Uw Rogon ni Ngam Mang Ba Matam nib Fel’

“Gimed e pi matam, dab mu k’aringed e damumuw ngak e bitir romed, ya ri mulan’rad.”​—Kolose 3:21, The Holy Bible—​New International Version.

UW ROGON ni nge dabi k’aring e matam e damumuw ngak e bitir rok? Rib ga’ fan ni nge nang feni ga’ fan e maruwel rok nib matam. Reb e babyor e yog ni gaar, “Maruwel ko matam e ba mo’maw’ ma rib thil mab gel e n’en ma rin’ nga rogon ni nge mon’og e tafinay nge llowan’ ko bitir.” (Psychology Today)

Mange ba milfan ko matam? Boor e tabinaw ni kan guy riy ni matam e ba ga’ ni ir e ma llowan’nag e girdi’ ko tabinaw rok. Ba ga’ ni ma yog e matin ngak e bitir nder fol ni gaar, ‘Yugum son nge yib papa’!’ Ba mudugil ni bitir e ba t’uf rorad e fonow nib thabthabel mab mudugil mar ilalgad ni yad ba manigil. Machane rogon ni ngan mang ba matam nib fel’ e ka boor ban’en nib muun ngay.

Gathi urngin e matam ma immoy be’ ni i ayuweg ko wok nib fel’. Boch e pumoon e ni chuguliyrad ko tabinaw ndariy ba matam riy. Ma boch e pumoon e chuguliyrad e matam nib gel e thin rorad ndarur daged e runguy, ere ku rayog ni ngar rin’ed ni aray rogon ko bitir rorad. Uw rogon nra thil ba matam ni aram rogon e n’en ni ma rin’ nge mon’og rogon ni nge ayuweg e bitir rok?

Bay e babyor ni bay e thin riy nib fel’ ma yima pagan’uy ngay nra ayuweg ba matam nge mon’og i rin’ e maruwel rok. Fare Bible e bay e fonow riy nrib fel’ ni fan ko tabinaw. Ireray e fonow ni gathi kemus ni yibe susunnag nib fel’; maku dabi kireb ngodad e thin ni bay riy. Fonow ni bay u Bible e be m’ug riy e gonop rok Jehovah Got ni ir e Tabolnginnag e tabinaw ko girdi’. (Efesus 3:14, 15) Faanra gur reb e matam, ma thingar mu tiyan’um ko mang e be yog e Bible u murung’agen e maruwel ko gallabthir.a

Ba matam nib fel’ e gathi kemus ni nge ayuweg e bitir rok ko tin nib t’uf rok ni bod e ggan nge mad ya kub t’uf ni nge ayuwegrad ni nge fel’ thilrad Got. Bbitir nrib fel’ e tha’ u thilrow chitamangin e kub mom ni nge fel’ thilrow Got. Bible e be dag ni Jehovah ni ir e Sunmiydad e ir e Chitamangidad. (Isaiah 64:8) Gad ra weliy e chiney nel’ ban’en nib t’uf ni nge pi’ ba matam ngak e bitir rok. Gad ra yaliy rogon nra ayuweg e kenggin e motochiyel u Bible ba matam ni nge pi’ e pi n’ey ngak e bitir rok.

1 Piin Bitir e Ba T’uf Rorad e T’ufeg rok e Chitamangirad

Jehovah ni en Chitamangiy e ke dag e kanawo’ nrib fel’ ni ngan fol riy. Yog e Bible rogon ni ma lemnag Got Jesus ni bin nganni’ i fak ni gaar: “En ni Chitamangiy e ba t’uf Fak rok.” (John 3:35; Kolose 1:15) Boor yay ni ke yog Jehovah boch e thin ni be dag nrib t’uf Fak rok mab fel’ u wan’. Nap’an ni kan taufenag Jesus, me non Jehovah u tharmiy ni gaar: “I gur Fakag ni gab t’uf rog, kari felan’ug ngom.” (Luke 3:22) De maruwar u wan’ Jesus e t’ufeg rok e Chitamangin ngak. Mang e ra fil ba matam ko n’en ni rin’ Got?

Dab mu tuntun i yog ngak e bitir rom nib t’uf rom. Kelvin ni lal e bitir rok e yog ni gaar: “Gu ma athamgil ni nggu dag e t’ufeg rog ngak e bitir rog ni gathi kemus nu daken e thin ya ku gu ma tiyan’ug ko tin nib t’uf rorad ni bagayad nge bagayad. Yu ngiyal’ ma gag e gu ma thilyeg e osme rorad ma gu ma luknagrad.” Maku ba t’uf ni nge nang e bitir rom ni tin nib fel’ ni yad ba adag ni ngar rin’ed e ba fel’ u wan’um. Ere dab mu gelnag e thin rom ngorad ma gathi gubin ngiyal’ ni nga mog ngorad nib kireb e n’en yad be rin’. Yab fel’ ni nga mog e tin nib fel’ u murung’agrad. Donizete, ni bay l’agruw e rugod ni fak e yog ni gaar: “Ba t’uf ni nga i gay e matam rogon ni nga i yog ko bitir rok nib fel’ e n’en ni kar rin’ed.” Yad ra nang nib fel’ u wan’um e n’en ni kar rin’ed ma ra ayuwegrad ngar lemnaged nib bay farad. Ma ra ayuwegrad nge fel’ thilrad Got.

2 Ba T’uf ni Ngan Dag ko Bitir e Kanawo’ nib Fel’

John 5:19 e yog murung’agen Jesus ni gaar, “ke mus ni tin ni be guy ni be rin’ e Chitamangin e ir e be rin’.” Pi thin ney e be yog ni i rin’ Jesus e n’en ni ke guy ni ma “rin’” e Chitamangin. Baga’ ni aray rogon ni ma rin’ e bitir. Ni bod ni, faanra ma tayfan ba matam leengin, ma bitir rok e ra ilal ma ku ra tayfan e piin ni ppin. Gathi kemus ni piin pagel e ma folwok ko chitamangirad ya ki mada’ ko ppin ni ma fol ko ngongol rok e chitamangirad.

Gur, ba mo’maw’ ko bitir rom ni ngar weniggad u nap’an ni kar olobochgad? Kub t’uf ni ngan dag e wok nib fel’ u roy. Yib ngan’ Kelvin ba ngiyal’ ni kirebnag l’agruw e pagel ni fak ban’en nib tolang puluwon. Ma ri damumuw nib gel nge tuguy e tebel nge m’ing nge l’agruw yang. Tomur riy ma ri kireban’ Kelvin ko n’en ni ke rin’ me wenig ngorad ni yad gubin nib muun leengin ngay ni bochan ni ke damumuw ni kaygi pag rogon. Be lemnag nib ga’ angin e wenig ni ke tay ngorad ni bochan e ke mom ni ngar weniggad ngak be’ u nap’an ni yad ra oloboch.

3 Ba T’uf ko Bitir e Tabinaw nib Felfelan’

Jehovah e ba “Got nib felfelan’.” (1 Timothy 1:11, NW) Dab ni gin ngay ni Jesus ni Fak e kari felfelan’ u tooben e Chitamangin. Proverbs 8:30 e be weliy murung’agen e tha’ u thilrow e Chitamangin ni gaar: “Ug moy u tooben [e en ni Chitamangiy] ni bod be’ nib salap i maruweliy ban’en, . . . Ni gu be par rok ni gub felfelan’.” Rib fel’ e tha’ rorow!

Bitir rom e ba t’uf rok e tabinaw ni bay e felfelan’ riy. Ga ra tay boch e tayim nguum rin’ed e bitir rom ban’en u taabang ma ra ayuweg ngeb e felfelan’ ko tabinaw romed. Ngan rin’ ban’en u taabang e ra ayuweg ni nge fel’ e tha’ u thilin e gallabthir nge bitir rorow. Felix ni bay ba pagel ni fak e m’agan’ ko re n’em me gaar: “Tayim ni gu tay ni nguug rin’ew fakag ban’en u taabang e kari fal’eg e tha’ u thilmow. Gamow ma rin’ boch ban’en u taabang, ma gamow ma chag ngak e fager romow, ma gamow ma yan nguug guyew boch yu yang nib fel’ yaan. Re n’ey e ke ayuweg ke taareban’ girdien e tabinaw romad.”

4 Ba T’uf ni Ngan Fil ko Bitir e Thin rok Got

Chitamangin Jesus e i fil ban’en ngak. Arfan ni rayog ni nge yog Jesus ni gaar: “Ke mus ni tin ni kug rung’ag rok [e en ni Chitamangiy] e gu be weliy ngak e girdi’ nu fayleng.” (John 8:26) Be sap Got ngay ni matam e ba milfan ngak ni nge skulnag e bitir rok u rogon e ngongol nib fel’ nge tirok Got ban’en. Reb e maruwel rom ni gur e matam e ngam fil kenggin e motochiyel nib fel’ ngak e bitir rom. Ba t’uf ni ngan tabab u nap’an ni ka yad bbitir. (2 Timothy 3:14, 15) Felix e tabab i beeg e chep nu Bible ngak fak u nap’an ni kab bitir. I fanay e n’en ni boor e sasing riy nib fel’ ramaen mab fel’ chepin ni bod ni bay ko fare babyor ni Babyor Rog Ni Chep Nu Bible.b Nap’an ni ke ilal fare pagel ni fak Felix, me mel’eg yugu boch e babyor nib puluw e thin riy ko Bible ni ke m’ag nga yangaren fak.

Donizete e gaar: “Ba mo’maw’ ni ngan felfelan’ i fil e Bible u tabinaw. Ba ga’ fan ni nge dag e gallabthir nib ga’ fan e thin nu Bible u wan’rad, yab papey ni nge guy e bitir ko ba puluw e ngongol ko gallabthir rorad ko thin ni yad be yog fa danga’.” Carlos ni dalip e pagel ni fak e gaar: “Gamad ma muulung u gubin e wik nggu weliyed e tin nib t’uf ko tabinaw romad. Ra bagamad ma rayog ni nge mel’eg ban’en ni ngan weliy.” Gubin ngiyal’ ni ma athamgil Kelvin ni nge non ngak e bitir rok u murung’agen Got ndemtrug bang ni yad bay riy nge n’en ni yad be rin’. Re n’em e be puguran ngodad e thin rok Moses ni gaar: “Ma ri dab mu paged talin e pi thin ney ni kug pi’ ngomed e daba’. Um filed ngak pi fakmed; um weliyed murung’agen ngorad ko ngiyal’ ni gimed bay u tabinaw nge ngiyal’ ni gimed be milekag, nge ngiyal’ ni gimed be toffan nge ngiyal’ ni gimed be maruwel.”​—Deuteronomy 6:6, 7.

5 Ba T’uf ni Ngan Llowan’nag e Bitir

Ba t’uf ni ngan llowan’nag e bitir ma rayog ni ngar ilalgad ni yad ba salap ko maruwel maku rayog ni ngan pagan’uy ngorad. Boch e gallabthir e gowa yad ma lemnag ni ngan llowan’nag e bitir e ba muun ngay ni ngan gafgownag e bitir nib muun ngay ni nga nog e thin nib kireb ngorad ara ni darifannagrad. Machane, de yog e Bible ni ngan llowan’nag e bitir u fithik’ e maangach. Piin gallabthir e thingar ra llowan’naged e bitir rorad u fithik’ e t’ufeg ni bod Jehovah. (Hebrews 12:4-11) Bible e be gaar: “Ma gimed e pi matam, dab um k’aringed e damumuw ngak pi fakmed, machane ngam chuguliyed yad nrogon ni ma fonownagey Jehovah nge rogon ni ma pow’iy e lem.”​—Efesus 6:4, NW.

Yu ngiyal’, ma sana ba t’uf ni ngan gechignag e bitir. Machane, thingari nang e bitir fan ni yibe gechignag. Nge llowan’nag e gallabthir e bitir rorad e susun ndabi k’aring fare tir ni nge lemnag ni kan dabuy. De fel’ u Bible ni ngan toy e bitir nib gel nrayog ni maad’ad riy. (Proverbs 16:32) Yog Kelvin ni gaar: “Nap’an nra t’uf ni nggu yal’uweg e bitir rog ya kar rin’ed ban’en nib gel e oloboch riy, ma gu ma guy rogon ni nge tamilang u wan’rad ni gu be rin’ e re n’em nbochan e yad ba t’uf rog.”

6 Ba T’uf ni Ngan Ayuweg e Bitir

Ba t’uf ni ngan ayuweg e bitir ni nge dabi af ngorad e ngongol ko girdi’ nib kireb. Bay e “girdi’ nib kireb” ko re fayleng ney ni yad ma gafgownag e bitir ndariy e n’en ni kar bucheged. (2 Timothy 3:1-5, 13) Uw rogon ni ngam ayuweg e bitir rom? Baaray e fonow nib fel’ ni be pi’ e Bible ni gaar: “Be’ nib gonop e ra guy e oloboch ni be yib me pilo’ riy, machane piin nib balyang e darir pilo’gad riy, me yan i tomur mi yad kalngan’rad.” (Proverbs 22:3) Thingar mu nang e pi n’en ni bay e riya’ riy nge yog ni ngam ayuweg fakam riy. Mu guy rogon nguum nang e pi n’en nra yibnag e magawon, mag rin’ u m’on e tin nib t’uf nra ayuwegrad. Bod ni, faanra ngam pag e bitir rom nga ranod ko Internet, ma thingari mich u wan’um ni yad manang rogon ni ngar rin’ed nib fel’ rogon. Sana bfel’ ni ngan tay e computer u bang nrayog ni ngaun guy rogon ni yibe maruwel ngay.

Ba matam e ba t’uf ni nge skulnag e bitir rok ngar nanged e riya’ nrayog ni ngeb ngorad ko re fayleng ney nib kireb. Gur, manang e bitir rom ko mang e ngar rin’ed nfaanra yib be’ i magawonnagrad ko ngiyal’ nda mmoy?c Ba t’uf ni ngar nanged rogon e n’en nib fel’ nge n’en nib kireb ni ngaun rin’ ko yungin ni yima mithag u dowey. Yog Kelvin ni gaar: “Da gu pag e re machib ney ngak yugu be’ ni nge rin’ ni ki mada’ ko sensey rorad. Kug lemnag ni gag e ba milfan ngog ni nggu fil ngak e bitir rog rogon e par ko ppin nge pumoon nge girdi’ ni ma kol e bitir.” Urngin e bitir rok e kar ilalgad ndariy ban’en nib kireb ni buch rorad ma kar uned ko mabgol u fithik’ e felfelan’.

Mu Ning e Ayuw Ngak Got

Bin th’abi ga’ e tow’ath nrayog ni nge pi’ ba matam ngak e bitir rok e nge ayuwegrad ni ngari fel’ thilrad Got. N’en ni th’abi ga’ fan riy e ngongol ni ma dag e en chitamangiy. Yog Donizete ni gaar: “Piin chitamangiy e ba t’uf ni ngaur daged feni ga’ fan u wan’rad e tha’ u thilrad Got. Ra tamilang u wan’rad e re n’ey u nap’an nra yib e magawon ngorad. Yu ngiyal’ i n’em e ngari dag fare matam nri be pagan’ ngak Jehovah. Meybil u tabinaw ni yima pining e magar ngak Got riy ko tin nib fel’ ni Ke rin’ e ra fil ngak e bitir feni ga’ fan ni nge fel’ thilrad Got.”

Ere uw rogon ni ngan mang ba matam nib fel’? Mu fol ko fonow rok e en nri manang rogon ni ngan chuguliy e bitir ni Jehovah Got. Faanra ngam skulnag e bitir rom u rogon nib puluw ko Thin rok Got, ma rayog ni ngeb angin ni bod e n’en ni be yog e Proverbs 22:6 ni gaar: “Mi i par u wan’ u n’umngin nap’an e yafos rok.”

[Footnote]

[Sasing ko page 11]

Matam e ba t’uf ni ngari dag e ngongol nib fel’ ngak e bitir rok

[Sasing ko page 12]

Thingari fil e matam ngak e bitir rok e thin rok Got

[Sasing ko page 13]

Ba t’uf ni ngan llowan’nag e bitir