‘Mu Telim Mag Guy Rogon Ngam Nang Fan’
“Mu telmed ngog ni gimed gubin, mi gimed guy rogon ngam nanged fan.”—MARK 7:14.
1, 2. Mang fan ni boor e girdi’ ni ur motoyilgad ko pi n’en ni i weliy Jesus e da ur nanged fan?
FAANRA be non be’ ngak be’, ma faen ni yibe non ngak e rayog ni be rung’ag laman faen ni be non. Ku rayog ni ke poy laman. Machane, ra yan i aw nib m’ay fan e n’en ni be weliy faen ni be non ni faanra der nang facha’ fan e n’en ni be weliy. (1 Kor. 14:9) Ku arrogon kakrom ni bokum biyu’ e girdi’ ni ur rung’aged e pi n’en ni i weliy Jesus. Ki non ngorad ni be fanay reb e thin ni yad ra nang fan. Machane, gathi yad gubin nra nanged fan e n’en ni i weliy. Aram fan ni gaar Jesus: “Mu telmed ngog ni gimed gubin, mi gimed guy rogon ngam nanged fan.”—Mark 7:14.
2 Mang fan ni boor e girdi’ nda ur nanged fan e n’en ni i weliy Jesus? Bochan ni bay boch i yad ni ke mich boch ban’en u wan’rad ndubrad ni ngar thilyeged, maku bay boch i yad nda i motoyil ngak Jesus ni bochan e riyul’ ni yad baadag ni ngar nanged fan e n’en ni be weliy. I weliy Jesus murung’agen e pi girdi’ ney ni gaar: “Rib soromed ni msasalpiyed ngam n’iged e motochiyel rok Got ni bochan e ngam ayuweged yalmed!” (Mark 7:9) Pi girdi’ ney e da ur guyed rogon ni ngar nanged fan e n’en ni i yog Jesus. Maku dubrad ni ngar thilyeged e lem nge ngongol rorad. Sana kemus ni ur rung’aged e n’en ni i yog, machane de taw nga gum’ircha’rad! (Mu beeg e Matthew 13:13-15.) Ere, uw rogon ni ngaud pired nib m’agan’dad ngay ni ngad filed ban’en ko pi n’en ni i fil Jesus?
ROGON NI NGE YIB ANGIN NGODAD E PI N’EN NI I FIL JESUS
3. Mang fan nib mom ni i nang pi gachalpen Jesus fan e pi n’en ni i weliy?
3 Ba t’uf ni ngad folwokgad ko n’en ni i rin’ pi gachalpen Jesus nib sobut’an’rad. I weliy murung’agrad ni gaar: “Gimed e rib fel’ waathmed! Ya lan owchemed e be guy ban’en ma lan telmed e be rung’ag ban’en.” (Matt. 13:16) Ere, mang fan ni yad e ur nanged fan ma boch e girdi’ e danga’? Bin som’on e, ur fithed e deer ngemu’ mu ur gayed fan e pi thin nem ni i yog Jesus. (Matt. 13:36; Mark 7:17) Bin l’agruw e, i m’agan’rad ngay ni ngar puthuyed boch ban’en nib beech ni ka fin ra filed ko tin ni ke mich u wan’rad. (Mu beeg e Matthew 13:11, 12.) Bin dalip e, ki m’agan’rad ngay ni ngar fanayed e pi n’en ni kar rung’aged nge pi n’en ni ke tamilang u wan’rad ni ngar ayuweged yad ngay nge ku boch e girdi’.—Matt. 13:51, 52.
4. Ra nge tamilang e pi fanathin rok Jesus u wan’dad, ma mang dalip ban’en nib t’uf ni ngad rin’ed?
4 Faanra gad baadag ni ngad nanged fan fapi fanathin ni i weliy Jesus, mab t’uf ni ngad folwokgad rok pi gachalpen ni yad ba yul’yul’. Ku bay dalip ban’en nib muun ko re n’ey. Som’on e, ba t’uf ni nge m’agan’dad ngay ni ngad ted e tayim ni ngad filed ma gad fal’eg i lemnag e pi n’en ni i weliy Jesus, ma gad fal’eg i gay murung’agen, ma gad fith boch e deer u murung’agen. Re n’ey e ra yognag e tamilangan’ ngodad. (Prov. 2:4, 5) Bin migid e, ba t’uf ni ngad nanged rogon nib peth e pi n’ey ko tin ni gad manang nge rogon nrayog ni nge yib angin ngodad. Ireray e n’en nra ayuwegdad ni ngad nanged fan e pi n’em. (Prov. 2:2, 3) Ma bin tomur e, susun ni ngad folgad ko pi n’en ni kad filed. Ya ireray e n’en nra dag ni gad ba gonop.—Prov. 2:6, 7.
5. Mu weliy e n’en nib thil u thilin e tamilangan’, nge ngan nang fan ban’en, nge gonop.
5 Mang e ba thil u thilin e tamilangan’, nge ngan nang fan ban’en, nge gonop? Baaray rogon nrayog ni ngan susunnag: Susun e ga bay u lan e kanawo’ mag guy reb e bus ni ke yib nib puluw ngom. Som’on e, kam nang ni fare n’em ni ke yib nib puluw ngom e ba bus. Aram e tamilangan’. Bin migid e, kam nang ni faanra dab mu chuw u lan e kanawo’ ma ra aw e re bus nem ngom. Aram e rayog ni nga nog ni kam nang fan e n’en ni be buch! Ma tomur riy e kam mil nga wuru’ e wo’. Aram e gonop! Dariy e maruwar riy ni aram fan ni tamilangnag e Bible feni ga’ fan ni ngad ‘chichiiyed pa’dad ko gonop,’ ya rayog ni nge ta’dad ni gad ba fos.—Prov. 3:21, 22; 1 Tim. 4:16.
6. Mang aningeg e deer ni gad ra weliy e fulweg riy u nap’an ni gad be weliy medlip e fanathin ni weliy Jesus? (Mu guy e kahol.)
6 Re article ney nge bin migid e gad ra weliy riy medlip e fanathin ni fanay Jesus kakrom. Nap’an ni gad be weliy murung’agen e pi fanathin nem, ma gad ra fith e pi deer ni baaray ni gaar: Mang e be yip’ fan e re fanathin ney? (Re n’ey e ra ayuwegdad ni nge yag e tamilangan’ ngodad.) Mang fan ni weliy Jesus e re fanathin ney? (Re n’ey e ra ayuwegdad ni ngad nanged fan e n’en ni gad be weliy.) Nge uw rogon nrayog ni ngad fanayed e pi n’ey ni kad filed ni ngad ayuweged gadad ngay nge boch e girdi’? (Aram e gonop.) Ma bin tomur e, mang e be fil ngodad u murung’agen Jehovah nge Jesus?
FARE AWOCHNGIN E MUSTARD
7. Mang e be yip’ fan fare fanathin ni murung’agen fare awochngin e mustard?
7 Mu beeg e Matthew 13:31, 32. Mang fan fare fanathin rok Jesus ni murung’agen awochngin e mustard? Fare awoch e be yip’ fan fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got nge ulung ni Kristiano. Nap’an ni tabab e ulung ni Kristiano ko duw ni 33 C.E., ma rib achig ni bod fare awochngin e mustard ni ir e “th’abi achig u fithik’ urngin awochngin e woldug.” Machane, de n’uw nap’an me tabab ni nge ga’ e ulung ni Kristiano, me garer nge yan i taw nga yu yang ndan lemnag nra taw ngay. (Kol. 1:23) Ba ga’ fan e re n’em ni bochan e yog Jesus ni fare awochngin e mustard ni ga’ nge par ni ke mang ba ke gek’iy e yib e pi “arche’ i toy tafen nga fithik’ i papa’ngin.” Pi arche’ ney e be yip’ fan e piin nriyul’ ni yad baadag ni ngar nanged e tin riyul’. Ma pi’ girdi’ ney e rayog ni nga nog ni gowa kar pirieged e ggan, nge tagalul’, nge gin nrayog ni ngar nabgad ngay u lan e ulung ni Kristiano.—Mu taareb rogonnag ko Ezekiel 17:23.
8. Mang fan ni fanay Jesus fare fanathin u murung’agen awochngin e mustard?
8 Mang fan ni fanay Jesus e re fanathin ney? I weliy rogon ni ma ga’ awochngin e mustard u lan e re fanathin rok nem ni bochan e nge tamilangnag rogon nrayog ni nge ga’, ma be ayuweg, ma be gel e ulung rok Got ko pi magawon ni yad ma mada’nag. Rib pag feni fel’ rogon e mon’og ni be tay e ulung rok Got u fayleng ni ka nap’an e duw ni 1914! (Isa. 60:22) Piin ni yad bang ko re ulung ney e kan ayuwegrad ni ngar pired ni yad ba chugur ngak Jehovah. (Prov. 2:7; Isa. 32:1, 2) Maku reb e, dariy ban’en ni ku rayog ni nge taleg e ulung rok Got ndab ki mon’og ni ki mada’ ko togopuluw ni yibe tay ngay.—Isa. 54:17.
9. (a) Mang e rayog ni ngad filed ko fare fanathin ni murung’agen awochngin e mustard? (b) Mang e gad be fil u murung’agen Jehovah nge Jesus ko re n’ey?
9 Mang e rayog ni ngad filed ko fare fanathin ni murung’agen awochngin e mustard? Sana gad ma par u bang ni buchuuw e Pi Mich Rok Jehovah riy ara darud guyed angin e machib ni gad be tay riy. Yugu aram rogon, ma dab da paged talin ndemtrug e miti magawon nra mada’nag Gil’ilungun Got ma rayog ni nge yan u fithik’. Ma re n’ey e ra pi’ gelngidad ni nge yag nda athamgilgad. Bod nnap’an ni yan Brother Edwin Skinner nga India u nap’an e duw ni 1926, ma buchuuw e Pi Mich Rok Jehovah u rom. Som’on e rib sagaal ni i mon’og e machib u rom, ere u nog nib “mo’maw’” e maruwel. Yugu aram rogon, ma de tal ko machib me munmun me guy rogon ni ke yag ni nge gel Gil’ilungun Got nga boch e magawon nrib ga’. Chiney e ke pag 37,000 e Pi Mich Rok Jehovah u India, mab pag 108,000 e girdi’ nra uned ko Puguran ko fa binem e duw. Kum lemnag rogon e mon’og ni ke tay e machib. U lan e re duw nem ni yan Brother Skinner nga India e ku aram e re duw ni tabab e machib u Zambia. Chiney e ke pag 170,000 e walag ni yad ma machib u rom ma 763,915 e girdi’ nra uned ko Puguran u nap’an e duw ni 2013. Re n’ey e be dag nu fithik’ 18 e girdi’ u Zambia, ma bay taareb riy ni ke un ko Puguran. Rriyul’ ni yira gin nga rogon ni ke mon’og e machib u rom!
N’EN NI MA THOWNAG E FLOWA
10. Mang e be yip’ fan fare fanathin ni murung’agen e n’en ni ma thownag e flowa?
10 Mu beeg e Matthew 13:33. Mang e be yip’ fan fare fanathin ni murung’agen e n’en ni ma thownag e flowa? Re fanathin ney e be yip’ fan fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got ni gad ma machibnag nge angin ni ma yib ko girdi’. Fagi “flowa ni ga’ngin” e be yip’ fan e pi nam, ma rogon ni be thow fare flowa e be yip’ fan rogon ni be garer fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got u daken e machib ni gad ma tay. Fare awochngin e mustard e ba mom ni ngan guy ni be ga’ i yan, machane fare n’em ni ma thownag e flowa e dabiyog ni ngan guy rogon ni be thownag fare flowa nge taw ko ngiyal’ ni ke thow fagi flowa.
11. Mang fan ni weliy Jesus fare fanathin ni murung’agen e n’en ni ma thownag e flowa?
11 Mang fan ni weliy Jesus e re fanathin ney? I weliy e re fanathin ney ni bochan e nge tamilangnag rogon nrayog ni nge garer fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got nga ga’ngin yang e fayleng nge rogon nrayog ni nge thilyeg e ngongol ku be’. Ke taw e re thin nib fel’ ney ko “yungi n’en ni yan i mus e fayleng ngay.” (Acts 1:8) Machane, gathi gubin ngiyal’ ni gad ma guy rogon ni ma thilyeg e re thin ney rogon e lem nge par ko girdi’. Ya pi n’ey e rayog ni nga fini munmun me gagiyel. Machane, bin riyul’ riy e bay angin e machib ni yibe tay, ya gathi kemus ni be m’ug u rogon urngin e girdi’ ni be yib nga lan e ulung rok Got, ya ku be m’ug u rogon e ngongol ko piin ni kar adaged e tin riyul’.—Rom. 12:2; Efe. 4:22, 23.
12, 13. Mu weliy boch ban’en ni ke buch ni be dag nrayog ni nge mon’og e machib ni bod fare flowa ni kan weliy murung’agen ko fare fanathin.
12 Ba ga’ ni fin ma gagiyel angin fare maruwel ni machib u tomuren ni ke yan boor e duw ni ke rung’ag boch e girdi’ fare thin nib fel’. Franz nge Margit ni yow be pigpig u yugu reb e branch ofis e chiney e ur pigpiggow ko branch ofis nu Brazil u nap’an e duw ni 1982. Nap’an ni ur moyew u rom, ma ranow ra machibgow nga reb e binaw nib achig u rom. Boor e girdi’ nra filew e Bible ngorad nib muun be’ nib pin ngay ni bay aningeg e bitir rok. Bin th’abi ilal e pagel ni fak e re ppin nem e 12 e duw rok, ma ir be’ nrib tatamra’ mab ga’ nnap’an ni yow ra yan ni ngar guyew e chitiningin ni ngar filed e Bible, ma ma yan i mith. Munmun ma aram min thilyeg e maruwel ko gal walag ney, ma aram ma daki yag ni ngar ululgad ko fol Bible ni ur ted. Reliw’ nge lal e duw nga tomuren miki sul e re wu’ i mabgol nem ko re binaw nem ni ngar nangew salpen e pi walag u rom. Ere, nap’an nra sulow ma mang e ra piriegew? Fare ulung ni ur mew riy e ke gaman 69 e publisher riy, ma 13 i yad e regular pioneer, ma yad ma muulung u lan reb e Kingdom Hall ni kab beech. Ma mang e ke buch ko fachi pagel nrib tatamra? Chiney e ir e en ma yarmiy e piin piilal! Kari felfelan’ fa wu’ i mabgol ko n’en ni kar guyew! Ere, ke garer fare thin nib fel’ ma ke thilyeg e yafas rok boor e girdi’, ni bod fare n’em ni ma thownag e flowa ni weliy Jesus murung’agen ko fare fanathin rok!
13 Mus ko pi binaw nib mo’maw’ e machib riy ni bochan e ke taleg e am e machib riy e ku be m’ug riy rogon ni be thilyeg fare thin nib fel’ e yafas ko girdi’. Ba mo’maw’ ni ngad nanged rogon ni be yan e machib ko pi nam ney, machane, ba ga’ ni gad ma gin nga rogon angin ni ma m’ug ko tomur. Am lemnag yu Cuba. I taw e machib ngaram ko duw ni 1910. Ma nap’an e duw ni 1913 me yan Brother Russell ngaram. Ma som’on e gathi ri boor e girdi’ ni baadag e machib. Machane, mang e gad be guy ni be buch u Cuba e chiney? Ba pag 96,000 e piin ni yad ma machibnag fare thin nib fel’ u rom, ma 229,726 e girdi’ nra uned ko Puguran u nap’an e duw ni 2013. Faanra ngan sumarnag ma ra 48 e girdi’ ko re binaw nem ma bay taabe’ riy ni ke un ko re madnom nem. Mus ko pi nam ni kab puf mat’awun e Pi Mich Rok Jehovah ni ngar machibgad riy e ki taw fare thin nib fel’ nga boch e binaw riy ni be lemnag e Pi Mich ndawori taw e machib ngay.a—Ekl. 8:7; 11:5.
14, 15. (a) Uw rogon nrayog ni nge yib angin ngodad e pi n’en ni gad ra fil ko fare fanathin u murung’agen e n’en ni ma thownag e flowa? (b) Mang e be fil ngodad u murung’agen Jehovah nge Jesus?
14 Uw rogon nrayog ni nge yib angin ngodad e n’en ni weliy Jesus ko fare fanathin ni murung’agen e n’en ni ma thownag e flowa? Nap’an ni gad ra fal’eg i lemnag e re fanathin rok Jesus ney, ma ra tamilang u wan’dad nde t’uf ni nge magafan’dad nga rogon nra taw fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got ko piin ni ka bay ndawor rrung’aged. Ya gad manang ni Jehovah e ir e be pow’iy urngin ban’en. Machane, mang e maruwel rodad? Ke pi’ e Thin rok Got e fulweg riy ni gaar: “Mu yung e woldug ko ley ni kadbul e yal’ nge mithig yal’; ma dabiyog ni ngam nang ko gubin nra tugul nib fel’ rogon fa danga’, fa reb e ra tugul bang e woldug rom nib fel’ rogon ma bang e dabi fel’ rogon.” (Ekl. 11:6) Yugu aram rogon ma dab da paged talin ni ngaud yibilayed e re maruwel ney ni machib ni nge mon’og i yan. Machane, rib ga’ fan ni ngad yibilayed rogon ni yibe rin’ e re maruwel ney ko pi nam ni ke taleg e am ndab kun machib riy.—Efe. 6:18-20.
15 Maku reb e, faanra gad be guy nib sagaal ni be mon’og e maruwel ni gad be tay ara darud guyed angin, ma dabi mulan’dad. Dab ud lemnaged ni faanra ba “sagaal” e maruwel ni be yan, ma aram e ba m’ay fan e maruwel ni gad be tay. (Zek. 4:10, BT) Ya rayog ni nge munmun ma gad guy angin ni ke yib nrib fel’ nib thil nga rogon ni ud lemnaged ko som’on!—Ps. 40:5; Zek. 4:7.
BE’ NI MA FOL CHUWAY’ NGE BAN’EN NRIB TOLANG PULUWON NI KAN K’EYAG
16. Mang fan fare fanathin ni murung’agen be’ ni ma fol chuway’ nge fare n’em nib tolang puluwon ni kan k’eyag?
16 Mu beeg e Matthew 13:44-46.b Mang e be yip’ fan fare fanathin ni murung’agen faen ni ma fol chuway’ nge fare n’em nib tolang puluwon ni kan k’eyag? Nap’an ni immoy Jesus u fayleng ma piin ni yad ma fol chuway’ e ba ga’ ni yad ma yan ngar mada’gad nga Indian Ocean ni bochan e yad be gay e churuwo’ nu l’ugun e yar. Faen ni ma fol chuway’ ni kan weliy murung’agen ko re fanathin ney e be yip’ fan e piin nriyul’ ni yad baadag e tin riyul’ ni yad ma gay e gin ni bay e tin riyul’ riy. Ma fare “churuwo’ nu l’ugun e yar” e be yip’ fan fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got. Rogon ni bay ko fare fanathin e nap’an ni nang facha’ ni ma fol chuway’ feni tolang puluwon fare churuwo’ nu l’ugun e yar, me dugliy u wan’ ni nge pi’ gubin ban’en ni bay rok ni chuway’ ni “ka chingiyal’ nem” ya nge yag ni chuw’iy e re churuwo’ nem. Ki weliy Jesus murung’agen be’ nib moon ni be milay’ me pirieg ban’en nrib t’uf ma rib tolang puluwon ni kan “k’eyag.” Re moon ney e ba thil ngak facha’ ni ma fol chuway’, ya gathi be gay e re n’em nib tolang puluwon. Machane, yugu aram rogon, ma nap’an ni pirieg, miki dugliy u wan’ ni nge pi’ “urngin” ban’en rok ni chuway’ me fek e salpiy riy nge chuw’iy fare churuwo’ ngay.
17. Mang fan ni weliy Jesus fa gal fanathin ni murung’agen be’ ni ma fol chuway’ nge fare n’em nib tolang puluwon ni kan k’eyag?
17 Mang fan ni weliy Jesus e gal fanathin ney? I weliy ni bochan e nge tamilangnag ni boor e kanawo’ ni yima pirieg e tin riyul’ riy. Boch e girdi’ e yad ma gay e gin ni bay e tin riyul’ riy, maku boor ban’en ni kar paged fan ya nge yag nra pirieged e tin riyul’. Machane, bay boch e girdi’ nda ur gayed, machane min fek i yan ngorad. Demtrug rogon, ma fa gal moon nni weliy murung’agrow ko fa gal fanathin e yow l’agruw ni yow manang feni tolang puluwon e n’en ni kar piriegew, mab m’agan’row ngay ni ngar pagew farow ya nge yag fare churuwo’ nib tolang puluwon ngorow.
18. (a) Uw rogon nrayog ni nge yib angin e gal fanathin ney ngodad? (b) Mang e be fil e re n’ey ngodad u murung’agen Jehovah nge Jesus?
18 Uw rogon nrayog ni nge yib angin e gal fanathin ney ngodad? (Matt. 6:19-21) Ngam fithem ni nge lungum: ‘Taareb rogon e lem rog ko lem ko fa gal pumoon ni kan weliy murung’agrow ko gal fanathin ney, fa danga’? Ba ga’ fan e tin riyul’ u wan’ug, fa danga’? Ba m’agan’ug ngay ni nggu pag fan boch ban’en ni fan ngay, fa gu ma pag boch ban’en ni nge magawonnageg, ni bod rogon e pi n’en ni yima rin’ u reb e rran ngu reb?’ (Matt. 6:22-24, 33; Luke 5:27, 28; Fil. 3:8) Faanra rib t’uf e tin riyul’ rodad, ma aram e gad ra athamgil u rogon nrayog rodad ni ngad ted nib m’on u lan e yafas rodad.
19. Mang e gad ra weliy ko bin migid e article?
19 Manga yigi m’ug ko ngongol rodad nriyul’ ni kad motoyilgad ko fapi fanathin ma kad nanged fan nib fel’ rogon. Dab mu pagtalin nde gaman ni kemus ni ngad nanged fan e pi fanathin ney, ya kub t’uf ni ngad folgad ko n’en ni kad filed riy. Bin migid e article e ku gad ra weliy riy dalip e fanathin nge n’en ni gad ra fil riy.
[Boch e thin nra tamilangnag murung’agen]
a Ku bay boch ban’en ni taareb rogon ni ke buch u boch e nam ni bod yu Argentina (2001 Yearbook, ko page 186); nge East Germany (1999 Yearbook, ko page 83); nge Papua New Guinea (2005 Yearbook, ko page 63); nge Robinson Crusoe Island (Fare Wulyang Ntagil’ E Damit, ko June 15, 2000, ko page 9 ni thin ni Meriken).
b Matthew 13:46, NW: “Ma faani pirieg reb nrib fel’ me yan i pi’ ni chuway’ urngin ban’en ni ba’ rok ni ka chingiyal’ nem, me fek e salpiy nge chuw’iy fare churuwo’ ngay.”