Baga’ Fan u Wan’ Jehovah e Fol ni Ga Ma Tay
“Fakag, mu llowan’, ma ga felfelan’nag gum’irchaeg.”—PROVERBS 27:11.
1. Mang lem e ke sug u fayleng e ngiyal’ ney?
LEM nder fol e ke suguy e fayleng e ngiyal’ ney. Nap’an ni yol Paul ni apostal ngak e pi Kristiano u Efesus me weliy fan ni gaar: “Re ngiyal’ i n’em e um marod u kanawoen e kireb nu fayleng; um folgad rok e en ni ir e pilung rok e pi kan nu lan e lang, ni fare kan ni ir e chiney e be gagiyegnag e piin ndarir folgad rok Got.” (Efesus 2:1, 2) Arrogon, Satan ni fare Moonyan’ ni “ir e pilung rok e pi kan nu lan e lang,” e ke fanay fare lem ni dab ni fol ni nge kirebnag e fayleng ni polo’. I rin’ ni aram ko fa bin som’on e chibog, ma ke gelnag e kireb ni be rin’ ni ka nap’an ni kan tharbog u tharmiy ni gonap’an e ngiyal’ ko bin I e Mahl ko Fayleng.—Revelation 12:9.
2, 3. Mang fan ni ngad folgad rok Jehovah?
2 Machane, gadad e Kristiano e gad manang ni bay rogon Jehovah Got ni ngad folgad rok ya bochan ni ir e ke Sunmiydad, ma Ir e ma ayuweg e yafas rodad, ma Ir e Th’abi Tolang, nge Ta Ayuw rodad. (Psalm 148:5, 6; Acts 4:24; Kolose 1:13; Revelation 4:11) Piyu Israel u nap’an Moses e yad manang ni Jehovah e Ir e Ma Pi’ e Yafas ngorad ma Ir e Ta Ayuw rorad. Ere yog Moses ngorad ni gaar: “Gimed e thingar mu rin’ed e tin ke yog Jehovah Got ni ngam rin’ed.” (Deuteronomy 5:32, NW) Arrogon, bay rogon Jehovah ni ngar folgad rok. Machane, ba papey ni ra thilyeged ngar togopuluwgad ngak Got ni Th’abi Tolang.
3 Uw feni ga’ fan ni ngaud folgad rok e En ni ir e Sunmiy e palpalth’ib? Got ba ngiyal’ e yog ngak Samuel ni profet ni nge yog ngak Saul ni Pilung ni gaar: “Kab fel’ ni nga ni fol rok [Got] ko bin ni nga ni pi’ e bin th’abi fel’ e saf ngak ni maligach.” (1 Samuel 15:22, 23) Mang fan ni aram rogon?
Rogon ni ‘Kab Fel’ e Fol ko Maligach’
4. Uw rogon ma rayog ni ngad pied ban’en ngak Jehovah?
4 Jehovah ni ir e En Tasunmiy e i yib rok urngin e chugum ni bay rodad. Ra aram rogon, ma bay ban’en nrayog ni ngad pied ngak? Arrogon, rayog ni ngad pied ban’en ngak ni rib ga’ fan. Mang e re n’em? Rayog ni ngad feked e fulweg ko fonow ni baaray ni gaar: “Fakag, mu llowan’, ma ga felfelan’nag gum’irchaeg, ni fan ni nge yog ni nggu pi’ e fulweg ngak e en ni be moningnigeg.” (Proverbs 27:11, NW) Rayog ni ngaud folgad rok Got. Yugu aram rogon nib thil thil rarogodad nge gin nda bad riy, ma gad ra fol, ma ra bagadad ma rayog ni nge fulweg fare n’en ni ke yog Satan ni fare Moonyan’ ni dabi par e girdi’ nib yul’yul’ ngak Got u nap’an ni ra yib e skeng ngak. Rib fel’ ni ngad fulweged e re n’em!
5. Ra dabin fol ma mang e ra rin’ ngak e En Tasunmiy? Mu weliy.
5 Ba ga’ fan u wan’ Got rogon ni gad ma dugliy ban’en. Faanra dab da folgad, ma ra rin’ ban’en ngak. Uw rogon? Ra amithnag laniyan’ ni nge guy be’ ni nge rin’ ban’en ni aram rogon. (Psalm 78:40, 41) Ni bod be’ ni ke m’ar ko suga ma der fol ko n’en ni ka nog ngak ni ffel’ ni nge kay ma ma kay e ggan nib kireb ko m’ar rok. Mang e ra lemnag e togta rok? Ba mutrug nra amith laniyan’ Jehovah u nap’an ni dabi fol e girdi’ rok, ya manang wenegan ni ngan darifannag e motochiyel rok ni fan ko yafas.
6. Mang e ra ayuwegdad ngaud folgad rok Got?
6 Mang e ra ayuwegdad ni be’ nge be’ ma rayog ni ngad folgad rok Got? Ba puluw ni nge bagadad ma nge ning ngak Got e ‘gum’ircha’ nib ta fol,’ ni bod ni rin’ Solomon ni Pilung. I ning e gum’ircha’ nib “gonop” ni nge yog ni nge pufthinnag piyu Israel nrogon. (1 Kings 3:9) Ba t’uf rodad e “gum’ircha’ ni ma fol” nfaanra ngad nanged e thil u thilin e tin nib fel’ nge tin nib kireb u fayleng ni ke sug ko lem ni der fol. Ke pi’ Got ngodad e Thin rok, nge babyor nra ayuwegdad ko fol Bible, nge pi muulung ko Kristiano, nge piin piilal ni nge yog ngodad e “gum’ircha’ ni ma fol.” Gad ma fanay nib fel’ rogon e pi n’em ni kan pi’ ngodad, fa?
7. Mang fan ni yog Jehovah ni ngan fol e kab ga’ fan ko maligach?
7 Mu lemnag e n’en ni buch kakrom, ni i tamilangnag Jehovah ngak e girdi’ rok ni kab ga’ fan ni ngan fol ko ngan pi’ e maligach ni gamanman. (Proverbs 21:3, 27; Hosea 6:6; Matthew 12:7) Mang fan ni aram rogon, ma ke tay Jehovah chilen ngak e girdi’ rok ni ngar pied e maligach? Ngad lemnaged e re n’ey, mang e ke k’aring be’ ni nge pi’ e maligach? Ke rin’ e re n’em ya nge felfelan’nag Got, fa? Ara ke mus ni be fol ko n’en ni yima rin’? Faanra ri baadag be’ ni nge felfelan’nag Got ma ra athamgil ni nge fol ko urngin e motochiyel rok Got. De t’uf rok Got e maligach ni gamanman, machane ngad folgad e aram ban’en nib ga’ fan nrayog ni ngad pied ngak.
Ban’en ni Be Ginangey
8. Mang fan ni chuweg Got Saul ko pilung?
8 Thin nu Bible ni be weliy murung’agen Saul ni Pilung e be dag nri ba ga’ fan ni ngan fol. I tabab Saul ko gagiyeg nib sobut’an’ ma ‘be lemnag ni ir be’ nib sobut’.’ Machane me yib e tayim, ni tolangan’ nge lem nde puluw e ke kirebnag rogon ni i dugliy ban’en. (1 Samuel 10:21, 22; 15:17) Ba’ bayay, nib t’uf rok Saul ni nge cham ngak piyu Filistine. Yog Samuel ngak ni nge sonnag ya ir e ra pi’ e maligach ngak Jehovah ma nge yog boch ban’en ni ngan rin’. Machane, de yib Samuel ko ngiyal’ ni ngeb riy, me tabab i chuw boch e girdi’ nga ranod. Nap’an ni guy Saul e re n’em “me pi’ e maligach ni kan urfiy.” Re n’ey e dabun Jehovah. Nap’an ni yib Samuel, ma de yog fare pilung nib kireb e rok, ya yog nbochan ni ke sowath Samuel ma ke ‘towasariy’ ni nge pi’ fare maligach ni kan urfiy ni nge felfelan’nag Jehovah. I lemnag Saul ni Pilung ni kab ga’ fan ni ngan pi’ e re maligach nem ko bin ni ngan fol ko thin ni ka nog ngak ni nge sonnag Samuel ya ir e ra fal’eg fare maligach. Me yog Samuel ni gaar: “Ri gab balyang ko binir e pa’ ni kam rin’. Da mfol ko tin ni yog Somol ni Got rom ni ngam rin’.” Bochan nde fol Saul rok Jehovah min taleg ko maruwel rok ni pilung.—1 Samuel 10:8; 13:5-13.
9. Uw rogon ni dag Saul ni i togopluw ngak Got?
9 Gur ke fil fare pilung boch ban’en ko n’en ni buch rok? Danga’! Tomur riy, me tay Jehovah chilen ngak Saul ni nge li’ piyu Amalek nge m’ay, ya som’on riy ma kar chamgad ngak piyu Israel ni da rogned ban’en ngorad. Ka nog ngak Saul ni nge li’rad nib muun e pi gamanman ngay. I rin’ bang ko re n’em ni ka nog ngak me “gel Saul ngak e pi Amalekite, ni mus u Havilah nge mada’ nga Shur.” Ma nap’an ni yib Samuel ni ngar mada’gow, me uf ya ke gel ko mahl me yog ni gaar: “I Somol e ngi i ayuwegnem! Kug fol ko tin ni yog ngog ni nggu rin’.” Machane, de fol Saul ko thin ni ka nog ngorad nib tamilang, ya Saul nge girdi’ rok e dar lied Agag ni Pilung ma dar lied “e tin th’abi fel’ e saf nge garbaw.” Me yog Saul ni Pilung fan e togopuluw ni ke tay ni gaar: “Ngar pied ni maligach ngak Somol ni Got rom, ma tin ni ke magey e goo kug lied.”—1 Samuel 15:1-15.
10. Mang e n’en ni ngan fil nde yog ni fil Saul?
10 Bochan e re n’em me yog Samuel ngak Saul ni gaar: “Mang e ba adag Somol? Fol ara tin ni nga ni pi’ ngak nge gamanman ni maligach? Kab fel’ ni nga ni fol rok ko bin ni nga ni pi’ e bin th’abi fel’ e saf ngak ni maligach.” (1 Samuel 15:22) Bochan ni dugliy Jehovah ni ngan li’ e pi gamanman nem, ma dabiyog ni ngan pi’ ni maligach.
Ngan Fol u Gubin Ban’en
11, 12. (a) Uw rogon u wan’ Jehovah e athamgil ni gad ma tay ni ngad felfelan’naged ko pigpig rodad ngak? (b) Uw rogon ma rayog ni nge oloboch be’ nge lemnag ni be rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay machane riyul’ riy e danga’?
11 Rib felfelan’ Jehovah ni nge guy e tapigpig rok ni yad be par nib yul’yul’ ni yugu aram rogon ni keb e togopluw ngorad, ma yad be wereg e machib ni yugu ra dabun e girdi’, ma yad ma un ko muulung ni yugu aram rogon ni mo’maw’ e salpiy! Fol ni gad ma tay ko pi n’ey ni bay rogon ko tirok Got ban’en e ra felfelan’nag gum’irchaen! Athamgil ni gad ma tay ko pigpig ku Jehovah e ba ga’ fan u wan’ ni faanra kan rin’ u fithik’ e t’ufeg. Sana dariy fan u wan’ e girdi’ e maruwel nib gel ni gad ma tay, machane be guy Got e maruwel ni gad ma tay u fithik’ e yul’yul’ ma dabi pagtalin.—Matthew 6:4.
12 Machane, faanra gad baadag ni ngarda felfelan’naged Got ma thingar da folgad rok u urngin ban’en ko yafas rodad. Thingar dab da bannaged gadad ni ngad lemnaged nrayog ndab da folgad u boch e motochiyel rok Got nfaanra gad be liyor ngak u boch e kanawo’. Ni bod ni, rayog ni nge bannag be’ ir ni nge lemnag ni faanra rin’ boch ban’en ni fan ku Got, ma rayog ni nge un ko ngongol ni darngal ara nge un nga boch e ngongol nib kireb. Rib gel e oloboch riy!—Galatia 6:7, 8.
13. Gin ni dariy be’ ni be guydad riy, e uw rogon ni ngan skengnag e yul’yul’ rodad ngak Jehovah?
13 Ere, rayog ni ngada fithed gadad ko ‘Gu be fol rok Jehovah ko tin gu ma rin’ u gubin e rran, nib muun ngay e tin ni goo gag e gu manang?’ Yog Jesus ni gaar: “Ya en nib yul’yul’ u murung’agen e tin ni ba achig ban’en e ku ra par nib yul’yul’ u murung’agen e tin ni ba ga’ ban’en; ma en nde yul’yul’ u murung’agen e tin ni ba achig ban’en e ku ra par nde yul’yul’ u murung’agen e tin ni ba ga’ ban’en.” (Luke 16:10) Riyul’ ni ‘gad be par nib yul’yul’’ ni mus nga nap’an ni gad bay ‘u naun rodad,’ ndabiyog ni guydad boch e girdi’? (Psalm 101:2) Arrogon, u nap’an ni gad bay u naun rodad, ma rayog ni ngan skengnag e yul’yul’ rodad. Boor e binaw ni ba ga’ ni bay e computer ko girdi’ riy, nrib mom ni ngan guy yaan e puwlag riy. In e duw kafram ni ke yan, e dabiyog ni ngan guy yaan e pi n’em nfaanra dab mu gay e gin ni yibe dag e ngongol nib kireb riy. Ere gad ra fol u fithik’ e yul’yul’ ko thin rok Jesus ni gaar: “Machane nggog ngomed e chiney, ni en nra sap ngak be’ ni ppin me finey ni manga yugu ra pirew, e ke kireb rok, ni fan e kar pirew u fithik’ i laniyan’”? Arrogon, riyul’ ndab da sapgad nga yaan e puwlag fa? (Matthew 5:28; Job 31:1, 9, 10; Psalm 119:37; Proverbs 6:24, 25; Efesus 5:3-5) Ma uw rogon fare yaan e cham u TV? Gad ba fol ko Got rodad ni ‘ma fanenikay be’ ni baadag e cham’ fa? (Psalm 11:5) Ma uw rogon e muun alkul ni goo gur nib pag rogon? Bible e be togopuluw ko girdi’ ni ma ching, maku be ginang e Kristiano ni dab “ra pired ni kar manged sib ko wain.”—Titus 2:3; Luke 21:34, 35; 1 Timothy 3:3.
14. Mang boch e kanawo’ ni bay rogon ko salpiy nrayog ni ngad daged riy ni gad be fol rok Got?
14 Maku reb ni thingar da kol ayuwgad riy e bay rogon ko salpiy. Gur gad ra un i liyebnag ni nge yoor e salpiy nib papey machane ba chuchugur ko ngongol nib sasalap? Gad ra rin’ e n’en nib togopluw ko motochiyel ya nge dab da pied e tax? Ara gad ra fol ko motochiyel ni “mpied e salpiy ni ngam pied ngorad, ni urngin e tax ni yima pi’”?—Roma 13:7.
Fol ni Bochan e T’ufeg
15. Mang fan ni ngad folgad ko motochiyel rok Jehovah?
15 Ngan fol ko motochiyel rok Got e ra yibnag e flaab. Bod ni, ni yira pag e tamagow, min pag e ngongol nib kireb, min tay fan feni thothup e racha’, e rayog ni ngad pilo’gad riy u boch e m’ar. Maku, yira fol ko thin riyul’ u Bible u boch e kanawo’, ma rayog ni nge ayuwegdad u rogon e salpiy, nge girdi’ ni gad ma chag ngorad, nge rogon e par u tabinaw rodad. (Isaiah 48:17) Urngin e pi fel’ngin n’ey ma ba puluw ni ngan lemnag ni tow’ath ni be micheg feni puluw e motochiyel rok Got. Machane, t’ufeg ngak Jehovah e aray e bin th’abi ga’ i fan ni gad ma fol rok. Gathi gad ma pigpig ku Got ni ke mus nbochan e ayuw ni ma pi’ ngodad. (Job 1:9-11; 2:4, 5) Ke pi’ Got mat’awdad ni ngad mel’eged ko mini’ e ngad folgad rok. Kad mel’eged ni ngad folgad rok Jehovah ya gad baadag ni ngad felfelan’niged ma bochan gad baadag ni ngad rin’ed e tin nib mat’aw.—Roma 6:16, 17; 1 John 5:3.
16, 17. (a) Uw rogon ni dag Jesus ni ma fol rok Got u fithik’ e t’ufeg? (b) Uw rogon ni ngad folwokgad rok Jesus?
16 I dag Jesus rogon ni ngan fol rok Jehovah nbochan nib t’uf Got rok. (John 8:28, 29) Nap’an ni immoy u fayleng, ma “daken e gafgow ni i tay e fil rogon riy ni ngi i fol rok Got.” (Hebrews 5:8, 9) Uw rogon? Jesus e ‘i par nib sobut’an’ ma be fol rok Got nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni yim’ riy ni yam’ ni tay u daken ba ley i gek’iy.’ (Filippi 2:7, 8) Yugu aram rogon ni i fol Jesus u nap’an ni immoy u tharmiy, ma kun skengnag rogon ni ma fol u fayleng. Rayog ni nge mudugilan’dad ni ri bay gelngin Jesus ni nge pigpig ni Prist nib Tolang ni fan ni nge ayuweg pi walagen nge boch e girdi’ ni bay e michan’ rorad.—Hebrews 4:15; 1 John 2:1, 2.
17 Ma uw rogon gadad? Rayog ni ngad folwokgad rok Jesus ni tay ni ngan fol ko tin nib m’agan’ Got ngay e ba m’on ko yafas rok. (1 Peter 2:21) Gad ra pirieg e felfelan’ nfaanra t’ufeg rodad ngak Got e ra k’aringdad ni ngad rin’ed e tin ni ke tay chilen ngodad, ni mus nga nap’an ni yira towasariydad ara ni waliydad ni ngad rin’ed e n’en nib thil ngay. (Roma 7:18-20) Ba muun ngay ni nge m’agan’dad ngay ni ngad folgad rok e piin ni yad be ayuweg e ulung, ni yugu aram rogon ndawora flontgad. (Hebrews 13:17) Gad ra fol ko motochiyel rok Got ndariy be’ ni be guydad ma ba ga’ fan u owchen Jehovah.
18, 19. Gad ra fol rok Got u fithik’ e yul’yul’, ma mang angin?
18 Ngiyal’ ney, e ngad folgad rok Jehovah e rayog ni nge un ngay e ngan k’adan’ ko gafgow nge togopluw ma rayog ni ngauda pared nib yul’yul’ ngak. (Acts 5:29) Maku, ra ngad folgad ko motochiyel rok Jehovah ni ngan wereg e machib ma ngan fil e Thin rok Got ngak e girdi’ ma ba t’uf ni ngad k’adedan’dad nge mada’ ko tomur ko re m’ag ney. (Matthew 24:13, 14; 28:19, 20) Ba t’uf e k’adan’ ni ngauda chaggad ngak e pi walagdad, ni yugu aram rogon ni be mochuchnagdad e re fayleng ney. Got rodad ni ma t’ufegey e ri manang e athamgil ni gad ma tay. Machane, thingar da gagiyegnaged e lem rodad ni ta denen ma ngad paloggad ko tin nib kireb ma ngad maruweliyed ni nge t’uf e tin nib fel’ u wan’dad.—Roma 12:9.
19 Faanra ngad pigpiggad ngak Jehovah u fithik’ e t’ufeg ngu fithik’ e felfelan’, ma ‘ba’ Got ni ma tow’athnag e piin ni yad be gayiy Got.’ (Hebrews 11:6) Ba t’uf mab fel’ ni ngan pi’ e maligach nib fel’, machane ngan fol u fithik’ e t’ufeg e ri ma felfelan’nag Jehovah.—Proverbs 3:1, 2.
Uw Rogon ni Ngam Pi’ e Fulweg?
• Mang fan nrayog ni ngad dogned ni bay ban’en ni ngad pied ngak Jehovah?
• Mang e oloboch ni ke rin’ Saul?
• Uw rogon ni ngam dag ni ba mich u wan’um ni kab fel’ ni ngan fol ko ngan pi’ e maligach?
• Mang e ke k’aringem ni ngam fol rok Jehovah?
[Picture on page 28]
Mang e ra lemnag e togta nib gol ko girdi’ nib m’ar ni dabi fol ko thin ni ke yog?
[Picture on page 29]
Mang fan ni ke dabuy Jehovah daken Saul ni Pilung?
[Pictures on page 30]
Gur ga ma fol ko motochiyel rok Got u lan e tabinaw rom ndariy be’ ni be guyem?