‘Pi Engel e Kan L’ograd ni Ngar Ayuweged Gadad’
“Pi engel e yad e mang? Yad e pi kan ni yad ma pigpig ngak Got ni ma l’ograd ngar ayuweged e piin ni ngar thapgad ngak.”—HEB. 1:14.
1. Mang e be dag fapi thin ko Matthew 18:10 nge Hebrews 1:14?
I GINANG Jesus Kristus e piin nrayog ni ngar magawonnaged laniyan’ pi gachalpen ni gaar: “Mu guyed rogon nge dab mu darifannaged u wun’med bagayad e pi bitir ney. Ya nggog ngomed ni pi engel rorad nu tharmiy e gubin ngiyal’ ni yad ba’ rok e Chitamag nu tharmiy.” (Matt. 18:10) I weliy apostal Paul murung’agen e pi engel nib yul’yul’ ni gaar: “Pi engel e yad e mang? Yad e pi kan ni yad ma pigpig ngak Got ni ma l’ograd ngar ayuweged e piin ni ngar thapgad ngak.” (Heb. 1:14) Be dag e pi thin ney ni Got e ma ayuweg e girdi’ u daken e pi engel rok u tharmiy. Mang e be yog e Bible u murung’agen e pi engel rok Got? Uw rogon ni yad ma ayuweged gadad? Mang e gad ra fil rorad?
2, 3. Mang boch e maruwel ko pi engel u tharmiy.
2 Bokum milyon e engel rok Got u tharmiy. Yad gubin ni bay ‘gelngirad nib gel, ma yad ma fol ko tin ni ke yog ni nguun rin’.’ (Ps. 103:20; mu beeg e Revelation 5:11.) Pi kan ni fak Got nem e ba thilthil rarogorad, ma bay fel’ngin Got rorad maku ba puf rogorad ni ngar rin’ed boch ban’en. Kan yarmiyrad nib thilthil tolngirad ni Mikael (ni fithingan Jesus u tharmiy) e ir e ba tolang rorad. (Dan. 10:13; Jude 9) Re engel ney e aray e “bin ni m’on i Fak” Got ma ir “fare Thin,” ara Mitethin rok Got mu pa’ e sunmeg Got urngin ban’en ngay.—Kol. 1:15-17; John 1:1-3.
3 Ma pi engel ni yad bay nga tanggin e re engel ney e ka nog e serafim ngorad. Pi engel ney e yad ma gagiyelnag feni thothup Jehovah maku yad ma ayuweg e girdi’ rok Got ni ngar folgad ko pi motochiyel rok. Ku bay boch e engel ni ka nog e Kerubim ngorad ni yad ma ayuweg tagil’ Got nge gagiyeg rok nib tolang. (Gen. 3:24; Isa. 6:1-3, 6, 7) Ma tin ka bay e engel e ba thilthil e maruwel rorad.—Heb. 12:22, 23.
4. (a) Uw rogon u wan’ e pi engel e fayleng u nap’an ni kan sunmiy? (b) Faan gomanga de fanay Adam nge Efa e puf rogon rorow nga kireb ma mang e ra buch ko girdi’?
4 Gubin e engel nra felfelan’gad u nap’an nni ‘sunmeg e fayleng’ maku ba gel e felfelan’ nra ted ko maruwel nni pi’ ngorad ni ngar uned i ngongliy e re fayleng ney ni nge par e girdi’ riy. (Job 38:4, 7) I sunmiy Jehovah e girdi’ “nib sobut’ ngak e pi engel” machane yad bod Yaan, ni be yip’ fan ni bay fel’ngin rorad. (Heb. 2:7; Gen. 1:26) Faan gomanga de fanay Adam nge Efa e puf rogon ni kan pi’ ngorow nga kireb ma yad ra par pi fakrow u paradis ni yad ba felfelan’ mar manged boch i pi fak Got.
5, 6. (a) Mang e ke buch u tharmiy? (b) Mang e ke rin’ Got ngay?
5 Dabisiy ni ke gin e pi engel ko togopuluw nni tay ngak Got u tharmiy. Bay reb e engel ni dabuy ni nge pigpig ngak Jehovah ma aram me lemnag ni nge mang ir e ngan pigpig ngak. I piliyeg ir nge mang Satan (ni fan e re bugithin nem e “Tatogopluw”) ni aram e togopuluw nga mat’awun e gagiyeg rok Jehovah me guy rogon ni nge mang ir e gagiyeg. Bin som’on e ban ni tay Satan ni kan yoloy nga Bible e nap’an ni bannag e gal nsom’on e girdi’ ni ngar unew ngak ngar togopuluwgad ngak e En ni Sunmiyrad.—Gen. 3:4, 5; John 8:44.
6 I gurnag Jehovah ni nge pufthinnag Satan me gaar ngak u lan e bin som’on e yiiy u Bible: “I gur nge fare pin e bay mpirew ni gimew ba toogor; ma ku er rogon pi fak nge pi fakam ni bay ur pired ni yad ba toogor. Ma be’ nib moon ni fak fare pin e bay pirdiiy lolugem nge maad’ad nib gel, mi gur e bay mu k’ad wurilen e rifrif u ay.” (Gen. 3:15) Ere fare ‘pin’ rok Got nge Satan e bay ra pirew ni yow ba toogor. Ke tay Jehovah e ulung rok u tharmiy ni aram e pi engel rok ni gowa yad e ‘ppin’ rok nib gel e m’ag u thilrad. Re yiiy ney e be gelnag e l’agan’ rodad ni yugu aram rogon ni bay boch ban’en riy “ni kan tay nib mith” ni bay fini m’ug. Bay be’ ko ulung rok Got u tharmiy ni ke dugliy Got ni nge thang e piin ni yad be togopuluw ngak me kunuy urngin ban’en ni ke sunmiy Got “u tharmiy ngu but’” nga taabang.—Efe. 1:8-10.
7. (a) Mang e rin’ boch e engel u nap’an Noah? (b) Mang e rin’ Jehovah ngorad?
7 Nap’an Noah e boor e engel nra paged e “gin ni yad ma par riy” u tharmiy mar thilyeged dowrad nga dow e girdi’ ni fan e ngar bad nga fayleng ngar uned ko ngongol nde yalen. (Jude 6; Gen. 6:1-4) Ere yin’ Jehovah e pi engel nib kireb nem nga fithik’ e lumor, ma aram mar uned ngak Satan ngar manged e “kan nib kireb” ni yad ma togopuluw ko pi tapigpig rok Got.—Efe. 6:11-13; 2 Pet. 2:4.
Uw Rogon ni Ma Ayuwegdad e Pi Engel?
8, 9. Uw rogon ni ke ayuweg Jehovah e girdi’ rok u daken e pi engel?
8 Abraham, Jakob, Moses, Joshua, Isaiah, Daniel, Jesus, Peter, John, nge Paul e yad boch e piin ni non e engel rok Got ngorad kakrom. Ma l’og Got e pi engel rok ni ngar pufthinniged e girdi’ maku yad ma yiiy ma yad ma yog ko girdi’ rok Got e n’en ni baadag Got ni ngar rin’ed, nib muun ngay fapi Motochiyel ni faan ni pi’ ngak Moses. (2 Ki. 19:35; Dan. 10:5, 11, 14; Acts 7:53; Rev. 1:1) Machane chiney ni bay e Bible rodad e daki t’uf ni nge non Got ngodad u daken e pi engel. (2 Tim. 3:16, 17) Yugu aram rogon ma ka be rin’ e pi engel ney e maruwel rok Got maku yad ma ayuweg e pi tapigpig rok Got ndanir guyrad.
9 Be yog e Bible ni gaar: “Engel rok Somol e ma matanagiy e piin ni bay madgun Somol u wan’rad, me chuwegrad ko riya’.” (Ps. 34:7; 91:11) Bochan ni ke yog Satan ndabi par e girdi’ nib yul’yul’ u nap’an nra yib e skeng ngorad ma aram fan ni ke pag Jehovah ni nge fek Satan gubin mit e skeng i yib ngodad. (Luke 21:16-19) Machane, dabi pagdad Got ngan skengnagdad nib pag rogon nge dabkiyog rodad. (Mu beeg e 1 Korinth 10:13.) Pi engel e gubin ngiyal’ ni kar fal’eged rogorad kar pired ni ngar rin’ed boch ban’en nrogon nib m’agan’ Got ngay. Kakrom e ra ayuweged Shadrak, Meshak, Abednego, Daniel, nge Peter ndar m’ad machane Stefen nge James e dar ayuweged yow u pa’ e toogor rorow. (Dan. 3:17, 18, 28; 6:22; Acts 7:59, 60; 12:1-3, 7, 11) Pi girdi’ ney e ba thilthil e skeng ni yib ngorad. Taareb rogon nga boch i walagdad nni li’rad ngar m’ad u nap’an e am ku Hitler. Yugu aram rogon ma boor i yad e ayuweg Jehovah nde yim’.
10. Mang e kub muun ko ayuw ni ma pi’ Got ngodad u daken e pi engel?
10 Der yog e Bible nra be’ ma bay reb e engel ni ma matanagiy. Ya ba pagan’dad ni gad ra meybil ngak Got me “rung’ag e tin ni gadad be yog ni faan gadad ra ning ban’en ngak ni ban’en nib m’agan’ ngay.” (1 John 5:14) Riyul’ nrayog ni nge l’og Got reb e engel rok ni nge ayuwegdad, machane boor e kanawo’ nrayog ni nge ayuwegdad Got riy. Rayog ni nge ayuwegdad fe pi’ e athamgil nga lanin’dad u daken reb e Kristiano. Rayog ni nge pi’ e gonop nge gel nga lanin’dad nge yog nda k’adedan’dad ko gafgow ni keb ngodad nib “gel e amith riy” ni gowa ke batnagdad reb e engel rok “Moonyan’.”—2 Kor. 12:7-10; 1 Thess. 5:14.
Ngan Folwok Rok Jesus
11. (a) Uw rogon ni i ayuweg e pi engel Jesus? (b) Mang e ke micheg Jesus ko yul’yul’ ni tay ngak Got?
11 Mu lemnag rogon ni maruwel Jehovah u daken e pi engel u nap’an Jesus. Pi engel e rogned ni yira gargelnag Jesus maku yad e rogned ni yira faseg ko yam’ maku ur ayuweged ko machib ni i tay u nap’an ni immoy u fayleng. Rayog ni ngar taleged ndab ni kol ngan li’ ngem’. Machane, n’en ni buch e ni l’og reb e engel ngeb i pi’ gelngin. (Matt. 28:5, 6; Luke 2:8-11; 22:43) Yim’ Jesus u rogon nib m’agan’ Jehovah ngay ni aram e yam’ ni tay e ba maligach maku ir e micheg nrayog ni yul’yul’ be’ nib flont ngak Got ni demtrug gelngin e skeng nra yib ngak. Ere faseg Jehovah Jesus ko yam’ me yan nga tharmiy nib kan ma aram min “pag fan urngin ban’en” ngak me par e pi engel u tan pa’. (Matt. 28:18; Acts 2:32; 1 Pet. 3:22) Ere Jesus e ir e som’on ni yib ni “owchen” ara fak fare “pin.”—Gen. 3:15; Gal. 3:16.
12. Uw rogon ni ngad folwokgad ko lem rok Jesus?
12 Manang Jesus nib kireb ni nge skengnag Jehovah nge rin’ ban’en ni bay e riya’ riy me guy ko ra ayuweg e engel rok Got fa danga’. (Mu beeg e Matthew 4:5-7.) Ere ngad folwokgad rok Jesus nguud pired nib ‘machalbog lanin’dad’ ma dab ud bibiyed e riya’, machane ra ke yib e togopuluw ngodad ma ngad pired nib pagan’dad ngak Got.—1 Peter 3:1, BT.
N’en Gad Ra Fil ko Pi Engel Rok Got
13. Mang e gad ra fil ko ngongol nib fel’ ni ma rin’ e pi engel rok Got ni bay ko 2 Peter 2:9-11?
13 Nap’an ni be ginang apostal Peter e piin ni yad be “yog e thin nib kireb” ni murung’agen e pi tapigpig rok Jehovah ni ke dugliyrad me weliy murung’agen e ngongol nib fel’ ni ma rin’ e pi engel rok Got. Yugu aram rogon nib gel gelngirad, machane ba sobut’an’rad ma darur turguyed e kireb nga daken be’ u “p’eowchen Somol.” (Mu beeg e 2 Peter 2:9-11.) Ku arrogodad ni ngaud ted fan e piin ni yad ma ayuweg e ulung ma ud gun’gun’niged yad ya ngad paged fan urngin ban’en ngak Jehovah ni ir e en Tapuf Oloboch Nth’abi Ga’.—Rom. 12:18, 19; Heb. 13:17.
14. Mang e gad ra fil rok e pi engel u murung’agen e sobut’an’?
14 Rayog ni ngkud folwokgad ko pi engel rok Jehovah u rogon e pigpig ni yad ma tay u fithik’ e sobut’an’. Immoy boch e engel nda rogned fithingrad ngak e girdi’. (Gen. 32:29; Judg. 13:17, 18) Yugu aram rogon ni bokum milyon e engel u tharmiy, machane kemus ni goo Mikael nge Gabriel e bay fithingrow u Bible. Re n’ey e ra ayuwegdad ndab da liyorgad ko pi engel. (Luke 1:26; Rev. 12:7) Nap’an ni paraw apostal John nga but’ u tooben i ay reb e engel ni nge siro’ ngak, me gaar fare engel ngak: “Dab mu rin’! Ya gadow l’agruw ma tapigpig, ma taareb rogog ngak pi walagem.” (Rev. 22:8, 9) Ere kemus ni yigoo Got e ngaud pigpiggad ngak ma gad be meybil ngak.—Mu beeg e Matthew 4:8-10.
15. Uw rogon e gum’an’ ni ma tay e pi engel nib fel’ ni ngad folwokgad riy?
15 Bfel’ ni ngan folwok ko pi engel u rogon e gum’an’ ni yad ma tay. Yugu aram rogon ni yad baadag ni ngar nanged e tirok Got nib thothup nib mith, ma gathi gubin ni ma yog Got ngorad. Be yog e Bible ni gaar: “Ereray e tin nib riyul’ e thin ni mus ngak e pi engel ni yad ba adag ni ngar nanged fan.” (1 Pet. 1:12) Ere, mang e yad ma rin’? Yad ma son nge mada’ ko ngiyal’ ni ke dugliy Got ni nge gagiyel e “gonop” rok u “daken e galesiya [“ulung,” NW]” rok.—Efe. 3:10, 11.
16. Mang angin e ngongol rodad ngak e pi engel?
16 Pi Kristiano ni be yib e skeng ngorad e kar “manged tayengeg rok urngin e engel.” (1 Kor. 4:9) Yad manang e yul’yul’ ni gad ma tay maku yad ma felfelan’ u nap’an nra kal be’ ngan’ ko denen rok. (Luke 15:10) Ma guy e pi engel e ngongol nib fel’ ni ma rin’ e Kristiano ni ppin. Be yog e Bible ni “bochan e pi engel ma aram fan ni nge reb e ppin me upunguy lolugen.” (1 Kor. 11:3, 10) Riyul’ ni ma felfelan’ e pi engel ni yad ma guy e pi Kristiano ni ppin nge tin ka bay e tapigpig rok Got ni yad ma fol ko yaram ko ulung rok Got. Re n’ey e ma puguran ngorad nthingar kur folgad rok Got ni ir lolugrad.
Pi Engel e Yad Ma Ayuweg e Machib ni Gad Ma Tay
17, 18. Mang fan nrayog ni nga dogned ni ma ayuwegdad e pi engel ko machib ni gad ma tay?
17 Boor ban’en ni be buch ko ngiyal’ ney ko “rran rok Somol” ni bay rogon ko pi engel. Pi n’ey e ba muun ngay Gil’ilungun Got ni ke tabab ko gagiyeg u tharmiy ko duw ni 1914. Ku aram e ngiyal’ ni yin’ “Mikael nge tirok e engel” Satan nge pi kan nib kireb ni yad ba muun ngak nga wuru’ e tharmiy. (Rev. 1:10; 11:15; 12:5-9) I guy apostal John ba “engel ni be changeg nib tolang u fithik’ e nifeng, ni ba’ rok e thin ndabi math biid, ni Thin Nib Fel’ ni nge weliy ngak e girdi’ nu fayleng.” Be yog fare engel ni gaar: “Nge yib madgun Got ngomed, mi gimed ta’ fan nga feni sorok! Ya ke taw nga nap’an ni nge pufthinnag e girdi’. Ere mu siro’gad mi gimed meybil u p’eowchen Got ni ir e sunumiy e tharmiy, nge but’, nge day, nge pi alublub!” (Rev. 14:6, 7) Ere yugu aram rogon gelngin e togopuluw ni ma tay Moonyan’ ngak e pi tapigpig rok Got ma rayog ni nge pagan’rad ni bay e pi engel rok Got ni be ayuwegrad u nap’an ni yad be machibnag murung’agen Gil’ilungun Got.—Rev. 12:13, 17.
18 Ngiyal’ ney e dar ma non e pi engel ngodad me pow’iydad ngak e piin ni yad baadag ni ngar motoyilgad ko machib ni gad be tay ni bod rogon Filip ni pow’iy reb e engel nge yan i machibnag be’ nu Ethiopia. (Acts 8:26-29) Machane, boor ban’en ni be buch e ngiyal’ ney ni be dag ni yugu aram rogon ndabiyog ni ngad guyed e pi engel machane yad bay ni yad be ayuweg e machib ni gad be tay mi yad be pow’iydad ngak e piin ni bay rogon “ni nge yog e yafos ndariy n’umngin nap’an ngorad.”a (Acts 13:48) Ere rib ga’ fan ni nguud uned ko machib ni gubin ngiyal’ nge yog nda pirieged e piin yad baadag ni ngar pigpiggad ngak Jehovah!—John 4:23, 24.
19, 20. Mang e be rin’ e pi engel e ‘ngiyal’ ney ni ke chugur nga tomren e re m’ag ney’?
19 Nap’an ni be weliy Jesus murung’agen e ngiyal’ ney me yog nra yan i taw ko “ngiyal’ ni ke chugur nga tomren e re m’ag ney,” ma pi engel e yad ra kunuy “urngin e girdi’ ni kireb ni bay u fithik’ e girdi’ nib fel’.” (Matt. 13:37-43, 49, NW) Ere be un e pi engel i kunuy ma yad be tay e pow ko piin ni kan dugliyrad. (Mu beeg e Matthew 24:31; Rev. 7:1-3) Ku yad be ayuweg Jesus i ‘fek e saf ngan chuwegrad u fithik’ e kaming.’—Matt. 25:31-33, 46.
20 “Ngiyal’ nra m’ug Somol Jesus u lan e lang ni ke yib u tharmiy ni yad e pi engel rok nib yargel” e yira thang e “piin nde t’uf rorad ni ngar nanged murung’agen Got nge piin ndarir folgad ko Thin nib Fel’ ni yib rok Got ni murung’agen e Somol rodad i Jesus.” (2 Thess. 1:6-10) Nap’an nni piliyeg e changar rok John nge guy e re n’ey me weliy murung’agen Jesus nge pi engel rok nu tharmiy ni kar afgad nga daken e os nib wechwech ni nga ranod ko mahl.—Rev. 19:11-14.
21. Mang e ra rin’ fare engel ni “bay e kiy ko fare low nib toar u pa’ nge ba chen nib n’uw nib tomal” ngak Satan?
21 Ki guy John “ba engel ni be yib u tharmiy nga but’, ni bay e kiy ko fare low nib toar u pa’ nge ba chen nib n’uw nib tomal.” Re engel nem e aram Mikael ni pilungen e engel, ni ir e ra m’ag fare Moonyan’ nge pi engel rok nge yin’rad nga lan fare low nib toar. Tomren e gagiyeg rok Kristus ko fare Biyu’ i Duw e yira pagrad nib ngoch nap’an ni ngar skengnaged e girdi’. Ma tomur riy e yira thang Satan nge urngin e piin ni yad ba muun ngak. (Rev. 20:1-3, 7-10; 1 John 3:8) Gubin e piin ni yad ra togopluw ngak Got e goo yira thangrad.
22. (a) Uw rogon nra un e pi engel ko n’en nra rin’ Got ndabki n’uw nap’an? (b) Susun ni nge uw rogon u wan’dad e maruwel ko pi engel?
22 Dabki n’uw nap’an me chuweg Got e girdi’ rok u fithik’ e gafgow ko re m’ag rok Satan nib kireb ney. Ma maruwel rok e pi engel ko re ngiyal’ i n’em e ra micheg ni Jehovah e bay mat’awun ni nge gagiyeg me lebguy e n’en nib m’agan’ ngay ni fan ko fayleng nge girdi’. Rriyul’ ni pi engel rok Got e yad e “pi kan ni yad ma pigpig ngak Got ni ma l’ograd ngar ayuweged e piin ni ngar thapgad ngak.” Ere ngad pininged e magar ngak Jehovah Got u rogon ni be ayuwegdad u daken e pi engel nge yog nda rin’ed e tin nib m’agan’ ngay me yog e yafas ni manemus ngodad.
[Footnote]
Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?
• Uw rogon ni kan yarmiy e pi engel rok Got u tharmiy?
• Mang e rin’ boch e engel u nap’an Noah?
• Uw rogon ni ke ayuweg Jehovah e girdi’ rok u daken e pi engel?
• Mang e be rin’ e pi engel rok Got e ngiyal’ ney?
[Picture on page 21]
Ba felfelan’ e pi engel ni ngar rin’ed e n’en nib m’agan’ Got ngay
[Picture on page 23]
Pi engel e gubin ngiyal’ ni kar fal’eged rogorad kar pired ni ngar rin’ed boch ban’en nrogon nib m’agan’ Got ngay ni bod e n’en rrin’ed u nap’an Daniel
[Picture on page 24]
Dab mu rus ya pi engel e yad be ayuwegdad ko machib ni gad be tay!
[Credit Line]
Globe: NASA photo