beeg, e ra k’aringrad ngar ma chamgad i guy yaan e puwlag.b Re n’ey e ba mit e kireb ni ma gothey e tha’ u thilin e girdi’ nge tha’ u thilin Got nge girdi’. Yaan e puwlag e be m’ug riy rogon e lem ko pi Moonyan’ ni yad e yad be mon’ognag e mit ney e ngongol​—pi tatogopuluw nib thum’ nga wuru’ e ar’ar rorad ko ngongol ndarngal e tabab u m’on ko fare fayleng ni tharey e Ran u nap’an Noah.

I fonownigey Solomon ni be’ nib gonop ni gaar: “U fithik’ urngin ban’en ni ngan matanagiy, mu matanagiy gum’irchaem, ya aram e gini ra sum e yafas rom riy.” (Proverbs 4:23) Ere, ngam matanagiy gum’irchaem ko pi ngongol ni yima dag nib puwlag ara pornography, ni ngam thiliyeg e channel ko TV rom ara ngam taleg e computer rom u nap’an nra m’ug yaan e ngongol ni puwlag riy, rib ga’ fan ni ngam rin’ nib gur mab papey! Mu lemnagem ni gur reb e salthaw ni ga be gay rogon ni ngam pilo’ u ba talin e cham ni kan pulweg ko gum’ircha’ rom. Be pulweg Satan gum’irchaem​—ni aram e lem rom nge n’en ni ga be yim’ nbochan—​ni be gay rogon ni nge kirebnag.

Kub t’uf ni ngam matanagiy gum’irchaem ko ngam adag e cham, ya manang fare Moonyan’ ni “ri ma fanenikay [Jehovah] e cha’ ni baadag e cham.” (Psalm 11:5) De t’uf ni nge k’aringem Satan ngam un ko cham ya ngam mang reb e toogor ku Got; ya ke mus ni nge maruweliy ngam adag e cham. Gathi ban’en ni yigi buch ma ke sug e cham ko pi kachido ni yima guy nge ku boch ban’en. Ke yim’ e pi Nephilim kar m’aygad, machane ri ka be garer e ngongol rorad! Pi n’en ni ga ma mel’eg ni ngam guy e be dag ni ga be siyeg e pi ban rok Satan, fa?​—2 Korinth 2:11.

Rogon ni Ngan Siyeg Gelngin Satan nib Kireb

Gelngin e kireb e rayog ni nge m’ug ni gowa ban’en nib mo’maw’ ni ngan siyeg. Be dag e Bible ni piin ni yad baadag ni ngar fel’ gad u wan’ Got e ‘yad be cham ngak gelngin e kan nib kireb,’ nib muun e dowef rorad ngay ndawori flont. Ra ngad fel’ gad u wan’ Got, ma ba t’uf ni ngad fanayed e pi n’en ni fan ngodad ni ke pi’ Got.​—Efesus 6:12; Roma 7:21-25.

Pi n’en ney e ba muun ngay e kan ni thothup rok Got, ni aram e re gelngin nth’abi gel u palpalth’ib. I yol Paul ngak e pi Kristiano ko bin nsom’on e chibog ni gaar: “Ma gadad e gathi lem nu roy u fayleng e ir e ke yog ngodad; ya fare Kan ni Thothup ni Got e l’og e ir e ke yog ngodad.” (1 Korinth 2:12) Piin ni be gagiyegnagrad gelngin Got e yad ma t’ufeg e tin nib t’uf rok Got ma yad ma fanenikay e tin ni ma fanenikay Got. (Amos 5:15) Uw rogon nrayog ni nge yog e kan ni thothup ku be’? Som’on e daken e meybil, nge fol Bible​—fare Bible e ni yoloy u daken e ayuw ko kan ni thothup—​nge chag ngak e piin nriyul’ nib t’uf Got rorad.​—Luke 11:13; 2 Timothy 3:16; Hebrews 10:24, 25.

Faanra um fanay nib fel’ rogon e pi n’ey ni ke pi Got ni fan ngodad, ma aram e ga be tabab ni ngam ‘mon’ nga dakenam urngin e talin e cham ni pi’ Got ngom,’ ni kemus ni aram e n’en nra ayuwegem ngam togopuluw ko “pi ban rok Moonyan’.” (Efesus 6:11-18) Rib ga’ fan ni ngan fanay e pi n’ey nib fel’ rogon ni ka chiney. Uw rogon?

Ke Chugur ni Nge Chuw e Kireb!

I gaar fare psalmist: “Nap’an nra tugul e piin kireb ni bod e woldug me yoor e piin kireb, ma aram e yira thangrad ngar m’ad ndariy n’umngin nap’an.” (Psalm 92:7, NW) Arrogon, bod rogon u nap’an Noah, ma kireb ni be gel i yan e chiney e aram e mich riy ni ke chugur e pufthin rok Got, ni gathi kemus ni fan ngak e piin nib kireb ya ku fan ngak Satan nge pi kan nib kireb rok, ni yira yon’rad nga lan fare low nib toar ya nge dabkiyog nra bannaged e girdi’ ni aram tabolngin e magothgoth ni yira tay ngorad. (2 Timothy 3:1-5; Revelation 20:1-3, 7-10) Mini’ e ra tay e re pufthin nem? Dariy be’ ya kemus ni Jesus Kristus, ni ir e kad beeged murung’agen ni gaar: “Ereray fan ni yib i m’ug Fak Got, ni bochan e nge kirebnag e maruwel rok e re moonyan’ nem.”​—1 John 3:8.

Ga be yim’ nbochan ni ngan chuweg e kireb, fa? Faanra aray rogon, ma rayog ni nge fel’ lanin’um ko pi n’en ni kan micheg u lan e Bible. Dariy yugu reb e babyor ni be gagiyelnag e en tabolngin e kireb, ni aram Satan, ma dariy yugu reb e babyor ni be weliy rogon ni yira chuweg nge pi ngongol ni kireb ni ke garereg. Gamad be yog ngom ni ngam fek e tamilangan’ nib puluw u lan e Bible ya nge yog ni mu ayuwegem ko pi ban rok Satan e chiney miki ayuweg e athap rom ni ngam par u lan reb e fayleng ndariy e kireb riy.​—Psalm 37:9, 10.

[Footnotes]

[Box/​Picture on page 6]

Yat ni Yu Chi Yang Riy e Ba Riyul’

Yat u murung’agen e pi got nib kan boch ma ba girdi’ boch, giant, nge ran ni tharey e binaw e yira pirieg ko yat ni kakrom. Ni bod ni, fare Akkadian Epic ku Gilgamesh e be weliy murung’agen e ran ni tharey e binaw, nge barkow, nge girdi’ nra fosgad. Gilgamesh e kan weliy murung’agen ni be’ nib elmerin ko ngongol ndarngal, ma be’ nib kan boch maku ba girdi’ boch nib tacham. Yat rok yu Aztec e be weliy murung’agen ba fayleng ni immoy kakrom ni i par e giant riy nge ran nib ga’ ni yib. Yat ko Norse e be weliy murung’agen e giant nge be’ nib moon nib gonop ni Bergelmir fithingan ni toy ba bowoch nib ga’ ni ir e ayuweg nge ppin rok. Yira tay gubin e pi yat ney nga taabang ma be micheg ni gubin e girdi’ nra bad rok e piin nra fosgad ko fare ran ni tharey ga’ngin e fayleng nge gothey fare fayleng nib kireb kakrom.

[Picture]

Yu ngi malang ni kan yoloy e yat ku Gilgamesh ngay

[Credit Line]

The University Museum, University of Pennsylvania (neg. # 22065)

[Picture on page 5]

Be m’ug e ngongol ko pi Nephilim ko girdi’ e ngiyal’ ney

[Picture on page 7]

Tamilangan’ nib puluw e ma gelnagdad ngad togopuluwgad ko kireb