Ximodo iquiiñenu folletu cubi ni láʼ Ca diidxaʼ sicarú ni zeeda de Dios
Gúcani para gacaneni laanu chigánnanu binni sti biaje ne guzulú gúʼndanenu laacaʼ de Biblia
1. Xi folletu cubi gucuaanu ni zacané laanu chigánnanu binni sti biaje ne guzulú gúʼndanenu laacaʼ de Biblia lu guendaridagulisaa de chonna gubidxa ni biree lá: «Gápanu ladxidoʼno».
1 ¡Guizáʼ nayecheʼ guyuʼnu ora gucuaanu folletu cubi ni zacané laanu chigánnanu binni sti biaje ne guzulú gúʼndanenu laacaʼ de Biblia lu guendaridagulisaa de chonna gubidxa ni biree lá: «Gápanu ladxidoʼno»! Maʼ folletu ni láʼ Ca diidxaʼ sicarú ni zeeda de Dios nga chichuu lugar stiʼ folletu Xi canabaʼ Dios lii guʼnuʼ, laaca nachucu ca ndaa stini ne laaca neni conseju ni zanda gacané binni, ne galán ni para gúʼndanenu binni de Biblia ra puertaʼ lidxi. Folletu Xi canabaʼ Dios lii guʼnuʼ, jma nga rusiéneni de cani naquiiñeʼ guni ca xpinni Cristu, peru nuu de laacani raca nagana para cani nacubi caziidiʼ guiene cani. Yanna, folletu nacubi riʼ jma nga cusiéneni de ca diidxaʼ sicarú ni zeeda lu Biblia (Hech. 15:35).
2. Xiñee guca folletu cubi ni láʼ Ca diidxaʼ sicarú ni zeeda de Dios.
2 Xiñee guca folletu cubi riʼ. Stale xpinni Cristu ni nuu lu guidubi naca Guidxilayú gunábacaʼ gaca ti guiʼchiʼ ni cadi gaca nagana para guiene binni ne ni gacané binni chuulaʼdxiʼ guiziidiʼ jma ne ni uguu gana laacaʼ gúʼndacaʼ libru Xipeʼ ndiʼ cusiidiʼ Biblia, libru ni riquiiñenu para gúʼndanenu binni Biblia. Stale binni qué riná guʼndanécabe laa ti libru, jma nga riuulaʼdxiʼ gúʼndanenu laa ti guiʼchiʼ jma nahuiiniʼ. Ne cumu nahuiiniʼ folletu riʼ la? zanda guibiʼxhiʼ ni lu stale diidxaʼ.
3. Xiñee maʼ gadxé folletu riʼ de xcaadxi guiʼchiʼ ni riquiiñenu para gúʼndanenu binni Biblia.
3 Modo guca folletu riʼ. Stale de ca guiʼchiʼ ni riquiiñenu para gúʼndanenu binni Biblia, gúcacani para ganda guʼndaʼ binni cani laasi ne guiene xi nani. Peru folletu riʼ maʼ gadxé huiiniʼ ni, purtiʼ para ganda guiene binni ni caquiiñeʼ tuuxa gacané laa. Nga runi, ora gusaananenu ni binni, galán gúʼndanenu laa tobi o chupa párrafo stini. Cumu cadi xiroobaʼ cani la? zanda guidúʼndanenu ni binni ra puertaʼ lidxi si o ra runi dxiiñaʼ. Neca galán primé ndaa stini para guzulú gúʼndanenu binni Biblia la? zanda iquiiñenu intiica ndaa stini para guzulú gúʼndanenu binni Biblia.
4. Ximodo zacané folletu riʼ laanu iquiiñenu Biblia ora maʼ cayúʼndanenu binni.
4 Lu stale de ca guiʼchiʼ stinu, maca zeeda ni cacabi ca guendarinabadiidxaʼ stiʼ cada párrafo. Peru lu folletu riʼ, lu Biblia nga zeeda ni cacabi ca guendarinabadiidxaʼ stini, purtiʼ jma nga riuulaʼdxiʼ binni guiziidiʼ de lu Biblia ne cadi lu ca guiʼchiʼ stinu. Nga runi, huaxiéʼ si textu nga bicaacabe xiná lu ca párrafo ca. Jma galán guiuundaʼ cani de lu Biblia. Zacá zuuyaʼ ca binni ni cayúʼndanenu de Dios nga zeeda ni caziidicaʼ (Is. 54:13).
5. Xiñee caquiiñeʼ guiduʼndaʼ chaahuinu dede ante cada tobi de ca ndaa ni chigúʼndanenu binni.
5 Laaca cadi cusiene folletu riʼ guiráʼ xixé textu ni zeeda luni. Gúcani zacá para ganda guinabadiidxaʼ cani cadúʼndanenu ca ne ganda gacaneni laanu iquiiñenu ca guenda ni nápanu para gusíʼdinu binni. Nga runi, caquiiñeʼ guiduʼndaʼ chaahuinu dede ante cada tobi de ca ndaa ni chigúʼndanenu binni. Peru cadi naquiiñeʼ guininu stale. Neca nabé riuuláʼdxinu gusiénenu ca textu stiʼ Biblia la? jma galán gudiʼnu lugar binni cadúʼndanenu ca guiníʼ xi biene lu textu ca. Guníʼ ique chaahuiʼ xi zanda guinabadiidxaluʼ laabe ti ganda guiénebe xipeʼ rusiidiʼ Biblia (Hech. 17:2).
6. Ximodo zanda iquiiñenu folletu riʼ 1) ra nuu binni ni qué runi cré Dios ne cani rusiidiʼ Biblia. 2) ora maʼ zigucheechenu diidxaʼ de yoo pur yoo. 3) para guzulú gúʼndanenu binni de Biblia ra puertaʼ lidxi. 4) ora chigánnanu binni sti biaje.
6 Zanda gusaananu folletu riʼ ora tiica si cásica rúninu né xcaadxi guiʼchiʼ ni riquiiñenu para gúʼndanenu binni, neca cadi laani cusaananenu binni beeu ca. Stale tu laa ziuulaʼdxiʼ iquiiñeʼ folletu riʼ para guzulú guʼndané binni de Biblia ra puertaʼ lidxi ora maʼ zigucheeche diidxaʼ de yoo pur yoo. Ne casi bieeteʼ lu guendaridagulisaa de chonna gubidxa, «jma ziuuláʼdxinu chigánnanu binni sti biaje ra iquiiñenu folletu riʼ» (biiyaʼ cuadru ni zeeda lu yaza 5 dede 7).
7. Ximodo zanda iquiiñenu folletu riʼ para gúʼndanenu binni Biblia.
7 Ximodo iquiiñenu ni para gúʼndanenu binni Biblia. Primé zanda gúʼndanu ca guendarinabadiidxaʼ ni napa ti númeru ni cá né letra ni dieʼ jma nayaaseʼ, de racá zanda gúʼndanu párrafo ni cusiene guendarinabadiidxaʼ ca. Despué guyúbinu lu Biblia ca textu ni cá né letra cursiva, ne guyúbinu xi zanda guinabadiidxanu laabe ti guiene chaahuibe textu ca. Ne ante tiidinu lu sti guendarinabadiidxaʼ, galán guinabadiidxanu laabe sti biaje ni biluxe bíʼndanenu laabe ti guidúʼyanu pa biénebe ni. Ca primé biaje chigánnanu laabe, zándaca jma galán gúʼndanenu laabe ti guendarinabadiidxaʼ o chupa. Ra maʼ zidiʼdiʼ dxi maʼ zanda gúʼndanenu laabe xhupa xhonna guendarinabadiidxaʼ dede guiluxe guidúʼndanenu laabe ti ndaa stiʼ folletu ca.
8. Xi naquiiñeʼ gánnanu ora chidúʼndanu ti textu, ne xiñee.
8 Ca textu ra cá diidxaʼ biindaʼ nga cani cacabi ca guendarinabadiidxaʼ ni dieʼ jma nayaaseʼ. Ora guidúʼndanu ti textu lu Biblia la? cadi naquiiñeʼ guininu «sicaríʼ bicaa apóstol Pablu» o «biiyaʼ xiná ca diidxaʼ riguixhená ni guníʼ Jeremías», purtiʼ zándaca guiníʼ ique binni cadúʼndanenu laa ni bicaa tuuxa binni guidxilayú. Jma galán guininu «sicaríʼ na Stiidxaʼ Dios» o «biiyaʼ xi maca guníʼ Biblia zazaaca».
9. Ñee naquiiñeʼ guidúʼndanu guiráʼ textu ni zeeda lu ca párrafo ca la?
9 Ñee naquiiñeʼ guidúʼndanu guiráʼ textu ni zeeda luni la? o ra cá si diidxaʼ «biindaʼ». Neca guiráʼ textu ni zeeda luni cusihuinni lu Biblia nga biree ni cá lu ca párrafo ca la? cada tobi de ca textu ca cusiidiʼ ni binni ca stale cosa ni zanda gacané laa. Peru pa binni ni cadúʼndanenu ca huaxiéʼ tiempu napa, cadi cayuuláʼdxipeʼ tema ni cadúʼndanenu laa o huaxiéʼ nanna guʼndaʼ la? zándaca jma galán guidúʼndanenu laabe ca textu ra na «biindaʼ».
10. Pora nga maʼ zanda gúʼndanenu binni libru Xipeʼ ndiʼ cusiidiʼ Biblia.
10 Pora nga maʼ zanda guidúndanenu binni libru Xipeʼ ndiʼ cusiidiʼ Biblia. Ora maʼ rúʼndanenu binni guiráʼ semana, maʼ zanda iquiiñenu libru Xipeʼ ndiʼ cusiidiʼ Biblia o guiluxe gúʼndanenu laabe folletu ca. Cada tobi de cani rucheeche diidxaʼ nga guʼyaʼ pora nga maʼ zanda guʼndané laabe libru Xipeʼ ndiʼ cusiidiʼ Biblia. Yanna, ñee naquiiñepeʼ guzulunu dede primé capítulo stiʼ libru ca la? Cadi nexheʼ diʼ ximódopeʼ gúninu ni, purtiʼ gadxé gadxé nga modo riuulaʼdxiʼ binni guʼndanécabe laa. Zándaca binni ni cadúʼndanenu ca guinabaʼ laanu guʼndaʼ jma de xiixa tema ni guyuulaʼdxiʼ. Pa zacá ni la? zanda gúʼndanenu laabe libru Xipeʼ ndiʼ cusiidiʼ Biblia ti ganda guiene chaahuibe ni.
11. Xiñee galán iquiiñenu folletu cubi riʼ biaʼ gándatiʼ.
11 Ndaaniʼ Guidxilayú ra nabé rieeteʼ cayaca stale cosa malu riʼ, nápanu ti dxiiñaʼ nabé risaca, ne laani nga guininu ca diidxaʼ jma sicarú ni nuu: maʼ cayuni mandar Reinu stiʼ Dios ne maʼ cadi candaa zúnini Guidxilayú riʼ nacubi ne zabani binni ni guni ni jneza luni (Mat. 24:14; 2 Ped. 3:13). Nanna dxíchinu, cani gucaadiaga ca diidxaʼ ca, laaca zaniʼcaʼ casi guníʼ Dios guicá lu Biblia: «¡Guizáʼ sicarú nga ñee binni ni canazá lu ca dani ca ora ziné diidxaʼ nacubi ne galán, ni canagucheeche guendariuudxi, ni né diidxaʼ nacubi ne galán stiʼ xiixa ni jma sicarú, ni canagucheeche guendarilá, ni rabi Sión: “Dios stiluʼ maʼ naca Rey!”» (Is. 52:7). Nga runi, iquiiñenu folletu cubi riʼ biaʼ gándatiʼ para chinenu ca diidxaʼ sicarú ni zeeda de Dios ra nuu ca binni ni canabaʼ guiziidiʼ de laabe.
[Cuadru ni zeeda lu yaza 8]
Ximodo zanda iquiiñenu ni ra nuu binni ni qué runi cré Dios ne qué runi cré cani rusiidiʼ Biblia
● Nuu chupa chonna lugar ra qué riná binni gucaadiaga cani rucheeche diidxaʼ ora guieeteʼ de Dios ne de Biblia. Pa zacá neza ra rucheechenu diidxaʼ, jma galán guininu de cani rábinu caquiiñeʼ ca binni ca, casi gobiernu ni guni ni jneza, paraa zanda guidxela ca familia ca conseju ni gacané laacaʼ ne xi gaca xa de binni despué. Ora maʼ gunínenu binni chupa chonna biaje ne maʼ biluinu laabe dxandíʼ nuu Dios ne zanda guni crenu ni na Biblia la? zanda gusaananenu laabe folletu Ca diidxaʼ sicarú ni zeeda de Dios.
[Cuadru ni zeeda lu yaza 8]
Ximodo zanda iquiiñenu ni ora maʼ ziuunu de yoo pur yoo
● «Stale binni nabé rinabadiidxaʼ xi cá ique Dios guni né binni guidxilayú, ne riuuladxeʼ gulueeʼ lii ximodo zanda gánnaluʼ ni, ne zudiiluʼ cuenta cadi nagana diʼ ni. Tobi de laacani nga, ñee rábiluʼ racalaʼdxiʼ Dios cuee guiráʼ yuubaʼ napa binni la?[Guleza guicábibe.] Folletu riʼ zacané ni lii para guicábiluʼ guendarinabadiidxaʼ riʼ ra iquiiñeluʼ Biblia stiluʼ. [Bidii laabe folletu ca, biindaʼ primé párrafo stiʼ primé ndaa stini, de racá biindaʼ Jeremías 29:11.] Casi na lu textu riʼ, cadi dxandíʼ racalaʼdxiʼ Dios guibani binni galán despué la? [Guleza guicábibe.] Zanda guiaananeluʼ folletu riʼ, ne ñuuladxeʼ ñendaʼ sti dxi ne nidúʼndanu guiropa párrafo stini para guidúʼyanu ximodo zabee Dios guiráʼ ni runiná binni». Pa ruuyuʼ nápabe tiempu la? biindané laabe guiropa párrafo stini, ne guionnaʼ textu ni zeeda luni. Gudxi laabe padxí zabiguétaluʼ para gúʼndatu ni cusiene sti guendarinabadiidxaʼ stini.
● «Cadi dxandíʼ runi orarnu Dios guiráʼ ora, ne jmaruʼ si ora nápanu xiixa guendanagana la? [Guleza guicábibe.] Ñee rábiluʼ rucaadiaga Dios guiráʼ oración ni runi binni, o nuu de laacani qué riuuláʼdxibe la? [Guleza guicábibe.] Yannadxí canacaaʼ ti folletu ni cayabi laanu xi textu stiʼ Biblia ricabi guendarinabadiidxaʼ riʼ. [Bidii ni laabe, ne biindané laabe primé párrafo stiʼ ndaa 12, ne zaqueca biindané laabe ca textu ra na «biindaʼ».] Riéchenu gánnanu cayabi Dios laanu guidxíñanu laa ora guni orarnu; peru para ganda gúninu nga la? caquiiñeʼ gunibiáʼ chaahuinu laabe. [Bixeleʼ ndaa 2 stiʼ folletu ca ne biluíʼ laabe ca subtítulo stini.] Pa riuuláʼdxiluʼ gúʼndaluʼ folletu riʼ la? zanda gusaananiáʼ ni lii ne zadideʼ sti dxi para guidúʼndanu ximodo ricabi Biblia ca guendarinabadiidxaʼ nabé risaca riʼ.»
● «Yannadxí canagánnadu binni ralidxi purtiʼ nánnadu nuucaʼ xizaa pur ca cosa malu cayaca yanna, ne riníʼ íquecaʼ xi guizaaca xa de laacaʼ despué. Ñee rábiluʼ zaca chaahuiʼ modo nabani binni yanna la? [Guleza guicábibe.] Lu Biblia zeeda caadxi diidxaʼ sicarú ni rabi laanu zaca chaahuiʼ modo nabani binni. Ndiʼ nga chupa chonna de ca tema ni cusiene Biblia.» Bidii laabe folletu ca, ne gudxi laabe cuibe tobi de ca guendarinabadiidxaʼ ni zeeda neza deche ni. De racá biyubi guendarinabadiidxaʼ ca ndaaniʼ folletu ca ne biluíʼ laabe ximodo rúʼndanenu ni binni. Gudxi laabe padxí zabiguétaluʼ para gúʼndanenu laabe sti guendarinabadiidxaʼ ni zeeda lu ndaa ca.
[Cuadru ni zeeda lu yaza 9]
Ximodo zanda iquiiñenu ni para guidúʼndanenu binni Biblia primé biaje chigánnanu laa
● «Yannadxí canagánnadu binni ti ratu para guluidu laaca ti modo nacubi zanda gúʼndacaʼ Biblia. Folletu riʼ neni 15 ndaa ni cusiene xi textu de lu Biblia ricabi ca guendarinabadiidxaʼ ni jma risaca riʼ [Biluíʼ laabe nezalú ne neza deche folletu ca.] Ñee huayuu dxi gúniluʼ stipa pur guiéneluʼ cani rusiidiʼ Biblia la? [Guleza guicábibe.] Riuuladxeʼ gulueeʼ lii modo rúʼndanedu binni folletu riʼ, ne zudiiluʼ cuenta cadi nagana diʼ para guiene binni ca ndaa stini. [Biyubi ndaa 3 stini ne biindané laabe primé párrafo stiʼ guionna guendarinabadiidxaʼ. De racá, biindaʼ Apocalipsis 21:4, 5. Pa rábiluʼ zanda la? biindané laabe sti párrafo ni zeeda ca ne ca textu stini.] Zanda guiaananeluʼ folletu riʼ. Ne galán gúʼndaluʼ neca tobi de ca tema stini. Pa riuuláʼdxiluʼ zándaruʼ gacanedu lii guiziidiluʼ. Sti biaje tiididu, zanda gúʼndanedu lii primé ndaa stini, ni napa ti yaza si.»
[Cuadru ni zeeda lu yaza 9]
Ximodo zanda iquiiñenu ni para chigánnanu binni sti biaje
● «Nayecheʼ nuaaʼ bidxelaʼ lii. Niáʼ ti folletu para lii, ne luni zeeda stale textu ni cacabi ca guendarinabadiidxaʼ ni jma runi binni. [Bidii laabe folletu ca ne gunabaʼ laabe gúʼyabe cani cá neza deche ni.] Gunáʼ tobi de ca tema riʼ jma ñuuláʼdxiluʼ ñuundaluʼ. [Guleza guicábibe ne biyubi tema ni gulibe ca ndaaniʼ folletu ca.] Riuuladxeʼ gusieneʼ lii ximodo zanda iquiiñeluʼ folletu riʼ para gánnaluʼ ximodo ricabi Biblia guendarinabadiidxaʼ ca.» Zanda guluiʼluʼ laabe ximodo rúʼndanenu binni Biblia ra gúʼndaneluʼ laabe tobi o chupa párrafo stini ne ca textu ni naquiiñeʼ guiuundaʼ. Cadi nagana diʼ nga guzulú gúʼndanenu binni Biblia. Despué de gusaananenu binni folletu riʼ, gudxi laabe zabiguétaluʼ sti dxi. Despué de guilúxetu ndaa ra cayuundatu ca la? zanda gúʼndatu sti tema ni chuuláʼdxibe o chinándatu modo nexheʼ chaahuiʼ ca tema ca lu folletu ca.